Seminelí
1 Tīmote 4:12–16


1 Tīmote 4:12–16

“Ka Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga”

ʻĪmisi
Tā ʻi he Falelotu ʻo e Uōtí

Naʻe ʻikai faingofua hono moʻui ʻaki e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻi ha feituʻu faiangahala hangē ko ʻEfesoó. Ko e moʻoni ko kinautolu hangē ko Tīmoté, ʻa ia naʻá ne fili ke taki ha moʻui angamāʻoniʻoní, naʻe makehe ia mei honau kaungā fonongá. Ka naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa Tīmote ke ne mavahe hake mei he ngaahi fakaanga ʻa e niʻihi kehé ki heʻene kei talavoú pe ko ʻene tuí pea “ke ‘i he kakai tuí ko [ha] fakaʻilonga” (1 Tīmote 4:12). ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke feinga ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisi ʻi hoʻo kei talavoú.

Ko e hā ʻokú ne talamai fekauʻaki mo koé?

  • Kapau ʻe siofi koe ʻe ha taha ʻi ha uike ʻe taha, ko e hā ha fakamoʻoni te nau fakatokangaʻi ʻokú ke fāifeinga ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ha meʻa te nau lava ʻo fakatokangaʻi ʻi hoʻo moʻuí ʻe lava ke fakatupulaki ʻi hoʻo feinga ke muimui kia Kalaisí?

Fakakaukau ke mamata ʻi he vitiō “Ko e Peesi Molé” (2:40), ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, ʻa ia ʻoku fakahaaʻi ai ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻo e tuʻunga fakaākonga faka-Kalaisí.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau fakakaukau ki he sīpinga ʻoku tau fokotuʻu maʻá e niʻihi kehé?

Fakakaukau ki he ongoʻi fiemālie ʻokú ke maʻu ʻi hoʻo hoko ko ha sīpinga ʻo ha tokotaha muimui ʻo Sīsū Kalaisi kiate kinautolu ʻoku mou feohí pea mo hono ʻuhingá.

ʻI hoʻo ako e lēsoni ko ʻení, fekumi ki he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke ʻiloʻi e founga ʻokú ke tā ai ha sīpinga ʻokú ne tokoniʻi e niʻihi kehé mo tataki kinautolu ki he Fakamoʻuí. Kapau ʻokú ke taʻefiemālie ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ki he niʻihi kehé, kumi ha ngaahi moʻoni ʻe ala tokoni kiate koe mo fakaʻaiʻai koe.

Ko e poupou ʻa Paula kia Tīmoté

ʻOku kau ʻi he Fuakava Foʻoú ha ongo tohi naʻe fai ʻe Paula ki ha taha ʻo hono ngaahi kaungāmeʻa falalaʻanga taha ko Tīmoté (vakai, 1 Kolinitō 4:17). ʻI hoʻo lau e fakamatala ko ʻeni fekauʻaki mo Tīmoté, fakakaukau ki he ʻuhinga ʻe hoko ai ʻene sīpingá ko ha liliu ki he niʻihi kehé. ʻOkú ke lava nai ʻo fakafehokotaki kiate ia ʻi ha faʻahinga founga?

  • Naʻe hoko e faʻē mo e kuifefine ʻa Tīmoté ko ha faʻifaʻitakiʻanga māʻoniʻoni, ka ko ʻene tamaí ko ha Senitaile Kalisi ia naʻe hangē naʻe ʻikai ko ha tangata tuí (vakai, Ngāue 16:1; 2 Tīmote 1:5; 3:14–15).

  • Naʻe lolotonga hoko ʻa Tīmote ko ha taki ʻo e Siasí ʻi ʻEfesō (vakai, 1 Tīmote 1:3), ko ha kolo lahi naʻe mafola lahi ai ʻa e lotu tamapuá mo e angaʻulí (vakai, Ngāue 19:35).

  • Naʻe fokotuʻu mai ʻe Paula naʻe fakafehuʻia ʻe ha niʻihi ʻo e kāingalotú ʻa e tuʻunga fakatakimuʻa ʻa Tīmoté koeʻuhí naʻá ne kei siʻi (vakai, 1 Tīmote 4:12).

Lau ʻa e 1 Tīmote 4:12–16, ʻo kumi e meʻa naʻe faleʻi ʻe Paula kia Tīmote ke ne fakahokó.

  • Ko e hā ha ngaahi fakamatala naʻá ke maʻu ʻoku ʻuhingamālie kiate koé?

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e fakaafe ʻa Paula mei he veesi 12 mo e palōmesi ʻi he veesi 16 ki ha foʻi fakamatala pē ʻe taha ʻo e moʻoní?

Naʻe akoʻi ʻe Paula ʻi he 1 Tīmote 4:12, 16 ʻo kapau te tau hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e kakai tui kia Sīsū Kalaisí, te tau lava ʻo tokoni ke ʻomi ʻa e fakamoʻuí kiate kitautolu mo e niʻihi kehé.

ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe hono ʻiloʻi e ngaahi lisi ʻi he folofolá ke tau sio ki ha ngaahi founga lahi ke fakaʻaongaʻi ai e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻetau moʻuí. Naʻe lisi ʻe Paula ʻi he veesi 12, ʻa e ngaahi tafaʻaki te tau lava ai ʻo anga faka-Kalaisi ange ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate kinautolu ʻoku tau feohí.

Toe lau ʻa e veesi 12 pea fakaʻilongaʻi e ngaahi foʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e meʻa takitaha naʻe fakaafeʻi kitautolu ʻe Paula ke tau tokanga taha ki aí. Fakakaukau ke lekooti ho ngaahi fakakaukaú ʻi hoʻo tohinoá.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi foʻi lea takitaha ko ʻení? (Kapau ʻe fiemaʻu, fakaʻaongaʻi e ngaahi meʻangāue ki he ako folofolá pe ko ha tikisinale ke tokoni atu ke ke fakaʻuhingaʻi kinautolu.)

ʻE tokoni ke ʻilo ko e foʻi lea lea ʻi he veesi ni ʻoku ʻuhinga ia ki he ʻulungaanga pe angafai.

Fili ha tafaʻaki ʻe ua naʻe lisi ʻe Paula pea tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

1. Fili ha tafaʻaki ʻe ua naʻe lisi ‘e Paula, pea tali e ngaahi fehuʻi ko ení ‘i hoʻo tohinoa akó:

  • Ko hai ʻokú ke ʻilo ko ha sīpinga lelei ʻo e ngaahi meʻá ni? Kuo liliu fēfē koe mo e niʻihi kehé ʻe heʻenau ngaahi sīpingá?

  • Naʻe hoko fēfē ʻa Sīsū Kalaisi ko e sīpinga haohaoa ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻení? Kuo tāpuekina fēfē koe mo e niʻihi kehé ʻe Heʻene sīpingá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku finangalo ai e ʻEikí ke ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ki he niʻihi kehe ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻení?

Te ke lava fēfe ʻo hoko ko ha sīpingá?

Hiki ha lisi ʻo ha ngaahi founga ʻe lava ke ke hoko ai ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻi he ngaahi tafaʻaki naʻá ke filí. Hangē ko ʻení, ke hoko ko ha sīpinga “ʻi he leá,” te ke lava ʻo lisi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení:

  • toutou fakahaaʻi maʻu pē hoʻo houngaʻiá

  • fakahīkihiki e kakaí ʻi he loto moʻoni

  • lea ʻaki ‘a e moʻoní

  • fakaʻehiʻehi mei hono fakaʻaongaʻi ʻo e lea taʻe tāú

  • toutou fakahaaʻi hoʻo ʻofá

  • lea fakaʻapaʻapa ki he kakaí

  • fakaʻehiʻehi mei he ngutu laú

  • lotu fakamātoato ange

Tuku ha kiʻi taimi ke fakalaulauloto ai ki he founga ʻe lava ke faitāpuekina ai koe mo e niʻihi kehé ʻe he ʻEikí kapau te ke feinga ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻi he ngaahi founga ko ʻení.

2. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā kuó ke ako pe ongoʻi he ʻahó ni te ne tokoniʻi koe ke ke hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ange ʻo ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisi?

  • Ko e hā te ke fai ke hoko ko e faʻifaʻitakiʻanga ko iá ki he niʻihi kehé?

  • Ko e hā ʻokú ke ʻamanaki ʻe akoʻi ʻe hoʻo sīpingá ki he niʻihi kehé fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo Hono Siasi kuo fakafoki maí? Ko e hā hono ʻuhingá?

Fili Pē: Fie Ako Lahi Ange?

Te u hoko fēfē ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ange?

Fakakaukau ke ke mamata ʻi he foʻi vitiō ko ʻení ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, ʻa ia ʻokú ne fakahaaʻi ha ngaahi founga kehekehe ʻoku hoko ai ʻa e toʻutupú ko ha faʻifaʻitakiʻanga kiate kinautolu ʻoku nau feohí. ʻI hoʻo sió, fakakaukau ki ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ki he niʻihi kehé.

“Ko Hono Vahevahe Hoʻo Māmá” (2:56)

“ʻOfa Faka-Kalaisí: Ko ha Faʻifaʻitakiʻanga ʻo e Kakai Tuí” (4:50)

 

ʻOku mahuʻinga moʻoni nai ʻeku tā-sīpinga ʻi hoku taʻu hongofulu tupú?

Naʻe akonaki ʻa Sisitā Poni H. Kōtoni, ko e Palesiteni Lahi ʻo e Kau Finemuí, fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo hoʻo sīpingá:

ʻĪmisi
Tā Fakaʻofisiale Kimuʻa ʻo Sisitā Poni H. Kōtoni, ne Faitaaʻi ʻi ʻOkatopa 2016. Fetongi ʻi ʻOkatopa 2018.

Siʻoku ngaahi kaungāmeʻa ʻofeina, ko e hā ʻoku fuʻu mahuʻinga ai ke fakaulo ʻetau māmá? Kuo fakahā mai ʻe he ʻEikí, “ʻoku ʻi ai ʻa e tokolahi ʻoku kei ʻi he māmaní … ʻoku kei taʻofi ʻa kinautolu mei he moʻoní koeʻuhí he ʻoku ʻikai pē te nau ʻilo ʻa e feituʻu ke ʻiloʻi ai iá” [Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 123:12]. Te tau lava ʻo tokoni. Te tau lava ʻo fakaulo atu ʻetau ngaahi māmá ke lava e niʻihi kehé ʻo mamata. Te tau lava ʻo fai ha fakaafe. Te tau lava ʻo tokoniʻi ha niʻihi ʻoku nau ngaʻunu ki muʻa ʻaki ha sitepu ʻe taha ki he Fakamoʻuí, tatau ai pē pe ʻoku fēfē hono fakatuaiʻí. …

ʻOku ou fakamoʻoni ʻe fakaivia ʻe he ʻEikí ʻa e fanga kiʻi ngāue iiki kotoa pē. ʻE ueʻi kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke tau ʻilo ʻa e meʻa ke lea ʻaki mo fakahokó. Mahalo naʻa fiemaʻu ʻe he faʻahinga feinga peheé ke tau tupeʻi atu ʻa e fakafiefiemālié, ka te tau lava ʻo fakapapauʻi ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ke fakaulo ʻetau māmá.

(Bonnie H. Cordon, “Koeʻuhí Ke Nau Mamata,” Liahona, Mē 2020, 80)

Naʻe akonaki mai ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni (1927–2018) ‘o kau ki he hoko ko ha faʻifaʻitakiʻangá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Laʻitā fakaʻōfisiale ʻo Palesiteni Tōmasi S. Monisoni, 2008

Hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga. … ʻOku ʻi heni he taimí ni hotau ngaahi faingamālié. Ka he ʻikai ke fuoloa. ʻOku meimei ke maʻu pē ia ʻi hotau ngaahi ʻapí pea ʻi he ngaahi meʻa ʻoku tau fai fakaʻaho ʻi heʻetau moʻuí. Naʻe tofa ʻe hotau ʻEikí mo e Pulé ʻa e foungá: “[Naʻá Ne] faʻa feʻaluʻaki ʻo fai lelei.” (Ngāue 10:38.) Naʻá Ne hoko ko ha sīpinga ke tau muimui ai ʻi he ngāue kotoa pē naʻá Ne faí—ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e kakai tuí.

Ko ha kakai tui nai kitautolu?

(Thomas S. Monson, “An Example of the Believers,” Ensign, Nov. 1992, 98)

1 Tīmote 4:16. Ko e hā e ʻuhinga ʻa Paula ʻi heʻene pehē, “Fakamoʻui koe”?

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ʻa e kupuʻi lea “te ke fakamoʻui koe, mo kinautolu ʻoku fanongo kiate koé” (1 Tīmote 4:16), ka naʻá ne fakamoʻoni foki ʻe toki lava pē ke fakamoʻui kitautolu ʻia Sīsū Kalaisi (vakai, 1 Tīmote 1:15–16; 2:5–6). Te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí ʻo fakafou ʻi heʻetau ngaahi ngāué pea fakaʻatā Ia ke Ne fakahaofi kitautolu.