Leksyon 5

Pagtubag sa mga Hagit pinaagi sa Positibo nga Panagsultihanay

Katuyoan

Aron tudloan ang mga sumasalmot unsaon pagsanta ug pagsulbad sa mga kalisud sa kaminyoon pinaagi sa mahigugmaong panagsultihanay.

Pagpangandam

Samtang ikaw mangandam sa imong kaugalingon sa pagtudlo, pangita og mga paagi nga mosunod sa mga baruganan ubos sa “Imong mga Kapangakohan isip Magtutudlo” (mga pahina x-xiii niini nga manwal).
Basaha ang tataw nga mga ulohan sa leksyon. Kining mga ulohan naghatag og kinatibuk-ang pagpasabut sa mga doktrina ug mga baruganan. Isip kabahin sa imong pagpangandam, pamalandong og mga paagi nga makatabang sa mga sumasalmot nga mogamit mining mga doktrina ug mga baruganan. Tinguhaa ang giya sa Espiritu sa paghukom unsa ang kinahanglan nga imong hatagan og gibug-aton aron makatubag sa mga panginahanglan sa mga sumasalmot.

Gisugyot nga Kalamboan sa Leksyon

Ang matag minyo nga magtiayon makaangkon og pipila ka mga panaglahi sa opinyon.

Ipabasa sa mga sumasalmot ang mosunod nga pamahayag ni Elder Joe J. Christensen sa Kapitoan (pahina 19 diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Mga Relasyon sa Kaminyoon ug sa Banay):

“Sa panagsa kita makadungog sa usa ka butang sama niini. ‘Ngano, kami naminyo sulod sa kalim-an ka mga tuig ug kami wala masukad magkasumpaki sa opinyon. Kon kana mao ang kaihimtang, usa sa mga kauban hilabihan nga giduminar sa usa o, sama sa gisulti sa usa ka tawo nga wala makahibalo sa kamatuoran. Bisan kinsa nga makinaadmanon nga magtiayon makaangkon og kalainan sa opinyon. Ang atong hagit mao ang pagsiguro nga kita masayud unsaon sa pagsulbad niini. Kana kabahin sa pamaagi sa paghimo sa maayong kaminyoon nga mas maayo” (sa Conference Report; Apr. 1995, 86; o Ensign, May, 1995, 65).

Ipasabut nga kining leksyon naghisgot sa pihong mga baruganan nga makatabang sa bana ug asawa nga makasanta ug makasulbad sa mga kalisud sa ilang relasyon.

Ang mga bana ug mga asawa kinahanglan motan-aw sa mga dalaygong mga hiyas sa usag usa.

Itudlo nga kon ang mga bana ug mga asawa motan-aw sa dalaygon nga mga hiyas sa usag usa, sila mas dali nga makasanta sa mga kalisud. Sila usab makahimo sa pagtambayayong sa pagsulbad sa mga kalisud nga moabut. Ipakigbahin ang mosunod nga sugilanon:

Usa ka babaye nagsige og balik-balik ngadto sa iyang obispo aron mgpahayag sa mga kalagut batok sa iyang bana. Sa katapusan ang obispo nangutana kaniya, “Ngano man nga ikaw nakigminyo niining tawhana nga imong giisip nga sobra ka walay pagbati ug sobra ka tig-a?” Ang babaye naghunahuna sa makadiyot ug miingon, “Oo, tingali siya adunay pipila ka maayong hiyas, apan kon unsa kini ako dili na makahinumdom. Siya tingali nausab.” Ang obispo mihangyo kaniya nga mopauli ug mag-ampo aron ang iyang kasingkasing malukmay aron sa ingon siya makahinumdom sa mga kinaiya nga sa makausa iyang gidaye diha sa iyang ang bana. Iyang nakit-an nga, uban sa panahon, siya nakahimo sa pag-ila ug pagpunting sa iyang pagtagad ngadto sa dalaygong mga hiyas sa iyang bana. Kaniadto, siya natugob pag-ayo sa pagtan-aw sa iyang mga sayop nga siya napakyas sa pagtan-aw sa iyang maayong mga hiyas.

Sa unsang mga paagi nga inyong nakita ang kabililhon sa pagtan-aw sa dalaygong mga hiyas sa uban? Sa unsa nga paagi nga ang pagtan-aw sa dalaygong mga hiyas sa usag usa makatabang sa mga bana ug mga asawa sa paglig-on sa ilang kaminyoon?

Pahinumdumi ang mga sumasalmot nga bisan og ang matag tawo talagsaon, kitang tanan mga anak sa Dios. Pagdapit og sumasalmot sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag gikan “Ang Banay: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibutan” (pahina ix niini nga manwal ug pahina iv diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Mga Relasyon sa Kaminyoon ug sa Banay):

Ang tanang tawo—lalaki ug babaye—gilalang diha sa hitsura sa Dios. Ang matag usa hinigugma nga espiritung anak nga lalaki ug babaye sa langitnong mga ginikanan, ug, sa ingon, ang matag usa adunay balaan nga kinaiya ug kapalaran.”

Sa unsa nga paagi nga ang paghinumdom niining kamatuoran makatabang sa mga bana ug mga asawa sa ilang mga paningkamot sa pagsabut sa usag usa?

Ipasabut nga kon ang mga bana ug mga asawa magtinguha nga motan-aw sa tanan nga matahum ug balaan sa usag usa, sila makakaplag sa labaw nga kalipay sa panag-uban sa usag usa ug labaw pa nga makatabang sa ilang balaan nga potensyal.

Samtang nag-alagad sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, si Elder Gordon B. Hinckley mihisgot “sa matang sa pagtahud nga magtan-aw sa kauban isip maoy labing bililhon nga higala ibabaw sa yuta.“ Siya miingon: “Ang panag-uban diha sa kaminyoon adunay kalagmitan nga mahimong ordinaryo ug gani malaay. Ako walay laing nasayran nga pinaka siguro nga paagi sa pagpabilin niini sa taas kaayo ug madasigong dapit kay sa niini nga ang usa ka lalaki mamalandong usahay sa kamatuoran nga ang katabang nga nagbarug sa iyang kiliran anak nga babaye sa Dios, miduyog uban sa [Dios] diha sa mahinungdanong mahimoon nga pamaagi aron pagpahinabo sa Iyang mahangturong mga katuyoan. Ako walay nasayran nga lain pang epektibo nga paagi alang sa babaye aron ipadayong magmadasigon ang gugma alang sa iyang bana kay sa nga siya motan-aw ug mohatag og gibug-aton sa diosnong mga hiyas nga kabahin sa matag anak nga lalaki sa atong Amahan ug kana mahimong mapahayag samtang adunay pagtahud ug pagdayeg ug pag-awhag. Ang mga pamaagi mismo niining maong mga kalihokan makaugmad kanunay og usa ka magantihong pagtamud alang sa usag usa” (sa Conference Report, Apr. 1971, 18-82; o Ensign, June 1971, 71-72).

Ang positibo nga panagsultihanay makatabang sa pagsanta ug pagsulbad sa mga kalisud.

Ipasabut nga agi og dugang sa pag-ila sa dalaygong mga hiyas sa usag usa, ang mga bana ug mga asawa kinahanglang maningkamot sa pagpakigsulti sa angay nga paagi uban sa usag usa. Ang panagsultihanay mahinungdanon sa paglig-on sa paghigugma ug panaghiusa ug sa pagsulbad sa mga kalisud nga tingali moabut.

Isulat ang mosunod nga mga baruganan sa pisara:

Paminaw sa usag usa.

Hisguti ang mga hagit sa dayag ug sa kalma nga paagi.

Pakigsulti sa mahigugmaon, positibo nga mga paagi.

Ipasabut nga kining mga baruganan makatabang sa minyo nga mga magtiayon pagpalambo sa ilang panagsultihanay. Gamita ang mosunod nga materyal sa pagpahigayon og panaghisgutan mahitungod sa matag-usa sa mga baruganan:

Paminaw sa usag usa.

Ipakigbahin ang mosunod nga tambag gikan ni Elder Russell M. Nelson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Mga bana ug mga asawa, tun-i ang pagpaminaw, ug paminaw aron makat-on gikan sa usag usa.…Ang paggahin og panahon sa pagpakighinabi mahinungdanon aron ipabilin ang mga taytayan sa panagsultihanay nga dili matandog. Kon ang kaminyoon maoy kinaunahan nga relasyon sa kinabuhi, kini may katungod sa kinaunahan nga panahon! Apan ang dili kaayo mahinungdanong mga katungdanan mao sa kasagaran ang hatagan sa unang pagtagad, magbilin lamang og salin nga mga oras alang sa pagpaminaw ngadto sa mahal nga mga kauban” (sa Conference Report, Apr. 1991, 28; o Ensign, May 1991, 23).

Unsang mga kaayohan ang moabut ngadto sa bana ug asawa kon sila maminaw nga mabinantayon ug mahigugmaon sa usag usa? (Ang mga tubag mahimong maglakip nianang gilista sa ubos.)
1. Sila makat-on og dugang mahitungod sa tinuod nga mga pagbati ug mga kadasig sa matag usa.
2. Sila magtinguha nga makasabot sa dili pa mohimo og mga paghukom o pagtanyag og tambag.
3. Ang matag tawo lagmit mobati nga sila gihatagan og bili ug gihigugma.
4. Ang matag tawo kalagmitan mahimong dili na kusog managang ug malagmit makigsulti sa dayag nga paagi.
Unsay makababag sa mga magtiayon sa tinud-anay nga pagpaminaway sa usag usa? (Ang mga tubag mahimong maglakip sa bise nga mga iskedyul, kapakyasan sa paggahin og panahon sa pagpaminaw, ug kakulang sa kaikag sa mga kapangakohan sa matag-usa.)
Unsay mahimo sa mga kaparis sa kaminyoon nga mahimong maayong mga tigpaminaw? Dugang sa paghangyo sa mga ideya sa mga sumasalmot, hunahunaa ang pagpakigbahin nianang na lista sa ubos.)
1. Paggahin og panahon sa pagsultihanay. Likayi ang mga makasamok, maghatag sa tanang mga atensyon sa usag usa.
2. Paminaw aron makasabut. Ayaw pagsagbat sa tawo nga nagsulti. Kon gikinahanglan, mangutana og mga pangutana sama sa “makasulti ka ba kanako og dugang pa bahin niana” o “unsay imong gibati sa dihang kana nahitabo?” “Ako wala makasiguro kon ako nakasabut ba. Ikaw nagsulti ba nga…?”
3. Maglikay nga masuko o masilo. Hinumdumi nga sa daghang mga higayon, labaw kay sa usa ka opinyon ang makatarunganon.

Hisguti ang mga hagit sa dayag ug sa kalma nga paagi.

Ngano nga mahinungdanon nga ang magtiayon magsultihanay sa dayag nga paagi sa matag usa bahin sa mga hagit nga ilang giatubang sa ilang kaminyoon?

Itudlo nga ang mga panaghisgutan bahin sa mga hagit kinahanglan ipahigayon sa matinahuron nga paagi nga walay panagsumpaki o panagbingkil. Samtang nag-alagad sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, si Elder Gordon B. Hinckley mitudlo:

“Kita tagsa ra nga makasugat og kasamok kon kita makigsulti sa malumo nga paagi. Sapanahon lamang nga kita mopataas sa atong mga tingog nga ang mga panag-away mahitabo ug ang gagmayng mga bungdo mahimong dagkong mga bungtod sa panag-away Ang tingog sa langit hinay nga hinagawhaw nga tingog; mao usab, ang banayanong tingog sa kalinaw usa ka mahilom nga tingog” (sa Conference Report, Apr. 1971, 82; o Ensign, June 1971, 72).

Si Presidente David O. McKay miingon, “Himoa nga ang bana ug asawa dili gayud mosulti sa makusog nga mga tingog sa matag usa, gawas kon ang panimalay anaa sa kasamok” (Stepping Stones to an Abundant Life, gihugpong pinaagi ni Llewelyn R. Mckay [1971], 294).

Pakigsulti sa mahigugmaon, positibo nga mga paagi.

Sa unsa nga mga paagi nga ang mga pamahayag sa pagtamud, pag-abag, ug pagbati makaimpluwensya sa kaminyoon? Sa unsa nga paagi nga ang negatibo nga panagsultihanay—sama sa panaway, pangasaba, ug pagpangita og sayop— makaapekto sa kaminyoon?

Ipabasa sa mga sumasalmot ang mosunod nga tambag gikan ni Elder Joe J. Christensen (pahina 19 diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Mga Relasyon sa Kaminyoon ug sa Banay).

Paglikay sa walay hunong nga pagpanulisok! Ayaw pagsobra ka hinawayon sa mga sayop sa matag usa. Ilha nga walay bisan kinsa kanato nga hingpit. Kitang tanan adunay halayo kaayong pagalakwon nga mahimong sama ka Kristohanon ingon sa giawhag sa atong mga pangulo.

“ ‘Ang walay hunong nga pagpangtulisok,” nga maoy gihingalan ni Presidente Spencer W. Kimball niini, makapaungkag hapit sa tanang kaminyoon… . Kasagaran, ang matag usa kanato sa dakong kasubo nakamatikod sa atong mga kahuyang, ug kita wala manginahanglan og kanunay nga pahinumdom. Pipila ka mga tawo wala mausab gayud alang sa maayo isip resulta sa kanunay nga pagsaway o pagkasaba. Kon kita dili mabinantayon pipila sa unsay atong gitanyag nga makatabang nga pagsaway sa tinuod makadaot” (tan-awa sa Conference Report, Apr 1995, 85; o Ensign,, May 1995, 64-64; tan-awa usab sa Spencer W.Kimball, “Marriage ang Divorce,” 1976 Devotional Speeches of the Year [1977], 148).
Unsay mahimong sangputanan sa kanunay nga mga pagreklamo ug pagsaway?
Ang usa ka matang sa pagpanaway mao ang batasan sa pagtandi sa mga kahuyang sa usa ka tawo ngadto sa mga kalig-on sa uban. Sa unsang paagi kini nga batasan makaapekto sa kaminyoon?
Unsang mga kasinatian ang imong nasinati nga nagpakita sa bili sa pagpahalipay ug pag-awhag sa uban kay sa kanunay nga pagpanaway kanila? Sa unsa nga mga paagi ang positibo nga mga pagpahayag makalig-on sa mga kaminyoon?

Usa ka babaye mipasabut nga ang iyang bana sa kanunay magpahalipay kaniya bahin sa iyang mga abilidad isip asawa ug tig-atiman sa panimalay, dili lamang samtang sila anaa sa panimalay apan usab samtang sila anaa uban sa mga higala. Siya dili gayud moghisgot sa iyang mga kahuyang. Hinoon, siya mipili sa pagtumong sa iyang mga kalig-on. Siya miingon nga ang iyang mga komentaryo nakahatag kaniya og paglaum ug kadasig sa pag-uswag.

Panapos

Ipakigbahin ang mosunod nga tambag gikan ni Elder Marvin J. Ashton sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Diha sa mga panaghisgutan sa banay, ang mga kalainan dili kinahanglan nga isalikway apan kinahanglan nga timbangtimbangon ug banabanaon sa kalma nga paagi. Ang punto o opinyon sa usa sa kasagaran dili ingon ka mahinungda-non sama sa usa ka himsog, mapadayonon nga relasyon. Ang pagtamud ug pagtahud diha sa pagpaminaw ug pagtubag panahon sa panaghisgutanay maoy sukaranan sa tukma nga panagsultihanay… . Mahinungdanon kaayo nga masayud unsaon pagsupak sa panabot sa usa ka tawo nga dili makapasuko” (sa Conference Report, Apr. 1976,79; o Ensign May 1976, 52).

Sa daklit tun-i pag-usab ang mga baruganan nga imong nahisgutan. Awhaga ang mga sumasalmot nga mogamit niining mga baruganan sa ilang mga kinabuhi. Hatag sa imong pagpamatuod sumala sa pag-aghat sa Espiritu.

Basaha ang pahina 19-22 diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Kaminyoon ug mga Relasyon sa Banay Awhaga ang mga sumasalmot nga tun-an pag-usab ang mga doktrina ug mga baruganan niining leksyon pinaagi sa (1) pagsunod bisan usa sa mga sugyot sa “Ideya alang sa Paggamit” ug (2) pagbasa sa artikulo sa “Kaminyoon ug ang Mahinungdanong Laraw sa Kalipay,” ni Elder Joe J. Christensen. Hatagi og gibug-aton nga ang minyo nga mga magtiayon makadawat og mahinungdanong mga kaayohan gikan sa sa pagbasa ug paghisgot og dungan sa mga artikulo diha sa giya sa pagtuon.