Leksyon 3

Pagmatuto og Gugma ug Panaghigalaay sa Kaminyoon

Katuyoan

Pagtabang sa mga sumasalmot aron makasabot og maayo sa baruganan sa gugma ug sa pag-awhag niadtong kinsa mga minyo sa pagmatuto sa gugma sa ilang mga kaminyoon.

Pagpangandam

Paghunahuna og mga paagi nga imong magamit ang mga baruganan ubos sa “Imong Kapanguhaan isip Magtutudlo” sa mga pahina x-xiii, niini nga manwal.
Palandonga ang mga doktrina ug mga baruganan nga gilatid diha sa tataw nga mga ulohan sa leksyon. Sa tibuok semana, paghunahuna og mga paagi sa pagtudlo mining mga doktrina ug mga baruganan. Tinguhaa ang giya sa Espiritu sa paghukom unsa ang kinahanglan nga imong hatagan og gibug-aton sa pagtubag sa mga panginahanglan sa mga sumasalmot.
Kon ang mosunod nga mga aytem anaa, pangandam sa paggamit niini isip kabahin sa leksyon:
1. Usa o daghan pa nga mga hulagway sa kasal. Pananglitan, imong mapakita ang hulagway sa Batan-ong Magtiayon nga Moadto sa Templo (62559; Mga Hulagway sa Ebanghelyo, 609) o ikaw makadala og mga hulagway sa imong kasal ug hangyoa ang mga sumasalmot nga modala sa ilang kaugalingong mga hulagway sa kasal.
2. Usa ka bulak o usa ka hulagway sa usa ka bulak.

Gisugyot nga Kalamboan sa Leksyon

Ang mga bana ug mga asawa kinahanglan nga momatuto sa ilang paghigugma alang sa usag usa.

Ipakita ang usa o daghan pa nga mga hulagway sa kasal (tan-awa sa “Pagpangandam,” aytem 3a). Paghatag og komentaryo bahin sa gugma nga gibati sa mga bana ug mga asawa alang sa usag usa sa dihang sila gikasal.

Ipakita ang usa ka bulak o usa ka hulagway sa usa ka bulak (tan-awa sa “Pagpangandam,” aytem 3b). Dayon ipabasa sa usa ka sumasalmot ang mosunod nga pamahayag ni Presidente Spencer W. Kimball, ang ika-12 nga Presidente sa Simbahan (sa pahina 12 diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Mga Relasyon sa Kaminyoon ug Banay.

“Ang gugma sama sa usa ka bulak, ug, sama sa lawas, kini nagkinahanglan nga pakan-on kanunay. Ang mortal nga lawas sa dili madugay magniwang ug mamatay kon walay kaon kanunay. Ang tandogon nga bulak malaya ug mamatay kon walay pagkaon ug tubig. Ug ang gugma, mao usab, dili mapaabut nga molungtad sa hangtud gawas kon kini sa kanunay gipakaon sa mga tipik sa gugma, ang pagpakita sa pagmahal ug pagdayeg, ang mga pulong sa pagpasalamat, ug ang pagkamahunahunaon sa pagkadili hakog.” (“Oneness in Marriage,” Ensign, Mar. 1977, 5).

Ipasabut nga kini nga leksyon maghisgot kon sa unsang paagi nga ang mga bana ug mga asawa makamatuto sa ilang gugma alang sa usag usa aron kini makapadayon sa pagtubo.

Mga pamahayag sa pagbati ug pagkamabination makapatunhay sa gugma ug panaghigalaay diha sa kaminyoon.

Hangyoa ang mga sumasalmot kinsa mga minyo sa paghunahuna sa nangagi nga panahon sa dihang sila bag-o pa nga gikasal. Dapita sila sa pagsaysay bahin sa pipila ka mga butang nga ilang gibuhat alang sa ilang kapikas diha nianang panahona sa ilang mga kinabuhi.

Ngano nga ang maong mga lihok gikinahanglan man kaayo sa tibuok kaminyoon?

Ipasabut nga ang usa ka bana ug asawa kinahanglan gayud nga mopadayon sa pagpangulitawo sa usag usa ug pagmatuto sa ilang panaghigalaay sa tibuok nila nga mga kinabuhi. Kon sila mobuhat niini, ilang makita nga ang ilang gugma sa matag usa mag-anam og kalig-on.

Si Elder Marlin K. Jensen sa Kapitoan naghisgot: “Ang panaghigalaay maoy… usa ka mahinungdanon ug maanindot nga bahin sa pagpangulitawo ug sa kaminyoon. Ang usa ka relasyon tali sa usa ka lalaki ug sa usa ka babaye nga magsugod sa pagpanaghigalaay ug dayon mosangpot ngadto sa panaghigugmaay ug sa katapusan sa kaminyoon, sa kasagaran mahimong malungtaron, mahangturon nga panaghigalaay. Walay labaw pa nga makapadasig niining kalibutan karon diin ang kaminyoon sayon kaayong bungkagon kay sa pagkakita og usa ka bana ug asawa nga sa ligdong nga paagi nagtamud ug nagtagamtam sa panaghigalaay sa usag usa sa tibuok katuigan samtang sila nagtambayayong sa pagsinati sa mga panalangin ug mga pagsulay sa pagkamortal” (sa Conference Report, Apr. 1999, 81; o Ensign, May 1999, 64).

Samtang nangalagad diha sa Kapitoan, si Elder James E. Faust nag-ingon nga usa ka dili kaayo tataw apan labaw nga mahinungdanong mga katarungan alang sa panagbulag mao “ang kakulang sa makanunayon nga pagpalambo sa kaminyoon,…ang kakulang nianang usa ka dinugang nga butang nga makapahimo niini nga bililhon, espesyal, ug maanindot, sa panahon nga kini usab mabudlay, malisud ug walay kadasig.” Siya mitambag: “Sa pagpalambo sa kaminyoon ang pinakamahinungdanon nga mga butang mao ang gagmay nga mga butang. Kini mao ang makanunayon nga pagtamud alang sa usag usa ug usa ka mahunahunaon nga pagpakita sa pasalamat. Kini mao ang pag-awhag ug ang pagtabang sa matag usa aron motubo. Ang kaminyoon mao ang pagtinabangay sa pagpangita alang sa maayo, sa matahum, ug sa balaan” (sa Conference Report, Oct. 1977, 13-14; o Ensign, Nov. 1977, 10–11).

Unsa ang “pipila ka gagmay nga mga butang” nga makapalungtad sa gugma ug panaghigalaay diha sa kaminyoon? (Hunahunaa ang paglista sa mga tubag sa mga sumasalmot diha sa pisara.) Unsang mga kasiantian ug mga panig-ingnan nga inyong ikabahin nga nagpakita sa kamahinungdanon sa pagpalungtad sa gugma niining mga paagiha?

Usa ka babaye, minyo kapin sa 35 anyos, miingon: “Ako ganahan kaayo niadtong mga panahon nga ang akong bana magdala kanako og gagmay nga mga sorpresa human siya molakaw sa usa ka gabii o sa usa ka semana. Kini mahimo nga dili usa ka dakong butang, usa lamang ka sopas o bulak nga iyang gihipos gikan sa panagtigum. Ako labaw pa gyud nga ganahan kon manawag siya naku sa telepono gikan sa opisina panahon sa udto aron pagpangumusta lamang sa mga kahimoan sa akong adlaw o sa pagpakigbahin og pipila ka gagmayng makapaawhag nga balita. Kining gagmay nga mga butang nakatabang kanako aron mobati nga ako gihigugma ug gimahal.”

Itudlo nga ang mga bana ug mga asawa kinahanglan nga magplano og panahon nga mag-uban nga sila ra. Ipabasa sa mga sumasalmot ang mosunod nga tambag gikan ni Elder Joe J. Christensen sa Kapitoan sa (pahina 19 diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Mga Relasyon sa Kaminyoon ug sa Banay):

“Ipadayon ang inyong pagpangulitawo. Pangita og panahon nga magkatambayayong sa pagbuhat og mga butang—nga kamong duha lamang. Kon mahinungdanon ang pagpakig-uban sa mga anak isip usa ka banay, kamo nanginahanglan og makanunayon nga senimana nga panahon nga mag-uban nga kamo ra. Ang pag-iskedyul niini maghatag og kasayoran sa inyong mga anak nga kamo mibati nga ang inyong kaminyoon mahinungdanon kaayo nga kamo kinahanglan nga magtuto niini. Kana nagkinahanglan og pagpasalig sa pagbuhat niini, pagplano ug pag-iskedyul” (sa Conference Report, Apr. 1995, 86; o Ensign, May 1995, 62).

Unsay sagad makapakgang sa mga bana ug mga asawa nga maggahin og panahon sa pagtambayayong sa pagbuhat og mga butang? Sa unsa nga paagi nga ang minyo nga mga magtiayon makagahin og panahon sa pagpadayon sa ilang pagpangulitawo.

Ang tukma nga kasuod sa kaminyoon maoy usa ka pagpahayag sa gugma.

Ipasabut nga ang tukma nga pagpahayag sa pisikal nga kasuod sa kaminyoon gitugutan sa Ginoo. Kini maghatag og mahinungdanong mga panalangin ngadto sa usa ka minyo nga magtiayon, magtabang kanila nga mahiusa ang ilang mga kalag ug maglig-on sa ilang gugma alang sa usag usa. Hunahunaa ang pagpakigbahin sa pipila o tanan sa mosunod nga mga pamahayag:

Si Elder Richard G. Scott sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut sa mga katuyoan sa pisikal nga kasuod diha sa kaminyoon: “Sulod sa mala-hutayon nga pakigsaad sa kaminyoon, ang Ginoo nagtugot sa bana ug asawa sa pagpahayag sa sagrado nga makapasanay nga mga gahum diha sa tanan sa ilang pagkaanindot ug katahum sulod sa mga utlanan nga Iyang gipahimutang. Ang usa ka katuyoan niining pribado, sagrado, suod nga kasinatian mao ang pagsangkap og mga pisikal nga mga lawas alang sa mga Espiritu nga buot sa Amahan sa Langit nga makasinati sa pagkamortal. Laing katarungan alang niining makagagahum ug matahum nga mga pagbati sa gugma mao ang pagbugkos nga mahiusa ang bana ug asawa sa diha sa pagkamaunongon, pagkaligdong, pagkamahunahunaon sa usag usa, ug susama nga katuyoan” (sa Conference Report, Oct. 1994, 50; Ensign, Nov. 1994, 38).

Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo: “Ang gahum sa pagbuhat sa mortal nga kinabuhi mao ang labing mahimayaong gahum nga gihatag sa Dios sa iyang mga anak. Ang paggamit niini gimando diha sa unang sugo nga [gihatag ngadto ni Adan ug Eva], apan lain usab nga mahinungdanong sugo gihatag aron sa pagdumili sa sayop nga paggamit niini. Ang gibug-aton nga atong gihatag alang sa balaod sa pagkaputli matagaan og kahayag pinaagi sa atong pagsabut sa katuyoan sa atong makapasanay nga mga gahum diha sa katumanan sa laraw sa Dios. Ang pagpahayag sa atong makapasanay nga mga gahum makapahimuot ngadto sa Dios, apan Siya nagsugo nga kini gamiton lang sulod sa relasyon sa kaminyoon” (sa Conference Report, Oct. 1993, 99; o Ensigni, Nov. 1993, 74).

Si Presidente Spencer W. Kimball mitudlo: “Diha sa kinatibuk-ang kahulugan sa tinugutan sa balaod nga kaminyoon, ang kasuod sa mga relasyon sa sekso matarung ug balaanong gitugot. Walay daotan o makauulaw mahitungod sa tukmang sekswalidad , tungod kay pinaagi niana ang mga lalaki ug mga babaye magkauban sa usa ka pamaagi sa paglalang og usa ka pagpahayag sa gugma” (The Teachings of Spencer W. Kimball, ed. Edward L. Kimball [1982]. 311).

Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo: “Ang tawhanong kasuod gigahin alang sa usa ka minyo nga magtiayon tungod kay kini ang katapusang simbolo sa bug-os nga panagtipon, usa ka kinatibuk-an ug usa ka panagtipon nga gi-orden ug gitakda sa Dios. Gikan sa Tanaman sa Eden og ngadto sa unahan, ang kaminyoon gituyo nga maoy paagi nga mohingpit sa panagtipon sa usa ka lalaki ug usa ka babaye—sa ilang mga kasingkasing, mga paglaum, mga kinabuhi, gugma, banay, kaugmaon, tanang butang. Si Adan miingon mahitungod ni Eva nga siya bukog sa iyang mga bukog ug unod sa iyang mga unod, ug sila kinahanglan mahimong ‘usa ka unod’ diha sa ilang duha ka kinabuhi [tan-awa sa Genesis 2:23–24]. Kini usa ka pagpanagtipon sa ingon nga pagkahingpit nga atong gigamit ang pulong nga silyo sa pagpasabot sa iyang mahangturong saad. Si Propeta Joseph Smith sa makausa miingon nga kita tingali makahatag og sama ka sagradong panaghiusa isip nga “gisolda” sa usag usa [tan-awa sa D&P 128:18]” (sa Conference Report, Oct. 1998, 100; o Ensign, Nov. 1998, 76).

Si Presidente Howard W. Hunter, ang ika-14 nga Presidente sa Simbahan, mitambag nga bisan sa sulod sa relasyon sa kaminyoon, ang sagrado nga makapasanay nga mga gahum kinahanglan gayud nga dili gamiton sa sayop. Ang kalumo ug pagtahud—dili ang pagkahakog—kinahanglan gayud nga maoy mga baruganan nga mogiya sa suod nga relasyon tali sa bana ug asawa. Ang matag kauban kinahanglan gayud nga magmahunahunaon ug dali nga mobati sa mga kinahanglanon ug mga tinguha sa usa. Ang bisan unsa nga pagpasulabi, dili angay, o dili mapugngan nga pamatasan diha sa suod nga relasyon tali sa bana ug asawa gipanghimaraut sa Ginoo” (sa Conference Report, Oct, 1994, 68; o Ensign, Nov. 1994, 51).

Basaha ang Exodo 20:14, 17 uban sa mga sumasalmot. Dayon ipakigbahin ang mosunod nga pamahayag ni Presidente Gordon B. Hinckley, ang ika-15 nga Presidente sa Simbahan:

“Kita nagtuo sa kaputli sa wala pa ang kaminyoon ug sa hingpit nga kaligdong human sa kaminyoon. Kana naglangkob niining tanan. Kana mao ang dalan ngadto sa kalipay sa pagpuyo. Kana ang dalan ngadto sa katagbawan. Kini makahatag og kalinaw nganha sa kasingkasing ug kalinaw diha sa panimalay” (sa Conference Report, Oct. 1996, 68; Ensign, Nov. 1996, 49).

Ipasabot og maayo nga ang mga bana ug mga asawa kinahanglang magbinanta-yon nga dili mobuhat bisan unsa nga makapaduol sa pagkamaluibon. Pananglitan, sila kinahanglan gayud sa kanunay nga mobaton og angay nga emosyonal ug pisikal nga mga utlanan tali sa ilang mga kaugalingon ug mga kauban sa trabaho sa kaatbang nga sekso.

Ngano nga ang hingpit nga pagkamaunongon sa usa ka relasyon sa kaminyoon mahinungdanon kaayo.
Ngano nga ang pagtan-aw og malaw-ay o mahilas nga materyal usa ka pagbudhi sa pagsalig sa kaminyoon? Sa unsa nga mga paagi nga ang pag-ibog-ibog sa usa ka sakop sa kaatbang nga sekso makadaot sa kaminyoon?

Ipakigbahin ang usa o ang duha sa mosunod nga mga pamahayag.

Si Presidente Howard W. Hunter mitambag: “Pagmatinud-anon sa imong mga pakigsaad sa kaminyoon diha sa hunahuna, pulong ug buhat. Ang malaw-ay nga talan-awon, pag-ibog-ibog ug malaw-ay nga mga handurawan mohinayhinay pag-usab sa kinaiya sa usa ka tawo ug mobungkag sa sukaranan sa usa ka malipayon nga kaminyoon. Ang panaghiusa ug pagsalig sulod sa kaminyoon madaot tungod niana” (sa Conference Report, Oct. 1994, 67; o Ensign, Nov. 1994, 50).

Si Presidente Ezra Taft Benson, ang ika-13 nga Presidente sa Simbahan, mitambag: “Kon kamo minyo na, paglikay sa mga pag-ibog-ibog sa bisan unsa nga matang…Unsa ang makita nga dili makadaot nga pagsungog o sa yano nga paagi sa paglingawlingaw og diyutay uban sa usa ka tawo sa kaatbang nga sekso sayon nga mosangko ngadto sa labaw nga kakuyaw nga pag-apil ug hinungdan sa pagbudhi. Usa ka maayong pangutana nga ipangutana sa atong kaugalingon mao kini: Mahimuot ba ang akong kapikas kon siya masayud nga ako mibuhat niini. Mahimuot ba ang akong asawa nga masayud nga ang iyang bana nakigpaniudto nga nag-inusara uban sa iyang sekretarya? Mahimuot ba ang usa ka bana kon iyang makita ang iyang asawa nga nagpaibog-ibog ug nakig-uban sa laing lalaki? Akong minahal nga mga kaigsoonan unsa ang gipasabut ni Pablo sa diha nga siya miingon: ‘Likayi ninyo ang tanang dagway sa kadautan’ (1 Mga Taga-Tesalonica 5:22)” (“The Law of Chastity,” sa Brigham Young University 1987-88, Devotional and Firesude Speeches [1988], 52).

Ang minyo nga mga magtiayon kinahanglan maningkamot nga makabaton og gugma nga putli, ang tiunay nga gugma ni Kristo.

Basaha ang Juan 13:34–35 ug ang Mga Taga-Efeso 5:25 uban sa mga sumasalmot. Unsa ang gitudlo mining mga tudling kon unsaon sa mga bana og mga asawa pagtagad sa usag usa?

Ipasabot og maayo nga bisan tuod mahinungdanon sa usa ka magti-ayon nga minyo ang pisikal nga relasyon, kini dili ang labing mahinungdanon nga bahin sa ilang gugma. Ipakigbahin ang mosunod nga pamahayag ni Presidente Spencer W. Kimball:

“[Ang gugma sa kaminyoon] malawom, masangkaron, malukupon. Kini dili ikatandi sa kalibutanong panag-uban nga nasaypan paghatag sa pangalang gugma, apan diay kasagaran usa lamang ka pisikal nga kaibug. Kon ang kaminyoon gipasikad lamang niining butanga, ang matag hingtungdan dali ra kaayong mapul-an sa usag usa.…Ang gugma nga gihisgutan sa Ginoo dili lamang pisikal nga kaibug, apan espirituhanong kaibug usab. Kini hugot nga pagtuo ug pagsalig sa, pagsabut sa, usag usa. Kini usa ka hingpit nga panag-uban. Kini panag-uban uban sa hiniusa nga mga ideya ug mga mithi og sumbanan. Kini usa ka walay paghinakog ngadto ug usa ka sakripisyo alang sa usag usa. Kini kalimpyo sa hunahuna ug buhat ug hugot nga pagtuo sa Dios ug sa iyang programa. Kini mao ang pagkaginikanan sa pagkamortal og padayon nga naglantaw ngadto sa pagkadiosnon ug pagkatiglalang, ug pagkaginikanan sa mga espiritu. Kini malapad kaayo ug malukupon sa tanan ug walay kinutuban. Kini nga matang sa gugma dili gayud mapul-an o mosalop. Kini magpadayon nga buhi diha sa kasakit ug kasubo, sa tanang kaadunahan ug kawad-on, sa tanang kalampusan ug kapakyasan, sa tanang panahon ug kahangturan” (Faith Preceeds the Miracle, [1972], 130-31).

Ipasabut nga ang gugma nga gihisgutan ni Presidente Kimball mao ang gugma nga putli, ang tiunay nga gugma ni Kristo. Basaha ang Moroni 7:45–48 uban sa mga sumasalmot. Hangyo-a ang mga sumasalmot sa pag-ila sa mga kinaiya sa gugma nga putli samtang sila magbasa. Isulat kining mga kinaiya diha sa pisara sama sa gipakita sa ubos.

Ang gugma nga putli

Mainantuson.

Mabination.

Dili masinahon.

Dihi manghambog.

Dili mangita alang sa iyang kaugalingon.

Dili dali nga masuko.

Dili maghunahuna sa dautan.

Dili malipay diha sa pagkadautan apan malipay diha sa kamatuoran.

Mainantuson diha sa tanang mga butang.

Matuohon diha sa tanan nga mga butang.

Molaum diha sa tanan nga mga butang.

Molahutay sa tanan nga mga butang.

Dili mapakyas.

Mao ang labing mahinungdanon sa tanan.

Mao ang tiunay nga gugma ni Kristo.

Molahutay sa kahangturan.

Itudlo nga dugang sa pagsalig nga higugmaon ang Langitnong Amahan ug si Jesukristo ug moduol ngadto kanila, ang pasalig sa kaminyoon—ilabi na sa mahangturong kaminyoon—mao ang labing mahinungdanon nga pasalig nga atong himoon. Ang mga bana ug mga asawa kinahanglan gayud maningkamot kanunay sa pagpalambo sa gugma nga putli ngadto sa usag usa.

Aron matabangan ang mga sumasalmot nga mogamit niini nga baruganan, itumong ang ilang pagtagad ngadto sa mga kinaiya sa gugma nga putli nga imong gisulat diha sa pisara. Dapita sila sa paghisgot og mga paagi diin ang piho nga mga kinaiya, sama sa “dili mangita alang sa iyang kaugalingon” o kinaiya nga dili gayud mopakyas,” mahimong ipahayag diha sa relasyon sa kaminyoon. Hangyoa sila sa pagpakigbahin og mga paning-ingnan nga ilang nakita sa pipila niining mga kinaiya.

Panapos

Ipasabot og maayo nga ang mga bana ug mga asawa kinahanglan gayud moamuma sa ilang gugma ug panaghigalaay. Sila kinahanglan nga moalima sa ilang gugma nga magpadayon pinaagi sa paghimo sa gagmay nga mga butang nga makapakita sa mga pagkaparaygon ug pagkamabination. Sila kinahanglan nga daling mobati sa espirituhanon, pisikal, ug emosyonal nga mga panginahanglan sa usag usa samtang sila magbahinay sa hingpit nga kalipay ug sa mga kalisdanan sa kinabuhi. Sila kinahanglang nga maningkamot gayud nga dili mohimo sa bisan unsa nga makadaot sa gugma nga maoy mahinungdanon sa usa ka relasyon sa kaminyoon. Ug sila kinahanglan nga “mag-ampo ngadto sa Amahan uban sa tibuok kusog sa kasingkasing nga [kamo] unta mapuno niini nga [gugma]” (Moroni 7:48). Samtang ang magkauban sa kaminyoon magpadayon nga magbaton og hingpit nga pasalig sa usag usa, ang ilang gugma motubo sa tibuok katuigan. Sila makakaplag nga sila nagpalambo sa tinuod nga Kristohanong gugma.

Basaha ang mga pahina 12–15 diha sa Giya sa Pagtuon sa Sumasalmot sa Mga Relasyon sa Kaminyoon ugsa Banay. Awhaga ang mga sumasalmot nga tun-an pag-usab ang mga doktrina ug mga baruganan niining leksyon pinaagi sa (1) pagsunod bisan og usa sa mga sugyot sa “Mga Ideya alang sa Paggamit” ug (2) pagbasa sa artikulo “Panaghiusa sa Kaminyoon,” ni Presidente Spencer W. Kimball. Itudlo nga ang minyo nga mga magtiayon makadawat og mahinungdanong mga kaayohan kon sila mag-uban sa pagbasa ug paghisgot sa mga artikulo diha sa giya sa pagtuon.