EnglishConnect for Missionaries
Katak 13: En̄jake ko kar Tōre ko M̧okta


“Katak 13: En̄jake ko kar Tōre ko M̧okta,” EnglishConnect 2 n̄an Rūkkatak ro (2022)

“Katak 13,” EnglishConnect 2 n̄an Rūkkatak ro

armej ro ej etetal ilo iaļ eo

Lesson 13

Past Experiences

Jibadbad eo: Inaaj ekkatak n̄an kakeememej en̄jake ko kar tōre ko m̧okta.

Personal Study

M̧aanjabpopo n̄an iien ekōnono an kūrub eo am̧ jān am̧ kam̧ōje m̧akūtkūt ko an A n̄an E

icon a
Study the Principle of Learning: Love and Teach One Another

Iakwe im Katakin Doon

I can learn from the Spirit as I love, teach, and learn with others.

Imaron̄ ekkatak jān Jetōb eo ilo Aō iakwe, katakin, im ekkatak ippān ro jet.

Anij ewōr Ippān men ko rem̧m̧an Ekōņaan katakin kōj. Emaron̄ kōļapļo̧k jeļā eo ad n̄an katak m̧ool eo jān Jetōbeo An. Jej karuwaineneik Jetōb eo n̄e jej iakwe im ron̄jake doon. Anij ej katakin kōj wāweej en̄jaake n̄e jej ekkatak jān Jetōb eo.

“E eo ej bōk naan eo jān Jetōb in m̧ool ej bōke āinwōt ej kwaļo̧ke jān Jetōb in m̧ool[.] Kōn menin, eo ej kwaļo̧k naan im eo ej bōke, remeļeļe doon, im jim̧or rej ketak im lan̄lōn̄ ippān doon” (Katak im Bujen Ko 50:21–22).

Jemaron̄ jeļā bwe Anij ej katakin kōj n̄e jej en̄jake Jetōb eo im en̄jake ad katak Jetōb eo ej bōktok en̄jake in iakwe, lan̄lōn̄, im aenōm̧m̧an. Kōj kajjojo jemaron̄ jipan̄ ejaake juon mejatoto ijo Jetōb eo emaron̄ katakin ie. Ilo ad pukot n̄an ekkatak jān Jetōb eo, Anij emaron̄ jipan̄ kōj meļeļe doon im en̄jake lan̄lōn̄ ippān doon. Ilo am̧ ekkatak ippān kūrub in EnglisConnect eo am̧, kakilen n̄e kwoj ekkatak jān Jetōb eo. Pukōt n̄an an Jetōb ļapļo̧k an pād ippam̧.

kūrub in armej ro rej ettōn̄ dikdik im jeje.

Ponder

  • N̄aat kwaar en̄jake am̧ ekkatak jān iien ko am̧ ilo EnglishConnect?

  • Ta eo komaron̄ in kōm̧m̧ane n̄an ejaake juon mejatoto in ekkatak jān Jetōb eo?

icon b
Memorize Vocabulary

Ekkatak meļeļein im wāween ba ainikien kajjojo naan m̧okta jān ekōnono eo an kurub eo am̧. Kajjieon̄ kōjerbal naan ko. Kōm̧m̧ane juon iien ekōnono ippān juon armej ejeļā kajin Pālle ak jikinļo̧k juon ennaan n̄an juon m̧ōttam̧ jān EnglishConnect kūrub eo am̧ kōjerbali naan ko rekāāl.

husband

ļeo pālele

wife

lio pālele

spouse

eo pālele

When did you … ?

N̄āāt eo kwar … ?

What happened?

Ta eo eaar waļo̧k?

Verbs Present/Verbs Past

become/became parents

erom/kar erom m̧am̧a im baba ro

begin/began a job

jino/kar jino juon jerbal

finish/finished high school

kam̧ōj/kar kam̧ōj high jikuuļ

get/got a new job

bōk/kar bōk juon jerbal kāāl

get/got married

m̧are/kar m̧are

go/went to school

etal/kar etal n̄an jikuuļ

graduate/graduated

kadiwōjļo̧k/kar kadiwōjļo̧k

have/had a baby

wōr/wōr juon nin̄nin̄

have/had a challenging experience

wōr/kar wōr juon en̄jake epen

lose/lost a job

luji/kar luji juon jerbal

meet/met a friend

iioon/kar iioone juon m̧ōttam̧

move/moved

em̧m̧akūt/kar em̧m̧akūt

quit/quit my job

kam̧ōj/kam̧ōj aō jerbal

save/saved money

kakkoņ/kar kakkoņ jāān

start/started a business

jino/kar jino juon pejnej

travel/traveled to New York

ito itak/ito itak n̄an New York

turn 18/turned 18*

tōpar 18 iiō/kar tōpar 18 iiō

*Kakeememej: Kōjerbal turn ak turned n̄an kōnono kōn iiō dettan.

Lale katak 11 im katak 12 n̄an eļapļo̧k past-tense verbs.

icon c
Practice Pattern 1

Kamminene kōjerbale jon̄ak ko m̧ae iien kwoj lōke am̧ maron̄ kajjitōk im uwaaki kajjitōk ko. Komaron̄ ukōti naan ko ewōr ļain ie n̄an naan ko ilo “Memorize Vocabulary” jākjen eo.

Q: When did you (verb present)?A: We (verb past) when we (verb past).

Questions

jon̄an 1 kajjitōk n̄āāt eo kwaar verb kiiō iien in

Answers

jon̄ak 1 uwaak eo kōm̧ verb em̧ootļo̧k n̄āāt eo kōj verb em̧ootļo̧k

Examples

ripālele ro rekar m̧are ilo tampeļ

Q: When did you get married?A: We got married after we finished university.

Q: When did she meet her husband?A: She met her husband when she was in high school.

Q: When did he finish school?A: He finished school before he turned 18.

icon d
Practice Pattern 2

Kamminene kōjerbale jon̄ak ko m̧ae iien kwoj lōke am̧ maron̄ kajjitōk im uwaaki kajjitōk ko. Kajjieon̄ kōm̧m̧an m̧akūtkūt in ekōnono 1 im 2 an kūrub m̧okta jān am̧ kweilo̧k ippān kūrub eo.

Q: What happened when you (verb past)?A: When we (verb past), we (verb past).

Questions

jon̄ak 2 kajjitōk ta eo ekar waļo̧k n̄e kwaar verb em̧ootļo̧k

Answers

jon̄ak 2 uwaak eo n̄e jaar verb em̧ootļo̧k jaar verb em̧ootļo̧k

Examples

Q: What happened when you got married?A: When we got married, we started a new job.

jinen im ļaddik eo nejin ilo pija in kadiwōjļo̧k eo

Q: What happened after he graduated?A: After he graduated, he got a new job.

baam̧le eo pād ilo pārijet ioon pok

Q: What happened after they moved?A: After they moved, they became parents.

icon e
Use the Patterns

Je emān kajjitōk ko komaron̄ kajjitōk ippān juon armej. Je juon uwaak n̄an kajjojo kajjitōk ko. Riiti ilo ainikien ellaaj.

Additional Activities

Kam̧ōje m̧akūtkūt ko an katak eo im teej ko online ilo englishconnect.org/learner/resources ak ilo EnglishConnect 2 Workbook.

Act in Faith to Practice English Daily

Wōnm̧aanļo̧k kamminene kajin English aolep raan. Kōjerbale “Kein Etale Kopād Ia Ilo Katak ko Am̧.” Etale kōttōpar in ekkatak eo am̧ im etale jerbal ko am̧.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Love and Teach One Another

(20–30 minutes)

kurub in armej ro rej ettōn̄ dikdik im jeje.

icon 1
Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Etale laajrak in naan ko ippān juon m̧ōttam̧.

Kamminene jon̄an 1 ippān juon m̧ōttam̧:

  • Kamminene kajjitōk kajjitōk ko.

  • Kamminene uwaaki kajjitōk ko.

  • Kamminene juon ekōnono kōjerbale jon̄ak ko.

Āliji n̄an jon̄ak 2

icon 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Lale pija ko. Kajjitōk im uwaaki kajjitōk ko kōn en̄jake ko an kajjojo armej ro. Mejādik! Aolep rej bok koņaer.

New Vocabulary

buy/bought a car

wia/kar wiaki juon kaar

go/went to the beach

etal/kar etal n̄an pārijet ioon pok

university

iunibōjiti

Example: Sara

Image 1: graduate

kadiwōjļo̧k ettōn̄ dikdik ippān baam̧le

Image 2: buy a new car

kaar kāāl kōļar būļu
  • A: When did Sara buy a new car?

  • B: She bought a new car after she graduated from university.

Carlos

Image 1: get a new job

em̧m̧aan eo ej ekkōņak nuknuk rem̧m̧an ej ettōn̄ dikdik

Image 2: move to a different apartment

em̧ abaatmen

Lee

Image 1: turn 20

em̧m̧aan eo ej māj kūlaaj ej ettōn̄

Image 2: travel to another country

em̧m̧aan eo ej jijet ioon kōban eo ilo erboot eo

Ji Ah

Image 1: turn 26

kōrā eo ej pād ilo juon opiij an taktō

Image 2: have a baby

kōrā eo ej jibwe nin̄nin̄ jidikdik eo

Li Family

Image 1: move to a new city

kōrā eo im ajri ro ruo ilo baj eo

Image 2: go to the beach

baam̧le eo ej kōm̧m̧ane em̧ castle bok

icon 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Kajjitōk im uwaaki kajjitōk ko kōn m̧akūtkūt ko raorōk ilo mour eo am̧. Kwomaron̄ kōnono kōn m̧akūtkūt ko raorōk ilo laajrak eo ak ļōmņak kōn m̧akūtkūt ko jet. Ba jon̄an wōt am̧ maron̄. Aolep rej bok koņaer.

New Vocabulary

rent/rented an apartment

reen/kar reente juon abaatmen

What did you do then?

Innām ta eo kwar kōm̧m̧ane?

Example 1

  • A: When did you finish school?

  • B: I finished school when I was 19.

  • A: When did you get your first job?

  • B: I got my first job after I finished school.

  • A: What happened when you started your job?

  • B: When I started my job, I met an important friend.

  • A: What did you do then?

  • B: We got married!

Example 2

  • A: When I turned 20, I had a challenging experience.

  • B: What happened?

  • A: After I got married, we rented a new apartment. Then after we rented a new apartment, I lost my job.

  • B: Oh wow. That is challenging. What happened after you lost your job?

  • A: After I lost my job, I started a business.

  • B: What did you do then?

  • A: After I started a business, we saved money and then we bought a house.

Laajrak in M̧akūtkūt ko Raorōk

  • Started school

  • Finished school

  • Began a job

  • Met an important person

  • Got married

  • Had a child

  • Moved to a new city

  • Went on a trip

  • Had a challenging experience

Evaluate

(5–10 minutes)

Etale eddōkļo̧k eo am̧ ilo jibadbad ko im jerbal ko am̧ n̄an kamminene kajin In̄lij aolep raan.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Talk about my past experiences.

    Kōnono kōn en̄jake ko aō tōre ko m̧okta.

    mejān make, po-būruōn, mejān m̧ōņōņō
  • Ask and answer questions about others’ past experiences.

    Kajjitōk im uwaaki kajjitōk ko kōn en̄jake ko an ro jet kar m̧okta.

    mejān make, po-būruōn, mejān m̧ōņōņō

Evaluate Your Efforts

Etale jerbal ko am̧ n̄an:

  1. Katak pedped eo an ekkatak.

  2. Kakkilōklōki Naan ko (Vocabulary).

  3. Kamminene jon̄ak ko.

  4. Kamminene aolep raan.

Kōm̧m̧ane juon Kōttōpar. Ļōmnak kōn elmakot in katak kein ilo “Kein Etale Kopād Ia Ilo Ekkatak ko Am̧.”

Kwaļo̧k kōttōbar eo am̧ ippān juon m̧ōttam.

Act in Faith to Practice English Daily

“Jeļā eo aō eaar bwe Jetōb eo ekanooj emakijkij an ekōnono tok āinwōt juon en̄jake. Kwoj en̄jake ilo naan ko me rej kāāl n̄an kwe, ejim̧we n̄an eok, bwe rej im̧we eok” (Ronald A. Rasband, “Let the Holy Spirit Guide,” Liahona, May 2017, 94).