Lesson 12

Past Experiences

Katuyoan: Magkat-on ko sa pagpangutana ug pagtubag sa mga pangutana mahitungod kon diin gikan ang usa ka tawo.

Personal Study

Pangandam alang sa inyong panag-istoryahanay nga grupo pinaagi sa pagkompleto sa mga kalihokan A hangtod E.

Study the Principle of Learning: Take Responsibility

Moangkon og Responsibilidad

I have the power to choose, and I am responsible for my own learning.

Ako adunay gahom sa pagpili, ug ako ang responsable sa akong kaugalingong pagkat-on.

Ikaw usa ka tinugyanan; ikaw adunay gahom sa paglihok alang sa imong kaugalingon. Kasagaran ang atong kalagmitan nga buhaton mao ang paghulat sa mga lider, mga magtutudlo, o sa uban nga mosulti nato unsa ang buhaton. Gusto kita nga hatagan nila og lakang-sa-lakang nga mga instruksiyon. Gusto sa Dios nga atong masabtan nga isip Iyang mga anak, kita adunay gahom sa sulod kanato nga mohimo og maayo nga mga pagpili ug sa pagpadayon sa unahan.

Iyang gipasabot nga ang Iyang mga anak “kinahanglan nga matinguhaon nga moapil diha sa usa ka maayo nga katuyoan, ug mobuhat og daghan nga mga butang diha sa ilang kaugalingon nga gawasnon nga kabubut-on, ug magpahinabo sa daghan nga pagkamatarong; Kay ang gahom anaa kanila, diin sila mga tinugyanan ngadto sa ilang mga kaugalingon. Ug tungod kay ang mga tawo nagbuhat sa maayo sila dili mawad-an sa ilang ganti” (Doktrina ug mga Pakigsaad 58:27–28).

Ang gahom anaa kanimo. Ikaw makaangkon og responsibilidad alang sa imong pagkat-on. Kon ang magtutudlo nasakit ug dili makatunga, ikaw makapili sa pagpraktis kauban sa uban nga mga tigkat-on. Kon wala ka makasabot sa usa ka butang, mahimo ka nga mangayo og tabang. Kon ikaw nagkinahanglan og mga ideya kon unsaon nga makatuon pa og mas maayo, makapangutana ka sa ubang mga tigkat-on sa imong grupo kon unsa ang epektibo alang kanila. Ikaw adunay gahom sa pagpili ug paglihok. Uban sa Dios, ikaw makadesisyon unsa ang imong kat-onan ug mamahimo.

Ponder

• Unsa sa imong pagtuo ang imong responsibilidad isip usa ka tigkat-on?

• Unsay imong mabuhat aron sa pag-angkon og responsibilidad alang sa imong kaugalingong pagkat-on?

Memorize Vocabulary

Pagkat-on sa kahulogan ug unsaon paglitok sa matag pulong sa wala pa ang inyong panag-istoryahanay nga grupo. Sulayi sa paghimo og mga flashcard aron makatabang nimo sa pagsag-ulo og bag-o nga mga pulong. Mahimo ka nga mogamit og papel o usa ka app.

Times

at 10:00 p.m.	sa alas 10:00 sa gabii
last night	sa miaging gabii
on Monday	sa Lunes
two days ago	duha ka adlaw ang milabay
yesterday morning	gahapon sa buntag

Nouns

home	panimalay
school	eskwelahan
the store	ang tindahan
work	trabaho

Verbs Present/Verbs Past

arrive/arrived late	moabot/miabot nga dugay
call/called my friend	motawag/mitawag sa akong higala
message/messaged my friend	magpadala og mensahe/nagpadala og mensahe sa akong higala
miss/missed class	mopalta/mipalta sa klase
need/needed bread	magkinahanglan/nagkinahanglan og pan
shop/shopped	mamalit/mipalit
want/wanted to play soccer	gusto/gusto unta modula og soccer

feel/felt sick	mobati/mibati nga nasakit
leave/left the party	mobiya/mibiya sa party
take/took a nap	motagpilaw/mitagpilaw
take/took the bus	mosakay/misakay sa bus

Practice Pattern 1

Pagpraktis sa paggamit sa mga sundanan hangtod nga ikaw masaligon na nga mangutana ug motubag sa mga pangutana. Mahimo nimong ilisan ang gilinyahan nga mga pulong og mga pulong diha sa “Memorize Vocabulary” nga seksiyon.

Q: Where were you (time)?A: I was at (noun).

Questions

Answers

Examples

Q: Where were you last night?A: I was at home.

Q: Where was she on Tuesday?A: She was at school.

Q: Where were you at 10:00 a.m.?A: We were at work.

Practice Pattern 2

Pagpraktis sa paggamit sa mga sundanan hangtod nga ikaw masaligon na nga mangutana ug motubag sa mga pangutana. Sulayi sa pagbantay niini nga mga sundanan atol sa imong matag adlaw nga pagpraktis.

Q: Why did you (verb present) (time)?A: We (verb past) because we (verb past).

Questions

Answers

Examples

Q: Why did you leave the party last night?A: I left the party because I felt sick.

Q: Why didn’t she message me yesterday?A: She didn’t message you because she was tired.

Q: Why did they go to the store?A: They went to the store because they needed bread.

Use the Patterns

Pagsulat og upat ka pangutana nga mahimo nimong ipangutana sa usa ka tawo. Pagsulat og tubag sa matag pangutana. Basaha kini og kusog.

Additional Activities

Kompletoha ang mga kalihokan sa leksiyon ug mga pagsusi sa online diha sa englishconnect.org/learner/resources o diha sa EnglishConnect 2 Workbook.

Act in Faith to Practice English Daily

Padayon sa pagpraktis og Iningles matag adlaw. Gamita ang imong “Tigsubay sa Personal nga Pagtuon.” Rebyoha ang imong tumong sa pagtuon ug sukda ang imong mga paningkamot.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Take Responsibility

(20–30 minutes)

• Basaha og kusog ang baroganan sa pagkat-on alang niini nga leksiyon.

• Hisgoti ang mga pangutana.

Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Rebyoha ang listahan sa bokabularyo uban ang usa ka kapares.

Pagpraktis sa sundanan 1 uban sa usa ka kapares:

• Pagpraktis sa pagpangutana.

• Pagpraktis og tubag sa mga pangutana.

• Pagpraktis og panag-istoryahanay gamit ang mga sundanan.

Balika alang sa sundanan 2.

Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Part 1

Tan-awa ang mga hulagway. Pangutana ug tubaga ang mga pangutana mahitungod sa unsay gibuhat ni Raul ug Janet gahapon. Pagpuli-puli.

Example: Raul, 1:00 p.m.

• A: Where was Raul yesterday at 1:00 p.m.?

• B: He was at the park.

• A: Why did Raul go to the park?

• B: Because he wanted to play soccer.

Raul

Image 1: 5:00 p.m.

Image 2: 7:00 p.m.

Image 3: 9:00 p.m.

Image 4: 10:00 p.m.

Janet

Image 1: 11:00 a.m.

Image 2: 2:00 p.m.

Image 3: 4:00 p.m.

Image 4: 8:00 p.m.

Part 2

Pangutana ug tubaga ang mga pangutana mahitungod sa unsay imong gibuhat gahapon sa alas 11:00 sa buntag, ala 1:00 sa hapon, alas 4:00 sa hapon, alas 7:00 sa gabii, ug alas 10:00 sa gabii. Paghisgot mahitungod kon diin ka gikan ug ngano. Sulti kutob sa imong mahimo. Pagpuli-puli.

New Vocabulary

Why were you at home?

Nganong anaa ka didto sa panimalay?

• A: Where were you yesterday at 11:00 a.m.?

• B: I was at home.

• A: Why were you at home at 11:00 a.m.?

• B: Because I didn’t have any plans.

• A: Where were you yesterday at 10:00 p.m.?

• B: I was at home.

• A: Why were you at home?

• B: Because I went to bed.

Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Pangutana ug tubaga ang mga pangutana mahitungod sa mga kalihokan nga bag-ohay nimong gibuhat. Paghisgot mahitungod kon diin ka gikan ug nganong gibuhat nimo kadto nga mga kalihokan. Sulti kutob sa imong mahimo. Pagpuli-puli.

Example

• A: Where were you last Wednesday?

• B: I was at the park.

• A: Why were you at the park?

• B: Because I wanted to play basketball.

• A: Where were you yesterday?

• B: I was at home.

• A: Why were you at home?

• B: I was at home because I felt sick.

Evaluate

(5–10 minutes)

Sukda ang imong pag-uswag sa mga katuyoan ug ang imong mga paningkamot sa pagpraktis og Iningles matag adlaw.

Evaluate Your Progress

I can:

• Ask where others were and why they did things in the past.

  Pangutana kon diin gikan ang uban ug nganong gibuhat nila ang mga butang sa miagi.

  

• Talk about where I and others were and why we did things in the past.

  Paghisgot mahitungod kon diin ako ug ang uban gikan ug nganong gibuhat namo ang mga butang sa miagi.

  

Evaluate Your Efforts

Sukda ang imong mga paningkamot sa:

1. Pagtuon sa baroganan sa pagkat-on.

2. Pagmemorya og Bokabularyo.

3. Pagpraktis sa mga sundanan.

4. Pagpraktis kada adlaw.

Pagtakda og tumong. Ikonsiderar ang mga sugyot sa pagtuon diha sa “Tigsubay sa Personal nga Pagtuon.”

Ipakigbahin ang imong tumong ngadto sa usa ka kapares.

Act in Faith to Practice English Daily

“Ang gahom sa pagpili anaa sa sulod sa matag usa kanato, ug walay makakuha niini gikan kanato. Kita adunay gahom sa pagpili sa atong dalan sa kinabuhi” (Harold C. Brown, “The Marvelous Gift of Choice,” Ensign, Dec. 2001, 49).