Luaku, Undonde
Ngenyi ya Kulama mu Meji: Baprofete ne Mêyi a Buprofete


Ngenyi ya Kulama mu Meji: Baprofete ne Mêyi a Buprofete,” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dipungila Dikulukulu 2026 2026)

“Baprofete ne Mêyi a Buprofete,” Luaku Undonde: Dipungila Dikulukulu 2026

ikone wa meji

Ngenyi ya Kulama mu Meji

Baprofete ne Mêyi a Buprofete

Mu ditapulula diakala dia Dipungila Dikulukulu, tshitupa tshia ndekelu (Yeshaya tô ne ku Malaki) tshidi tshibikidibua ne Baprofete. Tshitupa etshi, tshidi tshitupa tshinena tshia Dipungila Dikulukulu, tshidi ne mêyi a Nzambi akapeshayi bukôkeshi kudi basadidi benda , bakakula ne Mukalenga ne kuakula kabidi Buenda, kuabanya mukenji wenda ne bantu munda mua 900 ne 500 BC.

Baprofete badi Batangalaja Dijinga dia Nzambi

Baprofete ne mêyi a buprofete adi ne mushinga munena mu Dipungila Dikulukulu. Abalahama, Isaka ne Yakobo bakamona bimônyi, ne kuakula ne batumibua ba diûlu. Mose wakakula ne Nzambi mpala ku mpala ne wakatangalaja dijinga dienda kudi bana ba Isalela. Mukanda wakumpala ne muibidi wa Bakalenga udi ulonda midimu ya tshivulikilu ne mikenji ya profete Eliya ne Elisha. Dipungila Dikulukulu didi diakula kabidi bua Baprofete bu mudi Miliam ne Debola, momumua ne bakaji bakuabu bavua babeneshibua ne nyuma wa kuamba mêyi a buprofete, bu mudi Lebeka ne Hana . Nanku nansha mudi Misambu kayivua mifundibua kudi Baprofete, idi biayi miwujibua ne nyuma wa buprofete nangangana padiyi imanyisha dilua dia Masiya.

Bionso ebi ki mbia dikema bua bidimba bia Ekelezia wa Yezu Kilisto wa Bansantu ba Matuku a Ndekelu. Bushuwa, lumu luimpa lua Yezu kilisto lupingajilula ludi lutulongesha ne Baprofete kabena anu bantu ba kala ba mushinga kadi tshitupa tshia mushinga tshia bulongolodi bua Nzambi. Nsansha mudi bakuabu bamona Baprofete bikala basunguluka mu tshikondu tshia dipungila dikulukulu, tudi tubitangila bu tshintu tshitudi natshi tshia momumua mu tshikondu tshia Dipungila Dikulukulu.

Kadi kubala shapita wa Yeshaya anyi Yehezekele kudi mua kuikala dishilangana difuma mu dibala mukenji wa mpungilu munena wa Mulobondi Mukulu wa Ekelezia udiku mpindiewu. Misangu mikuabu bidi bikala bikola bua kutangila ne Baprofete ba kala bavua ne tshintu tshia kuakula kutudi. Panyima pa bintu bionsu, buloba butudi bansombela lelu budi bushilangana ne mu buloba muvua Baprofete bayisha ne bafila mêyi a buprofete. Kuikala ne muprofete wa moyo kudi mua kujula lukonku: buatshinyi kutanta—buatshinyi kutanta— bua kubala mêyi a Baprofete ba kala?

Mifundu ya muprofete wa kala

Fulness of Times (Tshiwudi tshia Bikondu), by Greg Olsen

Baprofete ba kala badi ne tshintu tshia kuakula kutudi

Bua ba bungi, bantu ba lelu malu a Baprofete ba dipungila dikulukulu kimabatangila Baprofete aba bavua bikala ne malu avua abatangila mu tshikondu tshiabu ne muaba—Bumudi Baprofete ba matuku etu a ndekelu batuambila malu adi atutangila lelu.

Mu diba dimuepela, Baprofete badi kabidi bamona malu adi atutangila. Badi balongesha malelela a tshiendelela, bafila dibuluila mu diba dionsu ne mu muaba. Babeneshibua ne dibuluila, badi bamona bunena bua mudimu wa Nzambi. Bu Tshilejilu, Yeshaya wakadimuisha bantu mu tshikondu tshienda bua mibi yabu. Uvua mufunda bua dipatuka dia Isalela walua mu bidimu 200 mu tshikondu tshialua . Mu tshikondu tshia momumua, wakalongesha bua dipatuka didi bantu bonsu ba Nzambi bakeba. Ne wakafunda mêyi a buprofete, nansha lelu,bindila bua akumbana—bu mulayi wa buloba “bupia bupia” (Yeshaya 65:17) bua kuikala “ buwujibua ne dimanya dia Mukalenga” (Yeshaya 11:9), muaba wikala bisa bijimina bia Isalele bua kusangishibua ne muaba wikala “bisamba” kabiyi bilonga mvita to” (Yeshaya 2:4). Tshitupa tshia disanka ne meji a nyuma bidi biumbukila ku dibala dia mêyi a Baprofete ba mu Dipungila Dikulukulu bu mudi Yeshaya mmunshindu wakujandula ne tudi ne mudimu mu matuku a disanka avuabu bamona.

Nanku panudi nubala mêyi a buprofete a kala, bidi mua kuambuluisha bua kulonga muenenu uvuawu mafundibua—kadi nudi kabidi mua kuditangila nkayenu mu wowu anyi kufuanyikijayi kunudi [nkayenu]” (1 Nefi 19:24; ntangila kabidi kanungu 23). Minga misangu tshidi tshiumvuija kumanya Babulona bu tshimanyinu tshia bubi ne didileja, katshiyi bu tshimenga tshia kala to. Tshidi tshiamba ngumvuilu wa Isalela bu bantu ba Nzambi mu tshikondu tshionsu ne mu miaba yonsu. Anyi tshidi mua kuamba kutangila Siyona bu tshiena bualu tshia matuku a ndekelu bu bantu ba Nzambi bakidila, pamutu pa kutangila bu muaku mukuabu wa Yelushalema.

Tudi mua kufuanyikija mifundu ne moyo wetu bualu tudi tumvua ne mêyi a buprofete adi mua kukumbana mu mishindu ya bungi. Tshilejilu tshimpa tshia mêyi a buprofete mu Yeshaya 40:3: “Dîyi dia ewu udi wela lubila mu tshipela, longolola njila wa Mukalenga.” Bua Bena Yunda bakuatshibua ku bupika mu Babulona, diela patoka edi didi dikala difuanyijibua kudi Mukalenga neafila njila bua badi bakuatshibua ne bampingana mu Yelusalema. Bua Matayo, Mâko, ne Luka, mêyi a buprofete â adi akula bua Yone Mubatiza uvua ulongola njila bua mudimu wa mu mubidi wa Mupandishi. . Ne Joseph Smith wakapeta tshimônyi ne mêyi a buprofete â atshidi akumbana lelu mu dilongolola dia mudimu wa kilisto wa bidimu tshinunu. Mu mushindu ututshidi tumvua, Baprofete ba kala bavua bakula kutudi. Ne bakalongesha, malelela a bungi a mushinga adi mikala mabuluila kutudi bu muvuawu mu Isalela wa kala.

Baprofete ba kala bavua bajadika bua Yezu Kilisto

Ku misangu nansha bikala bia mushinga bipita bua kudimona wewa nkayeba mu mêyi a buprofete a Dipungila Dikulukulu kudi kumona Yezu Kilisto mu wowu. Pawudi umukeba, newumupeta; nansha kabayi bamufunda mu dina. Bidi mua kukuambuluisha bua kulama mu lungenyi bua Nzambi wa mu Dipungila Dikulukulu Yehowa, udi Yezu Kilisto. Misangu ya bungi Baprofete badi baleja bidi Mukalenga wenza anyi bienzaye, badi bakula bua Mupandishi.

Yezu mubika ku lufu olôla tshianza kudi muntu

Mukalenga wakamuenekela Abalahama, kudi Keith Larson

Nenupeta kabidi difuanyikija kudi muela manyi, Musungidi, ne mfumu walua ufumina mu milongo ya Davidi. Ebi bidi bionsu mêyi a buprofete pa Yezu Kilisto. Mu kabujima, nenubala bua dipikula, dibuikidila, disungila ne dipinguluja. Wewa ne Mupandishi mu meji ne mu mutshima, mambi â neakuleja kudi Muana wa Nzambi. Panyima pa bionsu, mushindu muimpa wa kumvua mêyi a buprofete udi wa kuikala ne “nyuma wa buprofete ,” udi Yona utuambila ne udi “bujadiki bua Yezu Kilisto” (Buakabuluibua19:10).

Bia kumanya

  1. Yeshaya, Yelemiya, Ehezekele, ne Daniela badi bikala misangu yonsu bafanyikijibua bu Baprofete banena bualu bua bula bua mikanda yabu. Baprofete bakuabu ( Ozeya, Yowela, Amosa, Obadaya, Yona, Mika, Nahuma, Habakuka, Zephania, Hagai Zekaya, ne Malaki) badi babikidibua Baprofete bakesa bualu mikanda yabu idi mipi. Mukanda wa Muadi udi muikila tshitupa tshia mifundu, katshiyi tshia Baprofete to.

  2. Katuena bamanya mushindu kayi uvua mukanda wa mêyi a buprofete musangishibua pamua to. Minga misangu, muprofete uvua mutangila midimu ya disangishibua dia mifundu ne mêyi a buprofete. Mu minga misangu, malongesha enda adi mua kuikala malamibua ne masangishibua panyima pa lufu luenda.

  3. Tangila Ekesode 15:20; Balumbuluishi 4.

  4. Tangila Genese 25:21–23; 1 Samuele 1:20–28; 2:1–10.

  5. “Nanku ela meji mudi pa lukasa lonsu: muprofete yonsu kumbangisha ku Adama uvua mumona matuku etu. Muprofete yonsu muakula bua matuku etu pikala Isalela musangishibua pamua ne buloba nebuikala bulongolodibua bua dilua dibidi dia Mupandishi. Elayi meji bua bualu ebu! Bua bantu bonsu bavua bikala pa buloba ebu, tudi aba babuela mu didisangisha edi, dinenena nanku. Bidi bikala bia disanka!” (Russell M. Nelson, “Hope of Israel” [dituilangana dia buloba bujima bua bansonga, Ngondu Muisambombu 3, 2018], Tshisangi tshia Mikanda ya Lumu Luimpa). Tangila kabidi Ronald A. Rasband, “Fulfillment of Prophecy,” Liahona, Ngondu Muitanu 2020, 75–78.

  6. Mupandishi, wuakula bua Yeshaya, wakamba ne “bintu bionsu biakakulaye biakenzeka ne nebienzeka, mena bilondeshila ku miaku yakakulaye” (3 Nefi 23:3; tshisakidilu).

  7. Tangila Matayo 3:1–3; Mâko 1:2–4; Luka 3:2–6.

  8. Tangila Dilongesha ne Bipungidi 33:10; 65:3; 88:66.

  9. Tangila Yeshaya 9:6–7; 61:1; Hosea 13:14; Zekâya 9:9.