“Ngenyi ya Divuluka: Mikanda ya Milubu mu Dipungila Dikulukulu,” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dipungila Dikulukulu 2026 (2026)
“Mikanda ya Milubu mu Dipungila Dikulukulu,” Luaku, Undonde: Dipungila Dikulukulu 2026
Ngenyi ya Divuluka
Mikanda ya Milubu mu Dipungila Dikulukulu
Mikanda ya Yoshua kupitshila ku Esetê idi mu malu a kala mimanyibua bu “mikanda ya milubu” ya Dipungila Dikulukulu. Esthi katshiena tshiumvuija ne mikanda mikuabu mu Dipungila Dikulukulu kayena ne dipembu dia milubu nansha. Kadi, mikanda ya milubu idi mibikidibua nanku bualu kipatshila kanena ka bafundi bayi kavua bua kuleja tshianza tshia Nzambi mu mulubu wa bantu ba Isalele. Kipatshila kakavua bua kufila tshifundu tshia mukenji wa Mose, bu mudi Lewitiki ne Dutelonome to. Kabivua bua kuleja ditumbisha anyi didila mu ngikadilu wa kasala to, bu mudi Misambu ne Muadi to. Ne kabivua bua kufunda miaku ya baprofete, bu mudi mikanda ya Yeshaya ne Yehezekele to. Kadi, mikanda ya milubu idi yilonda miyuki.
Tshiena Bualu tshia Muenenu
Bu mudi muntu mua kutekemena, miyuki eyi idi milonda ku muenenu kampanda. Bidi anu bipepela bua kutangila tshilongu, dibua, anyi mutshi mu nseka ya bungi pa diba dimua, bidi bikola bua kuepuka ne mulubu wa muyuki neuleja muenenu wa muntu anyi tshisumbu tshia bantu badi bawufunda. Muenenu ewu udi wangata ditunga dia bafundi anyi tshisamba tshibalela anyi mikenji ya nsombelu ne mitaba abu. Dimanya etshi didi mua kutuambuluisha bua kumvua ne bafundi ne basangishi ba mikanda ya milubu bakashindamena pa mumvuija kampanda pavuabu bayipatula. Bakenza mapangadika avua bakuabu bafundi kabayi mua kuenza. Ne ku ndekelu bafika ku dishindamena pa mumvuija ne mapangadika â. Tudi nansha kabidi mua kumona muenenu mishilangana munkatshi mua mikanda ya Bibiliya (ne misangu mikuabu mu mukanda wa momumua). Mu mushindu utudi bamanya bia bungi pa muenenu eyi, tudi mua kumvua kabidi bimpa bitamba mikanda ya milubu.
Muenenu umua wa momumua ku mikanda ya milubu ya Dipungila Dikulukulu udi muenenu wa Bana ba Isalele, bantu ba tshipungidi ba Nzambi. Ditabuja diabu mu Mukalenga diakabambuluisha bua kumona tshianza tshienda mu mioyo yabu ne mu malu mashilangana a ditunga diabu. Padi mikanda misunguluka ya milubu kayiyi mienzejibua bua kumona bintu mushindu ewu, muenenu wa nyuma udi tshitupa tshidi tshienza mikanda ya milubu ya Dipungila Dikulukulu imueneka ne mushinga kudi bantu badi bakeba bua kuibaka ditabuja diabu mu Nzambi.
Tshiena bualu tshia idi Mishala ya Dipungila Dikulukulu
Mikanda ya milubu idi ibangisha muaba udi mukanda wa Dutelonome ujikila, ne bidimu bia dimuangalaka dia Bena Isalele mu tshipêla tô ne ku ndekelu. Mukanda wa Yoshua udi uleja bana ba Isalele pabuipi bua kubuela mu Kânana, bulaba buabu bulaya, ne umvuija mushindu uvuabu babunyenga. Mikanda idi ilonda, Balumbuluishi tô ne 2 Kulondolola, idi ileja dimanya dia Isalele mu bulaba bulaya, katshia ku tshikondu tshivuabu babuelamu tô ne tshikondu tshivuabu bipatshibua kudi Ashû ne Babulona. Mikanda ya Ezela ne Nehemiya idi ilonda dipingana dia bisumbu bivula bia Bena Isalele mu musoku wabu wa mpuila mambu, Yelushalema, bidimu dikumi bipita. Bua kujikija, mukanda wa Esetê udi ulonda muyuki wa Bena Isalele bumbuka mu dinyema mu bulombodi bua Pelishana.
Ne ki muaba udi bulondanganyi bua malu a Dipungila Dikulukulu bujikila. Bantu kampanda badi babala Bibiliya bua musangu wa kumpala badi bakemeshibua bua kupeta ne badi bushuwa babala anu muyuki wa Dipungila Dikulukulu kumpala kua babala mabeji mapita pa nkatshi awu. Panyima pa Esetê, katuena tupeta mamanyisha bia bungi a mulubu wa Bena Isalele. Kadi, mikanda idi ilonda—nangananga mikanda ya baprofete—idi ikumbana munkatshi mua bulondangana bua tshikondu buvua mikanda ya milubu ileja. Busadidi bua muprofete Yelemiya, tshilejilu, buakenzeka mu bikuma bifunda mu 2 Bakalenga 22–25 (ne mulubu mushilangana mu 2 Kulondolola 34–36). Dimanya etshi didi mua kukusaka bua ubala bionsu bibidi dilonda dia milubu ne mikanda ya baprofete.
Padi Tshintu Kampanda Katshiyi Tshikumbana
Mu dibala Dipungila Dikulukulu, bu mulubu onsu ewu, udi muenza bu udi ubala pa bantu benza anyi bamba bintu abi, ku muenenu wa lelu, bimueneka bipia-bipia anyi nansha bilubakaja. Tudi ne bua kutekemena etshi—bafundi ba Dipungila Dikulukulu bakamona buloba ku muenenu ivuabu, mu mishindu kampanda, bushuwa bushilangana ku buetu. Tshinyangu, malanda a bisa, ne midimu ya bakaji bidi anu amua a ku malu avua bafundi ba kala mua kuikala bamona bishilangana ne bitudi tuenza lelu.
Nanku ntshinyi tshitudi mua kuenza patudi tufika pa tunungu mu mifundu tudi tumueneka tulubakaja? Tshia kumpala, bidi mua kuambuluisha bua kuela meji pa kanungu konsu mu bualu bujima. Mushindu kayi udibi bikumbanangana ne bulongolodi dia lupandu dia Nzambi? Mushindu kayi udibi biumvuika mu kutangila tshiwudi mumanya pa buikadi bua Tatu wa Diûlu ne Yezu Kilisto? Mushindu kayi udibi bikumbanangana ne malelela mabuluibua mu mifundu mikuabu anyi mu malongesha a baprofete badi ne moyo? Ne mushindu kayi udibi bikumbanangana ne minungenyi ya Nyuma ku mutshima ne meji bieba nkayeba?
Mu malu kampanda, kanungu kakena mua kumueneka kakumbanangana bimpa ne tshimua tshia ku ebi. Misangu mikuabu kanungu kadi mua kuikala bu tshitupa tshia dinaya tshidi katshiyi tshifuanangana bu tshidi ne muaba munkatshi mua bitupa biwukavua musangisha. Diteta dibueja ku bukola tshitupa bua tshikumbana katshiena ngenzelu muimpa to. Kadi kabiena nansha mua kuenza dinaya dijima nansha. Kadi, udi mua kujinga bua kuenza tshitupa ku luseka bua tshikondu. Pawudi ulonga bia bungi ne uteka pamua bia bungi bia ku dinaya, udi mua kuikala mukumbana bua kumona bimpa bitamba mushindu udi bitupa bikumbanangana pamua.
Bidi kabidi mua kuambuluisha bua kuvuluka ne mu dikumbaja ku dikala mushikila ku muenenu musunguluka, milubu ya mu mifundu idi tshiena bualu ku tshilema tshia buntu. Tshilejilu, bidimu nkama bipita, “bintu bia bungi ne bishema [bivua] biumbusha ku [Bibiliya],” biangata malelela a mushinga pa dilongesha, milulu ne bipungidi (1 Nefi 13:28; tangila kabidi tunungu 26, 29, 40). Mu tshikondu tshia momumua, tudi ne bua kuikala badisuila bua kuitaba ne muenenu yetu nkayetu idi mishikila: ne kuikala anu bintu bitudi katuyi tumvua bionsu ne nkonku itudi katuyi mua kuandamuna.
Tunungu kampanda tua mifundu tudi mua kuikala bu bitupa bia dinaya bitudi katuyi bamanya mushindu wa kubikumbajangana ne bishadi bia dinaya.
Dipeta Dibua dia Mushinga
Kadi munkatshi mua tshikondu, nkonku idi kayiyi miandamuna idi mua kututeka kula ne mabua a mushinga a bulelea bua tshiendelela adi mapetshibua mu Dipungila Dikulukulu—nansha pikala mabua â mikala misangu mikuabu masokoka mu budimi bua dibua dia mamanya malubakana ne masungula mapela menza kudi bantu ba mibi. Pamuapa dimua dia dishema dia ku mabua â didi miyuku ne tunungu tudi tujadika bua dinanga dia Nzambi—nangananga etu tudi tuludika meji etu matangila ku mulambu wa Yezu Kilisto. Bimona ku ditumba dionsu, mabua a mushinga adi akenka bu â anu bu ne makenka lelu bu muvuawu akenka pashisha. Ne bualu milubu eyi idi ilonda bua bantu ba tshipungidi ba Nzambi—bantu baluma ne bantu bakaji bavua ne mateketa a buntu ne nansha nanku bakananga ne bakasadila Mukalenga—mabua a bulelela adi mûla mu mikanda ya milubu ya Dipungila Dikulukulu.