Luaku, Undonde
Ngondu wa Kumpala 26–Ngondu Muibidi 1. Mupandishi wakatuambila ne uvua mutupesha mukenji wa kulongesha bintu ebi tshianana kudi bana betu: Genese 5; Mose 6


“Ngondu wa Kumpala 26–Ngondu Muibidi 1. “Mupandishi wakatuambila ne uvua mutupesha mukenji wa kulongesha bintu ebi tshianana kudi bana betu,” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dipungila Dikulukulu 2026 (2026)

“Ngondu wa Kumpala 26–Ngondu Muibidi 1. “Mupandishi wakatuambila ne uvua mutupesha mukenji wa kulongesha bintu ebi tshianana kudi bana betu,” Luaku, Undonde: 2026

Adama ne Eva

Bilenga Bipita Mparadiso, kudi Kendal Ray Johnson

Ngondu wa Kumpala 26–Ngondu Muibidi 1: Mupandishi wakatuambila ne uvua mutupesha mukenji wa kulongesha bintu ebi tshianana kudi bana betu

Genese 5; Mose 6

Tshitupa tshinena tshia Genese 5 tshidi mulongu wa nkongu ya bantu pankatshi pa Adama ne Eva ne Noa. Tudi tubala mena a bungi, kadi katuena tulonga bia bungi pa bobu to. Pashisha tudi tubala tshiambilu etshi kadi katshiyi tshiumvuija: “Ne Hanoka wakendakana ne Nzambi: ne yeya kakikalaku; bualu Nzambi wakamuangata” (Genese 5:24). Bushuwa kudi muyuki panyima pa kanungu aka! Kadi kakuyi diumvuijangana dia bungi, mulongu wa nkongu ya bantu idi ijukuluka.

Diakalengela, Mose 6 udi ubuluila bia bungi pa muyuki wa Hanoka—ne tshidi muyuki mujima. Tudi tulonga pa bupuekela bua Hanoka, mu dipanga bukubi dienda, dimanya divua Nzambi mumona mu yeya, ne mudimu munena uvuayi mukumbaja bu muprofete wa Nzambi. Tudi tupeta kabidi ngumvuilu mutoka pa dîku dia Adama ne Eva muvuadi didiunda mu bungi bua bidimu. Tudi tubala bua bukalenga bunena bua Satana kadi kabidi bua baledi bavua balongesha bana njila ya Nzambi (Mose 6:15, 21). Tshitudi tulonga pa dilongesha divua baledi aba balongesha tshidi ne mushinga wa pabuawu: ditabuja mu Yezu Kilisto, dikudimuna mutshima, ditambula, ne dipeta dia Nyuma wa Tshijila (tangila Mose 6:50–52). Dilongesha adi, bu mudi buakuidi budi budishindikija, divua koku ku mbangilu ne nedikala koku ku ndekelu kua bukua bantu kabidi (Mose 6:7).

ikone wa bia kulonga

Ngenyi bua Dilonga mu Dîku ne mu Ekelezia

Mose 6:26–36

Bubi budi buela mikalu ku bukola buanyi bua kumona, kumvua ne kuteleja bintu bia Nzambi.

Pawudi ulonga Mose 6:26–36, tshinyi tshiwudi ulonga pa bipeta bia bubi? Mushindu kayi uwuvua mumona bipeta bia bubi ebi? Bukola kayi buvua nabu Hanoka bua buambuluisha bua kutamba bipeta ebi? Mushindu kayi uvua Nzambi mumubenesha bu matapishi?

Mose 6:26–47

ikone wa seminaire
Nzambi udi umbikila bua kuenza mudimu wenda nansha mema ne mateketa anyi.

Pawikala mumvua bikupitshila ne tshidi Mukalenga mukubikidila bua kuenza, kuena nkayeba to. Nansha Hanoka wakatshiumvua pavua Mukalenga mumubikila bua kuikala muprofete. Pawudi ubala Mose 6:26–36, keba buatshinyi Hanoka uvua mumvua bimupitshila ne ntshinyi tshivua Mukalenga muamba bua kumupesha dikima.

Mu tunungu 37–47, udi mua kukeba mishindu idi Mukalenga utuanayi Hanoka mpanda ne umupeshanayi bukola bua kuenza mudimu wenda (tangila kabidi Mose 7:13). Udi mua kufuanyikija dimanya dia Hanoka ne dia bakuabu baprofete bavua badiumvua kabayi bakumbana, bu mudi Mose (tangila Ekesode 4:10–16), Yelemiya (tangila Yelemiya 1:4–10), Nefi (tangila 2 Nefi 33:1–4), ne Moloni (tangila Etele12:23–29). Tshinyi tshiwudi mumvua ne Nzambi musua bua ulonga ku mifundu eyi pa mudimu uvuaye mukupesha bua kuenza.

Hanoka usambila

Mukalenga Wakajula Mumonyi] (Mose 6:36, kudi Eva Timothy

Bapostolo ne baprofete ba bungi ba lelu badi baleja ngumvuilu ya momumua bu ya Hanoka pavuabu bumvuija muditshi tshienza padibu bapeta mabikila abu. Tshilejilu, tangila dijadika dia Mukulu Ulisses Soares mu “Prophets Speak by the Power of the Holy Spirit” (Liahona, Ngondu Muitanu 2018, 98–99).

Tshinyi tshiwudi mua kulonga ku baprofete ne bapostolo aba pa ngumvuilu weba wa dipangakana? Diba kayi diwuvua mumvua Mukalenga mukuambuluisha pavuaye mukulomba bua kuenza bintu bikola? Ela meji bua kufunda mamanya ndambu bua matuku eba alua pawikala ne dijinga dia diambuluisha dia Mupandishi. Mushindu kayi uwudi mua kusemeja bikuma ebi ne ditabuja mu Yezu Kilisto?

Tangila kabidi David A. Bednar, “Abide in Me, and I in You; Therefore Walk with Me,Liahona, Ngondu Muitanu 2023, 123–25; “I’ll Go Where You Want Me to Go,” Hymns, no. 270.

Mose 6:48–68

Lumu luimpa lua Yezu Kilisto luvua lulongesha katshia ku tshibangidilu.

Bualu tudi ne mukanda wa Mose, tudi bamanya ne Nzambi uvua mulongesha bana Benda mushindu wa kupeta disungila katshia ku Adama ne Eva. Pawudi ulonga Mose 6:48–68, keba tshitudi mua kumanya ne kuenza bua kusungidibua. Tangila lukonku lua Adama mu kanungu 53. Ukatu munana meji pa tshiotshi anyi? Tshinyi tshiwudi mulonga ku diandamuna dia Mukalenga mu tunungu 53–65? Udi mua kuangata tunungu etu bu mukenji wa Mukalenga ku mudimu wa ditambula wa Adama. Tshinyi tshiwudi mulonga ku mukenji wenda pa ditambula? Buatshinyi udi wela meji ne uvua mufuanyikija ditambula ku kuikala “muledibua tshiakabidi”? (kanungu 59). Ntshinyi tshinudi mua kuenza bua kutungunuka kuikala “baledibua tshiakabidi” mu moyo wenu mujima?

Keba bifuanyikijilu. Mu mifundu, bintu anyi bikuma bidi mua kufila ndejilu anyi kufuanyikija malelela a nyuma, nangananga pa malelela a Mupandishi (tangila Teaching in the Savior’s Way7). Bifuanyikijilu ebi bidi mua kunemesha lumvu lueba Buenda ne lumu luimpa Luenda. Tshilejilu, tshinyi tshiwudi ulonga ku bimanyishilu bia mioyo ne matshio mu Mose 6:27, mesu ne dima mu Mose 6:35, anyi mayi mu Mose 6:59–60?

Mose 6:51–62

Mupandishi wakatuambila ne uvua mutupesha mukenji wa kulongesha bintu ebi tshianana kudi bana betu

Panyima pa mulongesha Adama malelela a lumu luimpa lua Yezu Kilisto, mu Mose 6:51–63, Mukalenga wakambila Adama bua kubilongesha ku kongu yalua. Ela meji bua kuenza mulongu wa malelela aa. (bidi mua kuambuluisha bua kuabanya tshitupa etshi mu tutupa tukesa tua tunungu, bu mudi tunungu 51–52, 53–57, 58–60, 61–63). Buatshinyi malelela aa adi ne mushinga bua nkongu idi yenda ibanda lelu? Tshinyi tshikuabu tshiwudi mua kulonga ku malongesha a Mukalenga ku baledi mu Mosiya 4:14–15 ne Dilongesha ne Bipungidi 68:25–28; 93:40–50?

Dibala pa “mukanda wa tshivulukilu” uvua dîku dia Adama ne Eva balama tshidi mua kukusaka wewa anyi dîku dieba bua kuenza wenu mukanda wa tshivulukilu. Tshinyi tshiwudi umvua tshidi Mukalenga musua bua welamu? Ela meji bua kulama ngumu yeba ya mu mukanda wa tshivulukilu mu FamilySearch.org.

Tangila kabidi Dieter F. Uchtdorf, “Jesus Christ Is the Strength of Parents,” Liahona, Ngondu Muitanu 2023, 55–59; “Parenting: Touching the Hearts of Our Youth,” “But Why?” (videos), Tshisangi tshia Lumu luimpa.

3:2

Parenting: Touching the Hearts of Our Youth

1:1

But Why?

dîku dibala mifundu pamua

Bua bia bungi, tangila malu a ngondu ewu a Liahona ne Magazina a Bua Dikankamika dia Bansonga.

ikone 01 wa tshitupa tshia bana

Ngenyi bua Kulongesha Bana

Mose 6:26–34

Nzambi udi mua kungambuluisha bua ngenza malu makola.

  • Pavua Hanoka mubikidibua bua kuyisha lumu luimpa, uvua utshina bua kupanga. Kadi Nzambi wakamuambuluisha. Balayi pamua muyuki ewu mu Mose 6:26–34 (tangila kabidi “Enoch the Prophet” mu Old Testament Stories, 19–21). Buatshinyi Hanoka uvua wela meji ne kena mua kuyisha lumu luimpa to? (tangila Mose 6:31). Mushindu kayi uvua Nzambi muambuluisha Hanoka? (tangila Mose 6:32–34; 7:13).

  • Bana beba badi mua kusanka bua kuabanya anyi kunaya bilejilu bikuabu bia pavua Nzambi wambuluisha bantu bua kuenza bintu bikola—tshilejilu, Noa, Davidi, Amona, anyi Samuele Muena Lamana (tangila Gospel Art Book, nos. 7, 19, 7881). Udi mua kuabanya kabidi dimanya dia nkayeba ne lekela bana beba bakula pa mushindu udi Nzambi ubambuluisha bua kuenza bintu bikola.

Mose 6:50–62

Ditabuja mu Kilisto, dikudimuna mutshima, ditambula, ne dipeta dia Nyuma wa Tshijila bidi bindongolola bua kualukila kudi Nzambi.

  • Nzambi wakalongesha Adama tshitudi tujinga bua kuenza bua kualukila Kudiye—kuikala ne ditabuja mu Yezu Kilisto, kukudimuna mutshima, kutambushibua, ne kupeta dipa dia Nyuma wa Tshijila. Ambuluisha bana beba bua kupeta nshindamenu eyi mu Mose 6:52, 57. Pashisha udi mua kubambuluisha bua kufunda muyuki kakesa pa umua wa ku nshindamenu. Muyuki onsu udi ne bua kuangata mufundu mu Mose 6, dimanya, ne bujadiki. Balekela babanyangana miyuki yabu nkayabu.

  • Udi mua kuleja kabidi bimfuanyi bidi mua kuleja nshindamenu ya kumpala ya lumu luimpa (tangila kanungu ka ditabuja kinayi). Bateka mu mulongu udi ulombola ku tshimfuanyi tshia Yezu Kilisto. Pawudi ubala Mose 6:52, bana beba badi mua kuimana ku luseka lua tshimfuanyi tshimpa padibu bumvua dîyi dia tshidi tshimfuanyi tshileja.

  • Bana beba badi mua kusanka bua kuimba misambu idi ilongesha pa nshindamenu mu Mose 6:52, bu mudi “Faith,” “When I Am Baptized,” ne “The Holy Ghost” (Children’s Songbook, 96–97, 103, 105). Bambuluisha bua kupeta nshindamenu eyi mu Mose 6:52.

Mose 6:57–58

Tatu wa mu Diûlu musua bua baledi balongesha bana babu.

  • Bua kukankamika bana beba bua kutua baledi mpanda mu mudimu wabu bu balongeshi ba lumu luimpa, ela meji bua kulomba muana bua abala Mose 6:58 ne baleja mukenji udi Nzambi mupesha baledi. Pashisha udi mua kuleja tshifuanyi tshia Adama ne Eva balongesha bana babu (bu tshidi ku ndekelu tshia tshifundu etshi) ne lekela bana beba bayukila pa tshidibu bamona mu tshimfuanyi. Bana beba badi mua kuzola bimfuanyi bia mêku abala mifundu pamua, basambila pamua, anyi banaya pamua.

Bua bia bungi, tangila malu a ngondu ewu a Makazina a Mulunda.

Adama ne Eva balongesha bana babu muinshi mua mutshi

Adama ne Eva Balongesha Bana Babu, kudi Del Parson

Dibeji dia tshibilu tshia mbedi: Lumu Luimpa ludi lundongesha mushindu wa kualukila kudi Tatu wa mu Diûlu