Na itukutuku ena Alama 30–31 e vakamatatataka tu na mana ni vosa—ena ca kei na vinaka. Na “veicavilaki” kei na “vosa viavialevu” ni dua na dauvakavuvuli lasu na yacana o Korio a veivakarerei me “vakarusa saraga e vuqa na yalo” (Alama 30:31, 47). Vakakina, na ivakavuvuli ni dua na ise ni Nifaiti ka yacana o Soramu a liutaka e dua na ilawalawa tamata taucoko me “levu na nodra cala” ka “vakatanitaka na sala ni Turaga” (Alama 31:9, 11).
Kena veibasai, a tawayavalati tu na vakabauta i Alama ni sa “kaukauwa sara na vosa ni Kalou ki na nodra vakanananu na tamata ka mucu na iselewau, se dua tale na ka” (Alama 31:5). Na vosa i Alama e vakamacalataka na dina tawamudu ka taurivaka na kaukauwa i Jisu Karisito me vagalui Korio kina (raica na Alama 30:39–50, ka sureta tu na Nona veivakalougatataki vei ira ka lako vata kei koya me vakalesui ira lesu mai na Soramaiti ki na ka dina (raica na Alama 31:31–38). Oqo sa ivakaraitaki yaga sara vei ira na imuri i Karisito nikua ni sa matau tu na itukutuku lasu. Eda rawa ni raica na ka dina ena vakararavi, me vakataki Alama, ki “na mana ni vosa ni Kalou” (Alama 31:5
E saga tu na vunica me dabui au ena ivakavuvuli lasu.
Ena Alama 30, sa vakatokai o Korio na “Meca i Karisito.” (tikina e 6). Na meca i Karisito e dua ga na tamata se dua ga na ka e saqati Jisu Karisito votu se vuni tu kei na Nona kosipeli. Na tikina cava so ena Alama 30:6–31 e vakaraitaka ni sa rauti Korio na ivakamacala oqo? Na vulici ni ivakavuvuli lasu i Korio e rawa ni vukei iko ni kila ka cakitaka na ivakavuvuli vakaoya. Na itaviqaravi eso oqo e rawa ni veivuke ena nomu vuli:
Na lesoni vakaraitaki cava so o rawa ni vakasamataka mo kila vakavinaka kina na duidui ni vakavuvuli ni iVakabula kei na veika vakailasu i Setani? Eso na ivakaraitaki esa ivadi dau vakayagataki ena qoli, ilavo lasutaki, kei na vakau itukutuku cala. O na kila vakacava ni lasutaki e dua na ka? O na kila vakacava na ka dina?
Navuca ni cakava e dua na lisi ni vakavuvuli lasu a vakavulica o Korio ena Alama 30:6–31. Na nona ivakavuvuli cava so e rawa ni veirawai tu nikua? (raica na Alama 30:12–18, 23–28). Na leqa cava e rawa ni yaco ena vakadonui ni vakasama eso vakaoqo? Na itukutuku lasu cava so esa vakayagataka tiko na vunica me vakacalai iko kina nikua?
Na cava e cakava o Alama me sabaya kina na ivakavuvuli i Korio ena ka dina? (raica na Alama 30:31–54). O rawa ni vakayagataka vakacava na ivakavuvuli vataga oqo kina nomu bula?
Vakataki Alama, era sa vukei keda na parofita kei na apositolo ena gauna oqo ni kila na duidui ni ka dina kei na lasu i Setani. Na vakasala cava o raica tu ena itukutuku oqo: Gary E. Stevenson, “Kakua ni Cavilaki Au” (Liaona, Nove. 2019, 00–00); Dallin H. Oaks “Kakua ni Cavilaki Tu” (Liaona, Nove. 2004, 00).
Raica talega na Ulutaga Vakosipeli, “Qara na Ka Dina ka Levea na Veicavilaki,” Valenivola ni Kosipeli; “Na Cava na Dina?,” Serenilotu, naba 169.
iVakatakilakila
Veivosaki kei Alama o Korio
Tu e Matai Alama o Korio,, mai vei Robert T. Barrett
E vakabauta e vuqa na tamata nikua ni sega tu na Kalou. Na cava o raica ena Alama 30:39–46 e vukei iko ni kila ni tiko dina na Kalou? Na cava e tarova tu na noda kilai Koya? Na vakadinadina cava tale sa solia vei iko na Kalou ni bula tiko o Koya?
Na cava o vulica mai na Alama 30:56–60 ena sala e kauwaitaki ira kina na nona imuri na tevoro? Na cava o rawa ni cakava me taqomaki kina na nomu itikotiko mai na nona veivakayarayarataki?
E tiko ena vosa ni Kalou na kaukauwa me muataki ira na tamata ki na buladodonu.
Na nodra leqa na Soramaiti ni tawase tani mai vei ira na Nifaiti ena vaka tu ki na so ni sa gadrevi kina na iwali vakapolitiki se vakaivalu (raica na Alama 31:1–4). Ia sa vulica tu o Alama me vakararavi ki “na mana ni vosa ni Kalou” (Alama 31: 5). Na cava o vulica mai na Alama 31:5 me baleta na kaukauwa ni vosa ni Kalou? (raica talega na Iperiu 4:12; 1 Nifai 15:23–24; 2 Nifai 31:20; Jekope 2:8; Ilamani 3:29–30).
Nio vulica na Alama 31, na dina ni kosipeli cava tale o rawa ni raica e sa baleta na nomu bula veisotavi eso? Me ivakaraitaki:
O sa raica vakacava na vosa ni Kalou ni muataka na tamata mera caka vinaka tu (raica na tikina e 5).
Vakatauvatana na ivakarau, nanuma, kei na ivalavala i Alama me baleti ira na tani (raica na tikina e 34–35) kivei ira na Soramaiti (raica na tikina e 17–28). O na rawa vakacava ni vakataki Alama vakalevu cake?
Na cava o raica ena Alama 31:30–38 e rawa ni vukei ira na tamata ka rarawataka na nodra caka cala na tani?
Ena vuku i Jisu Karisito, sa rawa ni veisau na tamata.
Siqema na ilawalawa tamata a kauta tu o Alama me vakatavulica na kosipeli vei ira na Soramaiti (raica na Alama 31:6). Na cava o vulica me baleta na nodra bula na tamata oqo ena Mosaia 27:8–37; 28:4; Alama 10:1–6; 11:21–25; 15:3–12. Na itukutuku cava esa baleti iko tu ena veika era sotakaya?
Me baleta na vakasama tale eso, raica na ilavelave ni vula oqo ni Liaona kei na mekasini Me iSakisaki ni iTabagone .
Sa vakaroti au na iVola i Momani mai na ivakavuvuli lasu eso.
Navuca ni vakaraitaka eso na iyaya (vaka na ilavo se kakana) kei na yaya ni vakatatalo eso ni veika oqo. E rawa ni muataki oqo ki na veivosakitaki ni sala me kilai kina na duidui ni veika e dina kei na veika e lasu. O rawa ni qai vukei ira na luvemu ni raica ena Alama 30:12–18 na lasu se ivakavuvuli cala eso e vakavulica tu o Korio me baleta na Kalou. Ena Alama 30:32–35, a sausaumi vakacava o Alama ki na veilasu oya? Na cava eda sa vulica mai na nona ivakaraitaki?
A tukuna o Alama na sala era vakadinadinataka kina na veika ena maliwa lala kei na vuravura ni bula tiko na Kalou. Ke rawa, wavoki e tautuba kei ira na luvemu se duri tu ena yasa ni katuba leka ni o wilika na Alama 30:44. Kerea mera dusia na ka eso era raica e vukei ira ni kila ni sa ka dina na Kalou ka sa lomani ira. Era rawa talega ni droinitaka na yaloyalo ni ka eso era sa dikeva (raica na tabana ni taviqaravi ena macawa oqo).
Ni o lagata vata kei ira na luvemuni na “My Heavenly Father Loves Me” (Children’s Songbook, 228–29), solia wavoki e dua na polo se yaya tale eso. Muduka vagauna na ivakatagi ka kerea na gone e taura tu na yaya me wasea e dua na ka a bulia na Tamada Vakalomalagi e sa vakavinavinakataka tu o koya.
Era vuli na gone ena ivakaraitaki eso. Ena vukei ira na luvemu na ivakaraitaki eso ni kila vakavinaka ka nanuma tikoga na ka era sa vakatavulici kina. E vuqa na itaviqaravi ni gone ena ituvatuva oqo e vakatura na ivakaraitaki me vakayagataki. Navuca ni vakaraitaka tale na ivakaraitaki vataga ena veisiga ni mataka me vukei ira na luvemu ni nanuma na ka era sa vulica.
O na vukei ira vakacava na luvemu me ra kila vinaka sara ni sa kaukauwa vakaoti na vosa ni Kalou mai na “veika tale eso”? (Alama 31:5). Navuca mo kerei ira ni vakasamataka e dua na ka se dua na tamata kaukauwa, se vakaraitaka na yaloyalo ni vica na ka kaukauwa. Na cava e vakavuna me ra kaukauwa tu? Wilika vata na Alama 31:5 ka tarogi ira na luvemu na cava era nanuma e ibalebale ni tikina oqo. Wasea na ka o sotava ni vakayarayarataki iko vakaukauwa tu na vosa ni Kalou.
Vakamacalataka vakalekaleka na italanoa i Alama kei ira na Soramaiti, ena vakayagataki ni veitikina ena Alama 31:8–35 (raica talega na “Wase 28: Ira na Soramaiti kei na Rameumitomi,” iTalanoa ni iVola i Momani, 78–80). Vukei ira na luvemu ni raica na veika era kaya na Soramaiti ena nodra masu (raica na Alama 31:15–18) ni ra vukei iko ni tara e dua na vale Rameumitomi cere ena buloko se vatu. Vakamacalataka ni sega ni ivakarau meda masu kina oqo. Ni o veivosakitaka kei ira na luvemuni na ivakarau meda masu kina, raica me ra vagalalataka vakayadua na buloko se vatu. Rawa ni ra maroroya e dua na vatu ena yasa ni nodra idavodavo me ivakananumi ni masu ena veimataka kei na veibogi. Rawa ni ra marautaka ni ukutaka na nodra vatu.
Me baleta na vakasama tale eso, raica na ilavelave ni vula oqo ni mekasini Friend .
iVakatakilakila
E masu tiko na Soramaiti ena Rameumitomi
Na yalodra na Soramaiti “sa dau tukutukuni ira ena nodra dokadoka” (Alama 31:25).