Seminelí
2 Nīfai 16: “ʻOku Māʻoniʻoni, ʻOku Māʻoniʻoni, ʻOku Māʻoniʻoni, ʻa e ʻEikí”


“2 Nīfai 16: ‘ʻOku Māʻoniʻoni, ʻOku Māʻoniʻoni, ʻOku Māʻoniʻoni, ʻa e ʻEikí,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“2 Nīfai 16,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

2 Nīfai 16

“ʻOku Māʻoniʻoni, ʻOku Māʻoniʻoni, ʻOku Māʻoniʻoni, ʻa e ʻEikí”

ʻĪmisi
Ko Kalaisi mo e Fakatupú, tā fakatātaaʻi ʻe JD Sullivan

Kuó ke aʻusia nai ha meʻa naʻe faingataʻa ia ke fakamatalaʻi? Mahalo naʻe moʻoni ia kia ʻĪsaia ʻi he taimi naʻá ne tohi ai fekauʻaki mo e mamata ki he ʻEikí ʻi Hono nāunaú kotoa. Ke tokoni ke fakamatalaʻi e aʻusia ko ʻení, naʻe fakaʻaongaʻi ʻe ʻĪsaia ha ngaahi lea fakatātā ke fakamatalaʻi ʻaki e mālohi mo e māʻoniʻoni ʻa e ʻEikí pea mo e ngaahi ongoʻi taʻefeʻunga ʻa ʻĪsaiá. Naʻe fakamaʻa ia ʻe he ʻEikí mei heʻene ngaahi angahalá pea ui ia ke hoko ko ha palōfita. ʻE lava ke tokoni e lēsoni ko ʻení ke ke fakatokangaʻi ʻa e malava ʻe he ʻEikí ke fakamolemoleʻi mo fakamaʻa koé.

Tokoniʻi e kau akó ke mahino kiate kinautolu e ngaahi potufolofola faingataʻá. ʻE lava ke tokoni hono akoʻi ki he kau akó ʻa e puipuituʻa fakahisitōliá pe fakafonuá fakataha mo e ngaahi tikisinalé, tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó, mo e ngaahi tokoni kehe ki he ako folofolá ke mahino ange ʻa e ngaahi lea mo e fakataipe ʻo e folofolá. Poupouʻi e kau akó ke faʻa kātaki pea kole ha tokoni mei he ʻEikí ʻi heʻenau feinga ke mahino kiate kinautolu ʻEne folofolá.

Teuteu ʻa e Tokotaha Akó. Fakaafeʻi e kau akó ke fakalaulauloto ki he fehuʻi ko ʻení: Ko e hā ʻoku finangalo ha ʻOtua ʻofa ke mahino kiate kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau ongoʻi ai ʻoku ʻikai ke tau lelei feʻungá?

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e lāngilangi mo e nāunau ʻo Sīsū Kalaisí

Kuo maʻu ʻe ha kau palōfita mo ha niʻihi kehe ʻa e faingamālie ke mamata kia Sīsū Kalaisi ʻi Hono nāunau maʻongoʻongá kotoa.

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga kuo ʻaʻahi ai e ʻEikí ki ha kakai kehekehe ʻi he hisitōlia ʻo e māmaní?

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke lisi ha ngaahi sīpinga ʻo e taimi ne hā ai ʻa e ʻEikí ki he kakaí. Fakaʻaliʻali ha ngaahi ʻīmisi ʻe ala tokoni ke manatuʻi ʻe he kau akó. Mahalo te ke fie kole ange foki ki he kau akó ke fakakaukau pe ko e ngaahi aʻusia fē te nau saiʻia taha ke nau ʻi aí.

ʻĪmisi
Ko e Liliú, tā fakatātaaʻi ʻe Carl Bloch

Ko e Liliú, tā fakatātaaʻi ʻe Carl Bloch

ʻĪmisi
Ko Kalaisi ʻi he Fonua ko Mahú, tā fakatātaaʻi ʻe Simon Dewey

Ko Kalaisi ʻi he Fonua ko Mahú, tā fakatātaaʻi ʻe Simon Dewey

ʻĪmisi
ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí, tā fakatātaaʻi ʻe Walter Rane

ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí, tā fakatātaaʻi ʻe Walter Rane

ʻĪmisi
Hā ʻa Sīsū Kalaisi ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo ʻŌliva Kautele, tā fakatātaaʻi ʻe Walter Rane

Ko e Hā ʻa Sīsū Kalaisi ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo ʻŌliva Kautele, tā fakatātaaʻi ʻe Walter Rane

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau pe ongo te ke ala aʻusia ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí?

Naʻe mamata ʻa ʻĪsaia ki he ʻEikí ʻi Hono nāunaú kotoa ʻi he taimi naʻe ui ai ia ko ha palōfitá. Naʻá ne lekooti ʻa e aʻusia ko ʻení pea fakakau ia ʻe Nīfai ʻi heʻene ngaahi tohí. (Vakai, ʻĪsaia 6 mo e 2 Nīfai 16.)

Neongo ʻoku hiki ʻa e lēsoní pea lau e ngaahi potufolofolá ʻi ha ngaahi konga iiki, ka ko e founga ʻe tahá ko hono fakaafeʻi e kau akó ke lau e 2 Nīfai 16:1–8 ke fanongo fakaʻangataha ki ha konga lahi ange ʻo e mata meʻa-hā-maí.

Lau ʻa e 2 Nīfai 16:1–4, ʻo kumi e founga naʻe fakamatalaʻi ʻaki ʻe ʻĪsaia ʻa e meʻa naʻá ne mamata ki aí. Koeʻuhí naʻe fakaʻaongaʻi ʻe ʻĪsaia ha ngaahi lea fakatātā ke fakamatalaʻi ʻaki ʻene aʻusiá, ʻe ala tokoni ʻa e ngaahi fakamatala ko ʻení:

ʻE lava ke fakaʻaliʻali pe fakamatalaʻi ʻa e fakamatala ko ʻení ki he kalasí.

  • Pulupulu: Ko e konga ki lalo ʻo e pulupulu ʻo e ʻEikí, ʻa ia te ne lava ʻo fakataipe ʻEne māʻoniʻoní, mālohí, mo e maʻá. ʻOku mahuʻinga ʻa e mamata ʻa ʻĪsaia naʻe “fakafonu ʻe hono pulupulú ʻa e temipalé” (2 Nīfai 16:1).

  • Selafimi: Ko e kau ʻāngelo ʻoku ngāue ʻi he ngaahi fakamaauʻanga ʻo e ʻOtuá. Ko e ongo kapakau ʻo e selafimí ko ha fakataipe ia ʻo honau mālohi ke ngāué (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77:4).

  • Kohu pe ʻAo: ʻOku faʻa hoko ia ko ha fakaʻilonga ʻo e ʻi ai ʻa e ʻOtuá (vakai, ʻEkesōtosi 19:18; Fakahā 15:8).

  • Ko e hā ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku tokoni ke mahino kiate koe ʻa e nāunau ʻo e ʻEikí?

  • ʻOkú ke pehē naʻe mei fēfē haʻo fakafōtunga kapau naʻá ke mamata ki heni?

Lau ʻa e 2 Nīfai 16:5 ke ʻiloʻi e fakafōtunga ʻa ʻĪsaia ʻi heʻene mamata ki he ʻEikí.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa naʻa nau maʻú. Ka ʻaonga, fakakaukau ke ʻeke e ongo fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e fē ʻa e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻoku tokoni atu ke mahino kiate koe naʻe ʻiloʻi ʻe ʻĪsaia ʻa ʻene ngaahi angahalá mo e ngaahi vaivaí?

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻe niʻihi ʻe ala ongoʻi taʻemaʻa pe taʻetaau ai e kakai he ʻaho ní ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá?

    ʻE lava ke tokoni ha lēsoni fakataumuʻa ke fakakaukau e kau akó ki he anga ʻo ʻetau vakai kiate kitautolú ʻi heʻetau haʻu ki he ʻOtuá. Fakakaukau ke fakafehoanaki ha konga tupenu hinehina ngingila mo ha meʻa kuo ʻuli ʻi ha taimi lahi, pe ko ha konga tupenu ʻoku ʻilonga ʻene likolikó. Te ke lava foki ʻo fakafehoanaki ha maama ulo siʻisiʻi mo ha maama ʻoku ulo lahi. Tokoni ke fakatokangaʻi ʻe he kau akó ʻoku mahino ʻa e faikehekehé ʻi he taimi ʻoku fakatahaʻi ai ha meʻa ʻe ua pea mahino ʻoku maʻa ange ʻa e tahá ʻi he meʻa ʻe tahá.

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke lelei ai kiate kitautolu ke tau fakatokangaʻi hotau ngaahi vaivaí ʻi heʻetau ʻunu ke ofi ange ki he ʻEikí?

ʻOku finangalo ʻa e ʻEikí ke toʻo ʻetau ngaahi angahalá

Lau ʻa e 2 Nīfai 16:6–7, ʻo kumi e meʻa ne hoko kia ʻĪsaiá. Mahalo ʻe tokoni ke manatuʻi naʻe fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi ʻōlitá ʻi he kuonga muʻá ki he moihū ʻi he temipalé.

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e meʻa naʻe hokó?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe lava ke fakataipe ʻe he meʻá ni?

Fakakaukau ki he aʻusia ʻa ʻĪsaia ʻi he ʻōlitá pea mo e founga te ne lava ai ʻo akoʻi e fakamolemoleʻi ʻo e ngaahi angahalá pea hoko ʻo maʻa ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

  • ʻOkú ke pehē naʻe tokoni fēfē kia ʻĪsaia ʻa hono toʻo ʻe he ʻEikí ʻene ngaahi angahalá?

  • Ko e hā e ngaahi moʻoni ʻoku tokoni e ngaahi veesi ko ʻení ke mahino kiate koe fekauʻaki mo e ʻEikí?

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo akó ʻoku maʻu ʻe he ʻEikí ha mālohi ke fakamaʻa kitautolu.

Mahalo he ʻikai ke tau manatuʻi mo ongoʻi he taimi ʻe niʻihi e mahuʻinga ʻo e moʻoni ko ʻení. Naʻe vahevahe ʻe Brother Peletilī R. Uilikoki ʻo e Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Kau Talavoú ha ngaahi lea ʻa ha talavou naʻá ne ui ko Teimioni. Naʻe vahevahe ʻe he talavoú ni e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo naʻá ne maʻu fekauʻaki mo ʻene ngaahi angahalá.

Naʻe pehe ʻe Teimioni: … “Naʻá ku mātuʻaki ongoʻi mā maʻu pē he ʻikai ke u toe lava ʻo fakahoko totonu ha ngaahi ngāué. … Naʻá ku fakakaukau naʻe totonu pē ke u ongoʻi mafasia he taimi kotoa pē. Ne u pehē mahalo naʻe fehiʻa ʻa e ʻOtuá ʻiate au koeʻuhí naʻe ʻikai ke u loto-fiemālie ke ngāue mālohi ange pea ikunaʻi kotoa ʻeni. Te u hao ʻi ha uike pea aʻu pē ʻo māhina, ka te u toe holomui pē pea fakakaukau, ‘He ʻikai pē ke u toe lelei au, ko e hā leva hano ʻaonga ʻo e feingá?ʼ” (Bradley R. Wilcox, “ʻOku ʻIkai Haohaoa ʻa e Moʻui Tāú,” Liahona, Nōvema 2021, 62)

  • Ko e hā ka maʻu ai ʻe ha talavou hangē ko Teimioní ha ngaahi fakakaukau peheni?

Fakakaukauloto naʻá ke maʻu ha faingamālie ke tokoniʻi ha taha hangē ko Teimioní. Fakakaukau ki he meʻa ne aʻusia ʻe ʻĪsaiá. Fakakaukau foki ki he meʻa ʻokú ke ʻilo fakataautaha fekauʻaki mo e Fakamoʻuí te ke lava ʻo vahevahé. Hiki ʻa e meʻa ʻe ala tokoní. Te ke lava foki ʻo kumi ha ngaahi potufolofola pe fakamatala mei he kau taki ʻo e Siasí te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo fakamatalá. Mahalo ʻe ʻaonga e ngaahi sīpinga ko ʻení:

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻOku ʻikai fiemaʻu ʻe he ʻOtuá ha kakai ʻoku haohaoa. ʻOkú Ne fekumi kiate kinautolu te nau foaki ʻa e “loto mo e ʻatamai fie [ngāué]” [Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 64:34], pea te Ne ngaohi kinautolu ke “haohaoa ʻia Kalaisi” [Molonai 10:32–33]. (Dieter F. Uchtdorf, “Five Messages That All of God’s Children Need to Hear” [Brigham Young University devotional, Aug. 17, 2021], 3, speeches.byu.edu)

Ko ha mahino foʻou

Lau ʻa e 2 Nīfai 16:8 ke ʻiloʻi e meʻa naʻe fai ʻe ʻĪsaia hili hono fakamaʻa ia ʻe he ʻEikí.

  • ʻOkú ke pehē naʻe tākiekina fēfē ʻe he aʻusia ʻa ʻĪsaia ʻi hono fakamaʻa iá ʻa ʻene tali ʻi he veesi 8?

Hili e meʻa-hā-mai ko ʻení, naʻe loto-fiemālie ʻa ʻĪsaia ke tauhi ki he ʻEikí. ʻI he ngaahi taʻu lahi hono hokó, naʻá ne tokoni ke tataki e kakai ʻo Siutá. Kuo ueʻi fakalaumālie ʻe he ngaahi akonaki mo e ngaahi tohi ʻa ʻĪsaiá ha kakai tokolahi, pea naʻe lahi ange hono folofola ʻaki ia ʻe he Fakamoʻuí ʻi ha toe palōfita kehe.

Naʻe liliu foki mo Teimioni. ʻI he tokoni ʻa ha taki ʻo e Siasí, naʻe fakatokangaʻi ai ʻe Teimioni naʻe ʻikai ʻafio hifo ʻa e ʻEikí kiate ia ʻi he fakamaau ʻita ka ʻi he ʻaloʻofa, ʻo finangalo ke tokoniʻi ia ke fakalakalaka. Lau e ngaahi lea ʻa Teimioní ʻi he taimi naʻá ne maʻu ai ha fakakaukau foʻou fekauʻaki mo e ʻOtuá:

Naʻe pehee ʻe Teimioni: … “ʻI he ngaahi ʻahó ni ʻoku siʻi ange ʻa ʻeku fehiʻa ʻiate au koeʻuhí ko e meʻa kuó u fakahokó kae lahi ange ʻeku ʻofa kia Sīsū ʻi he meʻa kuó Ne fakahokó.” (Bradley R. Wilcox, “ʻOku ʻIkai Haohaoa ʻa e Moʻui Tāú,” Liahona, Nōvema 2021, 62)

  • Kuo takiekina fēfē hoʻo moʻuí ʻi hoʻo aʻusia ʻa e Fakalelei, ʻofa, mo e faʻa fakamolemole ʻa e Fakamoʻuí?

Fakalaulauloto ki he fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo fakaʻosi hoʻo ako e vahe ko ʻení:

  • ʻOkú ke pehē ko e hā te ke lava ʻo fai ke ke aʻusia lahi ange ai ʻa e ʻofa mo e fakamolemole ʻa e Fakamoʻuí ʻi hoʻo moʻuí?