Seminelí
1 Nīfai 1: “Naʻe Haʻu ha Kau Palōfita Tokolahi”


“1 Nīfai 1: ʻNaʻe Haʻu ha Kau Palōfita Tokolahi,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“1 Nīfai 1: ʻNaʻe Haʻu ha Kau Palōfita Tokolahi,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

1 Nīfai 1

“Naʻe Haʻu ha Kau Palōfita Tokolahi”

ʻĪmisi
Ko e malanga ʻa Līhai ʻi Selusalemá

ʻOku ʻikai vahevahe maʻu pē ʻe he kau palōfitá ha ngaahi pōpoaki ʻoku manakoa ki he māmaní, ka ʻoku fakahaaʻi ʻe heʻenau ngaahi akonakí mo e fakatokangá e ʻofa ʻa e ʻEikí ki Hono kakaí. Naʻe ui ʻe he ʻOtuá ʻa Līhai ke ne malanga ʻaki ʻa e fakatomalá ki he kakai ʻo Selusalemá. Neongo ʻene ngaahi tautapá mo e fakatokangá, ka ne nau fakasītuʻaʻi ʻene ngaahi leá pea feinga ke tāmateʻi ia. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ongoʻi ʻa e mahuʻinga ʻo hono maʻu mo hoʻo muimui ʻi he kau palōfita ʻa e ʻOtuá.

Ko hono fakaʻaongaʻi e fakamoʻoni ʻa e kau palōfitá. ʻOku uiuiʻi e kau palōfitá mo nau lea maʻá e ʻOtuá (vakai, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Palōfita”). Ko e founga ʻe taha ke fakamoʻoni ai kia Sīsū Kalaisí ko hono tuku e fakamoʻoni ʻa e kau palōfitá ke ongona ʻi hotau ngaahi loki akó. ʻI hoʻo fekumi ʻi he folofolá pe ako e ngaahi lea ʻo e konifelenisí, kumi ha ngaahi fakamoʻoni fakaepalōfita kia Sīsū Kalaisi. Fakapapauʻi ha ngaahi founga lelei ke tokoniʻi ai e kau akó ke nau sio mo fanongo ki he ngaahi fakamoʻoni ko ʻení ko ha konga ʻo ʻenau aʻusia fakaakó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau haʻu mateuteu ke vahevahe e ngaahi fakatokanga ne nau fanongoa kimuí ni mai mei he kau palōfitá pea fakalaulauloto ki he founga kuo nau tali ʻaki e ngaahi fakatokanga ko iá.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ngaahi fakatokangá

Fakaʻaliʻali e laʻiʻata, fakamatala, mo e fehuʻi ko ʻení.

Fakakaukauloto ʻokú ke maʻu ha faingamālie ke tētē pe ʻaʻalo ʻi he vaitafe ko ʻení.

  • ʻE ʻi ai nai ha meʻa te ke hohaʻa ki ai? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻĪmisi
ko ha vaitafe malū

ʻI he kamata hoʻo ʻevá, ʻoku fakatokanga atu ha taha ʻoku ngali malū ʻa e vaitafé ka ʻe ʻi ai ha konga ʻe faingataʻa mo fakatuʻutāmaki ki he moʻuí.

  • Te ke falala nai ki he tokotaha naʻe fakatokanga atu kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

Ko e fakatātā ko ʻení ko e vaitafe tatau pē mo e konga naʻá ke sio ne fakamatalaʻi atu kimuʻá:

Fakaʻaliʻali e fakatātā ko ʻení pea fakaafeʻi e kau akó ke nau tali e ngaahi fehuʻi ʻoku fekauʻaki mo iá.

ʻĪmisi
ko ha vaitafe malū kimuʻa ʻi ha vaitō
  • Ko e hā kuó ke ʻilo mo ongoʻi he taimí ni fekauʻaki mo e tokotaha naʻá ne fai atu e fakatokangá?

  • Ko e hā ʻe lava ke akoʻi mai ʻe he tūkunga fakakaukauloto ko ʻení fekauʻaki mo e fatongia ʻo e kau palōfita ʻa e ʻOtuá?

Fakamanatu ki he kau akó ʻenau teuteu ki he kalasí ʻi heʻenau fakalaulauloto ki he ngaahi meʻa ko ʻení.

  • Ngaahi fakatuʻutāmaki kuo fakatokanga mai ki ai ʻa e kau palōfitá ʻi hotau kuongá ni

  • Ko e ngaahi tāpuaki ʻo e talangofuá mo e ngaahi nunuʻa ʻe ala hoko ʻi he taʻetokanga ki heʻenau ngaahi fakatokangá

  • Ko ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo e muimui ki heʻenau ngaahi fakatokangá

  • ʻUhinga ʻoku nau fiemaʻu ai e ngaahi fakatokanga ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻi Heʻene kau palōfitá

ʻI hoʻo akó, kumi e ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke ongoʻi ai ha holi lahi ange ke muimui ki he kau palōfita ʻa e ʻOtuá.

“Naʻe haʻu ha kau palōfita tokolahi”

ʻOku kamata e tohi 1 Nīfaí ʻi he 600 BC nai ʻi Selusalema. ʻI he taimi ko ʻení, naʻe siʻaki ʻe ha tokolahi ʻo e kau Siú ʻa e ʻOtuá pea nau hū ki he ʻotua loi ko Pealí, ʻo falala ki he ngaahi lea ʻa e kau palōfita loí, mo kau ʻi ha ngaahi tōʻonga angahala hangē ko e kaihaʻá, fakapoó, mo e angaʻuli fakalieliá (vakai, Selemaia 27). Fakakaukau ki he founga ʻoku faitatau ai e ngaahi tūkunga ko ʻení mo e māmani ʻo e ʻaho ní.

Lau ʻa e 1 Nīfai 1:1–4, ʻo kumi e founga naʻe kamata ʻaki ʻe Nīfai ʻene lekōtí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ke mahino mei he ngaahi veesi ko ʻení? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻE lava ke kau ʻi he kau palōfita ʻoku lau ki ai ʻi he veesi 4 ʻa e kau palōfita ʻo e Fuakava Motuʻá ko Selemaia, Hapakuki, ʻOpataia, Nēhumi, Sēfanaia, mo ha niʻihi kehe.

Lau ʻa e 1 Nīfai 1:5–15 pea fekumi ki ha ngaahi fakaikiiki fekauʻaki mo e ui ʻo Līhai ke hoko ko ha palōfitá. Mahalo te ke fie mamata ʻi he “The Lord Commands Lehi’s Family to Leave Jerusalem” mei he taimi 0:39 ki he 5:53, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org.

  • Ko e hā naʻe makehe taha kiate koe fekauʻaki mo e aʻusia ʻa Līhaí? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā naʻe ako ʻe Līhai fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi mei he meʻa naʻá ne mamata ki aí?

  • Ko e hā ka mahuʻinga ai ke ʻiloʻi e ngaahi moʻoni ko ʻeni fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí ʻi hoʻo ngaahi tūkungá?

Lau ʻa e 1 Nīfai 1:18–20 ke vakai ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe Līhaí pea mo e founga naʻe tali ʻaki ʻe he kakai ʻo Selusalemá. Mahalo te ke fie mamata ʻi he “The Lord Commands Lehi’s Family to Leave Jerusalem” mei he taimi 5:53 ki he 7:26.

  • ʻI he ngaahi ngāue ʻa Līhaí, naʻá ne tatau fēfē mo Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo e kau palōfitá mei he ngaahi aʻusia ʻa Līhaí?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku lava ke tau ako mei he sīpinga ʻa Līhaí ʻoku ui ʻe he ʻOtuá ha kau palōfita ke fakatokanga ki he ngaahi nunuʻa ʻo e angahalá pea fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau aleaʻi fakataha e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ha ngaahi hoa pe fakakulupu iiki.

  • Kuó ke mamata fēfē ki hono fakahoko ʻe he kau palōfitá ʻa e ngaahi fatongia ko ʻení ʻi hotau kuongá?

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku fakahaaʻi ai ʻe ha kakai ʻe niʻihi he ʻahó ni ʻenau ʻita ki he kau palōfitá pe fakasītuʻaʻi ʻenau ngaahi leá? ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku nau tali ai ʻi he founga ko ʻení?

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Niila L. ʻEnitaseni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e mahuʻinga ʻo e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he kau palōfita ʻa e ʻOtuá:

ʻĪmisi
ʻEletā Neil L. Andersen

ʻE fiemaʻu ke tau fakafanongo ki he niʻihi kuó Ne fekau maí, kae lava ke fakamaʻunga hotau laumālié ʻi he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. …

ʻE faʻa hoko e leʻo ʻo e palōfitá, ʻi heʻene lea angaʻofá, ko ha leʻo ʻoku ui mai ke tau liliu, ke tau fakatomala ʻo tafoki ki he ʻEikí. ʻOua naʻa tau fakatoloi ha taimi ʻoku fie maʻu ai ke fai ha fakatonutonu. Pea ʻoua naʻá ke hohaʻa ʻi he taimi ʻoku fakafepakiʻi ai ʻe he leʻo fakatokanga ʻo e palōfitá, ʻa e ngaahi fakakaukau manakoa ʻo e kuongá. ʻOku tukuange mai maʻu pē ʻa e ngaahi lea taukae vevela ʻa e kau taʻetui kuo fakaʻitaʻí, ʻi he momeniti ʻoku kamata ke lea ai e palōfitá. ʻI hoʻomou muimui loto-fakatōkilalo ki he faleʻi mo e ngaahi akonaki ʻa e palōfita ʻa e ʻEikí, ʻoku ou palōmesi atu ha tāpuaki makehe ʻo e malú mo e nongá. …

… Ko e fatongia maʻongoʻonga taha mo e meʻaʻofa mahuʻinga taha ʻa ha palōfita kiate kitautolú, ʻa ʻene fakamoʻoni ʻiloʻilopau ko Sīsū ʻa e Kalaisí. (Neil L. Andersen, “Ko e Palōfita ʻa e ʻOtuá,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 26–27)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku hoko ai hono vahevahe ʻe he palōfitá ʻene fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí ko hono fatongia maʻongoʻonga tahá?

  • Ko e hā ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke tali faivelenga e faleʻi mo e ngaahi fakatokanga ʻa e kau palōfita ʻa e ʻOtuá ʻi hotau kuongá?

Ko e fatongia ʻo e kau palōfitá mo e mahuʻinga ʻo e muimui ʻiate kinautolú

Fakaʻaliʻali e ngaahi fakahinohino ko ʻení. Tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau akó ke lekooti ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Fakakaukauloto ʻoku ʻoatu ʻe haʻo kaungāmeʻa ʻoku ʻikai ko ha mēmipa ʻo e Siasí ʻa e pōpoaki telefoni ko ʻení:

“ʻOku ou manatuʻi haʻo lea ʻaki ha meʻa fekauʻaki mo e ʻi ai ha kau palōfita ʻi homou siasí. ʻOku moʻoni nai ia? Ko e hā ʻoku fakahoko ʻe homou kau palōfitá? ʻOku nau hangē nai ko e kau palōfita ʻi he Tohi Tapú?”

Te ke fie fakapapauʻi ʻoku tali lelei ʻenau ngaahi fehuʻí. Teuteuʻi ha tali ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi meʻá ni takitaha:

ʻE lava ke maʻu ʻe he kau akó e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení ʻi he Gospel Library app. Kapau ʻe fiemaʻu, paaki ha ngaahi tatau maʻá e kau akó ke nau toe vakaiʻi.

  1. Ngaahi potufolofola mo ha ngaahi sīpinga mei he 1 Nīfai 1 (mo ha ngaahi potufolofola kehe fekauʻaki mo e kau palōfitá ʻoku ke ʻiloʻi) ʻe lava ʻo tokoni ke mahino kiate kinautolu e fatongia ʻo ha palōfita.

  2. Ngaahi sīpinga ʻo e founga kuo tokoniʻi ai koe ʻe he kau palōfita ʻo onopōní ke ke ofi ange ai kia Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke ke vahevahe ha ngaahi sīpinga kuo tākiekina ai koe ʻe he kau palōfitá mei he ngaahi lea ʻo e konifelenisi lahi fakamuimuitahá, ngaahi fakamatala ʻi he makasini ʻa e Siasí, pe mei he kiʻi tohi Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú.

  3. Ngaahi sīpinga mei hoʻo moʻuí pe moʻui ʻa e niʻihi kehé ʻokú ne fakahaaʻi ha ngaahi ola lelei ʻo e fakafanongo ki he kau palōfitá. Fakakaukau ke tānaki atu hoʻo fakamoʻoni fakataautaha ki he kau palōfitá.

Hili ha taimi feʻunga ke teuteu ʻa e kau akó, vahe kinautolu ke nau tauhoa. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukauloto ne nau fili ke tali mata ki he mata e fehuʻi honau kaungāmeʻá kae ʻikai ʻi ha pōpoaki telefoni. ʻE lava ke taufetongi e tokotaha ako takitaha ko ha mēmipa ʻo e Siasí, ʻi he fakamatala ki hono kaungāmeʻá.

Fakakaukau ke aleaʻi ha ngaahi sīpinga ʻo ha faleʻi, fakatonutonu, mo ha fakahinohino kimuí ni mai mei he kau palōfita mo e kau ʻaposetolo moʻuí.

Hili iá, vahevahe hoʻo fakamoʻoni fakataautaha ki he founga kuo tokoniʻi ai koe ʻe he kau palōfitá ke ke toe ofi ange kia Sīsū Kalaisí. Fakakaukau ke fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe ʻenau ngaahi fakamoʻoní.

Fakalaulauloto ki he founga kuó ke tali ʻaki e ngaahi fakatokanga kimuí ni mai mei he kau palōfitá. Fekumi ki he tokoni ʻa e Tamai Hēvaní ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní ke ʻiloʻi e ngaahi founga te ke lava ai ʻo tokanga lelei ange ki heʻenau faleʻí. Hiki e ngaahi fakakaukau ko iá ʻi hoʻo tohinoa akó pea fili ʻi he faʻa lotu ha foʻi fakakaukau ʻe taha ke fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo moʻuí.