Seminelí
3 Nīfai 12:1–16: “ʻOku Monūʻia ʻa Kimoutolu”


“3 Nīfai 12:1–16: ʻʻOku Monūʻia ʻa Kimoutolu,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)

“3 Nīfai 12:1–16,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó

3 Nīfai 12:1–16

“ʻOku Monūʻia ʻa Kimoutolu”

ʻĪmisi
Ko e faiako ʻa Kalaisi ʻi he Ongo ʻAmeliká

ʻOku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke tāpuekina kitautolu. ʻE lava ke tau ʻiloʻi pau ʻi heʻetau muimui ki Heʻena enginakí, te tau maʻu ʻEna ngaahi tāpuakí ʻo fakatatau ki Heʻena taimí mo ʻEna foungá. ʻI hono akoʻi ʻo e kau Nīfaí, naʻe fakahā ʻe Sīsū ha ngaahi tāpuaki lahi te tau lava ʻo maʻu. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke teuteu ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki naʻe folofola ki ai ʻa e Fakamoʻuí ʻi hoʻo feinga ke muimui ki Heʻene enginakí.

Monūʻia

Fakakaukauloto ki ha fakamatala ʻi ha makasini fakamāmani ʻoku ui ko e “Ko e Kakai Monūʻia Taha ʻe Toko Nima ʻo e Taʻú.”

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki pau ʻokú ke ʻamanaki ʻe nofotaha ai e fakamatalá ko e ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻu ki hono fili ʻo e kakaí?

Fakakaukauloto leva he taimí ni ki ha fakamatala mei he makasini Liahoná ʻoku hingoa tatau.

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki pau ʻokú ke ʻamanaki ʻe fakamatalaʻi ʻe he fakamatalá ko e ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga taha ia ʻe lava ke maʻu ʻe ha taha?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku akoʻi ai kitautolu ʻe he Fakamoʻuí mo Hono Siasí ke tau fakamahuʻingaʻi ʻa e meʻa mahuʻinga taha ʻi he ngaahi tāpuaki kehekehe ʻoku fekumi ki ai ha tokolahi ʻi he māmaní?

ʻI he 3 Nīfai 12–14, naʻe akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ki he kau Nīfaí ha malanga faitatau ʻaupito mo ʻEne Malanga ʻi he Moʻungá ʻi he Fuakava Foʻoú. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita (1876–1972) ko e malanga ʻi he Moʻungá ʻa e [malanga] “maʻongoʻonga taha kuo faifai angé pea malangaʻi, ʻo fakatatau mo ʻetau ʻiló” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Filitingi Sāmita [2013], 266).

ʻI hoʻo ako he ʻahó ni ʻa e konga ʻo e malanga ʻa e Fakamoʻuí ʻoku ui ko e Ngaahi Monūʻiá, te ke maʻu ʻa e faingamālie ke ako e ngaahi founga ʻoku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke tāpuakiʻi ai koé. Naʻe ui ʻe Palesiteni Hāloto B. Lī (1899–1973) ʻa e Ngaahi Monūʻia ʻa e Fakamoʻuí ko e “konisitūtone ki ha moʻui haohaoá” mo pehē “kuo foaki mai ʻe he ʻEikí ʻi heʻene Malanga ʻi he Moʻungá ha fakahā ki hono ʻulungāngá, ʻa ia naʻe haohaoa, … pea ʻi heʻetau fai iá kuo tau maʻu ai ha mape ki heʻetau moʻuí” (Decisions for Successful Living [1973], 56–57). ʻI hoʻo akó, fakalaulauloto ki he ʻuhinga ʻoku mahuʻinga lahi ange ai ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku foaki ʻe Kalaisi ʻi he malanga ko ʻení ʻi ha toe faʻahinga tāpuaki ʻoku foaki ʻe he māmaní.

Ko e Ngaahi Monūʻia ʻi he Ongo ʻAmeliká

Lau ʻa e 3 Nīfai 12:1–12 pea fakaʻilongaʻi ʻa e foʻi lea “monūʻiá” mo ha faʻahinga tāpuaki pē ʻokú ke maʻu ʻoku fakamatalaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Fakatokangaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea “monūʻiá” ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ki he mātuʻaki monūʻia pe ʻofeina fakalangi.

  • Fakakaukau ki he ngaahi tāpuaki kotoa naʻe fakamatalaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení, ko e hā ʻoku tala atu ʻe he meʻá ni fekauʻaki mo Ia mo ʻEne Tamaí?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻe lava ke tau ako mei he potufolofola ko ʻení ʻoku fiefia ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū ke tāpuakiʻi kitautolu ʻi heʻetau feinga ke muimui ki Heʻena enginakí.

Lau ʻa e 3 Nīfai 12:1–2 pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e meʻa ʻoku kole mai ʻe he Fakamoʻuí ke tau fai kapau te tau fekumi ki he ngaahi tāpuaki ʻokú Ne foaki mai mo ʻEne Tamaí maʻatautolú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1.  Tali ʻa e ongo fehuʻi ko ‘ení:

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku tāpuakiʻi ai ʻe he ʻOtuá ʻa kinautolu ʻoku “talangofua ki he ngaahi folofola ʻa [e] toko hongofulu mā ua [ʻa ia kuó Ne] filí”? (3 Nīfai 12:1).

  • Kuo tāpuekina fēfē koe pe ko ha niʻihi kehe ʻokú ke ʻiloʻi ʻi hoʻo talangofua ki he ngaahi lea ʻa e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló?

Fekumi ki he ngaahi tāpuakí

Toe lau ʻa e 3 Nīfai 12:3–12, pea kumi he taimí ni pe ko e fē ʻa e ngaahi tuʻunga ʻoku fehokotaki ai ʻa e Fakamoʻuí ki he tāpuaki takitaha. Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi kehe ʻa e ngaahi tūkunga ko ʻení mei he founga naʻá ke fakaʻilongaʻi ʻaki ʻa e ngaahi tāpuakí, hangē ko hono fakaʻaongaʻi ha ngaahi lanu kehekehe pe siakaleʻi kae ʻikai fakaʻilongaʻi.

Fili ha tāpuaki ʻe taha mei he ngaahi veesi ko ʻení te ke loto ke maʻu. Fakatokangaʻi ʻa e ngāue pe tuʻunga ʻoku fakatau ki he tāpuaki ko iá. Ako ʻa e ngāue pe tūkunga ko iá ʻaki hono fakaʻaongaʻi e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku maʻú hangē ko e Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, polokalama Gospel Library, pe futinoutí.

Te ke lava foki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e saati ʻo e Ngaahi Monūʻiá ʻi he konga ʻo e lēsoni ko ʻení ʻoku tuʻu ʻi he “Fili Pē: Fie Ako Lahi Ange?”

  • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo e meʻa ʻoku fiemaʻu meiate kinautolu ʻoku nau fiemaʻu ʻa e tāpuaki naʻá ke akó?

  • Naʻe fakahaaʻi fēfē ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ngāue pe tuʻunga ko iá? ʻE tokoni fēfē ʻEne sīpingá ke mahino lelei ange ai kiate koe ʻa e founga ke ke fekumi ai ki he tāpuaki ko iá?

Manatuʻi, koeʻuhí ʻoku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻiate kitautolu, te Ne tāpuakiʻi kitautolu ʻo fakatatau ki Heʻene taimí mo ʻEne foungá. (Vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:64.)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Fakakakato e ʻekitivitī ko ʻení:

Koeʻuhí kuó ke ʻiloʻi ʻeni ha tāpuaki ʻokú ke holi ki ai mo ako e founga ke fakaafeʻi mai ai ia ki hoʻo moʻuí, fokotuʻu ha palani ki he founga te ke lava ʻo fekumi ai ki he tāpuaki ko iá. Mahalo ʻe ʻaonga ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa pau te ke lava ʻo fai ke fekumi ai ki he tāpuaki ko iá?

  • Ko e fē taimi ʻokú ke palani ai ke kamatá?

  • Ko e hā ha ngaahi faingataʻa ʻe lava ke ne fakafeʻātungiaʻi e halá, pea te ke ikunaʻi fēfē kinautolu?