“Hilamani 5:14–52: ʻʻE Toʻo Atu ʻa e ʻAo Fakapoʻulí,’” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)
“Hilamani 5:14–52,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó
Hilamani 5:14–52
“ʻE Toʻo Atu ʻa e ʻAo Fakapoʻulí”
ʻI taimi ʻoku tau ʻi ha loki fakapoʻuli ai, ʻe lava ke tau fakamoʻui ha maama. Ka ko e hā te tau lava ʻo fai ʻi he taimi ʻoku tau ʻi he fakapoʻuli fakalaumālié aí? ʻI he taimi naʻe ʻufiʻufi ai ʻe he fakapoʻulí ha kulupu ʻo ha kau Leimana faiangahala, naʻe akoʻi kinautolu ke nau fakatomala mo tui kia Sīsū Kalaisi. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke falala kia Sīsū Kalaisi ke toʻo atu ʻa e ngaahi ongo ʻo e ilifiá mo e fakapoʻulí pea fetongi kinautolu ʻaki ʻEne fiefiá, melinó, mo e māmá.
Fakapoʻulí mo e māmá
Fakakaukau ki ha taimi naʻá ke ʻi ha feituʻu fakapoʻuli ai mo ha kiʻi maama siʻisiʻi pe ʻikai ha maama. ʻOkú ke manatuʻi nai pe ko e hā naʻe faingataʻa ai ʻi he ʻikai ke ke lava ʻo sio leleí?
-
Makehe mei haʻatau ʻi ha loki fakapoʻulí, ko e hā ha ngaahi founga kehe te tau ala aʻusia ai ʻa e fakapoʻulí ʻi heʻetau moʻuí? Ko e hā ha ngaahi ongo ʻe niʻihi te ke ala maʻu ʻi he fakapoʻulí?
Fakakaukau ki hoʻo moʻuí mo ha faʻahinga fakapoʻuli pē ʻokú ke aʻusia. ʻI hoʻo ako ʻi he ʻaho ní, kumi ʻa e meʻa te ke lava ʻo fai ke fakafonu hoʻo moʻuí ʻaki ʻa e māmá ke tokoni ke toʻo ʻa e fakapoʻulí.
Ngāue fakafaifekau ʻa Nīfai mo Līhaí
Naʻe malangaʻi ʻe he ongo foha ʻo Hilamaní, Nīfai mo Līhai, ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Naʻá na akoʻi ha kau Nīfai tokolahi kuo nau angatuʻu pea nau kau fakataha mo e kau Leimaná. Naʻe fakatomala ʻa e kau Nīfai ko ʻení pea nau feinga ke fakaleleiʻi ha faʻahinga maumau pē naʻa nau fakahoko. Naʻe malanga ʻa Nīfai mo Līhai ʻi he fuʻu mālohi lahi, pea naʻe fili ha kau Leimana ʻe toko 8,000 ke fakatomala pea papitaiso (vakai, Hilamani 4:4; 5:14–19).
Lau ʻa e Hilamani 5:20–22, ʻo kumi ʻa e founga naʻe uesia ai ʻenau lavameʻá.
Ko e taimi pē ʻoku tau fehangahangai ai mo e fakafepakí pe aʻusia ha ngaahi ʻahiʻahi, mahalo te tau fakakaukau ko ha ngaahi taimi fakapoʻuli ʻeni ʻi heʻetau moʻuí. Mahalo te tau fehuʻia ʻa e ʻuhinga ʻoku tuku ai ʻe he ʻOtuá ke hoko ʻa e ngaahi meʻá ni. Ka neongo ia, kapau te tau mātuʻaki tokanga, te tau fakatokangaʻi ʻoku ngāue maʻu pē ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau moʻuí mo finangalo ke tāpuekina kitautolu.
Lau ʻa e Hilamani 5:23–33, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe fakahoko mo folofola ʻaki ʻe he ʻOtuá. Kapau ʻoku maʻu ʻa e ongo ʻo e Hilamani 5, ʻe lava ke ke fanongo ki ai pea lau fakataha mo ia. Fakapapauʻi ke kiʻi taʻofi pea toe fakafoki ʻo ka fiemaʻu.
-
Ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo e ʻOtuá mei he ngaahi veesi ko ʻení? Ko e hā ha ngaahi ongo ʻokú ke maʻu kiate Ia koeʻuhí ko e meʻa ʻokú ke akó?
-
ʻE tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he fakaafe ʻa e ʻOtuá ʻi he veesi 29 mo e 32 ke ke vakai ki Heʻene ʻofa ki he tokotaha kotoa peé?
ʻE lava ke ke laineʻi ʻa e ngaahi lea ʻi he Hilamani 5:29, 32 ʻa ia ʻoku kau ai ʻa e fakaafe mei he ʻOtuá.
Naʻe fakamalumalu ʻa kinautolu ʻi he fale fakapōpulá ʻe he fakapoʻulí. Naʻe ʻikai ke nau ʻilo ʻa e meʻa ke faí, pea koeʻuhí ko ʻenau ilifiá, naʻe ʻikai ke nau lava ʻo toe ngaue (vakai, Hilamani 5:34, 40).
Lau ʻa e Hilamani 5:35–41 ke ʻiloʻi pe naʻe tokoniʻi fēfē nai kinautolu ʻe ha tangata ko hono hingoá ko ʻAminatapi ke mahino kiate kinautolu ʻa e founga ke toʻo ai ʻa e fakapoʻulí.
-
Ko e hā ha moʻoni te tau lava ʻo ako mei he meʻa naʻe lea ʻaki ʻe ʻAminatapi ʻi he veesi 41?
Ko e tefitoʻi moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo akó ʻe lava ke toʻo ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e fakapoʻulí mei heʻetau moʻuí ʻi he taimi ʻoku tau tui ai kiate Ia mo fakatomalá.
-
ʻOkú ke pehē ʻe tokoni fēfē nai ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí mo e fakatomalá ke toʻo atu ʻa e fakapoʻulí?
Naʻe vahevahe ʻe ʻEletā Lōpeti D. Heili (1932–2017) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha ngaahi founga pau te tau lava ai ʻo fakaafeʻi ʻa e maama ʻa e ʻEikí ki heʻetau moʻuí.
ʻE faʻu ʻe he maama ʻa [Sīsū Kalaisí] ha pā maluʻi ʻi ho vahaʻa mo e fakapoʻuli ʻo e filí ʻi hoʻo moʻui taau mo iá. ʻOkú ke fiemaʻu ʻa e maama ko iá. ʻOku tau fiemaʻu ʻa e maama ko iá. Ako fakalelei ʻa e folofolá mo e [tohi tufa] Ki hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú pea fakafanongo ki he ngaahi akonaki ʻa hoʻo mātuʻá pea mo e kau takí. Pea ʻi hoʻo talangofua ki he faleʻi fakapotopotó, ako ke ke ʻekea ʻa e maama maluʻi ʻo e ongoongoleleí ʻo ʻai ia maʻau.
Mahalo te ke fifili, “Te u lava fēfē nai ʻo fakahoko iá?” ʻOku taha pē ʻa e foungá: kuo pau ke ke ako ke fakatupu ʻa e maama ko iá ʻi he ʻaho takitaha ʻaki haʻo tui kia Sīsū Kalaisi mo muimui ki Heʻene ngaahi fekaú. (Robert D. Hales, “Out of Darkness into His Marvelous Light,” Ensign pe Liahona, May 2002, 70)
-
Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi ʻoku tokoni ke mahino kiate koe te Ne lava ʻo maluʻi kitautolu mei he fakapoʻulí pe toʻo ʻa e fakapoʻulí mei heʻetau moʻuí?
Hiki ʻa e kupuʻi lea ko ʻení ko ha ʻuluʻi tohi ʻi hoʻo tohinoa akó:
-
Ngaahi tāpuaki mei hono ngāue ʻaki ʻo e tui kia Sīsū Kalaisí mo e fakatomalá
Lau ʻa e Hilamani 5:42–49 pea hiki ha lisi ʻo e ngaahi tāpuaki naʻe aʻusia ʻe he kakaí ʻi he taimi naʻa nau fakatomala ai mo ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí. Fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi tāpuaki ʻokú ke ongoʻi ʻoku fiemaʻu lahi taha ʻe he kakai ʻo e ʻaho ní.
-
Fakakakato ha taha ʻo e ngaahi ueʻi ko ʻení pe ngaahi ueʻi lahi ange:
Fili ha tāpuaki ʻe taha ʻokú ke ongoʻi ʻoku mahuʻinga pea fakaʻaongaʻi ia ke fakamatalaʻi nounou ʻa e ʻuhinga te ke poupouʻi ai ha taha ke tui kia Sīsū Kalaisí.
Fili ha tāpuaki ʻe taha ʻokú ke ongoʻi kuó ke maʻu koeʻuhí ko hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí. Fakamatalaʻi nounou ʻa e ʻuhinga ʻoku ʻuhingamālie ai ʻeni kiate koé.
Fakalaulauloto mei he meʻa kuó ke ako mo ongoʻi ʻi he ʻaho ní, ki ha meʻa te ke lava ʻo fai ke ke falala ai kia Sīsū Kalaisi mo maʻu ʻEne ngaahi tāpuakí. Fai ha tukupā pea fakakaukau ke fokotuʻu pe fakaleleiʻi ha taumuʻa ke tokoni atu ke ke tauhi ia.