2021
Jepļaaktok eo Raan Otemjej
Oktoba 2021


Jepļaaktok eo Raan Otemjej

Jej aikuj juon meram in lan̄ eo ej wōnm̧aanļo̧k wōt, aolep raan. Jej aikuj “iien bar kōkāāl ko.” Iien jepļaaktok ko an juon make.

Jej koba ilo jibbon̄ in Jabōt aiboojoj in n̄an kōnono kōn Kraist, lan̄lōn̄ ilo gospel eo An, im rie im rejtake doon ilo ad etetal ilo “iaļ eo” an ad Rilo̧mo̧o̧r.1

Āinwōt ro uwaan Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata, jej kuktok kōn un in aolep Jabōt ilo aolepān iiō eo. Eļan̄n̄e kwojjab juon uwaan Kabun̄ in, kōmij karuwaineneik eok ilo jekjek eo em̧m̧an tata im kam̧m̧oolol eok kōn am̧ kobatok ippām n̄an kabun̄jar n̄an Rilo̧mo̧o̧r eo im katak kōn E. Āinwōt kwe, kōmij kajjieon̄—ilo jab wānōk—n̄an erom ro jeram̧ rem̧m̧anļo̧k, ro rūturum̧, im armej ro,2 im kōmij kappukōt n̄an kōm̧m̧ane menin kōn ļoor Riwaanjon̄ak eo am, Jisōs Kraist.

Pija
Rilo̧mo̧o̧r Jisōs Kraist

Kōmij kōjatdikdik kwomaron̄ en̄jake m̧ool in naan in kam̧ool eo am. Jisōs Kraist ej emour! E ej Nejin Anij eo emour, im E ej tōl rikanaan ro ioon laļ in ilo tōre in ad. Kōmij karuwaineneik aolep n̄an itok, ron̄jake naan eo an Anij, im bōk m̧ōttan em̧m̧an eo An! Ij kwaļo̧k naan in kam̧ool eo aō make bwe Anij ej pād ilubwilijid im bwe E enaaj ilo m̧ool kepaakļo̧k aolep ro rej kepaakļo̧k E.3

Kōmij watōk menin juon utiej n̄an etetal ippāmi ilo iaļ eo eaidin̄ im aidik an M̧aajta eo an rikaļoor.

Maron̄ eo kōn Etetal ilo Ļain eo Ejim̧we

Ewōr juon elmakot emakijkij āliji bwe armej eo ej jōbwābwe ej ero̧lol ilo an etetal. Jet iien rem̧ootļo̧k, scientist ro ilo Max Planck Institute for Biological Cybernetics kar teeje elmakot eo. Raar bōk ro raar bōk koņaer n̄an juon bukin wōjke ko remejel im kar leļo̧k n̄an er naan in kōmeļeļe ko: “Etetal ilo juon ļain ejim̧we.” Ekar ejjeļo̧k kakōļļe ko ralikkar. Kein teej ko rekar aikuj in pedped wōt ioon en̄jake eo aer kōn iaļ eo.

Ekōjkan am̧ ļōmņak raar kōm̧m̧ane?

Scientist ro kar kwaļo̧k jem̧ļo̧k eo, “Armej ro rej lukkuun [in] etetal ilo doulul ko n̄e ejjeļo̧k aer kakōļļe ko pedped ioer n̄an etetal ie.”4 Ke kar kajjitōk ālkin, jet ro raar bōk koņaer kar lōke er make raar ba bwe raar jab jebwābwe n̄an jidik. Kōjekdo̧o̧n lōke eo aer eļap, GPS date eo ekar kwaļo̧k bwe raar etetal ilo doulul ko jon̄an an dik 20 wōt mita depakpakier.

Etke ewōr ippād juon iien eo epen n̄an etetal ilo juon ļain ejim̧we? Jet rūkkatak rej kwaļo̧k bwe elmakot eo edik, āinwōt ejjab ļap ilo peļaakin āneo ej kōm̧m̧an oktak. Ro jet raar kwaļo̧k m̧ool eo bwe aolepād wōj ewōr juon nee me jidik wōt an kajoorļo̧k jān eo juon. “Eļap wōt,” ijoke, jej kakkōt n̄an etetal im̧aanļok “[kōnke] kōn ļapļo̧k in jab jeļā eo kōn epād ia jim̧we eo im̧aan.”5

Jekdo̧o̧n ta eo ewaļo̧k, ej lukkuun piktok in armej, ilo an ejjeļo̧k kakōļļe ko, jej peļo̧k jān iaļ eo.

Jebwābwe jān Iaļ eo

Ekaitoktok ke limo jekdo̧o̧n ewi dik in, āinwōt jekjek ko an rejabwe remaron̄ kōm̧m̧ane juon oktak ļapļap ilo mour ko ad?

Ijeļā menin jān jeļā eo aō make āinwōt juon pilot. Aolep iien ij jino kepaakļo̧k juon airport, ikar jeļā bwe eļap wōt iaan bwe in jerbal eo aō ekōn kitbuuj kōm̧man kajim̧we ko n̄an iaļ ko reddik rejjab oktak n̄an bōkļo̧k baļuun eo n̄an jikin jok im kelo̧k eo kōmij kōņaan.

Emaron̄ wōr am̧ ejja en̄jake in wōt n̄e kwoj ettōr kōn juon waan ettōr. Kōto, ikkurbalōklōk ko an iaļ eo, ejjab jokkun wōt juon neen wa eo, m̧ad—kwojjab ba wōt kōl ko an rikattōr ro jet—aolep remaron̄ iunļo̧k eok jān iaļ eo kwoj jibadōke. Likjab in leļo̧k am̧ n̄an jekjek kein im emaron̄ oktak im jab juon raan eo em̧m̧an n̄an kwe.6

Pija
Kaar eo ilo dān eo

Menin ej jerbal n̄an kōj ilo kanniōk.

Ej barāinwōt jerbal n̄an kōj ilo jetōb.

Elōn̄ wōt iaan oktak ko ilo mour in jetōb ko ad—jim̧or em̧m̧an im nana—rej waļo̧k jidik kōn jidik, juon illo̧k juon. Āinwōt ro raar bōk koņaer ilo Max Planck ekkatak eo, jemaron̄ jab kile n̄āāt eo jej irļo̧k jān iaļ eo jej kōttōpare. Em̧ool emaron̄ wōr ippād lōke eo eutiej bwe jej etetal ilo juon ļain ejim̧we. Bōtaab m̧ool eo ej bwe ilo an ejjeļo̧k jipan̄ jān kakōļ ko n̄an tōl kōj, ilo m̧ool jej irļo̧kk jān iaļ eo im waļokļo̧k ilo jikin ko jaar jab ļōmņak jenaaj kar.

Men in em̧ool n̄an kajjojo armej. Ej barāinwōt m̧ool n̄an jukjuk in pād ko im laļ ko. Jeje ko rekwojarjar rej obrak kōn waanjon̄ak ko.

Bok in Ri Ekajet Ro ej je bwe ālkin an Joshua kar mej, “im bar juon epepen ear waļo̧k … raar jaje Jeova, ak jerbal eo Ear kōm̧m̧ane n̄an Israel”7

Mekarta iaio ko rekabwilōn̄lōn̄ in lan̄ ko, loļo̧k ko, lo̧mo̧o̧ren ko, im anjo̧ ko rekabwilōn̄lōn̄ ro nejin Israel raar kam̧ooli ilo tōre in mour ko an Moses im Joshua, ilowaan wōt juon epepen armej ro raar kowaan Wāween Mour eo im jino etetal ekkar n̄an ikdeelel ko aer make. Im, aaet, ekar jab tok m̧okta jān aer kar kōḷḷā wōņāān m̧wil jab eo.

Jet iien eļļo̧k jān tōmak gospel eo ebōk epepen ko. Jet iien ej waļo̧k ilowaan wōt iiō ko ak em̧ool emarōn ilowaan allōn̄ ko.8 Bōtaab epidodo ad kōm̧m̧ani kāālet ko n̄an kōttoļo̧k kōj. Jekdoon ta ewi kajoor in en̄jake ko ad ilo jetōb rekar ilo iien ko m̧okta, āinwōt armej ekkā ad jebwābwe. En̄in eļakkar jon̄ak eo in jān raan ko an Adam n̄an kiiō.

En̄in ej Naan eo Em̧m̧an

Ak aolep rej jab jako. Ejjab āinwōt kein teej eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin, ewōr ad kakōļļe ko kōjatdikdik ioer, ralikkar me jemaron̄ kōjerbali n̄an etale iaļ eo ad.

Im ta kakōļļe kein?

Em̧ool rej koba jar aolep raan im kejekļo̧kjeņ kōn jeje ko rekwojarjar im kōjerbal kein jerbal ko reim̧we āinwōt Itok, Ļoor Eō. Kajjojo raan, jemaron̄ kōnono ilo jar n̄an Anij ilo tūro̧o̧n eo an ilo ettā im m̧ool. Jemaron̄ kejekļo̧kjeņ kōn jerbal ko ad im etale iien ko an tōre in ad—ļōmņak kōn an kilad im ikdeelel ko ad ippān meram eo An. Eļan̄n̄e jekar peļo̧k, jen akweļap ippān Anij n̄an kōro̧o̧ltok kōj, im jen kallim̧ur n̄an kōm̧m̧an em̧m̧anļo̧k.

Pija
Rilo̧mo̧o̧r eo ej tōl sip ko An

En̄in etale in ej juon iien em̧m̧an n̄an bar kajjim̧we. Ej tōre eo in n̄an kam̧wilaļļo̧k ad etale mour ko ad ia eo jemaron̄ etetal ippān Irooj ie im ekkatak, kōkajoorļo̧k, im karreoik jān naan eo kar je im Jetōb eo an Jemedwōj Ilan̄. Ej juon iien ekwojarjar n̄e jej keememej bujen kwojarjar ko ad n̄an ļoor Kraist eo ejouj, n̄e jej etale eddōkļo̧k eo ad im kajetjet kōj make ippān kakōļļe in jetōb ko an Anij ekar kōpooji n̄an ajri ro Nejin.

Ļōmņak kōn etale eo āinwōt am̧ make, jepļaaktok eo raan otemjej. Em̧m̧akūt eo ad āinwōt rittōm̧ak ro ilo iaļ in aiboojoj eo, jejeļā ewi jon̄an an pidodo n̄an wōtļo̧k. Ak ejja āinwōt jejļo̧k ko reddik maron̄ bōkļo̧k kōj jān Iaļ eo an Rilo̧mo̧o̧r, āindein barāinwōt jerbal in kajejjet ko reddik im ļam waan remaron̄ ilo m̧ool kōro̧o̧lļo̧k kōj. N̄e marok ej tōbaltok n̄an mour ko ad, āinwōt an emakijkij, jepļaaktok eo raan otemjej ad ej kōpeļļo̧k būruōd n̄an meram in lan̄, eo ej kōromaakļo̧k jetōb ko ad, lukwo̧rkwo̧reļo̧k marok ko, mijak ko , im pere ko.

Jebwe ko Reddik, Wa Eļļap ko

Eļan̄n̄e jej pukōt e, em̧ool “Anij enaaj letok n̄an [kōj] jeļāļo̧kjeņ jān Jetōb Kwōjarjar eo An, aaet, jān mennin letok eo jab maron̄ kōmeļeļeiki an Jetōb Kwōjarjar.”9 To̧o̧n wōt an emakijkij ad kajjitōk, E enaaj katakin kōj Iaļ eo im jipan̄ kōj ļoor e.

Menin, aaet, ebōk juon kijejeto ilo m̧ōttan eo ad. Jejjab maron̄ pedped ioon en̄jake in jetōb ko etto. Jej aikuj juon jiōbtok eo ejjab bōjrak.

Jejjab maron̄ pedped ioon naan in kam̧ool ko n̄an indeeo an ro jet. Jej aikuj kalōk eo ad make.

Jej aikuj juon eo ej wōnm̧aanļo̧k wōt, romaakļo̧k in meram in lan̄ eo aolep raan.

Jej aikuj “iien aem̧ōļoļo ko.”10 Iien jepļaaktok ko an juon make.

“Dān ko rej ibebtok” eban aitok aer “ettoon wōt.”11 N̄an dāpij wōt ļōmņak ko im jerbal erreo ko ad, jej aikuj ibebļo̧k wōt!

Ālkin men otemjej, Jepļaaktok eo an gospel eo im Kabun̄ in ejjab juon men eo me ekar waļo̧k juon wōt alen im ejem̧ļo̧k. Ej juon jekjek ej wōnm̧aanļo̧k—juon raan ilo juon iien, juon bōro ilo juon iien.

Ilo an raan ko ad eļļeļo̧k, barāinwōt mour ko ad. Juon rijeje ej likūt ilo wāween in: “Juon raan ej āinwōt dipio in mour. Kwoj jino kōn kōm̧m̧ane juon men, ļak kōtļo̧k kobar kōm̧m̧ane juon bar men, ļōmņak in kōm̧m̧ane juon jerbal, bōtaab jab kadedeļo̧k. … Im ilo jem̧ļo̧kin mour eo am̧, aolepān am̧ mour ekar bwe ejja m̧wil in ejjeļo̧k an kōttōbar eo eppenpen, barāinwōt. Aolepān mour eo am̧ ewōr ejja ļamļap eo wōt āinwōt juon raan.”12

Kwoj ke kōņaan ukōt ļōmān an mour eo am̧?

Ukōt ļōmān raan eo am̧.

Kwoj ke kōņaan ukōt raan eo am̧?

Ukōt ilo awa in.

Ukōt ta eo kwoj ļōmņake, en̄jake, im kōm̧m̧ane ilo lukkuun iien in.

Juon jebwe edik emaron̄ kōjeer juon wa ļapļap.13

Pirōk ko reddik remaron̄ erom im̧ōko reļļap.

Ine ko reddik remaron̄ erom wōjke sequoias ko rōkāān ato.

Minit ko im awa ko em̧m̧an kōjerbali rej men dikdik ko raorōk an juon mour eo em̧m̧an. Remaron̄ em̧m̧an ko reim̧we, ļōn̄aj kōj jān jon̄an jab wānōk ko ad, im tōl kōj lōn̄ ļo̧k n̄an iaļ in lo̧mo̧o̧r eo an jeorļo̧k bōd im kōkwojarjar.

Anij eo an Ijjino ko Rekāāl

Ippāmi, ij ļōn̄aj būruō ilo kam̧m̧oolol kōn menin letok eo eļap an iien eo em̧m̧an ekāāl, mour kāāl, kōjatdikdik kāāl.

Jej ļōn̄aj ainikied ilo nōbar kōn Anij eo ad aiboojoj im ej jeorļo̧k bōd. Ilo m̧ool E ej juon Anij in ijjino ko rekāāl. Jibadbad aiboojoj eo an aolep An jerbal ej n̄an jipan̄ kōj, ajri ro Nejin, jeraam̧m̧an ilo kōttōpar in ad n̄an mour jab wabanban im mour indeeo.14

Jej erom mennin kōm̧anm̧an ko rekāāl ilo Kraist, bwe Anij ekar kallim̧ur, “Jon̄an emmakijkij in wōt an armej ro aō ukeļo̧k Inaaj jeorļo̧k aer bōd im bōd ko aer ņae eō”15 im “jab bar kememeji.”16

Ro jeiū im jatū rejitōnbōro, ro m̧ōtta jitōnbōro, jej aolep peļo̧k jān iien n̄an iien.

Bōtaab jemaron̄ bar ro̧o̧l n̄an ioon iaļ eo. Jemaron̄ tar metoik iaļ eo ad ilo marok im mālijjon̄ ko an mour in im lo iaļ eo ad ļo̧k n̄an ippān Jemedwōj Ilan̄ eo ej iakwe eļan̄n̄e jej kappukōt im bōk kakōļļe ko ilo jetōb Ekar kōpoji, kaorōk revelesōn an juon make, im kajjieon̄ n̄an jepļaaktok eo raan otemjej. En̄in ej wāween eo jej erom rikaļoor ro rem̧ool an ad Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs Kraist jitōnbōro.

Ilo ad kōm̧m̧ane menin, Anij ej ettōn̄ dikdik iood. “Jeova enaaj … kōjeraam̧m̧an eok ilo āneo Jeova am̧ Anij ej lewōj. Jeova enaaj kapen eok juon aelōn̄ e kwōjarjar n̄an E make.”17

Bwe jenaaj kappukōt jepļaaktok eo raan otemjej im wōnm̧aanļo̧k wōt in kajjieon̄ etetal ilo Iaļ eo an Jisōs Kraist ej aō jar. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. Jisōs ekar katakin: “N̄a iaļ, im m̧ool, im mour,” Jisōs eaar kean̄ (Jon 14:6). The NIV First-Century Study Bible epād ie kōmeļeļe in: “Waanjon̄ak eo kōn juon iaļ ak wāween ilo Baibōļ in Hebru eo emakijkij an jutak n̄an kōjparok kien ko ak katak ko an Anij [lale Sam Ko 1:1; 16:11; 86:11]. Menin ekar juon men jon̄ak iminene kake etto kōn ro reniknik rej bōk koņaer ilo kōro̧ro in tōmak ko, katak ko ak iminene ko. The Dead Sea Scrolls jukjuk in pād eo kar ņa etaer make rikaļoor ro an ‘iaļ eo,’ eo kar meļeļe in n̄an er rikaļoo ro an ukok eo aer make kōn iaļ eo me ekar kam̧ōņōņōik Anij. Paul im Kūrijin ro m̧oktata raar barāinwōt ņa etaer make ‘rikaļoo [ro]] Iaļ eo’ [lale Jerbal 24:14]” (ilo “Ta eo Baibōļ eo ej ba kōn Iaļ eo, M̧ool eo, Mour eo,” Bible Gateway, biblegateway.com/topics/the-way-the-truth-and-the-life).

    Ilo 1873, juon bok in etto kar taitōļ in Didache kar loe ilo library of the patriarch of Jerusalem at Constantinople. Elōn̄ rimāletlet ro rej tōmak ekar jeje im kōjerbale ilo jem̧ļo̧kin ļo̧k epepen eo m̧oktata (AD 80–100). The Didache ej jino kōn naan kein: “Ruo iaļ ko rej pād ijo, juon an mour im juon an mej, bōtaab ewōr juon oktak kileplep ikōtaan iaļ ko ruo. Innām, iaļ eo an mour, ej en̄in: M̧oktata, kwoj iakwe Anij eo ekar kōm̧anm̧an eok; ruo, iakwe ro rūturum̧ āinwōt kwe make” (Teaching of the Twelve Apostles, trans. Roswell D. Hitchcock and Francis Brown [1884], 3).

    Kein jipan̄ ko jet, ko āinwōt The Expositor’s Bible Commentary, ej kwaļo̧k bwe “ilo jino in an kar kabun̄ eo pād, ro raar bōk an Jisōs juon Messaia im kar ba bwe e aer Irooj kar ņa etaer make ro an Iaļ eo’ [lale Jerbal 19:9, 23; 22:4; 24:14, 22]” (ed. Frank E. Gaebelein im ro jet [1981], 9:370).

  2. Lale Mosaia 2:17.

  3. Lale Katak im Bujen Ko 88:63.

  4. “Walking in Circles,” Aug. 20, 2009, Max-Planck-Gesellschaft, mpg.de.

  5. “Walking in Circles,” mpg.de. Pija in ej kwaļo̧k GPS tracking eo an ro emen raar bōk koņaer ilo ekkatak eo. Jilu iaer raar etetal ilo juon raan ekōdo̧do. Juon iaer (SM) ekar jino etetal ilo an aļ eo kar penjak kōn kōdo̧ ko, ak ālkin 15 minit ko kōdo̧ ko raar mejaļļo̧k, im eo ekar bōk koņan emaron̄ kar lo eromaakļo̧k in aļ Kile ekōjkan, ke aļ kar loe, rietetal eo ekar eļap wōt an tōprak ilo etetal ilo juon ļain ejim̧we.

  6. Kōn juon waanjon̄ak ekabūrom̧ōjm̧ōj kōn ekōjkan an juon iaļ bōd men̄e kōn ruo wōt degree ekar kōm̧m̧an an kūrāāj juon baļuun in bajinjea n̄an Mount Erebus ilo Antarctica, m̧an 257 armej ro, lale Dieter F. Uchtdorf, “A Matter of a Few Degrees,” Liahona, May 2008, 57–60.

  7. Ri Ekajet Ro 2:10.

  8. Ālkin an Kraist loļo̧k Amedka, armej ro raar m̧ool in ukweļo̧k jān jeraiwiw ko aer, raar peptaij, im kar bōk menin letok eo an Jetōb Kwojarjar. Ijo raar juon iien iakwelel im armej utiej bōro, kiiō, “eaar ejjeļo̧k akwāālel ko im epelon̄lon̄ ko ilubwiljier, im armej otemjej eaar kōm̧m̧an jim̧we n̄an eo juon” (4 Nipai 1:2). Tōre in iien jim̧we in ekar aitokan ruo jim̧a epepen ko m̧okta jān an kar jino kōm̧m̧an an armej ro oktakļo̧k jān Iaļ eo. Ijo wōt ke, peļo̧k ilo jetōb eo emaron̄ barāinwōt waļo̧k eļapļo̧k an m̧ōkaj. Āinwōt juon waanjon̄ak, n̄oul iiō ko tokālik, ilo 50th iiō ko in an riekajet ro irooj ilo Bok in Mormon, ekar wōr “eaar ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin aenōm̧m̧an im m̧ōņōņō eļap” ibwilijin armej ro. Ak kōnke kōn uteij bōro eo me ekar deļo̧n̄ ibūruōn ro uwaan Kabun̄ eo, ālkin juon iien ekadu an emen iiō ko “eaar wōr akwāālel ko ilo kabun̄ eo, im eaar wōr barāinwōt juon aitwerōk ilubwiljin armej ro, jon̄an eaar wōr eļap kōto̧o̧rļo̧k bōtōktōk” (lale Hilamōn 3:32–4:1).

  9. Katak im Bujen Ko 121:26.

  10. Jerbal 3:19.

  11. Katak im Bujen Ko 121:33.

  12. Michael Crichton, Jurassic Park (2015), 190.

  13. “Jen bōk wa ko rekkilep āinwōt juon waanjon̄ak. Men̄e rekanooj in ikkilep im rej kōjeraki jān kōto ko rōkkajoor, rej kōjbwebweik jān juon jebwe ekanooj in dik jabdewōt jikin kapen eo ej kōņaan jerak n̄ane” (James 3:4, New International Version).

  14. Lale Moses 1:39.

  15. Mosaia 26:30.

  16. Katak im Bujen Ko 58:42.

  17. Duteronomi 28:8–9; lale barāinwōt eoon 1–7.