2010–2019
Mwet Shepherd Wowo Lasr
Eprel 2017


Mwet Shepherd Wo Lasr

Jisus Kraist, Mwet Shepherd Wowo lasr, El sokwack engan in liye sip mas Nahtuhl in kampare nuh ke unweyucklac.

Kuht eis sie kahlwem ke ohiyacn Pahpah tuhmasr Inkuhsrao ke kuht akihlen luhngse yohk Lal nuh sin mwet orek ma koluk ac sruikihn ma sielacna El oraclah inmahsrlon ma koluk ac mwet suc oruh ma koluk. Etuh se inge kahsrwe kuht in eis “[kahlwem] suwohs yohk ke ohiyacl, suwohsiyacl, ac atac Lal”1 ac pa muhtwacwacyacn ahkyohkye luhlahlfongi ke El ac ke Wen Nahtuhl, Jisus Kraist. Luhngse luhn Mwet Lahngo finne sesuwohs lasr uh ahkfototoye kuht nuh Sel ac mokle kuht ke tihkuclkucl kalweniyuck lasr in auliyak ac ukwacl. Ke kuht eklac oacna El, kuht lotwelah in oruh oacna El oruh nuh sin mwet sahyac uh, macnsiskihn ohiyac kuh atac liyeyuck uh.

Ma sikyak kahlwem inmahsrlon luhkuhn sie mwet ac ohiyacl sifacna pa koanon puk Les Misérables, sin mwet sihm French se Victor Hugo.2 Ke muhtwacwacackiyacn puk sac, mwet sruhmuhn sramsram sac ahkuhtwelyac Bienvenu Myriel, pisap se fin acn Digne, ac sramsramkihn ma upac pisap sac puhlakihn. Kuh el enenuh in muhtwacta nuh yurin sie mukul suc fahkwack suhlahlahlfongi la ac el srwenglah liki mura uh ke srihpen mukwikwi somlah lal ke pacl luhn French Revolution?3

Mwet sruhmuhn sramsram soko ah fahk lah pisap sac etuh in puhla sie sruhnga yohk nuh sin mukul sac. Na mwet sruhmuhn sramsram sac suhmuhslah kihsen siyuck fihsrwacsr soko: “Oacna sie, yac enenuh kihnet ke sheep uh enenuh in oruh mwet shepherd uh in elyah?”4 Top nuh sin pisap sac, mwet sruhmuhn sramsram sac sang sie top sahflah, “Moh”—na fahk ahksruhksruhk ke isracsr: “Tuhsruhk fuhkah kolukiyen sip soko ah!”5

Ke sramsram soko inge, Hugo el kapsruh “ma koluk” luhn mukul sac nuh ke maskihn mahno luhn sip ac kapsruh pisap ke sie mwet shepherd wowo suc tiacna kahingkihn ke sun soko sip ma mas uh. Pisap sac etuh nuhnak ac tok ke sramsram soko ah ahkkahlwemye sie luhngse fihsrwacsr pacna nuh sin siepacna mwet, mwet se ke sramsram sac, sie mwet kuhnaoslah masap suhfal, Jeam Valjean. Pahkomuhta ac kahlwem lal pisap ah moklwacl Jean Valjean elan ekuhllah ohiyacn moul lal uh.

Ke God El orekmakihn mas oacna sie mwe srihkasrak nuh ke ma koluk ke ma suhmuhslah nohfohn uh, oasr srihpac se in siyuck, Meac Jisus Kraist El oruh ke lainyacn mas kapsrweyuck lasr—ma koluk lasr uh? Mweyen, Mwet Lahngo El fahk lah El tiac kuh in liye ma koluk ma finne srihk emet uh;6na Elac kuh in ngwet nuh sesr fuhkah, ke kuht sesuwohs, ke tiac ahtu liki sahngweng ac wohtwoht?

Top uh fihsrwacsr ac kahlwem. Ke sie Mwet Shepherd Wowo,7 Jisus Kraist El liye mas ke sip Nahtuhl uh in sie ohiyac ma enenuh unwe, karihngihn, ac luhngse. Mwet shepherd se inge, Mwet Shepherd Wowo lasr, El sokwack engan in liye sip mas Nahtuhl in kampare nuh ke unweyucklac.

Mwet Lahngo El sruhmuhn lah El fah “karingin un sheep natul oana sie mwet shepherd,”8 “sokolos suc tuhlac, … fohlohkohnuhlosme suc som, … pwelah kihnet kaclos, ac … ahkkweyaclos suc mas.”9 Finne mwet forlah Israel ahkuhtweyucki in kuhnanuclac ke ma koluk ke “futun, ac pwaclahng, ac ruf,”10 Mwet Lahngo El ahkkweye, kwacfe, ac olweacng kwelac.11

Luti luhn Mwet Lahngo ke El moul ah pwacyena ahkuhtweyac luhngse, kuhlwacng, ac pahkomuhta. El tiacna forfor kalkalwack ke inkacnek tuhs fin acn Galilee ac Judea, srwengwack ke liyeyacn mwet orekma koluk uh. El tiacna wihk kuhnuhlos ke sahngweng. Moh, El mongo yohrohlos.12 El kahsruh, ahkinsewowoye, sruhk ac ahkkweye, ac ahollah sahngweng ac elyah ke finsrak ac engan. Oacna Mwet Shepherd pwacye se el uh, El suk kuht ac sukkuhtyak in use kahsruh ac finsrak.13 In kahlwem ke kuhlwacng Lal kahsrwe kuht ahkyohkye luhlahlfongi in El—in auliyak ac unweyucklac.

Wosasuc lal John suhmuhslah ma sikyak ke pahkomuhta luhn Mwet Lahngo ke sie mwet oruh ma koluk. Mwet Sap ac mwet Pharisee use muhtwacn se suc kosro ac sruhuh utucklac nuh yurin Mwet Lahngo. Mwet tuhkahk ingacn fahk lah el enenuh in tuhngalyuck, in ahkfalye masap lal Moses ah. Jisus, in topuk siyuck kalweniyuck an, na El siyuck selos, “Mwet se su soenna oru ma koluk inmasrlowos, elan tanglal meet.”

“Elos nukewa fasrelik kais sie, Jesus mukena lula yurin mutan sac, su srakna tu insac.

“Ke Jisus … El liye muhtwacn sac muhkwena, el fahk nu sel, “Pia mwet ah? Wangin mwet lula in nununkekom?

“Mutan sac topuk, Leum, wanginna. Na Jesus el fahk, Kwacl, nga ac tia pac nununkekom. Kom ku in som, tusruktu nimet sifilpa oru ma koluk.”14

Pwacyena, Mwet Lahngo el tiacna lwelah kosro uh. Tuh El oacyacpac tiac nuhnuhnkuh muhtwacn sac. El ahkkweyacl in ahkwoye moul lal. Muhtwacn sac moklweyuck in eklac ke srihpen luhngse ac pahkomuhta Lal. Joseph Smith Translation ke Pwacpuhl uh ahkkahlwemye ohiyacn mwet tuhma lutlut lal uh: Ac muhtwacn sac kaksyakihn God ke ao sac, ac luhlahlfongi ke inel.”15

Ke God El kahlwemkihn, kuht enenuh in tiac tahfonglac in luhlahlfongi lah El eis ac fuhlwelah ma koluk uh. El tiacna. Mwet Lahngo El tuhkuh nuh facluh in molikuhtlac liki ma koluk lasr uh ac, yohkna, fah tiac molikuhtlac ke ma koluk lasr sifacna uh.16 Sie mwet kihsen siyuck suhmaht, Zeezrom, srihke in srihfacl Amulek sie pacl ah ke siyuck: “Yac [Messiah suc ac tuhkuh] El ac molwelah mwet inge ke ma koluk lalos? Ac Amulek el topuk ac fahk nuh sel: Nga fahk nuh sum El ac tiac, tuh tiacna kuh Elan lahfwekihn kahs Lal. … El tiacna kuh in molweloslac ke ma koluk lalos.”17 Amulek el sruhmuhn ma pwacye yohk srihpac lah in moullac liki ma koluk lasr, kuht enenuh in eis “ohiyac luhn auliyak,” ma lwelah kuh luhn Mwet Molwelah sac in molwelah nguhnasr.18

Kuhlwacng, luhngse, ac pahkotwen luhn Mwet Lahngo ahkfototoye kuht nuh Sel.19 Ke Iwaclah Lal, kuht tiac sifil engankihn ohiyac koluk lasr uh.20 God El kahlwem ke ma pwacye ac suwohs nuh Sel uh ac meac stuhuh ac koluk. Tiac ohinge ke srihpen El kena mwet ahkostwen fahsr tohkoh, nihkihn nuhnak. Moh, Pahpah tuhmasr Inkuhsrao El kena tuhlihk Nahtuhl in etuh ac kena in sulwaclah in eklac oacna El21 ac fal nuh ke kain moul El engankihn uh.22 Ke oruh ohinge, tuhlihk Nahtuhl ac ahkfalye fuhfahsryucsr wolacna lalos ac eklac mwet usru nuh ke ma Lal nuh kwewa.23 Ke srihpac se inge, mwet kol ke Alu uh tiac kuh in ikihl masap ac mwe luti luhn God sahyacn kena Lal, in fal kuh pwengpweng.

Tuhsruhk, ke lusen fuhfahsryucsr lasr in ukwe Jisus Kraist, srihkasrak Lal ke kuhlwacng nuh sin mwet orek ma koluk uh kuh in lutlutkihnyuck. Kuht, suc oruh ma koluk uh, enenuh, oacna Mwet Lahngo, kahsruh mwet sahyac ke kuhlwacng ac luhngse. Ma kunacsr pa in kahsruh pac ac ahkinsewowoye, sruhk ac ahkkweye, ac ahollah sahngweng ac elyah ke finsrak ac engan.

Mwet Lahngo El kalyei kais sie suc kahingkihn mwet sahyac elos nuhnkuh muh fohkfohk ac suc insefuhlwact in nuhnuhnkuh mwet sahyac uh muh yohk ma koluk la luhkwelos.24 Pa ingacn lesin yohk Mwet Lahngo El sang nuh sin mwet suc “pangon muh elos mwet suwoswos, ac elos pilesru mwet nukewa sayalos.” El fahk puhpuhlyuck inge:

“Sie pacl ah mwet luo utyak nu in Tempul in pre. Sie selos mwet Pharisee, ac el ngia mwet eisani tax.

“Mwet Pharisee sac tuyak ac mukena pre, ‘O God, nga kulo nu sum lah nga tia oana mwet ngia, su rapku ac oru ma sesuwos ac kosro. Nga kuloh pac lah nga tia oana mwet eisani tax se ingo.

“Nga lalo len luo ke wik se, ac nga sot nu sum sie tafu singoul ke ma nukewa luk.’

“A mwet eisani tax sac tu oetok ah, ac el tia pacna keyak nu lucng ke el pre, a el puok iniwal ac fahk, ‘O God, pakoten nu sik, tuh nga sie mwet koluk!’”

Ac Jisus El fahk, “Nga fahk nu suwos, [mwet eisani tax] sac pa God el insewowo se ke el folokla nu lohm sel ah, ac tia [mwet Pharisee sac]. Tuh kutena mwet su sifacna akfulatyal ac fah akpusiselyeyuk, ac el su sifacna akpusiselyeyuk fah akfulatyeyuk.”25

Pweng nuh sesr uh kahlwem: sie mwet koluk auliyak fototoeni nuh sin God likina sie mwet inse fuhlwact suc nuhnuhnkuh mwet oraclah ma koluk sacn.

Ohiyac luhn mwet uh in utuck nuhnak ac nuhnuhnkuh oasr pac ke lwen lal Alma ah. Ke mwet uh “muhtwacwacack in oakiyac alu uh ahkwoyac … alu uh muhtwacwacack in inse fuhlwactyak, … mwet ke alu uh fuhlwactwack ke inse fuhlwact luhn muhtahlos, …elos muhtwacwacack in fohlkahs, sie nuh sin siepac, ac elos muhtwacwacack in kalyeilos suc tiac luhlahlfongi in fal nuh ke kena ac luhngse lalos sifacna.”26

Ahkkweok se inge sapkihnyuck ohinge: “Inge oasr sie masap na upac inmahsrlon mwet luhn alu uh, tuh wacngihn kuhtwena mwet, suc wi alu uh, in tuyak ac kalyei elos suc tiac wi alu uh, ac tuh in wacngihn mwe kalyei inmahsrlolos sifacna.”27 Ip in kol ke Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah uh oacpacna. Kuht enenuh in tiac eis mwacta ke ahkkweokye oacna sie mwet ma mempucr kuh tiac mempucr ke Alu uh.

Mwet suc ahkkweokyeyuck ke kuhtwena srihpac etuh lah meac ma suhfal ac sruhnga oacna uh. In sie mwet fuhsr fin acn Europe ke 1960 ah, nga puhla lah nga kwacna ahkkolukyeyuck ac orek koluk ke srihpen nga ma Macrke ac ke srihpen nga mempucr se ke Alu uh. Kuhtuh sin tuhlihk lutlut wiyuc ah oruh muh koluk luhk pa masap U.S. nuh sahyac ma tiac eye an. Orek nuh sihk pac muh alu luhk ah mwe mwekihn se nuh ke muhtuhnfacl ma nga muhta kac an ke srihpen siena liki alu orek ke acn we. Tok, ke kain muhtuhnfacl fin facluh, nga tuh liye kuhtuh srihk kolukiyen sruhnga ac srisri oreklac sin mwet ma orek nuh se ke srihpen elos mwet fuhkah kuh ma oyac.

Ahkkweok tuhkuh ke kain atac: isrucn, ahkkoluk, ahngon, srisrilac, kuh kasrkuhsrak sin mwet sahyac. Kuht enenuh in taran sruhnga ma sruhkwack puhsra koluk nuh sin mwet ma siena nuhnak la. Sruhnga uh kuh in akihlenyuck, ke ip, ke sruhnga in sang sukohsohk in ahkkahlwemye la.28 Mwet nuh kwewa, weacng mwet luhn alu, oasr suwohs la in ahkkahlwemye nuhnak lal acn nuh kwewa. Tuhsruhk wacngihn license luhn mwet in ahngyahng sin mwet ke nuhnak ingacn ahkkahlwemyeyuck uh.

Ma mahtuh luhn Alu uh use atacn ohiyac luhn mempucr lasr ma orek koluk nuh se ac sruhngwacyuck. Ac mwe ahsor fin kuht oruh nuh sin mwet sahyac oacna orek nuh sesr. Mwet Lahngo El luti, “Oru nu sin mwet saya ma kowos lungse elos in oru nu suwos.”29 Nuh sesr in siyuck ke ahkfuhlwact, kuht enenuh in etuh ahkfuhlwact. Sifilpac, eklac na pwacye lasr uh use, “fakpacp, ac inse puhsisacl,” ma suli, “Nguhn Muhtahl [ac nwekkuhtlac ke] luhngse suwohs,”30 sie “luhngse pwacye”31 nuh sin mwet sahyac uh.

Mwet Shepherd Wowo lasr uh tiac ekyek ac puhla oacna mihsenge ke ma koluk ac mwet orek ma koluk ke El tuh fahsr fin facluh ah. El tiacna kahingkihn kuht ke srihpen kuht oruh ma koluk, finne El ke kuhtuh pacl uh enenuh in nuhnkuh, “Fuhkah kolukiyen sip soko ah!” El luhngse kuht na pwacye oruh El use inkacnek se nuh sesr in auliyak ac in nwacsnwacslah kuht in kuh in fohlohk nuh Yohrohl ac Pahpah tuhmasr Inkuhsrao.32 In oruh ma inge, Jisus Kraist el oraclah pac srihkasrak nuh sesr in ukwe—in ahkkahlwemye ahkfuhlwact nuh sin mwet nuh kwewa ac tiac ahngyahng nuh sin kuhtwena.

In mwet tuhma lutlut Lal, lwelah kuht in ukwe na pwacye luhngse Lal ac mwesahs in luhngse sie sin sie na pwacye tuh in wacngihn mwet puhla muhkwena, muhkahimtacl, ac wacngihn finsrak la. Nga fahkwack lah Jisus Kraist pa Mwet Shepherd Wowo lasr, suc luhngse kuht ac nuhnkuh kacsr. El etwekuht ac fihliyac moul Lal nuh sin sip Nahtuhl.33 El moul pac kacsr ac kena kuht in etwacl ac ahkyohkye luhlahlfongi Kacl. Nga luhngse ac kaksyakuhnuhl, ac nga srui na pwacye Sel, ke inen Jisus Kraist, amen.

Mwe kahsruh

  1. Lectures on Faith (1985), 38.

  2. Sramsram soko Les Misérables, sel Victor Hugo (1802–85), sruhmuhn sramsram se kacl Jean Valjean, suc oraclah sie ma suhfal srihsrihk ke pihsraclah sie lof in pret in kihteyac sucu luhn muhtwacn se wiyacl ah. Pakpucki nuh ke yac 5 in kaclpous, Valjean el oruh yac 19 ke orekma upac ke srihpen loh el pacl ahkosr in srihke in kahinglac. El tifoki liki kaclpous sie mukul na inse srihsrihk ac koluk.

    Ke srihpen ma sihmlac koluk lal an, Valjean el koflah sokwack orekma, mongo, ac nien muhta. Ullac ac wacngihnlac finsrak la, tuhfahna ituckyang acn in muhta se weluhl pisap fin acn Digne, suc ahkkahlwemye nuh sel Valjean kuhlwacng ac luhngse. Ke fong sac, Valjean el fuhlweack nuh ke sie ohiyac ke wacngihn finsrak ac pihsraclah silverware se lal pisap ac kahinglac.

    Valjean el sruhuh ac fohlohkihnyucklac nuh yohrohl pisap. Ke tiac kahlwem ac likina ma Valjean el motko ah, pisap el fahk nuh sin pihlismacn ah lah ituckyang nuh sel Valjean silverware sacn ac el kena tuh Valjean elan eis pac luo candlestick silver an. (Liye Hugo, Les Misérables [1987], book 2 sapta 10–12.)

  3. Liye Hugo, Les Misérables, book 1, chapter 10.

  4. Mwet suhmuhslah sac siyuck, Toutefois, la gale de la brebis doit-elle faire reculer le pasteur? (Hugo, Les Misérables [1985], book 1, chapter 10, page 67). Gale, ke lutlutkihn mas luhn taktuh luhn ma orahkrahk, oacna sie kain mas ke mahno ma sikyak ke parasite in kut ac oraclah puhtatlac luhn aunsifac ac kulkulyak ke srihng (pahngpahng “mange” nuh English). Pohloh kahs se inge lwenglah nuh ke kahs English.

  5. Ahkwoye pwacr luhn mwet suhmuhslah sramsram sac comment ke conventionist sac pa Mais quelle brebis! Kais kuhtuh lwenglah oacna “Fuhkah luhpan soko sip sralsral.”

  6. Liye Doctrine and Covenants 1:31.

  7. Liye John 10:11, 14; Alma 5:38; Doctrine and Covenants 50:44.

  8. Isaiah 40:11.

  9. Ezekiel 34:16.

  10. Isaiah 1:6.

  11. Liye Isaiah 1:18.

  12. Liye Luke 15:1–2.

  13. Liye Matthew 18:11.

  14. Liye John 8:3–11.

  15. Joseph Smith Translation, John 8:11 (ke John 8:11, footnote c).

  16. Liye D. Todd Christofferson, “Abide in My Love,” Liahona, Nohfuhmpuh 2016, 48.

  17. Alma 11:34, 37.

  18. Liye Helaman 5:10–11.

  19. Liye 3 Nephi 27:14–15.

  20. Ke pacl mihsenge uh, Mwet Lahngo El ahkpwacyei lah mwet ma kuhnaoslah sie masap, ac tiacna ukwe masap, tuhsruhk suk in oraclah sie masap nuh se sifacna, ac suc kena in oruh ma koluk, tiac kuh in ahknwacsnwacsyeyucklac liki masap uh, ac kwewana in oruh ma koluk, koflah in ahknwacsnwacsyeyucklac ke masap. Finne ke pahkomuhta, masap, kuh nuhnuhnkuh. Ke ma inge, ac fah srwackna fohkfohk ne tok (liye Doctrine and Covenants 88:35).

  21. Liye 2 Nephi 2:26–27.

  22. Liye Doctrine and Covenants 14:7; 132:19–20, 24, 55.

  23. Liye Rome 8:16–17; Doctrine and Covenants 84:38.

  24. Liye Matthew 23:13.

  25. Luke 18:9–14.

  26. Alma 4:4, 6, 8.

  27. Alma 1:21.

  28. Liye Oxford English Dictionary, “bigotry” ac “intolerance,” oed.com.

  29. Matthew 7:12.

  30. Moroni 8:26.

  31. Sie Peter 1:22.

  32. Liye Ip Yohk ke Luhlahlfongi 1:3.

  33. See John 10:11–15.