Boutoka n te Kamatebwai
9. Aonaba n te O Tetemanti


9. Aonaba n te O Tetemanti

Tamnei
Mabe 9 n te Baibara

Me

Kokatiti

Taari are te Katibian

Maunga are Ararata?

Taari are Roro

Urartu

Oraite

Troy

Tibun Eta

Ura?

Aran (Batan-aram)

Aturia

Karekemiti

Metobotamia

Ninewe

Karaanga are Iuberetiti

Atura

Akata (Akkata)

Aba ae Aoraoi i Rura

Tutian (Tutia)

Karaanga are Taikiriti

Bwaburonia

Rhodes

Kitim (Kubero)

Bwabera (Tina)

Turia

Kabetora (Kirete)

Eram

Titon

Binitia

Tamateko

Bwaburonia

Turo

Karereuan Arabia

Ura?

Naman Kinnereta (Kariraia)

Mekito

Taari are Korakora ke mai Eta (Taari are te Meteterenian)

Ierutarem (Tarem)

Taari Mai Nano (Kamwanokun Botia)

Kanaan

Taari are Taoro (Taari are Mate)

Beerateba

Aba i Win te Nile

Koten

Mirian

Karereuan Ribua

On

Etion-kebera

Aikubita

Nile

Maunga are Tinai? (Oreba)

Taari are Uraura

Kiromita

0 100 200 300 400

A B C D E F G H

1 2 3 4

1

2

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

  1. Maunga are Ararata Te tabo are e ataaki n te aba are e tiku iai ana ake Noa (KB 8:4). E aki ataaki raoi te tabo.

  2. Ura Ana moan maeka Aberaam, i rarikin win te Iuberetiti, ike e kuri n riki bwa te karea ae te aomata, e noora ana anera Iehova, ao e reke irouna te Urim ao Tamim (KB 11:28–12:1; Abe. 1; 3:1). (E riai naba n ataaki bwa e kona ni iai riki te tabo teuana ibukin Ura i Metobotamia meang.)

  3. Bwaburon, Bwabera (Tina) E moan maekanaki iroun Kuti, are natin Am, ao iroun Nimrota. Te aono are a moan mena iai Iaretaite ni bongin te Taua are Bwabera n aba ake aoraoi i Tina. Rimwi bon kautun ana burawinti Bwaburonia ao aia tabo ni maeka uean Bwaburonia, ni ikotaki ma Nebukaneta are e uotiia nako Iutaia aika bati bwa ana bure nakon te kaawa aio i mwin uruakakin Ierutarem (587 I.K.), I-Iutaia a tiku n tauaki i Bwaburon i nanon 70 te ririki ni karokoa ana bong te Uea ae Tairati, are e kariaia I-Iutaia bwa a na oki nako Ierutarem ni manga katea aia tembora. Taniera are te Burabeti e maeka naba ikai i aan Nebukaneta, Beretiata, ao Taraiati Ⅰ (KB 10:10; 11:1–9; 2Uea 24–25; Iere. 27:1–29:10; Etek. 1:1; Tani. 1–12; Omi. 1:22; Ita 1:33–43).

  4. Tutian (Tutia) Kautun kawan Uean Botia i aan ana tautaetaka Tairati Ⅰ (Tairati te Korakora). Eketieti(Aatueruti), ao Atatokititi, Ana maeka te Uea n Aina ae Etita, are ninikoriana ao ana onimaki e kamaiuia Iutaia. Taniera ao i mwina Neemia a beku ikai (Neem. 1:1; 2:1; Etita 1:1; Tani. 8:2).

  5. Aba ae Aoraoi i Rura Tiateraka, Metiaka, ao Abete-neko a teweaki nako nanon te tabo ni kanaiai ae uramwaaka ngke a rawa n taromauria te bouananti ae koora are e karaoia Nebukaneta; Natin te Atua e kawakiniia, ao a otinako man te tabo ni kanaiai n akea ikoakiia (Tani. 3).

  6. Aturia Atura bon moan kautun kawan Aturia, i mwina Ninewe. Taan tautaeka i Aturia aika Tiaremanetera Ⅴ ao Tarekon Ⅱ a taua Abanuean Iteraea ake i Meang ao a uotia nako baronga ake tebwina bwa aia bure n 721 I.K. (2Uea 14–15; 17–19). Aturia bon te bwai ni kakamaku nakon Iuta ni karokoa 612 I.K., ngke e tauaki Aturia iroun Bwaburon.

  7. Ninewe Kautun kaawan Aturia. Aturia e buakana te aba ae Iuta n ana tai n tautaeka Etekia ao n ana tai ni mwakuri ni ibuobuoki te burabeti ae Itaia. Ierutarem, kautun kaawan Iuta, e kamimi kamaiuana ngke a tiringaki 185,000 tautian Aturian iroun te anera (2Uea 19:32–37). Te Uea e tuanga te burabeti ae Iona bwa e na wetea te kaawa aei bwa a nakon te rairannano (Iona 1:2; 3:1–4).

  8. Aran Aberaam e maeka ikai n te tai ae aki maan i mwain ae nako Kanaan. Taman Aberaam ao tarina a tiku ikai. Rebeka (buun Itaaka), ao Rakera, Rea, Birea, ao Tirebwa (buun Iakobwa), a roko man te aono aei (KB 11:31–32; 24:10; 29:4–6; Abe. 2:4–5).

  9. Karekemiti Bwarao Nekoe konaaki ikai iroun Nebukaneta, are toki iai mwaakan Aikubita i Kanaan (2Rong. 35:20–36:6).

  10. Titon Te kaawa aei e bon kateaki iroun Titon, tibun Am te mwaane, ao bon aia kabanea ni kaawa mai meang I-Kanaan (KB 10:15–20). Bon mwengan Ietebera, are e karokoa taromaurian Bwaara i Iteraera (1Uea 16:30–33).

  11. Turo Aio bon kaawan Turia ae kakawaki n te iokinibwai ao te matabaiawa. Airam ae te I-Turo e kanakoa te tiira ao te koora ao taan mwakuri mwaane bwa a na buoka Toromon ni katea ana tembora (1Uea 5:1–10, 18; 9:11).

  12. Tamateko Aberaam e kamaiua Rota n uakaan ma te tabo aei. Bon boton kaawan Turia. N ana tai n tautaeka te Uea ae Tawita, I-Iteraera a taua te kaawa. Eria e kabira Ataera bwa e na uea i aon Tamateko (KB 14:14–15; 2Tamu. 8:5–6; 1Uea 19:15).

  13. Kanaan Aberaam, Itaaka, Iakobwa, ao kanoaia a anganaki te aba aio bwa abaia n aki toki (KB 17:8; 28).

  14. Maunga are Tinai (Oreba) E taetae te Uea nakon Mote man te kai ae buakoako ae ura (Otin. 3:1–2). E anganaki Mote te Tua ao Tua ake Tebwina (Otin. 19–20). E taetae te Uea nakon Eria n te bwana ae maraara n rau (1Uea 19:8–12).

  15. Etion-kebera Te Uea ae Toromon e kaba te “nna ni kaibuke” i Etion-kebera (1Uea 9:26). Tao n te matabaiawa aei are uean Tieba te aine e roko bwa e na nooria, i mwin are e ongo tanoatan taekan Toromon (1Uea 10:1–13).

  16. Aikubita Aberaam e mwananga nako ikai ibukin te rongo ae korakora i Ura (Abe. 2:1, 21). Te Uea e tuanga Aberaam bwa e na reireinia I-Aikubita te bwai are e tia ni kaotia nakoina (Abe. 3:15). I mwin kabonakoan Iotebwa irouia tarina nakon te tautoronaki (KB 37:28). Iotebwa e riki bwa te tia tautaeka n ana auti Botibara ikai. E teweaki nako nanon te uma ni kaikain. E kabwara nanon min Bwarao ao e anganaki te nakoa ni mataniwi i Aikubita. Iotebwa ao tarina a ikotaki. Iakobwa ao ana utu a mwaing nako ikai (KB 39–46). Natin Iteraea a maeka i Koten n aia tai n tiku i Aikubita (KB 47:6).

    A rikirake mwaitiia I-Iteraera “ao a rikirake n rangi ni korakora”, ngkanne a katukaki n toronaki irouia kaain Aikubita (Otin. 1:7–14). I mwin aoraki aika a kamamate aika bati ao Bwarao e a kariaia Iteraera bwa a na kitana Aikubita (Otin. 12:31–41). E kairaki Ieremia nako Aikubita (Iere. 43:4–7).

  17. Kabetora (Kirete) Abaia ngkoa I-Minoa.