Seminelí
Mōsese 4:5–32; 5:1–15, Konga 2: “Koeʻuhí Ko Hoʻo Hingá ʻE Lava Ai Ke Huhuʻi Koe”


“Mōsese 4:5–32; 5:1–15, Konga 2: ‘Koeʻuhí Ko Hoʻo Hingá ʻE Lava Ai Ke Huhuʻi Koe,’” Fuakava Motuʻá – Tohi Lēsoni maʻá e Faiako Seminelí (2026)

“Mōsese 4:5–32; 5:1–15, Konga 2: ‘Koeʻuhí Ko Hoʻo Hingá ʻE Lava Ai Ke Huhuʻi Koe,’” Fuakava Motuʻá – Tohi Lēsoni maʻá e Faiako Seminelí

Sēnesi 3–4; Mōsese 4–5: Lēsoni 12

Mōsese 4:5–32; 5:1–15, Konga 2

“Koeʻuhí Ko Hoʻo Hingá ʻE Lava Ai Ke Huhuʻi Koe”

Ko e ako ʻa ʻĀtama mo ʻIvi fekauʻaki mo e feilaulaú

Naʻe ʻomi ʻe he Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví ha ngaahi faingataʻa naʻe teʻeki ke na aʻusia ʻi he Ngoue ko ʻĪtení. Naʻe fakamavaheʻi kinaua mei he ʻao ʻo e ʻOtuá peá na aʻusia ʻeni ʻi he taimí ni ʻa e angahalá, mate fakatuʻasinó, mo ha ngaahi faingataʻa fakamatelie kehe. Ka naʻe ʻomi ʻe heʻetau Tamai Hēvani ʻofá ha Fakamoʻui ke ne ikunaʻi ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ongoʻi ʻe he kau akó ʻa e fiefia ʻo e huhuʻi mei he Hingá tuʻunga ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke kumi ha ngaahi nunuʻa ʻo e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví ʻi heʻenau moʻuí. ʻE lava ke kau heni ʻa e fāʻeleʻí, maté, sino fakamatelié, angahalá, fiekaiá, puké, mo e ngaahi meʻa peheé. Kole ki he kau akó ke fakalaulauloto ki he founga ʻe lava ke tokoni ai ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he nunuʻa takitaha ʻoku nau maʻú.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko ʻetau fiemaʻu ha Huhuʻí

Kamata ʻa e kalasí ʻaki hono tokoniʻi e kau akó ke mahino kiate kinautolu ʻetau fiemaʻu ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Ko e founga ʻe taha te ke lava ʻo fai ai ʻení ko hano fakaʻaongaʻi ʻa e fakakaukau ko ʻení, ʻa ia naʻe toʻo mei he lea “Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí” (Tad R. Callister, Liahona, Mē 2019, 85). Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha taha ʻoku tō ki tuʻa mei ha vakapuna, pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau aleaʻi e ngaahi meʻa ko ʻení:

tokotaha ʻoku tō mei ha vakapuna

Fakakaukauloto naʻá ke tō ki tuʻa mei ha vakapuna, ʻoku fute ʻe lauiafe ʻi he ʻataá, ʻo ʻikai ha fakamaluʻea pe ha toe meʻangāue kehe.

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakatuaiʻi hoʻo toó?

  • Ko e hā ha ʻamanaki lelei te ke maʻu te ke toe moʻui?

ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, fakakaukauloto ki muʻa peá ke tō ki tuʻa mei he vakapuná, naʻe fakatui ʻe haʻo kaungāmeʻa ha fakamaluʻea ʻiate koe.

  • ʻE kehe fēfē nai hoʻo ongoʻi fekauʻaki mo hoʻo toó?

  • ʻE fēfē hoʻo ongoʻi ki ho kaungāmeʻá?

    Ke tokoni ke fakafehokotaki ʻe he kau akó ʻa e fealeaʻaki kimuʻá ki heʻetau fiemaʻu ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, te nau lava ʻo aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení mo hanau hoa. Kapau naʻe faʻu ʻe he kau akó ha fanga kiʻi tohi tufa fekauʻaki mo e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ʻi he lēsoni kuo ʻosí, te ke lava ʻo ʻuluaki fakaafeʻi kinautolu ke nau toe vakaiʻi vave ʻa e fanga kiʻi tohi tufa ko ʻení. Kapau naʻe ʻikai faʻu ʻe he kau akó ha fanga kiʻi tohi tufa, te ke lava ʻo liliu ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻoku lave ki he fanga kiʻi tohi tufá.

  • Te tau fakafehoanaki fēfē ʻa e talanoa fakatātā ko ʻení ki he Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví pea mo e fatongia ʻo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní?

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ʻoku tau fiemaʻu ai ʻa e tokoni ʻa Sīsū Kalaisí ke ikunaʻí?

    ʻO ka fiemaʻu, fakamanatu ki he kau akó, ʻoku tau aʻusia kotoa ʻa e mate fakalaumālié, tuʻunga ʻi he Hingá. ʻOku ʻuhinga ʻeni ʻoku fanauʻi kitautolu ki ha māmani ʻoku mavahe mei he ʻao ʻo e ʻOtuá pea ʻoku tau faiangahala, ʻa ia ʻokú ne toe fakamavaheʻi fakalaumālie foki kitautolu meiate Ia. Koeʻuhí ko e Hingá, ʻoku tau fehangahangai ai mo ha ngaahi faingataʻa, mahamahaki, ngaahi vaivai, pea aʻu pē ʻo tau mate fakatuʻasino.

    Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakalaulauloto ki he ngaahi meʻá ni:

  • Ko e fē ʻi he ngaahi fakamatala ko ʻení ʻoku moʻoni kiate koé?

    1. ʻOku ʻikai ke u ʻilo pe ko e hā ʻoku ou fiemaʻu ai ʻa e Fakamoʻuí.

    2. ʻOku mahino kiate au ʻa e ʻuhinga ʻoku ou fiemaʻu ai ʻa e Fakamoʻuí, ka ʻoku ʻikai ke u tui te u lava ʻo fakamatalaʻi ia ki ha taha kehe.

    3. Te u lava ʻo fakamatalaʻi ʻetau fiemaʻu ʻa e Fakamoʻuí ki ha taha kehe.

    4. ʻOku ou ongoʻi ha ʻofa mo e houngaʻia ʻia Sīsū Kalaisi pea mo e meʻa kuó Ne fai maʻakú.

Poupouʻi ʻa e kau akó ke fakaafeʻi ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻaki ʻenau kau longomoʻui atu ki he lēsoní.

Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí

Koeʻuhí ko e Hingá, naʻe pau ai ke mavahe ʻa ʻĀtama mo ʻIvi mei he Ngoue ko ʻĪtení. Naʻe hokohoko atu hono tāpuakiʻi kinautolu ʻe he ʻEikí ʻaki hono ʻoange ha vala (vakai, Mōsese 4:27) mo ʻoange ha ngaahi fekau ke tokoniʻi kinautolu ke nau ikunaʻi ʻa e Hingá.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni ko ʻení pea lau fakakalasi ʻa e ngaahi vēsí ni. Toutou taʻofi ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau akó. Hangē ko ʻení, hili hono lau ʻa e veesi 5–7, ʻe lava ke nau aleaʻi ʻa e founga ʻoku hanga ai ʻe hono foaki ʻo e ʻuluaki ʻuhiki ʻo ʻenau tākangá ʻo fakataipe ʻa e feilaulau ʻa Sīsū Kalaisí. Pe te ke ʻeke ki he kau akó pe ko e hā ʻoku nau ako mei he sīpinga talangofua ʻa ʻĀtamá mo e founga te nau lava ai ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e sīpinga ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí.

Lau ʻa e Mōsese 5:5–9, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe fekau ʻe he ʻOtuá.

  • Ko e hā naʻe ako ʻe ʻĀtama mo ʻIvi mei he ʻāngeló mo e Laumālie Māʻoniʻoní?

    ʻE lava ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻoku makatuʻunga ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí hono lava ke huhuʻi kitautolu mei he Hingá. Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi lea pe kupuʻi lea ʻi he veesi 7 mo e 9 ʻoku nau akoʻi ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení. Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e huhuʻí ke fakahaofi pe fakatauʻatāinaʻi.

    fakaʻilonga laʻipepa tufáKe tokoni ke fakaloloto ʻa e mahino ʻa e kau akó ki he moʻoni ko ʻení, fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fakahinohino ko ʻení pea ʻoange ki he kau akó ʻa e laʻipepa tufa ʻi laló. Te ke lava ʻo fakakulupu tautau toko tolu ʻa e kau akó pea fakaafeʻi ʻa e tokotaha ako takitaha ʻi he kulupú ke nau ako ha konga kehekehe ʻo e laʻipepa tufá. Hili iá, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau akó mo ʻenau kulupú ʻa e meʻa ne nau akó pea faʻu fakataha ʻa e peesi hono hoko ʻi heʻenau ngaahi tohi tufá. (Fakatokangaʻi ange: Lēsoni 21: ʻOku fokotuʻu mai ʻe he “Siviʻi 1 Hoʻo Akó” ke vakai ʻa e kau akó ki he fanga kiʻi tohi tufa ʻoku nau faʻu ʻi he ʻekitivitī ko ʻení ke tokoni ke nau fakamatalaʻi ʻa e fatongia ʻo Sīsū Kalaisi ko hotau Huhuʻí.)

  1. ʻI loto ʻi hoʻo kiʻi tohi tufá, fakahingoa ʻa e peesi toʻomataʻú (teʻeki fakafonu) “Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.”

  2. Ako ʻa e fakamatala ʻi he laʻipepa tufá ke ʻiloʻi ʻa e founga ʻoku huhuʻi ai kitautolu ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí mei he ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá. Mahalo kuó ke hiki ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ʻi he peesi kimuʻa ʻi hoʻo kiʻi tohí.

  3. ʻI he peesi foʻou ʻo hoʻo kiʻi tohí, tohiʻi ai ha sētesi ʻe taha pe ua ʻokú ne fakamatalaʻi fakanounou ʻa e meʻa ʻokú ke ako mei he konga takitaha ʻo e laʻipepa tufá. Fekumi ki ha tokoni mei he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻiloʻi ʻa e fekauʻaki ʻa e ngaahi akonaki ko ʻení mo koé.

laʻipepa tufá

Fakakaukau ke fakaafeʻi ha kau ako ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau hiki ʻi heʻenau fanga kiʻi tohi tufá. ʻE lava ke tānaki ʻe he toenga ʻo e kau akó ʻa e meʻa ʻoku nau ako mei honau kaungāakó ki heʻenau fanga kiʻi tohi tufá.

Ko e fiefia ʻo e huhuʻí

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakahingoa ʻa e takafi ki mui ʻo ʻenau fanga kiʻi tohi tufá “Ko e Fiefia ʻo Hoku Huhuʻí.” Poupouʻi kinautolu ke hiki ha tatau ʻo e fakamatala ko ʻení ki he peesi ko iá, pea tuku ha feituʻu ke tohi ai ʻi lalo.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻo pehē:

Palesiteni Russell M. Nelson

ʻI he taimi te tau ongoʻi ai ʻa e tokoni ʻa e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí ki heʻetau moʻuí, te tau fonu ai ʻi he fiefiá. (“Fiefiá mo e Moʻui Fakalaumālié,” Liahona, Nōvema 2016, 84)

Lau ʻa e Mōsese 5:10–11, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe ʻilo ʻe ʻĀtama mo ʻIvi kau ki he ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá mo e ola ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga kiate koe mei heʻena ngaahi leá?

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakakakato ʻa e peesi fakaʻosi ʻo ʻenau fanga kiʻi tohí, ʻa ia te nau lava ʻo fai ʻaki hano hiki ha tatau fakataautaha ʻo e Mōsese 5:10–11. Hangē ko ʻĀtama mo ʻIví, te nau lava ʻo hiki ʻa e ngaahi ʻuhinga ʻokú na maʻu ki heʻena ongoʻi fiefia koeʻuhí ko hona Huhuʻí.

ʻE lava ke ke fakaʻosi ʻaki hano fakaafeʻi ha kau ako ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau tohí.