Seminare
Mataio 26:26-30; Luka 22:19–20


Mataio 26:26-30; Luka 22:19–20

O Le Faamanatuga

Ata

I le nofoaga ua ta’ua o le afeafe pito i luga, sa“nofo i lalo [le Faaola] faatasi ma le to‘asefulu ma le to‘alua” (Mataio 26:20) ma faamanatu le tausamiga o le Paseka mo le toe taimi a o i ai i le olaga nei. I le taimi o lenei tausamaaga mulimuli o le Paseka, sa faavaeina ai e Iesu Keriso le sauniga o le faamanatuga o se auala fou mo Ona soo e manatua ai o Ia. O lenei lesona e mafai ona fesoasoani ina ia e malamalama ai ma lagona le taua o le manatua o le Faaola a o e ai ma inu i le faamanatuga.

Valaaulia o tagata aoga ia fefaasoaai atu. Vaai mo avanoa e valaaulia ai tagata aoga e faasoa ane o latou aafiaga. O le fefaasoaai o malamalamaaga ma aafiaga talafeagai e mafai ona fesoasoani e faamanino ai le malamalama o tagata aoga i aoaoga ma mataupu faavae o le talalelei. A o faasoa mai e le vasega nei malamalamaaga ma aafiaga, e tele ina taitai e le Agaga Paia i latou i se molimau e loloto atu o mea moni tonu lava o loo latou faaalia. E ala i le mana o le Agaga Paia, e mafai foi e a latou upu ona i ai se aafiaga taua i loto ma mafaufau o a latou tupulaga.

Sauniuniga a le tamaitiiti aoga: Faailoa atu i tamaiti aoga o le lesona lenei o le a valaaulia ai i latou e iloilo o latou aafiaga i le aai ma feinu ai i le faamanatuga. Valaaulia tamaiti aoga e mafaufau e uiga i o latou aafiaga pito lata mai i le aai ma feinu ai i le faamanatuga ma omai saunia e faasoa mai mea sa latou faia, mafaufau i ai, pe lagonaina na fesoasoani ia i latou e manatua ai le Faaola.

Gaoioiga e ono Mafai Ona Aoao Ai

O le tāua o le faamanatuga

Mo le gaoioiga lenei, mafaufau e valaaulia le tamaiti aoga e galulue ta’ito’alua poo ni vaega toaitiiti. Ona valaaulia lea o i latou e faasoa ane a latou tali i le vasega. E mafai foi ona aogā le valaaulia o tagata aoga e faatino lenei vaaiga.

E faapefea ona e ono tali atu pe afai e fesili atu se tasi ia te oe i le fesili lenei:

  • Aisea e auai atu ai tagata O Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai i le lotu i Aso Sa uma?

O se isi auala nai lo le faitauina ai o le faamatalaga lenei, mafaufau e faasoa atu se aafiaga patino e faaatatau i le iloaina o le matafaioi autu o le sauniga o le faamanatuga o se vaega o le auai ai i sauniga lotu.

O le tasi o mafuaaga taua tatou te o ai i le Lotu o le aai ma feinu i le faamanatuga. Sa faasoa mai e Sister Cheryl A. Esplin, o le sa iai muamua i le Au Peresitene Aoao o le Peraimeri, se feso’ota’iga na faia i le va o se alii e 96 tausaga le matua ma lona atalii e faaalia ai le matafaioi tutotonu o le aai ma feinu i le faamanatuga o se vaega o le auai i le Lotu.

Ata
Final official portrait of Cheryl A. Esplin, second counselor in the Primary general presidency, 2011. Released as second counselor and sustained as first counselor at the April 2015 general conference. Released at the April 2016 general conference.

O le tele ina tatou mafaufau loloto i le taua o le faamanatuga, o le faatupulaia foi lena o lona paia ma le anoa ia i tatou. O le mea lenei sa faailoa atu e se tama e 96 tausaga le matua ina ua fesili lona atalii, “Tama, aisea e te alu ai i le lotu? E le mafai ona e vaaia, e le mafai ona e faalogoina, e faigata ona e alofia. Aisea e te alu ai i le lotu?” Sa tali atu le tama, “O le faamanatuga. Ou te alu e ‘ai ma inu i le faamanatuga.”

(Cheryl A. Esplin, “O Le Faamanatuga—o se Toefaafouina o le Agaga,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2014, 14)

  • O le a sou manatu o le a le malamalamaaga ma lagona o lenei alii e uiga i le faamanatuga ua ala ai ona taua tele ia te ia?

Valaaulia tamaiti aoga e mafaufau loloto lē leoa a o faamae’a lenei iloiloga a le tagata lava ia. Mafaufau e tuu ia i latou se taimi e faamaumau ai a latou tali i totonu o a latou api faamaumau su’esu’ega.

Iloilo ou aafiaga i le auai ai i le lotu ma ai ma inu i le sauniga o le faamanatuga. I le faaaogaina ai o se fua faatatau o le tasi i le lima, o le tasi e maualalo ma le lima e maualuga, tali mai i fesili nei.

  • O le a le tele o le faamuamua mo oe o le auai i le lotu ma ai ma inu i le faamanatuga?

  • Pe a e ai ma inu i le faamanatuga, faamata e te mafaufau ia Iesu Keriso ma maua ai se aafiaga aogā?

A uma ona e iloiloina ou aafiaga, mafaufau pe aisea na e faatulagaina ai oe lava e pei ona e faia. A o e suesueina lenei lesona, saili le fesoasoani a le Alii ia faamatala lotoina lou malamalama i le taua o le manatua o le Faaola a o e ai ma inu i le faamanatuga.

O Iesu Keriso na faavaeina le faamanatuga

Sa auai Iesu Keriso i le tausamiga o le Paseka a o lei oo i Ona puapuagā i Ketesemane ma le maliu i luga o le satauro. O lenei tulaga sa oo ina lauiloa o le Talisuaga Mulimuli. Ina ua uma ona talisua le Faaola i le Paseka faatasi ma Ona Aposetolo, sa Ia faatuina ai le sauniga o le faamanatuga.

Afai o le a manuia tamaiti aoga mai se malamalama loloto sili i le sauniga o le Paseka ma lona sootaga i le faamanatuga, mafaufau ia fai le gaoioiga i le vaega o “Gaoioiga Faaopoopo e Aoao Ai” i le faaiuga o le lesona lenei.

Faitau le Mataio 26:26–30 ma le Luka 22:19–20, ma vaavaai mo mea na aoao atu e le Faaola i Ona Aposetolo e uiga i le faamoemoega o le faamanatuga. Atonu e te mana’o e vase lalo ifo o upu taua po o fasifuaitau. Atonu foi e te mana’o e matamata le vitio “Always Remember Him” mai le faailotaimi 0:00 i le 0:53. O loo maua lenei vitio i le ChurchofJesusChrist.org.

  • O le a le faamoemoega o le Faaola i le faavaeina o le sauniga o le faamanatuga?

O se tasi o upumoni e mafai ona tatou aoao mai i nei fuaitau e faapea Na faavaeina e Iesu Keriso le faamanatuga e fesoasoani ai ia i tatou ia manatua o Ia.E ui lava e lei oo le Faaola i puapuaga ma mafatiaga o Lona taulaga togiola, o le sauniga ma faatusa sa Ia aoaoina ai Ona Aposetolo e fesoasoani ai ia i latou e manatua ai o Ia ma le meaalofa o Lana Togiola.

  • O a mau po o ni aafiaga patino ua fesoasoani ia te oe e tomanatu ai i le taulaga na faia e le Faaola mo oe?

  • O a ni ou lagona mo le Faaola pe a e faitauina nei fuaiupu pe mafaufau i nei aafiaga?

Afai e manaomia e tamaiti aoga se fesoasoani e toe manatua ai aafiaga ma lagona, mafaufau e faasoa atu ni aafiaga patino, o upu a Brother Lund i le vaega o “Tala ma Faamatalaga o Talaaga” o lenei lesona, po o isi mau e pei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 19:16–19 po o le Alema 7:11–13 . I se lesona i le lumanai, o le a suesue auiliili ai e tamaiti aoga nei fuaitau o se vaega o le malamalama ai i puapuaga ma aafiaga o le Faaola i le Togalaau o Ketesemane.

  • E mafai faapefea e faatusa o le faamanatuga ona fesoasoani ia te oe e malamalama atili ai i mea na faia ma mafai ona faia mo oe e le Faaola?

Fausiaina o se otootoga o se lesona

Manatu faapea ua talosagaina oe e aoao atu le mataupu o le faamanatuga i se su’esu’ega o tusitusiga paia o le a faia i lou aiga. O le faaaogaina o mau na e suesueina ma isi mau faasino e te filifilia (e pei o Autu o le Talalelei, “Faamanatuga,” topics.ChurchofJesusChrist.org, po o lauga talulata mai nei o le konafesi aoao), ia saunia e fesoasoani i isi ia malamalama ma lagona le taua o le faamanatuga.

E le gata i lea, o le tusiga “The Bread and the Water” (Ensign, July 2017, 68–69) e mafai foi ona fesoasoani.

Faaali faatonuga nei mo tagata aoga e vaavaai iai a o latou fai le otootoga o a latou lesona.

O lau otootoga o le lesona e tatau ona aofia ai mea nei: (1) tasi pe sili atu mau po o faamatalaga mai taitai o le Ekalesia e uiga i le faamanatuga e suesue ma mafaufau loloto i ai, (2) ia le itiiti ifo ma le lua ni fesili e mafai ona e faia ina ia faalolotoina ai le malamalama, ma (3) se valaaulia e faaaoga ai upumoni ua e talanoaina. Faaaoga nisi po o fesili uma nei e fesoasoani e ta’iala ai oe i le faia ai o lau otootoga.

  • O le a le faamanatuga?

  • E mafai faapefea e le faamanatuga ona fesoasoani ia i tatou e malamalama atili ai i le Faaola ma Lona Togiola?

  • O le a se mea na fesoasoani ia te oe e maua ai ni aafiaga aogā a o e ai ma inu ai i le faamanatuga?

  • Mata e faapefea ona ese lou olaga pe afai e te manatua soo Iesu Keriso?

Fautua i tamaiti aoga e taumafai e fai nisi mea e manatua ai le Faaola a o latou aai ma feinu i le faamanatuga.

Tala ma Faamatalaga o Talaaga

O le a le fesootaiga i le va o le Paseka ma le faamanatuga?

O le faamatalaga “O Le Talisuaga o le Paseka” (New Era, Ape. 2019, 8–9) e mafai ona fesoasoani e malamalama ai i le sootaga i le va o le Paseka ma le faamanatuga.

Aisea tatou te faaaoga ai le vai mo le faamanatuga nai lo le uaina?

I le Mataupu Faavae ma Feagaiga 27:1–2 ua faapea mai e le afaina po o le a le mea e faaaoga mo le faamanatuga pau lava le mea ia faatino “ma le manatu tasi i le mamalu o [Keriso]” ( fuaiupu e 2). I le taimi nei, ua talosagaina i tatou e taitai o le Ekalesia e faaaoga le vai a o tatou aai ma feinu i le faamanatuga.

O le a se mea e mafai ona ou faia ia atili ai ona anoa le faamanatuga?

Na aoao mai Peresitene Steven J. Lund, le Peresitene Aoao o Alii Talavou:

Ata
Official portrait of Steven J. Lund. President, Young Men General Presidency. Sustained April 2020.

O taimi uma lava lava e u’u ai e se tiakono se fata o le faamanatuga, e faamanatu mai ai ia i tatou le tala paia o le Talisuaga Mulimuli, o Ketesemane, o Kalevaria, ma le tuugamau i le togalaau. Ina ua fetalai atu le Faaola i Ona Aposetolo, “Tou te faia le mea lenei e fai ma faamanatuga ia te a’u” [Luka 22:19], sa Ia fetalai mai foi i le faagasologa o tausaga ia i tatou ta’ito’atasi. Sa Ia fetalai e uiga i le vavega faifaipea o le a Ia saunia a o tuuina atu e tiakono, aoao, ma ositaulaga i le lumanai Lona faatusa ma valaaulia Ana fanau ia talia Lana meaalofa togiola.

O faatusa uma o le faamanatuga e faasino atu ai i tatou i lena meaalofa. Tatou te mafaufau i le areto lea na Ia tofitofi—ma le falaoa o loo tofitofi e ositaulaga i o tatou luma i le taimi nei. Tatou te mafaufau i le uiga o le vai ua faapaiaina, i lena taimi ma le taimi nei, ao pasi mai ma le paia a’ia’i ia tatalo o le faamanatuga mai gutu o ositaulaga talavou i o tatou loto ma i le lagi, e toefaafouina ai feagaiga ia e fesootaia i tatou i mana o le faaolataga a Keriso. Atonu tatou te mafaufau po o le a le uiga pe a aumaia e se tiakono ni faatusa paia ia i tatou, e tu e pei ona ia faia i le mea semanu e tu ai Iesu pe ana i ai o Ia iina, ma ofo mai Na te siitia a tatou avega ma o tatou tiga.

(Steven J. Lund, “Mauaina o le Olioli ia Keriso,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2020, 36)

Na aoao mai e Peresitene Dallin H. Oaks o le Au Peresitene Sili le fautuaga lenei:

Ata
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

I le taimi o le lotu faamanatuga—ae maise lava i le taimi o le sauniga o le faamanatuga—e tatau ona tatou tulimatai atu e tapuai ma ia aloese mai isi gaoioiga uma, ae maise lava mai amioga e faalavelave ai i isi o loo tapuai. E oo lava foi i se tagata e moeiini filemu e le faalavelave lava i isi. O le sauniga o le faamanatuga e le o se taimi lea e faitau ai ni tusi po o mekasini. Le autalavou e, e le o se taimi o ni talanoaga taumusumusu i telefoni feaveai, po o ni feau feaveai i telefoni i tagata o loo i isi nofoaga. Pe a tatou aai ma feinu i le faamanatuga, tatou te osia se feagaiga paia e faapea, o le a tatou manatua pea le Faaola. O se tulaga faanoanoa le vaaia o tagata o loo solia lena feagaiga i le sauniga tonu o loo latou osia ai lea feagaiga.

(Dallin H. Oaks, “Sauniga Faamanatuga ma le Faamanatuga,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2008, 18–19)

Gaoioiga Faaopoopo e Aoao Ai

O le tausamiga o le Paseka

Ina ia fesoasoani i tagata aoga ia malamalama i le sootaga o le Paseka ma le faamanatuga, valaaulia tagata aoga e iloilo ata o le tausamiga o le Paseka ma le faamanatuga, pe mafaufau e faaali atu falaoa mafolafola (po o masi) ma se ipuinu i le tasi itu o se laulau ma fata faamanatuga i le isi itu o le laulau. Valaaulia tagata aoga e faasoa mai mea ua latou iloa e uiga i vaega o le tausamiga o le Paseka na vaaia anamua ma lona sootaga i le sauniga o le faamanatuga lea tatou te vaaia i aso nei.

Faia o le faamanatuga ia sili atu ona taua

Mafaufau e faaali le vitio “That They Do Always Remember Him” (6:29) saunia e Elder Claudio R. M. Costa o le Fitugafulu. Valaaulia tamaiti aoga e vaavaai mo fautuaga mai ia Elder Costa e mafai ona fesoasoani ia atili anoa ai le faamanatuga mo i latou.