Seminelí
Mātiu 19:16–30; Maʻake 10:17–31


Mātiu 19:16–30; Maʻake 10:17–31

“Ko e Hā ʻOku Ou Kei Hala Aí?” (Mātiu 19:20)

ʻĪmisi
Lawyer asks Jesus what he should do to inherit eternal life. Outtakes include the desert landscape, Jesus with the two men/lawyers with his disciples and followers in the background, and some of the images from “Christ and the Rich Young Ruler.”

Naʻe fehuʻi ʻe ha talavou koloaʻia kia Sīsū pe ko e hā naʻe fie maʻu meiate ia ke ne maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá. Naʻe fakaafeʻi ʻe Sīsū ʻa e talavoú ʻi he ʻofa ke fakatau atu ʻene koloá pea muimui kiate Ia. ʻE poupouʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke ako mei he Fakamoʻuí ʻa e meʻa ʻokú Ne finangalo ke ke fakahokó ʻi hoʻo feinga ke muimui lelei ange kiate Iá.

Faleʻi ki he founga ke fakalakalaka aí

Fili ha meʻa ʻokú ke saiʻia ke fai pea ʻokú ke sai ai (hangē ko ʻení, ko ha sipoti, meʻalea fakamūsika, ko ha meʻa ʻokú ke manako ai, ko ha lēsoni ʻi he akó, pe ngāue). Hili iá pea vakaiʻi moʻoni ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ke malavá ʻi he ʻekitivitī ko iá mo hoʻo holi ke fakalakalaka ʻaki hono tali e ngaahi fehuʻí hangē ko ʻení:

  • Ko e hā ho ngaahi mālohingá? Ko e hā ho ngaahi vaivaiʻangá?

  • Kapau te ke lava ʻo fili ha taha ke ne siofi koe pea ʻoatu ha faleʻi pau ki he founga ke fakalakalaka aí, ko hai nai ia? Ko e hā hono ʻuhingá?

Toe fai pē kiate koe ʻa e fehuʻi tatau, ka ʻi he taimi ní fakakaukau ki hoʻo fakalakalaka fakalaumālié (hangē ko ʻení, te ke lava ʻo tokanga taha ki hoʻo ʻilo ki he ongoongoleleí, hoʻo moʻui tāú, hoʻo ngaahi holi ke fakalakalaká, pe ko hoʻo ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí).

ʻOku tau ako ʻi he Fuakava Foʻoú, ki ha talavou naʻe fili ke kumi faleʻi mei he Fakamoʻuí. Lau ʻa e Mātiu 19:16–19 ke ako fekauʻaki mo e fehuʻi ʻa e talavou ko ʻení mo e founga naʻe fuofua tali ʻaki ʻe he Fakamoʻuí kiate iá.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku kaunga fēfē ‘a e tali ʻa e Fakamoʻuí ki he talavou ko ʻení ki heʻetau moʻuí?

  • Ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mei heʻene talí?

Lau pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e fehuʻi naʻe fai ʻe he talavoú ʻa ia ʻoku lekooti ʻi he Mātiu 19:20 . Fakakaukau ke toe hiki ʻene fehuʻí ʻi hoʻo folofolá ʻo fakaʻaongaʻi e lea pē ʻaʻau.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Hāloti B. Lī (1899-1973) ʻo pehē:

ʻĪmisi
Head and shoulders portrait of LDS Church President Harold B. Lee.

Kapau ʻoku tau fie aʻusia ʻa e haohaoá, kuo pau ke tau takitaha nofo hifo ʻi ha taimi [ʻe taha] ʻo fai ʻa e fehuʻi ko ʻení kia kitautolu pē, “Ko e hā ʻoku ou kei hala aí?”

1. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • ʻE tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe hono fai ʻo e fehuʻi ko ʻení ke tau muimui lelei ange ai kia Sīsū Kalaisi?

  • ʻE uesia fēfē nai ʻetau feinga ke muimui ki he Fakamoʻuí kapau naʻe ʻikai ke tau fai ʻa e fehuʻi ko ʻení?

  • Ko e hā ʻoku feʻunga lelei taha ai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke tokonia koe ke ke ʻilo ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ke ke liliú?

ʻOku tānaki mai ʻe he Kosipeli ʻa Maʻaké ha ngaahi fakaikiiki mahuʻinga fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi ki he fakamatala ko ʻení. Lau ʻa e Maʻake 10:21 , ʻo kumi ki ha fakamoʻoni ʻo e moʻoni ko ʻení: Koeʻuhí ʻoku ʻofa ʻa Sīsū Kalaisi ʻiate kitautolu, te Ne tokonia kitautolu ke tau ʻilo ʻa e meʻa ʻoku ʻikai ke tau maʻu ʻi heʻetau feinga ke muimui kiate Iá.

Fakatokangaʻi ange ʻoku ʻikai lave ʻa e Maʻake 10:21 naʻe folofola ʻe he Fakamoʻuí ʻo fakahaaʻi ʻEne ʻofá. Ka naʻe tohi ʻe Maʻake ʻo pehē “pea sio ki ai ʻa Sīsū mo ʻofa kiate ia.” Tuku ha kiʻi taimi ke fakalaulauloto ai ki he anga e ʻafio mai ʻa Sīsū Kalaisi kiate koé mo e ʻofa ʻokú Ne ongoʻi kiate koé.

2. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ʻiloʻi ʻoku ʻofa ʻa Sīsū Kalaisi ʻiate kinautolu ʻoku haʻu kiate Ia ki ha fakatonutonú?

  • ʻOku hoko fēfē ʻa e ngaahi fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ke fakaleleiʻí ko ha fakaʻilonga ʻo ʻEne ʻofá?

  • Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ʻEta 12:27 fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he ʻEikí?

Lau ʻa e Maʻake 10:22 ke ʻiloʻi pe ko e hā naʻe fili ʻe he talavoú ke ne fakahokó.

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Pulusi R. Makongikī (1915–85) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha ngaahi nunuʻa ne ala hoko ʻi he fili naʻe fai ‘e he talavoú.

ʻĪmisi
Head and shoulders portrait of Elder Bruce R. McConkie.

ʻOku tuku kitautolu ke tau fifili pe ko e hā ʻa e ngaahi feohi vāofi [‘a e talavou koloaʻiá] naʻá ne mei vahevahe mo e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, ko e hā ha feohi naʻá ne mei fiefia ai mo e kau ʻaposetoló, ko e hā ha ngaahi fakahā mo e visione naʻá ne mei maʻu, kapau naʻá ne lava ʻo moʻui ʻaki e fono ʻo ha puleʻanga fakasilesitialé. Hangē ko ia ʻoku hokó, ʻokú ne kei taʻehingoa ai pē; ʻo hangē ko ia naʻe mei hokó, naʻe mei manatua fakaʻeiʻeiki ʻa hono hingoá ʻi he lotolotonga ʻo e kau māʻoniʻoní ʻo taʻengata.

(Bruce R. McConkie, “Obedience, Consecration, and Sacrifice,” Ensign, May 1975, 51)

  • Kapau ʻe lava ke ke toe foki ʻo talanoa mo e talavoú ni kimuʻa peá ne fakakaukau ke mavahe mei he fakaafe ʻa e Fakamoʻuí, ko e hā te ke talaange ki aí?

ʻOkú ke loto-fiemālie ke fehuʻi mo talangofua?

Kuikui ho matá pea feinga ke fakakaukauloto ʻoku ʻafio atu ʻa e Fakamoʻuí kiate koe ʻaki ʻa e ʻofa tatau naʻá Ne maʻu ki he talavou ʻi he talanoa ko ʻení.

Naʻe fakahoko mai ʻe ʻEletā Leli R. Lōleni ʻo e Kau Fitungofulú ʻa e fakaafe mo e talaʻofa ko ʻení.

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Larry R. Lawrence. Photographed March 2017.

ʻOku ou fie fokotuʻu atu ke mou takitaha fai ha kiʻi polokalama fakalaumālie, mahalo he pooni lolotonga hoʻo fai hoʻo ngaahi lotú. Fehuʻi loto-fakatōkilalo ki he ʻEikí ʻo peheni: “Ko e hā e meʻa ʻokú ne taʻofi ʻeku fakalakalaká?” Pe ko hono fakalea ʻe tahá: “Ko e hā ʻoku teʻeki ai ke u faí?” Peá ke tatali leva ki ha tali. Kapau ʻokú ke fakamātoato, ʻe hoko mahino mai ʻa e talí. Ko ha fakahā ia ne fakataumuʻa pē kiate koe.

(Larry R. Lawrence, “Ko e Hā ʻOku Teʻeki Ai Ke u Faí?Ensign pe Liahona, Nōvema 2015, 35)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ola hoʻo tali e fokotuʻu ʻa ʻEletā Lōlení ʻi hoʻo moʻuí? Ko e hā hano ola ʻo e ʻikai ke tali iá?

  • Ko e hā e ola ʻoku maʻu ki hoʻo loto-fiemālie ke fai e fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo ʻilo ki he ʻofa ʻa Kalaisi kiate koé?

Tuku ha kiʻi taimi he taimí ni ke fehuʻi ki he ʻOtuá pe ko e hā ʻokú Ne finangalo ke ke liliu ʻi hoʻo moʻuí. ʻE lava pē ko ha meʻa ʻoku totonu ke taʻofi hono faí, kamata hono faí, pe fai ʻi ha founga kehe. Fakakaukau leva ki hoʻo moʻuí pea hiki hifo e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo ʻoku haʻu kiate koé. (Kapau ʻoku ʻikai hoko vave mai hoʻo talí, hokohoko atu pē hoʻo fehuʻí ʻi he ʻalu ʻa e taimí mo ha loto-fakapapau ke talangofua ki he talí ʻi he taimi ʻokú ke maʻu ai iá. ʻE tali atu ʻe he ʻOtuá ʻi he taimi totonu pea ʻi he founga lelei taha maʻaú.)

Fili Pē: Fie Ako Lahi Ange?

ʻOku hoko fēfē ʻa e ngaahi fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ke fakatomalá ko ha fakaʻilonga ʻo ʻEne ʻofá?

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā S. Maʻake Paame ʻo e Kau Fitungofulú:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder S. Mark Palmer. Photographed in March 2017.

Kapau ʻoku tau loto-fakatōkilalo, te tau tali lelei e fakaafe ʻa e ʻEikí ke fakatomala, feilaulau, pea mo tokoní ke hoko ko ha fakamoʻoni ʻo ʻEne ʻofa haohaoa ʻiate kitautolú. He ko hono fakakātoá, ko e fakaafe ke fakatomalá ko ha fakaafe foki ia ke maʻu ʻa e meʻaʻofa fakaofo ʻo e faʻa fakamolemolé mo e nongá.

(S. Mark Palmer, “Pea Sio Ki ai ʻa Sīsū mo ʻOfa Kiate Ia,” Ensign pe Liahona, Mē 2017, 116)

ʻOku lelei nai ke hokohoko atu ʻetau hohaʻa ki heʻetau ngaahi tōnounoú?

Naʻe pehē ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dale G. Renlund of the Quorum of the Twelve Apostles, January 2016.

ʻOku feʻunga nai ʻa e meʻa ʻoku ou fakahokó? Ko e hā mo ha toe meʻa ʻoku totonu ke u fakahoko? ʻOku mahuʻinga ʻa e ngāue ko ia ʻoku tau fakahokó ʻi hono tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ki heʻetau fiefia ʻi he moʻuí ni pea mo e taʻengatá. …

Ka ʻi he taimi tatau, ʻoku ʻikai finangalo ʻa ʻetau Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi ke lōmekina kitautolu ʻe he ngaahi meʻa ʻoku taʻepau lolotonga ʻa ʻetau fononga ʻi he matelié, ʻo fifili pe kuo feʻunga nai ʻa e meʻa kuo tau fakahokó ke fakamoʻui mo hakeakiʻi kitautolu.

(Dale G. Renlund, “Faitotonu, Angaʻofa, pea ʻAʻeva ʻi he Loto-Fakatōkilalo mo e ʻOtuá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2020, 111)

Maʻake 10:25 . ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e “hū ʻa e kāmelí ʻi he avaʻi huí?”

Kuo pehē ʻe ha niʻihi ko e avaʻi huí ko ha kiʻi matapā ʻi Selusalema ʻi he ʻā ʻo e koló, naʻe fie maʻu ke fakahifo ai ʻa e uta ʻa e kāmelí kae lava ke hū ki loto. ʻOku ʻikai ha fakamoʻoni naʻe teitei ʻi ai ha matapā pehē. Kuo fokotuʻu mai ʻe ha niʻihi kehe ko hono liliu ʻo ha mataʻitohi ʻe taha ʻi he potufolofola faka-Kalisí te ne liliu ʻa e potufolofolá ke ʻuhinga ko ha maea, kae ʻikai ko ha kāmeli, ʻe hū ʻi he avaʻi huí. Ka neongo ia, ʻi he taimi naʻe folofola ai ʻa Sīsū Kalaisi ki ha kāmeli ʻoku hū ʻi he avaʻi huí, ne ngalingali ko ha sīpinga ia ʻo e heliakí, ko ha fakalahiʻi ʻo fakataumuʻa ke akoʻi “ʻe faingataʻa ʻaupito ʻa e hū ʻa e tangata koloaʻiá ki he puleʻanga ʻo e langí” ( Mātiu 19:23).

(New Testament Student Manual [Church Educational System manual, 2014], 63)

Maʻake 10:23–27 . ʻOku faingataʻa pe taʻemalava nai ke hū ha taha koloaʻia ki he hēvani?

ʻOku lau ʻi he Liliu ʻe Siosefa Sāmita ʻo e Maʻake 10:27 ‘o pehē, “Ko e tangata ko ia ʻoku falala ki he koloá, ʻoku taʻemalava; ka ʻoku ʻikai ke taʻemalava ia ʻe he tangata ʻoku falala ki he ʻOtuá pea mavahe mei he meʻa kotoa pē koeʻuhí ko au, he ko e ngaahi meʻa peheni kotoa pē ʻoku malava” (Liliu ‘e Siosefa Sāmita, Maʻake 10:26 .