Seminelí
Mātiu 13:3–8, 18–23


Mātiu 13:3–8, 18–23

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tangata Tūtuuʻí

ʻĪmisi
Tomato seedlings growing in the soil

Naʻe akoʻi ʻe Sīsū ha talanoa fakatātā fekauʻaki mo ha tangata ʻokú ne tūtuuʻi ha tengaʻi ʻakaú. Naʻe tō ʻa e ngaahi tengaʻi ʻakau ko ʻení ʻi ha faʻahinga kelekele kehekehe, pea naʻe kehekehe ʻa e ngaahi olá. Ko e meʻa tatau pē, ʻoku maʻu ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá ʻi ha ngaahi founga kehekehe ʻe kinautolu ʻoku fanongo ki aí. ʻE tokoni atu e lēsoni ko ʻení ke teuteuʻi ho lotó ke maʻu mo tanumaki e folofola ʻa e ʻOtuá.

Teuteuʻi koe ke ke fanongo ki he folofola ʻa e ʻOtuá

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku loto fiemālie ange ai ha kakai ʻe niʻihi ke tali mo moʻui ʻaki e folofola ʻa e ʻOtuá ʻi ha niʻihi kehe?

Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakafuofuaʻi ai hoʻo loto fiemālie ke maʻu e folofola ʻa e ʻOtuá. Fakaʻaongaʻi ʻa e meʻafua ko ʻení ʻaki ʻa e ngaahi fakamatala takitaha ko ʻení:

Taimi Lahi—Taimi ʻe Niʻihi—Tātāitaha

ʻOku ou ako ʻa e folofolá ʻaki e taumuʻa ke ako mo tupulaki.

ʻOku ou feinga ke fakatokangaʻi e tākiekina ʻa e Laumālié ʻi heʻeku moʻuí pea muimui ki he ngaahi fakahinohino ʻoku ʻomi kiate aú.

ʻOku ou fakafanongo mo talangofua ki he faleʻi ʻa e ʻEikí ʻoku fakafou mai ʻi Heʻene kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló.

ʻOku ou feinga ke fakamālohia ʻeku fakamoʻoni fakatāutaha kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí.

Kuó ke vakaiʻi ʻeni hoʻo tōʻonga fakakaukau fekauʻaki mo e folofola ʻa e ʻOtuá, ʻokú ke mateuteu ai ke ako ʻa e talanoa fakatātā ʻo e tangata tūtuuʻí. ʻI he talanoa fakatātā ko ʻení, naʻe fakamatalaʻi ʻe he ʻEikí ha ngaahi palopalema ʻe lava ke ne taʻofi ʻa e ngaahi tengaʻi ʻakaú mei heʻene tupu, tupu hono aká, mo maʻu ha fua. Hangē ko e kotoa ʻo ʻEne ngaahi talanoa fakatātaá, naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he ʻEikí ha ngaahi ʻelemēniti angamaheni ke akoʻi ʻaki e ngaahi lēsoni fakalaumālié.

Fakaʻaongaʻi e sīpinga sitepu ʻe fā ko ʻení ke ako e talanoa fakatātā ʻo e tangata tūtuuʻí. Neongo pe ko e hā e founga naʻá ke tali ʻaki e ngaahi fakamatala ʻi ʻolungá, ʻoku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke teuteuʻi ho lotó ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke ʻoatu ma’au. ʻI hoʻo akó, kumi ha ngaahi founga ke maʻu ai ha aʻusia mahuʻingamālie mo e folofola ʻa e ʻOtuá.

  1. Kumi ha ngaahi fakaikiiki mahuʻinga.

  2. Fai ha ngaahi fakafehoanaki fakalaumālie.

  3. ʻIloʻi ha ngaahi lēsoni mahuʻinga.

  4. Fakapapauʻi hono fakaʻaongaʻi fakatāutahá.

Kumi ha ngaahi fakaikiiki mahuʻingá

Ko e founga ʻe taha ke fakakaukauloto ai ki he ngaahi fakaikiiki mahuʻingá ko hono tā ʻa e konga takitaha ʻo e talanoa fakatātaá. Vahevahe ha peesi ʻi hoʻo tohinoa akó ki ha konga ʻe fā. Lau ʻa e ngaahi vēsí pea tā ha fakatātā faingofua ʻo e meʻa ʻoku fakamatalaʻí.

  1. Mātiu 13:3–4

  2. Mātiu 13:5–6

  3. Mātiu 13:7

  4. Mātiu 13:8

Fai ha ngaahi fakafehoanaki fakalaumālie

Lau ʻa e ngaahi fakamatala ʻa Sīsū ki he talanoa fakatātaá ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Hiki ha faʻahinga fakafehoanaki pē naʻá Ne fai ʻi he tafaʻaki hoʻo ngaahi fakatātaá.

  1. Mātiu 13:19

  2. Mātiu 13:20–21

  3. Mātiu 13:22

  4. Mātiu 13:23

ʻIloʻi ha ngaahi lēsoni mahuʻinga

Ke ʻiloʻi e ngaahi lēsoni mahuʻingá, ʻe ala tokoni ke fai ha ngaahi fehuʻi ʻe lava ke akoʻi fakataautaha ai koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní. Makehe ange meí he ngaahi fehuʻi ko ʻení, fakakaukau ki ha ngaahi fehuʻi kehe te ke lava ʻo fai.

  • Ko e hā nai ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke tau ako meí he talanoa fakatātā ko ʻení?

  • Ko e hā ka fiemaʻu ai ʻe he Fakamoʻuí ke u ʻiloʻi pe ʻoku fēfē hoku lotó?

Te ke lava foki ʻo fakakaukauloto ki he founga ʻe ala fakaʻaongaʻi ai ʻa e talanoa fakatātaá ʻi he moʻuí. Hangē ko ʻení, feinga ke ke fakakaukau ki he founga ʻe lava ke kehe ai e ngaahi tōʻonga ʻa ha taha ʻoku hangē hono lotó ko e kelekele makamaká pe kelekele talatalá meí he ngaahi tōʻonga ʻa ha taha ʻoku hangē hono lotó ko e kelekele leleí. ʻI hoʻo fakakaukau ki he ngaahi ngāue ko ʻení, fakakaukau ke hiki ha niʻihi ʻo kinautolu ʻi he tafaʻaki hoʻo fakatātā takitaha.

  • Ko e hā ha ngaahi fokotuʻu te ke lava ʻo ʻoange ki ha taha ʻoku fefeka hono lotó, makamaka, pe talatalá?

Fakapapauʻi hono fakaʻaongaʻi fakatāutahá

Fakakaukau ki he tuʻunga ho lotó pea ko e fē ʻi he faʻahinga kelekele ʻe fā ʻokú ne fakamatalaʻi lelei taha koé. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi he tuʻunga fakalaumālie ho lotó ‘i he taimí ni ʻo hangē ko ia ʻokú ke fiemaʻú, ʻiloʻi te ke lava ʻo liliu.

Fakatefito ʻi he meʻa kuó ke ako he ʻaho ní, tuku ha kiʻi miniti ke ke fakalaulauloto ai ki he meʻa te ke lava ʻo fai ke fakalakalaka ai e tuʻunga ho lotó.

1. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakaafeʻi ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá ki ho lotó ?

  • Ko e hā ha ngaahi ngāue te ke fai ke fakaleleiʻi ʻaki e tuʻunga ho lotó?

  • Ko e hā e ngaahi faingataʻa te ke kole ki he ʻEikí ke tokoni atu ke ke ikunaʻí?

Fili pē: Fie Ako LahiAnge?

Naʻe lea ‘a Palesiteni Dallin H. Oaks ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ha lea ʻi he konifelenisi lahí ʻi he talanoa fakatātā ʻo e tangata tūtuuʻí. ʻOku tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻo fakaʻaongaʻi ʻene ngaahi fakamatalá.

Ko e hā ʻa e ngaahi tengaʻi ʻakau naʻe “tō ʻi he veʻehalá”? (vakai Mātiu 13:4, 19))

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

Ko ia, ko e ngaahi tenga ko ia naʻe “mokulu ‘i he veʻehalá,” (Maʻake 4:4) naʻe ‘ikai aʻu ia ki ha kelekele ʻa ia ne nau mei lava ai ‘o tupú. ‘Oku nau tatau mo e akonaki ‘oku tō ki ha loto ‘oku fefeka pe taʻe mateuteu.

(Dallin H. Oaks, “Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tangata Tūtuuʻí,” Ensign pe Liahona, Mē 2015, 32)

Ko e hā te ne lava ʻo fakatupu ha loto ʻo ha taha ke ʻi ha “ngaahi potu mamakamaká”? (vakai Mātiu 13:5, 20–21)

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

Toʻu tupu, … ko ha sīpinga pau ʻeni. Kapau ‘oku tufa atu e mā mo e vai ʻo e sākalamēnití pea ‘okú ke lolotonga text he telefoní, fefanafanahi mo ha taha, vaʻinga keimi vitiō pe fai ha meʻa kehe ke taʻofi ai e meʻakai fakalaumālie mahuʻinga ko iá meiate koe, ‘okú ke fakavaivaiʻi hoʻo fakamoʻoní pea faingataʻa ai ke ke ongoʻi e Laumālié.

(Dallin H. Oaks, “Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tangata Tūtuuʻí,” Ensign pe Liahona, Mē 2015, 33)

Te tau fakatokangaʻi fēfē nai ʻa e “ʻakau talatala” ʻo e moʻuí? (vakai Mātiu 13:7, 22)

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

‘Oku tau tukulolo ki he “fiefia ‘o e māmāni ko ʻení” [Luke 8:14](1) ‘i he taimi ‘oku maʻunimā ai kitautolú, ‘a ia ʻoku maumauʻi ai e meʻaʻofa mahuʻinga ‘a e ‘Otuá ko e tauatāina ke filí, (2) ‘i he taimi ‘oku tohoakiʻi ai kitautolu ‘e he meʻa maumautaimí, meí he ngaahi meʻa ‘oku taʻengata hono mahuʻingá; pea (3) mo e taimi ‘oku tau kikivi ai ‘oku ʻi ai ‘etau totonu ki he koloá, ‘a ia ‘okú ne holoki ʻetau tupulaki fakatāutaha te tau taau mo feʻunga ai ke aʻusia hotau ikuʻanga taʻengatá.

‘Oku lomekina kitautolu ‘e he “tokanga ki he ngaahi meʻa ʻo e moʻuí ni,” [Luke 8:14] ‘i he taimi ‘oku taʻofi ai kitautolu ʻe he manavasiʻi ki he kahaʻú, he ‘okú ne fakafeʻatungiaʻi ʻetau laka kimuʻa ‘i he tuí, falala ki he ‘Otuá mo ‘Ene ngaahi talaʻofá.

(Dallin H. Oaks, “Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tangata Tūtuuʻí,” Ensign pe Liahona, Mē 2015, 34-35)

Ko e hā ʻoku fiemaʻu ke maʻu ai ha fua meí he “kelekele leleí”? (vakai Mātiu 13:8, 23)

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

‘Oku tau maʻu e folofola kuo tōkaki ʻe he ongoongoleleí. ʻOku tau takitāuhi e fatongia ke fokotuʻu e meʻa ke tau fakamuʻomuʻá pea fai e meʻa ‘e hoko ai hotau lotó ko ha kelekele moʻuí pea tau maʻu ai ha ututaʻu ʻoku mahú. Kuo pau ke tau feinga ke tuʻu taʻeueʻia pea ‘ului moʻoni ki he ongoongolelei ‘o Sīsū Kalaisí (vakai Kolose 2:6–7). ‘Oku tau aʻusia e ului ko ‘ení ‘i he lotú, lau folofolá, ngāue tokoní, pea mo hono kai maʻu pē ‘o e sākalamēnití ke ‘iate kitautolu maʻu pē ‘a Hono Laumālié.

(Dallin H. Oaks, “Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tangata Tūtuuʻí,” Ensign pe Liahona, Mē 2015, 35)