Seminelí
Maʻake 5:24–34; Mātiu 9:20–22


Maʻake 5:24–34; Mātiu 9:20–22

Ko e Ma’u Ivi mei he Mālohi ʻo Sīsū Kalaisí

ʻĪmisi
A woman lying on the ground as she reaches for the hem of the garment of Jesus Christ.

Naʻe fakamoʻui ʻe Sīsū ha fefine naʻe ʻau toto ʻi Heʻene fononga ke fakamoʻui e ʻōfefine ʻo Sailosí. Ko e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke tokoni ke mahino kiate koe ʻa e founga ke maʻu ai ʻa e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ʻi hoʻo moʻuí ʻaki hono fakaʻaongaʻi hoʻo tui kiate Iá.

Faofao fakalaumālie

Tuku ha kiʻi taimi ke tuʻu hake ai ʻo fai ha fakamālohisino faofao. ʻI he ʻosi hono fakahokó, tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ho ʻatamaí:

  • Naʻá ke ongoʻi nai ha faikehekehe ʻi ho sinó?

  • ʻOkú ke pehē ʻe ʻaonga fēfē kiate koe ʻa e toutou faofao fakatuʻasinó?

ʻOku ʻi ai ha ngaahi lelei kehekehe ‘o e faofaó. ʻI he taimi ʻoku faofao ai ʻa e kau sipotí, ʻoku lelei ange ʻenau ngāué pea ʻoku siʻisiʻi ange ke nau faingataʻaʻia ʻi ha lavea. Ko e meʻa tatau pē, ko e taimi ʻoku fakalahi ai ʻe he kau akó ʻenau fakakaukaú ʻo ope atu ʻi heʻenau tōʻonga ako angamahení, ʻoku fakatupulaki ai ʻenau akó.

  • Ko e hā hono ʻuhinga kiate koe ke ke faofao fakalaumālie?

Hangē ko e ngaahi lelei ʻo e faofao fakatuʻasinó, ʻoku tupulaki foki mo ʻetau moʻui fakalaumālié ʻi heʻetau ngāueʻaki ʻetau tui ki he Fakamoʻuí mo maʻu Hono mālohí. ʻI he lēsoni ʻo e ʻaho ní, te ke ako ai fekauʻaki mo ha fefine naʻá ne maʻu ha tui lahi kia Sīsū Kalaisi pea mafao atu hono nimá ki he Fakamoʻuí ʻo fakaʻaongaʻi Hono mālohí ke fakamoʻui ia.ʻI he fononga ʻa Sīsū Kalaisi ke fakamoʻui ‘a e ʻōfefine ʻo ha tangata ko Sailosi, naʻe muimui atu ai ha kakai tokolahi(vakai ki he Maʻake 5:22–24). Naʻe ʻi he haʻofanga tokolahí ni ha fefine.

Lau ʻa e Maʻake 5:25–26, ʻo kumi ki he tuʻunga ʻo e fefiné mo ʻene ngaahi fiemaʻú.

ʻOku ʻikai ke fakaikiiki mai ʻi he folofolá ʻa e natula ʻo e “ʻau totó” ʻa e fefiné ( Maʻake 5:25). ʻOku tau ʻilo naʻá ne uesia ʻene moʻuí ʻi ha ngaahi founga kehekehe. Naʻá ne “fakaʻaongaʻi e meʻa kotoa pē naʻá ne maʻú” ke fekumi ki ha faitoʻo mei he kau toketaá ( Maʻake 5:26). ‘I he malumalu ʻo e lao ʻa Mōsesé, naʻe lau ʻoku taʻemaʻa ha taha ʻoku ʻau toto (vakai ki he Levitiko 15:19–33). ʻOku ngalingali naʻe ʻuhinga ʻeni naʻe fakmavahe’i ʻa e fefiné mei he sosaietí ʻi ha ngaahi founga ʻe niʻihi lolotonga e taʻu ʻe 12 ʻo ʻene mamahí.

  • Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻo hangē ʻokú ke fiemaʻu e tokoni ʻa e Fakamoʻuí ʻi hoʻo moʻuí?

Lau ʻa e Maʻake 5:27-29 ʻo kumi ki he meʻa naʻe fai ʻe he fefiné ʻi heʻene kumi tokoni mei he Fakamoʻuí (toe vakai foki ki he Mātiu 9:20–22). ʻOku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “haʻu mo e fononga mei mui” ki heʻene tutui mai ʻi he fuʻu kakaí ke lava ʻo ala ki he kofu ʻo Sīsuú ( Maʻake 5:27).

Te ke lava foki ʻo mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko e Fakamo’ui ‘e Sīsū ha Fefine Tui” (1:38), ʻoku ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pea muimui ki ai ʻi hoʻo folofolá.

  • Ko e hā ʻoku ongo kiate koe fekauʻaki mo e meʻa naʻe fai ʻe he fefine ko ʻení ke ne maʻu ʻa e mālohi ʻo e Fakamoʻuí?

  • ʻI he fakamatala ko ʻení, naʻe mafao atu ʻe he fefiné hono nimá ke ala ki he Fakamoʻuí. Ko e hā ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo “mafao” atu ai ki he Fakamoʻuí?

  • ʻOkú ke tui nai ʻe lava ke fakamoʻui koe ʻe he Fakamoʻuí, neongo ʻoku ʻikai ke ke lava ʻo ala kiate Ia? Ko e hā hono ʻuhingá?

Lau ʻa e Maʻake 5:30–34, ʻo kumi ki he tali ʻa e Fakamoʻuí ki he ngāue ʻa e fefiné ni ʻi he tuí. ʻOku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ko e angamaʻa ʻi he veesi 30 ki he “mālohi” pe “ivi” ( Maʻake 5:30, futinouti a).

  • Ko e hā ʻokú ke fakatokanga’i fekauʻaki mo e Fakamoʻúí ‘i he ngaahi veesi ko ʻeni?

Neongo e fiemaʻu fakavavevave ʻa Sailosi ke ʻomi ʻa Sīsū ki hono ʻapí ke fakamoʻui hono ʻōfefiné, ka naʻe tuʻu ʻa Sīsū ʻo tokoni ki he fefiné ni.

  • Ko e hā ha meʻa ‘oku ne akoʻi mai kiate koe ‘o kau ki he Fakamoʻuí?

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku tākiekina ai ʻe he meʻá ni hoʻo holi ke tafoki kiate Ia ke maʻu ha tokoni ki hoʻo ngaahi fiemaʻú?

Naʻe faka’aonga’i ‘e Palesiteni Russell M. Nelson ʻa e fakamatala ko ʻení ki heʻetau moʻuí. Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko hono ‘omi ‘o e Ivi ‘o Sīsū Kalaisí ki Hotau ngaahi Mo’uí,” mei he taimi 11:30 ki he 13:20, pe lau ʻa e fakamatala ʻi laló. ʻI hoʻo fai iá, kumi e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Nelson fekauʻaki mo hono maʻu e ivi ʻo e Fakamoʻuí.

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

ʻOkú ke manatuʻi nai e talanoa fakatohitapu ki he fefine ne faingataʻaʻia ʻi ha taʻu ʻe 12 mo ha palopalema fakamamahi? [vakai ki he Luke 8:43–44 ]. Naʻá ne ngāue ʻaki ha tui lahi ki he Fakamoʻuí, ʻo ne pehē, “Kapau te u ala pē ki hono kofú, te u moʻui ai” [ Maʻake 5:28 ].

Naʻe fiemaʻu ʻa e fefine faivelenga mo tokanga ko ʻení ke mafao atu ʻene ngāué ʻi he lahi taha te ne ala lavá ke maʻu Hono mālohí. Naʻe fakataipe ʻe heʻene feinga fakatuʻasinó ʻa ʻene faifeinga fakalaumālié. …

Ko e taimi ʻokú ke feinga hake ai ki he mālohi ʻo e ʻEikí ʻi hoʻo moʻuí ʻaki e mālohi tatau ʻoku maʻu ʻe ha taha ʻoku melemo, ʻi he taimi ʻoku taufā mo feinga ai ke mānavá, te ke maʻu e mālohi meia Sīsū Kalaisi. Ko e taimi ʻoku ʻafioʻi ai ʻe he Fakamoʻuí ʻokú ke fie maʻu moʻoni ke hake kiate Iá—ʻi he taimi te Ne lava ai ʻo ongoʻi ko e holi taupotu taha ho lotó ke ʻomi Hono mālohí ki hoʻo moʻuí—ʻe taki koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻiloʻi pau ʻa e meʻa ʻoku totonu ke ke faí [vakai ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:63 ].

ʻI he taimi ʻokú ke tupulaki fakalaumālie ai ʻo laka ange ʻi ha toe meʻa kuó ke fai kimuʻa, ʻe tafe atu Leva Hono mālohí kiate koe.

(Russell M. Nelson, “Ko Hono Tohoakiʻi mai e Mālohi ʻo Sīsū Kalaisí ki Heʻetau MoʻuíEnsignpe Liahona,Mē 2017, 41–42)

  • Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻá ke ʻilo mei he lea ʻa Palesiteni Nalesoní?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ke ke tupulaki fakalaumālie ke maʻu ʻa e mālohi ʻo e Fakamoʻuí?

  • Ko e fē ha taimi kuó ke aʻusia ai ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo moʻuí?

1. Fakalaulauloti ki hoʻo ngaahi fiemaʻu fakataautahá pea tali ha ha tolu ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení ‘i hoʻo tohinoa akó.

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakahaaʻi ko hono maʻu e tokoni ʻa e Fakamoʻuí ko hoʻo holi lahi tahá ia?

  • Naʻe mei kehe fēfē nai hoʻo moʻuí kapau naʻe lahi ange hoʻo fakaʻaongaʻi e mālohi ʻo Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ha ngaahi faingataʻa ʻe ala fie maʻu ke ke ikunaʻi ʻi hoʻo ala atu ki he Fakamoʻuí ʻi he tuí?

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakatokangaʻi ai e fakahinohino mei he Laumālie Māʻoniʻoní ke ala atu ki he Fakamoʻuí?

Fili pē: Fie Ako Lahi Ange?

Mātiu 9:20. Ko e hā hono mahuʻinga ʻo e ala ʻa e fefiné ki he kapa ʻo e kofu ʻo e Fakamoʻuí?

ʻOku ʻuhinga ʻa e “kapa ʻo hono kofú” ki “ha konga mahuʻinga ʻo e kofu ʻo ha taha ʻIsileli.” Ko e kapá ko ha “konga tupenu ʻi he ʻkapaʼ pe tuliki ʻo etallith pe kote ( Mātiu 14:36)” ( Mātiu 14:36 ”). Naʻe haʻi ʻa e konga tupenú ʻaki ʻa e filo lanu pulū, ʻo fakataipe ʻa hēvani (vakai ki he Nōmipa 15:38–40). Ko e konga tupenu naʻe tautau ʻi he uma ʻi muí ʻa ia naʻe ala ki ai ʻa e fefiné. ʻOku fakafofongaʻi ʻe heʻene feinga ke ala ki he konga tupenú ha ala ki he mālohi fakalangi ʻo e Fakamoʻuí. Naʻe kikiteʻi ʻe he palōfita ko Malakaí ko e Fakamo’ui ʻe “hopo hake … mo e fakamoʻui ʻi hono kapakaú” ( Malakai 4:2).

ʻE founga fēfē haʻaku maʻu e fakamoʻui ‘a e Fakamo’ui?

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Jean B. Bingham, Palesiteni Lahi ʻo e Kau Fineʻofá:

ʻĪmisi
Official Portrait of Sister Jean B. Bingham. Photographed in 2017.

ʻI hoʻomou ako ki he moʻui ʻa Kalaisí mo e ngaahi akonakí ʻi he ngaahi founga kehekehé, ʻe tupulaki ai hoʻomou tui kiate Iá. Te ke ʻiloʻi ʻokú Ne ʻofeina fakatāutaha kimoutolu pea mahino kimoutolu kiate Ia. …

Ko Ia ʻa e tupuʻanga ʻo e fakamoʻuí, tatau ai pē pe ko e hā e faingataʻa kuo tau fouá. ʻOku lava ke fakahaohaoaʻi kinautolu ʻe he Huhuʻi ʻo e māmaní neongo kuo nau aʻusia ha faʻahinga ngaohikovia, mole fakamamahi, mahaki tauhi pe faingataʻaʻia fakaesino, tukuakiʻi loi, fakatanga fakamamahí, pe maumau fakalaumālie mei he angahalá pe taʻefemahinoʻakí. Ka he ʻikai te Ne hū mai taʻe fakaafeʻi. Kuo pau ke tau haʻu kiate Ia pea fakaʻatā Ia ke fakahoko ʻEne ngaahi maná.

(Jean B. Bingham, “Ke Kakato Ai Hoʻomou Fiefiá,” Ensign pe Liahona, Nōvema. 2017, 86)

Na’e akonaki ‘a Sisitā Reyna I. Aburto, Tokoni Ua ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Fineʻofá ‘o pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Sister Reyna Aburto. Photographed in 2017.

Lolotonga e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he māmaní, naʻá Ne fakamoʻui ʻa e mahakí mo e mamahí, ka naʻe pau ke fakaʻaongaʻi ʻe he tokotaha kotoa ʻene tui kiate Iá pea ngāue kae lava ke ne maʻu ʻa ʻEne fakamoʻuí. Naʻe fononga lōloa ha niʻihi, naʻe kakapa atu e nima ʻo ha niʻihi ke ala ki Hono kofú, pea naʻe pau ke fua ha niʻihi kiate Ia kae lava ke fakamoʻui. Ko e taimi ʻoku fiemaʻu ai ke fai ha fakamoʻuí, ʻikai ʻoku tau vivili kotoa pē kiate Ia?

(Reyna I. Aburto, “[Lolotonga e Ngaahi Faingataʻá, ʻEiki Ta Feʻao Pē],” Ensign pe Liahona, Nōvema 2019, 58)