Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: Luke 22:19–20


Fakataukei Fakatokāteliné: Luke 22:19–20

“Fai Eni ʻi he Fakamanatu Kiate Au”

ʻĪmisi
Sacrament trays with bread and water.

ʻI hoʻo ako ʻa e Mātiu 26:26–30, naʻá ke ako fekauʻaki mo hono fakafeʻiloaki ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ouau ʻo e sākalamēnití ki Heʻene kau ākongá ʻi he ʻOhomohe Fakaʻosí. Te ke maʻu ʻi he lēsoni ko ʻení ʻa e faingamālie ke fakatupulaki hoʻo taukei ʻi he tokāteline ʻo e sākalamēnití. Te ke fai ia ʻi hono ako maʻuloto ʻo e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea mahuʻinga ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline Luke 22:19–20, ʻo fakafou ʻi hono fakamatalaʻi ʻo e tokāteliné, pea ʻi hono fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié.

Ako maʻuloto mo fakamatalaʻi

Fakakaukauloto ʻokú ke ʻomi ha kaungāmeʻa ki he lotú ʻoku ʻikai ke ne ʻilo ha meʻa fekauʻaki mo e tui fakalotu kuo fokotuʻutuʻú pe ko Sīsū Kalaisi. Hili e houalotu sākalamēnití, ʻokú ne fehuʻi, “Ko e hā e taumuʻa hono tufaki takai ʻo e maá mo e vaí ki he taha kotoa?”

1. Tali ‘a e fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Te ke lava fēfē ʻo fakamatalaʻi ki hoʻo kaungāmeʻá ʻa e ouau ʻo e sākalamēnití?

Manatuʻi ko e lolotonga ʻo e ʻOhomohe Fakaʻosi ʻa e Fakamoʻuí mo ʻEne kau ākongá, naʻá Ne kamataʻi ʻa e ouau ʻo e sākalamēnití (vakai, Mātiu 26:26–30 ; Maʻake 14:22–25 ; Luke 22:17–20). Lau ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline ko e Luke 22:19–20 .

Fakaʻaongaʻi ha peni vahevahe ʻi hoʻo tohinoa akó ke hiki maʻamaʻa ʻa e fakamoʻoni fakafolofola mo e kupuʻi lea mahuʻinga ko ʻení: “ Luke 22:19–20 : Naʻe fekau ʻe Sīsū Kalaisi, maʻu ʻa e sākalamēnití ʻko e fakamanatu ia kiate au.’”

Toutou lau leʻolahi ʻa e potufolofola ko ʻení mo e kupuʻi lea mahuʻinga he folofolá. Tamateʻi leva ha foʻi lea pe mataʻifika ʻe ua, pea akoako toe lea ʻaki ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi leá. Toe fai pē ʻa e sīpinga tatau ko ʻení, tamateʻi ʻa e ngaahi foʻi leá pe fiká pea lau maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea mahuʻingá, kae ʻoua kuo tamateʻi kotoa ʻa e ngaahi foʻi leá mo e ngaahi fiká. Hili ia peá ke hiki ʻa e lahi taha ʻo e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola mo e kupuʻi lea mahuʻinga taha te ke lavá mei hoʻo manatú.

Akoako fakahokó

Toe fakamanatu nounou ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié (vakai, Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné [2022], “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié”). Fili ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié pea tā ha fakaʻilonga faingofua pe fakatātā ʻokú ke ongoʻi ʻokú ne fakafofongaʻi ia.

Akoako fakaʻaongaʻi he taimí ni ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié mo e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he Luke 22:19–20 ʻaki hono lau ʻa e tūkunga ko ʻení pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku muimui maí.

ʻOku taʻu 15 ʻa Siuti, kuó ne hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasí ʻi he kotoa ʻo ʻene moʻuí, pea kuó ne ʻalu maʻu pē ki heʻene ngaahi fakatahaʻanga fakalotú. ʻOkú ne nofo mo ʻene faʻeé mo ʻene kuifefiné, ʻa ia ko ha ongo faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate ia. ʻI he Sāpate ne toki ʻosí, naʻe mātuʻaki tokanga ʻa Siuti ki he ngaahi tefito ʻa e kau leá ʻi he houalotu sākalamēnití. Naʻe vahevahe ʻe he tokotaha lea takitaha ha ngaahi aʻusia mālohi mo fakamātoato fekauʻaki mo hono maʻu ʻo e sākalamēnití mo e founga ʻoku tokoni ai ke fakatupulaki e ivi tākiekina ʻo e Fakamoʻuí ʻi heʻenau moʻuí. Naʻe hoko ʻeni ke ne fakakaukau ai ki he teʻeki ke ne maʻu ha ngaahi aʻusia tatau mo iá. Naʻá ne fakatokangaʻi ʻoku faʻa tohoakiʻi ʻene tokangá ʻe heʻene telefoní pe ko e meʻa ʻoku fai ʻe he niʻihi kehé lolotonga e sākalamēnití, pe ko ʻene fakakaukau ki he vave ʻene lava ʻo foki ki ʻapi ʻo kiʻi mohé.

  • Kuó ke ongo‘i pehē nai kimuʻa?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ‘oku ongoʻi pehē ai e kakaí ‘i he taimi e ni’ihi?

Hili hono tali ʻe he kau akó ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení, faʻu ha ʻuluʻitohi ki he tefitoʻi moʻoni ʻe tolu takitaha ʻo hono Maʻu e ʻIlo Fakalaumālié: (1) ngāue ʻi he tuí, (2) vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá, mo e (3) fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fakalangí.

Hiki ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohi takitaha ha ngaahi founga pau ʻe lava ke tokoni ai ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié kia Siuti mo hono tūkungá. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fokotuʻu ange ha ngaahi founga pau ʻe lava ke ne ngāue ai ʻi he tuí, vahevahe ʻa e founga ʻe ala tokoni ai hono tauhi ha fakakaukau ʻoku taʻengatá ʻi hono tūkungá, pea fokotuʻu ange ha ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangi te ne ala fakaʻaongaʻi ki ha tataki mo ha fakahinohino.

2. Tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā te ke faleʻi kia Siuti ke kamata fai ke fakaleleiʻi ai ʻene ngaahi hohaʻá?

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni takitaha ʻe tolu ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke tokoni kia Siuti?

Kapau ʻokú ke fie maʻu tokoni ʻi hono fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié, fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení.

Ngāue ʻi he tuí

  • Ko e hā ha faleʻi te ke fai kia Siuti ʻe lava ʻo tokoni ke ne maʻu ha aʻusia lelei ange ʻi hono maʻu ʻo e sākalamēnití?

  • Ko e hā ʻe ala hoko ko e fakafeʻātungia ʻi heʻene fakahoko ʻa e ngaahi liliu ko ʻení? Te ne ikunaʻi fēfē ʻa e ngaahi faingataʻa ko ʻení?

Vakaiʻi mo sivisiviʻi ‘a e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí, ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

  • Ko e hā ha ngaahi fehuʻi te ke lava ʻo ʻeke kia Siuti ke tokoniʻi ia ke sio ki hono tūkungá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá? Ko e hā te ke fili ai ʻa e ngaahi fehuʻi ko iá?

Fekumi ke maʻu ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

  • Ko e hā ʻoku akoʻi ‘i he Luke 22 mo e ngaahi folofola kehé pe ʻe he kau taki ʻo e Siasí ʻe ala tokoni kia Siutí?

  • Ko e fē mo ha toe feituʻu ʻe lava ke kumi tokoni ki ai ʻa Siuti ke fakaleleiʻi ʻene aʻusia ʻi hono maʻu ʻo e sākalamēnití?