“33. iVolatukutuku kei na Ripote,” iVoladusidusi Raraba: Veiqaravi e Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai (2020).
“33. iVolatukutuku kei na Ripote,” iVoladusidusi Raraba.
iVakatakilakila
era vakaraica tiko na kompiuta na tagane
33.
iVolatukutuku kei na Ripote
33.0
Ai Vakamacala Taumada
Na iwalewale eso ena wase oqo e vakaibalebaletaki vakararaba ki na tabanilotu e vakayagataka na iyaya ni maroroi itukutuku ena initaneti ni Lotu, oka kina na iVurevure ni iLiuliu kei na Vunivola (VLV), iYaya ni Lewenilotu, kei na Dairekitori kei na Mape ni Tabanalevu. Na tabanilotu e sega ni tiko vei ira na iyaya ni cakacaka oqo e dodonu me ra cakacaka vata kei na Tabacakacaka ni Veiqaravi Raraba se na valenivolavola ni iwasewase.
Na maroroi itukutuku e sa dua na ka bibi ena Lotu ni Turaga. Me kena ivakaraitaki:
A maroroya o Atama “e dua na ivola ni vakananumi” (Mosese 6:5).
A vakatavulica o Moronai ni yacadra o ira era a papitaisotaki ena Lotu i Karisito era a volaitukutukutaki me rawa ni “ra na daunanumi ka vakani ena vosa vinaka ni Kalou” (Moronai 6:4).
E vakarota o Josefa Simici ni sa dodonu me kacivi e dua na vunivola ena veitabana levu kece me “vola e dua na itukutuku ni ka dina vua na Turaga” (Vunau kei na Veiyalayalati 128:2). A vakamatatataka talega na bibi ni maroroi itukutuku gugumatua ena nona vola, “Na veika kecega dou sa vola e vuravura ena volai mai lomalagi, ia na veika dou na sega ni vola e vuravura, ena sega ni volai mai lomalagi” (Vunau kei na Veiyalayalati 128:8; raica talega na tikina e 2–9).
33.1
Raici Raraba ni iVolatukutuku ni Lotu
Era sa ka tabu na ivolatukutuku ni Lotu. Na itukutuku e tiko kina e ririkotaki ka dodonu me taqomaki vinaka. Na ivakarau ni ivolatukutuku ni Lotu e vakatarai kina na kena laurai na itukutuku ni lewenilotu ka yavutaki ena veikacivi. O ira walega sa vakadonui e na rawa ni ra raica. E dodonu me ra vakayagataka walega na itukutuku oqo ena inaki e baleta vakatabakidua na nodra veikacivi (raica na 33.8).
Na ivolatukutuku e rawa ni vukei ira na iliuliu me ra:
Raica se o cei e gadreva na veikauwaitaki bibi.
Raica na cakacaka vakalotu cava ni veivakabulai sa ciqoma e dua na tamata se ena rairai gadreva.
Kunei ira na lewenilotu.
Oqo na veimataqali ivolatukutuku era maroroi tu ena veitabanilotu ena Lotu:
Ripote ni nodra vakaitavi na lewenilotu (raica na 33.5)
O ira kece na vunivola me ra tamata dodonu ka muria na ivakaro ni Turaga. E dodonu mera:
Me tiko na nodra ivolatara ni valetabu .
Dau maroroi ivolatukutuku dau qaqarauni.
Mo qasenivuli gugumatua ka dauveiqaravi.
Me ra na vakamuria vakadodonu o ira na vunivola na lawatu ena gauna oqo me na taqomaki vakavinaka kina na ilavo ni Lotu ka raica me dodonu vinaka na ivolatukutuku ni Lotu. Era na tukuna sara yani vakatotolo o ira na vunivola vei ira na iliuliu ni matabete na veika ke so na ka e sega ni dodonu. Kevaka e yaco na veika dredre ena kena wali na veika sega ni dodonu, sa dodonu me ra veitaratara na vunivola ki na Valenivolavola ni iTukutuku Maroroi ena valenivolavola liu ni Lotu. Sa koto e ra na itukutuku me baleta na sala era rawa ni tarai kina:
Talevoni: 1-801-240-2053 se 1-800-453-3860, isema 2-2053
Na gauna ni nodra veiqaravi na vunivola e dodonu me veirauti me ra vulica kina na nodra itavi ka tomani tiko na toso ni nodra cakacaka (raica na 30.5). E baleta ni ra sega ni lewe ni mataveiliutaki ni iteki se matabisopi, e sega kina ni gadrevi me ra vakacegui ena gauna e dau veisau kina na mataveiliutaki ni iteki kei na matabisopi.
33.3
iVolatukutuku kei na Ripote ni iTeki
33.3.1
Mataveiliutaki ena iTeki
Sa itavi nei peresitedi ni iteki me raica raraba na kena maroroi na ivolatukutuku ena iteki. Sa rawa me lesia na iwase levu ni cakacaka oqo ki vei rau na nona daunivakasala kei na vunivola. Ena vakadeitaka ni ra sa muria tiko na lawatu kei na iwalewale ni Lotu ena gauna oqo.
33.3.2
Vunivola ni iTeki
Na vei iteki taucoko sara me tiko e dua na kena vunivola veiganiti, ka vakayacora tiko na kena cakacaka. Ena kacivi ka tabaki koya e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki. E dodonu me lewena na Matabete i Melikiseteki ka tiko na nona ivolatara ni valetabu. E lewe talega ni matabose ni iteki o koya. Ena dau tiko ena veisoqoni ni iteki me vaka e vakaraitaki ena 29.3.
Ena vakavulici o vunivola ni iteki mai vei iratou na mataveiliutaki ni iteki ka na cakacaka ena nodratou veidusimaki. Era na rawa ni kacivi na ivukevuke ni vunivola ni iteki me ra veivuke (raica na 33.3.3).
33.3.2.1
iTavi Eso ni Maroroi-iVolatukutuku
Sa vakaoqo na nona itavi na vunivola ni iteki, se dua na nona ivukevuke e lesi kina:
Vakarautaka na veitokoni vakaveiliutaki vei iratou na mataveiliutaki ni iteki.
Ena dau vola na itukutuku ni ilesilesi kei na lewa a vakayacori ena bose ni veiliutaki ena iteki.
Taumuria na ilesilesi eso.
Vakadeitaka ni ivolatukutuku kei na ripote era sa dodonu vinaka ka volai ena gauna donu.
Me na kila vakavinaka o vunivola ni iteki na vei iyaya ni maroroi itukutuku ni Lotu (raica na 33.0). Ena vakayagataka o koya na veiyaya ni cakacaka oqo me vukei ira na iliuliu me ra raica rawa:
Na nodra gagadre na lewenilotu kei na mataisoqosoqo.
Me vakarautaki tu na ivurevure, ka oka kina na veika vakailavo.
iVakarau, kaukauwa, kei na malumalumu ni iteki.
Na vanua e tiko kina na kauwai.
Na itavi tale eso ni maroroi itukutuku e rawa ni oka kina na:
Vakadeitaka ni sa volaitukutukutaki vakavinaka ka volai ena kena gauna totolo na veitabaki ki na Matabete i Melikiseteki.
Vakabula na ivolatara ni valetabu.
Vakuria na itukutuku vakavuniwai ki na ivolakerekere ni kaulotu.
Raica raraba na tokitaki ni ivolatukutuku ni tabanalevu ni sa tauyavu e dua na tabanalevu vou se sa bokoci, se sa veisautaki na iyalayala.
Vakaivolataka na itukutuku me baleta na matabose ni lewenilotu ena iteki (raica na 32.9.6
Maroroya na ivolatukutuku vakailavo (raica na 34.1.2).
33.3.2.2
Railesuvi ni iVolatukutuku kei na Ripote ni Tabanalevu
Na vunivola ni iteki ena sota vata kei ira yadua na vunivola vou ni tabanalevu ni oti ga na nona kacivi. Ena dau bose vakawasoma kei ira na vunivola ni tabanalevu ena kena levu ga e gadrevi, ia ke lailai me vakarua ena dua na yabaki. Era na vakayacori na bose vakaoqo me vakadeitaki kina:
Ni ra sa volaitukutukutaki vakavinaka na ikatini kei na ivolatukutuku vakailavo tale eso (raica na 34.1.2 kei na 34.2.2).
Sa vakavoui ena kena gauna totolo ka vakadodonu na ivolatukutuku ni lewenilotu.
O ira na vunivola ni tabanalevu era sa kila vinaka tu na vakayagataki ni iyaya ni maroroi itukutuku ni Lotu.
Na soli ni sitivikiti ni veivakalougatataki, papitaiso kei na veivakadeitaki, kei na cakacaka vakalotu ni matabete vei ira na lewe ni tabanalevu.
Na ivolatukutuku vakayabaki ni lewenilotu e vakayacori ka ra vakadodonutaki ena kena gauna totolo sara na kena e veisautaki (raica na 33.6.19).
Na itukutuku vakayabaki ni veika e yaco ena tabanalevu ena dau vakau yani ki na iteki ni cava na veiyabaki yadua (raica na 33.7).
Sa rawa vei peresitedi ni iteki se dua na daunivakasala sa lesi me kaciva ka vakatikora e dua se rua na ivukevuke ni vunivola ni iteki ke gadrevi vakakina. O ira na turaga oqo mera lewe ni Matabete i Melikiseteki ka kilikili mera vaka-ivolatara ni valetabu. Era na cakacaka ena veidusimaki ni mataveiliutaki ni iteki kei vunivola ni iteki.
Kevaka e gadrevi, sa rawa me kacivi e dua na ivukevuke ni vunivola ni iteki ki na veitutu yadua oqo:
iVukevuke ni vunivola ni iteki
iVukevuke ni vunivola ni iteki—veika vakailavo (raica na 34.1.2)
iVukevuke ni vunivola ni iteki—lewenilotu (raica na 33.5 kei na 33.6)
33.4
iVolatukutuku kei na Ripote ni Tabanalevu
33.4.1
Matabisopi
Sa itavi nei bisopi me na raica raraba na kena maroroi na ivolatukutuku ni tabanalevu. Sa rawa me lesia na iwase levu ni cakacaka oqo ki vei rau na nona daunivakasala kei na vunivola. Ena vakadeitaka ni ratou sa muria tiko na lawatu kei na iwalewale ni Lotu ena gauna oqo.
33.4.2
Vunivola ni Tabanalevu
Na veitabanalevu taucoko e dodonu me tiko e dua na kena vunivola veiganiti, dau cakacaka ka kila na ka me cakava. Ena vakatututaki mai vei iratou na matabisopi ka kacivi ka vakatikori mai vua e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se dua na lewe ni matabose e cake sa lesi. E dodonu me lewena na Matabete i Melikiseteki ka tiko na nona ivolatara ni valetabu. E lewe talega ni matabose ni tabanalevu o koya. Ena dau tiko ena veisoqoni ni tabanalevu me vaka e vakaraitaki ena 29.2.
Ena vakavulici o vunivola ni tabanalevu mai vei iratou na matabisopi kei na vunivola ni iteki. Ena veiqaravi o koya ena nodratou veidusimaki na matabisopi. Sa rawa me ra kacivi na ivukevuke ni vunivola me ra na veivuke (raica na 33.4.3
33.4.2.1
iTavi Eso ni Maroroi-iVolatukutuku
Sa vakaoqo na itavi nei vunivola ni tabanalevu, se dua na ivukevuke ni vunivola sa lesi:
Vakayaco veitokoni vakaveiliutaki vei iratou na matabisopi.
Ena dau vola na itukutuku ni ilesilesi kei na lewa e vakayacori ena bose ni veiliutaki ni iliuliu ena tabanalevu.
Taumuria na ilesilesi eso.
Vakadeitaka ni ivolatukutuku kei na ripote era sa dodonu vinaka ka volai ena gauna donu.
Raica na cakacaka vakalotu e gadrevi kina na veivakadodonutaki (raica na 38.2.6 kei na 18.10.3).
Me na kila vakavinaka o vunivola ni tabanalevu na iyaya ni maroroi itukutuku ni Lotu (raica na 33.0). Ena vakayagataka o koya na veiyaya ni cakacaka oqo me vukei ira na iliuliu me ra raica rawa:
Na nodra gagadre na lewenilotu kei na mataisoqosoqo.
Me vakarautaki tu na ivurevure, oka kina na veika vakailavo.
iVakarau, kaukauwa, kei na malumalumu ni tabanalevu.
Na vanua e tiko kina na kauwai.
Ni vakasokumuni na ripote ni nona vakaitavi na lewenilotu, ena cakacaka o vunivola vata kei sekeriteri me wali na leqa lalai eso. Ena veitalanoataka o koya na leqa bibi kei na bisopi.
Na vunivola ni tabanalevu se dua na ivukevuke ni vunivola ena vakaraitaka vei ira na lewenilotu na sala me ra raica kina na nodra itukutuku ni lewenilotu ena app ni iYaya ni Lewenilotu [Member Tool apps]. E rawa talega ni vakarautaka vei ira e dua na ilavelave tabaki kevaka e kerei. Era na veivakayaloqaqataki na vunivola ni tabanalevu vei ira na lewenilotu me ra ripotetaka eso na cala ka tiko ena nodra itukutuku ni lewenilotu.
Na itavi tale eso ni maroroi itukutuku e rawa ni oka kina na:
Vakadeitaka ni sa volaitukutukutaki vakavinaka ena kena gauna totolo na cakacaka vakalotu.
Volai ni itukutuku me baleta na matabose ni lewenilotu ena tabanalevu (raica na 32.9.6).
Maroroya na ivolatukutuku vakailavo (raica na 34.2.2).
iVakatakilakila
vakalougatataki ni gone
33.4.2.2
Veidusimaki vei ira na Vunivola kei na Sekeriteri
Ena vakasalataki ira na ivukevuke ni vunivola ni tabanalevu kei na sekeriteri ni kuoramu kei na mataisoqosoqo o vunivola ni tabanalevu. Ena vukei ira me ra kila na sala e rawa ni vukei ira kina na iliuliu na itukutuku mai na iyaya ni maroroi itukutuku ni Lotu.
E bibi sara na idusidusi oqo ena gauna:
Era kacivi vou kina na ivukevuke ni vunivola kei na sekeriteri ni kuoramu kei na mataisoqosoqo.
Ena vakatakilai se vakavoui kina e dua na iyaya ni maroroi-itukutuku ni Lotu.
Era sega ni vakacavari vakavinaka na ivolatukutuku.
33.4.2.3
iVolatukutuku ni Veika Sa Yaco Oti e na Tabanalevu
E rawa ni ra kacivi eso na ivukevuke ni vunivola ni tabanalevu ke gadrevi vakakina. Era vakatututaki mai vei iratou na matabisopi ka kacivi ka vakatikori mai vua e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se dua na lewe ni matabose e cake sa lesi. O ira na turaga oqo e dodonu me ra lewena tu na Matabete i Melikiseteki se i Eroni. E dodonu me tiko e dua na nodra ivolatara ni valetabu. Kevaka e sa lesi e dua na ivukevuke ni vunivola ki na veika vakailavo, e dodonu me lewe ni Matabete i Melekiseteki o koya. Na ivukevuke ni vunivola ni tabanalevu e cakacaka ena ruku ni nodratou veidusimaki na matabisopi kei na vunivola ni tabanalevu.
Kevaka e gadrevi, sa rawa me kacivi e dua na ivukevuke ni vunivola ni iteki ki na veitutu yadua oqo:
iVukevuke ni vunivola ni tabanalevu
iVukevuke ni vunivola ni tabanalevu—veika vakailavo (raica na 34.2.2)
iVukevuke ni vunivola ni iteki—lewenilotu (raica na 33.5 kei na 33.6)
33.4.4
iLiuliu ni Matabete kei na Mataisoqosoqo
Era na raica raraba o ira na iliuliu ni kuoramu kei na mataisoqosoqo na maroroi ni ivolatukutuku ena nodra i soqosoqo. Sa rawa me ra lesi ira na sekeriteri me ra na vakayacora e vuqa na cakacaka oqo. Era na cakacaka vata kei ira na sekeriteri me vakadeitaka ni sa dodonu vinaka ka caka ena kena gauna dodonu na ivolatukutuku kei na ripote.
33.5
Ripote ni Nodra Vakaitavi na Lewenilotu
Na ripote ni nodra vakaitavi na lewenilotu ena vukei ira na iliuliu me ra vakanamata ki na nodra toso kei na nodra gagadre na lewenilotu. Kevaka e rawa, me ra railesuvi ena biaulivaliva na ripote oqo mai na kena ka tabaki. Ni sa gadrevi me tabaki na ripote, sa dodonu me na qarauni sara vakavinaka me rokovi kina na nodra itukutuku maroroi na lewenilotu ka vakamuri na lawa ni veitaqomaki ni itukutuku ena noda vanua.
33.5.1
Veimataqali Ripote
33.5.1.1
Ripote ni iWiliwili ni Tamata era Tiko Rawa
Na iwiliwili ni tiko rawa ena soqoni ni sakaramede kei na soqoni ni matabete kei na mataisoqosoqo ena Sigatabu e volaitukutukutaki vakalivaliva ena kena vakayagataki na VLV se iYaya ni Cakacaka ni Lewenilotu.
Soqoni ni Sakaramede. Ena dau vola o vunivola ni tabanalevu se dua na nona ivukevuke na iwiliwili ni tamata e tiko rawa ena soqoni ni sakaramede e veimacawa. Na iwiliwili sa ikoya na iwiliwili ni tamata era tiko rawa ena soqoni se era sarava tiko mai ena initaneti, ka oka kina o ira na vulagi. O ira na lewe ni tabanalevu era sega ni tiko baleta ni ra gole ena dua na ilesilesi se soqoni tiko ena dua tale na tabanalevu era na wiliki ena tabanalevu era gole kina.
Soqoni ni Kuoramu kei na Mataisoqosoqo ena Sigatabu. Ena dau volai e veimacawa na iwiliwili ni tamata era tiko rawa mai vei ira na sekeriteri kei na daunivakasala ena kuoramu kei na mataisoqosoqo. E rawa talega ni ra veivuke na iliuliu ni itabagone ena volaitukutukutaki ni tiko rawa. Na iwiliwili sa ikoya na iwiliwili ni tamata era tiko ena soqoni se o ira era sarava tiko mai ena initaneti, ka oka kina o ira na vulagi. O ira na lewenilotu era veiqaravi tiko ena Lalai se iliuliu ni itabagone ena loma ni tabanalevu era okati talega me ra tiko rawa. O ira na lewenilotu era tiko rawa ena dua tale na tabanalevu era na wili ena tabanalevu era tiko kina.
Sa rawa vua na vunivola ni tabanalevu me vola na iwiliwili era tiko rawa ena vukudra na mataisoqosoqo cava ga.
Na iwiliwili kece ena ripote e matataka e dua na tamata ka tiko na nodra dui gagadre (raica na Ilamani 15:13). Era vakasaqara na iliuliu na veidusimaki mai vua na Turaga ni ra vakasamataka tiko se o cei ena gadreva na nodra veivuke.
Na Ripote Vakavulatolu e lewena tu na itukutuku yaga ka rawa ni solia vei ira na veiliutaki na veivakararamataki ni ra vakasaqara na veivakauqeti me baleta na nodra sasaga ni veiqaravi. Na ripote e tiko ena iYaya ni Cakacaka ni Lewenilotu se ena VLV.
Era na dau raica na veiliutaki ni iteki kei na tabanalevu na Ripote Vakavulatolu ena veigauna lokuci eso me railesuvi kina na nodra toso na tamata yadua. Na ripote e oka kina na itukutuku me baleta na:
iTuvaki ni ivolatara ni valetabu ni lewenilotu kei na itabagone era sa edaumeni oti.
Tagane yabaki 18–25 era veiqaravi tiko se sa kaulotu oti.
Na ituvaki ni veivakatarogi ni veiqaravi (raica na 21.3).
O ira na vakarau me ra italatala qase era gadreva na veitokoni ni vakavakarau me ra ciqoma na Matabete i Melikiseteki.
Na iwiliwili ni dau tiko ena soqoni ni Sigatabu vei ira na gonelalai, itabagone, itabagone qase cake, kei ira na qase cake (raica na 33.5.1.1).
Na nodra toso na lewenilotu vou era a papitaiso ka vakadeitaki ena loma ni 12 na vula sa oti.
Na iwiliwili ni dau tiko kei na veivakatarogi ni veiqaravi era sa volai tu ena iYaya ni Cakacaka ni Lewenilotu se ena VLV. Na itukutuku oqo e vakalewena vakataki koya na iwase ka veisemati ena Ripote Vakavulatolu.
Era na vakalewena ka vakauta yani na tabanalevu yadua e dua na Ripote Vakavulatolu ki na itikotiko liu ni Lotu. Ena railesuva o vunivola na ripote vata kei bisopi ka vakauta yani ni bera na ika 15 ni vula e tarava na veivulatolu yadua.
E rawa ni ratou railesuva na mataveiliutaki ni iteki na Ripote Vakavulatolu ka vakauti mai na veitabanalevu yadua. Oqo ena vukei ira me ra raica na toso ka kila na vanua e gadrevi kina na veitokoni kei na veidusimaki. Sa rawa talega vei ira na lewe ni matabose ni iteki me ra raica na Ripote Vakavulatolu yadua.
33.5.2
Lisi ni Lewenilotu
Na iyaya ni cakacaka ni maroroi itukutuku ni Lotu e rawa kina vei ira na iliuliu me ra raica na lisi ni lewenilotu. Na lisi oqo e rawa ni vukei ira na iliuliu me ra raica rawa:
Na lewenilotu era sa bera ni ciqoma na cakacaka vakalotu e sa ganiti ira.
Na cauravou kei na goneyalewa e rawa ni ra kaulotu.
Na itabagone e sega ni tiko na nona ivolatara ni valetabu.
Na itabagone me na vakarautaki me sota kei na dua ena matabisopi.
E dodonu me ra yadua tiko na lisi oqo na iliuliu ni kuoramu kei na mataisoqosoqo baleti ira na lewena tiko na nodra kuoramu kei na mataisoqosoqo.
33.6
iVolatukutuku ni Lewenilotu
Na ivolatukutuku ni lewenilotu e oka kina na yacadra na lewenilotu, itukutuku ni veitaratara, ivakamacala ni cakacaka vakalotu, kei na itukutuku bibi tale eso. E dodonu me tiko ena tabanalevu na ivolatukutuku ni lewenilotu yadua era vakaitikotiko ena loma ni kena iyalayala.
Na ivolatukutuku ni lewenilotu e dodonu me na maroroi tiko ena tabanalevu e vakaitikotiko kina na lewenilotu. Kevaka me dua tale na ka e rawa ni caka, ka dau vakavudua sara, ena gadrevi kina na nodra veivakadonui na bisopi kei na peresitedi ni iteki. Me kerei e dua tale na ka me caka, ena vakayagataka na peresitedi ni iteki na VLV me vakauta na kerekere ki na Valenivolavola ni Mataveiliutaki Taumada.
Na ivolatukutuku ni lewenilotu sa ikoya walega na vanua ena volai kina na cakacaka vakalotu kei na cakacaka vakaivolataki tale eso ena itukutuku tudei ni Lotu. O koya gona, me raica o bisopi ni ra na maroroya tiko na vunivola na ivolatukutuku e dodonu vinaka. Ena vakadeitaka talega na nodra na vakavoutaka na vunivola na itukutuku ena vakayagataki ni VLV. Sa ka bibi sara me vakayacori vakatotolo na veika ka koto oqo:
Vola na itukutuku ni cakacaka vakalotu.
Tosoya na ivolatukutuku ni lewenilotu era curu mai se toki tani mai na tabanalevu.
Tauyavutaka na ivolatukutuku me baleti ira na lewenilotu vou kei ira na gone sucu vou ni itubutubu lewenilotu.
Vola na mate ni dua na lewenilotu. (Sa dodonu me volaitukutukutaki na nona mate e dua na lewenilotu ni bera ni vakayacori na cakacaka vakalotu ni valetabu ena vukuna. Raica na 28.1.)
Volaitukutukutaka na itukutuku ni vakamau kei na matavuvale.
Me raica o bisopi se peresitedi ni iteki ni sa tiko ena tabanalevu e veiganiti e dua na ivolatukutuku ni lewenilotu ni bera ni vakatarogi e dua na lewenilotu me ciqoma:
E dua na veikacivi ena Lotu.
E dua na ivolatara ni valetabu.
Na Matabete i Melikiseteki se me tabaki ki na dua na itutu ena matabete oya.
Me vakadeitaka talega ni sega ni okati ena ivolatukutuku e dua vei ira oqo:
Dua na iVakatakilakila
E dua na ivakamacala me baleta na vakatatabu ni veivauci se cakacaka vakalotu
Vakatatabu vakaivolataki ni lewenilotu
Ena so na gauna eso na lewenilotu era a sega ni tiko vakadua ena tabanalevu o ya me dua mada ga na yabaki. Ni vaqori, ena veitaratara na bisopi se dua na daunivakasala e lesi vua na bisopi e liu ni bera ni qai veivakatarogi me soli e dua na ivolatara ni valetabu se me vakatura na veitabaki kina dua na itutu ni Matabete i Melikiseteki. Na inaki ni veitaratara oqo oya mo taroga kevaka e tiko e dua na ka e baleta na bula kilikili me vakasamataki. Kevaka e kila e dua na daunivakasala ni tiko e dua na itukutuku taqomaki, mena tinia sara na veivosaki. Me na tukuna vei nona bisopi me veitaratara kei na bisopi e liu ni bera ni vakayacora e dua na veivakatarogi.
Me kakua vakadua ni soli se vakaraitaki vua e dua tale na ivolatukutuku ni lewenilotu vakovo ga vei bisopi se o vunivola.
E rawa ni ra raica na lewenilotu na itukutuku ni lewenilotu me baleti ira kei ira na gone era se qarava tiko e vale ena app ni iYaya ni Lewenilotu. Sa rawa talega me ra kerea na ilavelave tabaki ni nodra iVakaleka ni Cakacaka Vakalotu ni Tamata Yadua mai vua na vunivola. Kevaka era kune kina eso na cala, me na raica o vunivola na kedra vakadodonutaki ena ivolatukutuku ni lewenilotu.
Na idusidusi ni kena tauyavutaki e dua na ivolatukutuku ni lewenilotu sa tu ena VLV. Sa tu talega na idusidusi ni kena volaitukutukutaki e dua na vakamau se mate.
Me baleta na ituvaki e sega ni tiko ena iwasewase oqo, sa dodonu me ra veitaratara na iliuliu ki na Tabacakacaka ni Veiqaravi Raraba se na valenivolavola ni iwasewase.
33.6.1
Na Yaca ena iVolatukutuku ni Lotu
Na yaca taucoko vakalawa ni dua na tamata, me vaka e kilai tiko vakalawa se vakavanua, me na vakayagataki ena ivolatukutuku ni lewenilotu kei na sitivikiti ni cakacaka vakalotu.
33.6.2
Lewenilotu ena iVolatukutuku
O ira oqo era lewenilotu vakaivola ka dodonu me tiko na nodra ivolatukutuku ni lewenilotu:
O ira sa papitaiso ka vakadeitaki
O ira e sa bera ni yabaki 9 era sa masulaki ka se bera ni papitaiso
O ira era sega ni rawa ni vakatulewa vakataki ira ena vuku ni leqa ni nodra vakasama, se cava ga na yabaki ni nodra bula
O ira na gone sa bera ni vakalougatataki ka sa bera ni yabaki 9 ke ruarua na veika oqo:
E dua mada ga vei rau na itubutubu se dua na tubunigone e lewena na Lotu.
Rau sa vakadonuya ruarua na itubutubu me buli e dua na ivolatukutuku. (Kevaka e dua ga na itubutubu e soli vakalawa vua na gone, sa veirauti na veivakadonui nei itubutubu o ya.)
E dua na tamata sa yabaki 9 se qase cake ka tiko na nona ivolatukutuku ni lewenilotu ia e sa bera ni papitaiso ka sa vakadeitaki ni sega ni lewenilotu vakaivola. Ia, ena maroroya tikoga na tabanalevu e vakaitikotiko kina na ivolatukutuku ni lewenilotu me yacova ni sa yabaki 18. Ena gauna oya, kevaka e digitaka na tamata oya me kakua ni papitaiso, ena bokoca na bisopi na ivolatukutuku ni lewenilotu. E na gadrevi na veivakadonui nei peresitedi ni iteki.
Ena sega ni bokoci na ivolatukutuku me baleti ira era sa bera ni papitaiso ena vuku ni vakaleqai ni vakasama vakavo ga ke kerea mai na tamata o ya se dua na dauveisusu vakalawa, oka kina e dua na itubutubu.
33.6.3
iVolatukutuku ni Lewenilotu Vou ni Tabanalevu
Me na veitaratara o vunivola ni tabanalevu se o nona ivukevuke ki vei ira na lewenilotu vou e na tabanalevu ni se qai yaco ga yani na nodra ivolatukutuku ni lewenilotu me railesuvi kina na dodonu ni iVakaleka ni Cakacaka Vakalotu ni Lewenilotu yadua.
Me baleta na ivakasala ni nodra veivakilaitaki na lewenilotu vou ni sa ciqomi oti na nodra ivolatukutuku se ni ra sa papitaiso ka vakadeitaki oti, raica na 29.2.1.1.
33.6.4
iVolatukutuku ni Lewenilotu era sa Toki se Tu Tani mai Vale me Dua na Gauna
O ira na iliuliu ena tabanalevu, na dauveiqaravi tagane se yalewa, kei ira na vunivola me ra taura mai na nodra itikotiko vou na lewenilotu kevaka era kila ni ra sa nakita tiko me ra toki tani mai na tabanalevu. Ena tokitaka na ivolatukutuku o vunivola ki na tabanalevu vou ni ra sa toki dina na lewenilotu. E rawa talega vei ira na vunivola me ra kerea na nodra ivolatukutuku na lewenilotu era toki yani ki na nodra tabanalevu ni sa bera ni vakau na ivolatukutuku mai na tabanalevu e liu.
Kevaka e sega ni kila rawa o vunivola na vanua era sa toki kina na lewenilotu, sa tokitaki na ivolatukutuku ki na lisi ni Vaqarai ni Lewenilotu era Yali tiko ena VLV. Era na railesuva wasoma na ripote oqo na iliuliu ni kuoramu ni italatala qase kei na iSoqosoqo ni Veivukei ka vakayagataka na ivurevure vakarautaki me kunei kina na lewenilotu oqo. E rawa ni ra veivuke na vo ni lewe ni matabose ni tabanalevu se na daukaulotu.
Kevaka sa kunei na vanua e tiko kina na lewenilotu, ena qai tokitaka kina o vunivola na ivolatukutuku. Kevaka e sega ni kune na vanua e tiko kina na lewenilotu ni sa vakayagataki oti na ivurevure kece ni vakasaqaqara, ena kerea o vunivola na veivakadonui nei bisopi me vakasuka na ivolatukutuku ki na itikotiko liu ni Lotu.
Na lisi ni Lewenilotu era Yali tu ena tikoga ena tabanalevu, ia era na sega ni basika ena lisi kei na ripote ni lewenilotu, ka ra sega ni okati ena iwiliwili ni tabanalevu.
Ni toki e dua na tamata mai na dua na tabanalevu me sivia e tolu na vula, ena tosoya na vunivola na ivolatukutuku ni lewenilotu ki na tabanalevu vou vakavo kevaka e vinakata na lewenilotu me na lesu tale mai ni oti na nona cakacaka vakawawa se vakagauna se vuli ka na rawa ni sivia e tolu na vula.
Kevaka e dua na lewenilotu e toki tani mai na tabanalevu me sega ni sivia e tolu na vula ka navuca me lesu mai, ena maroroi tiko na nona ivolatukutuku ni lewenilotu ena nona tabanalevu.
Ni ra sega ni vakadeitaka rawa na iliuliu na balavu ni gauna me na tiko tani kina e dua na tamata, era na maroroya na itukutuku ena tabanalevu ka na rawa ni sotava vakavinaka na gagadre ni lewenilotu.
33.6.5
iVolatukutuku ni Lewenilotu ena Taudaku ni Tabanilotu
Na nona ivolatukutuku ni lewenilotu e dua e rawa ni maroroi tiko ena dua ga na tabanalevu ena dua na gauna. Na bisopi duadua ga ena tabanalevu o ya e rawa me raica raraba na kena vakadodonutaki na ivolatukutuku ni lewenilotu, na vakayacori ni cakacaka vakalotu, ka vakayacora na veivakatarogi vua na lewenilotu.
Eso na ituvaki e gadrevi kina me volaitukutukutaki ena dua tale na tabanalevu na yacana e dua na lewenilotu kei na nona itukutuku ni veitaratara (raica na 33.6.11 kei na 33.6.13 me baleta na ivakaraitaki). Ena veigauna vakaoqo, ena cakava o vunivola ni ikarua ni tabanalevu e dua na ivolatukutuku e taudaku-ni-tabanilotu nei lewenilotu. E vakayagataka na VLV me bulia kina na ivolatukutuku oqo.
O ira na lewenilotu ka tiko na nodra ivolatukutuku ni lewenilotu e taudaku-ni-tabanilotu e rawa ni ra ciqoma e dua na veikacivi ena tabanalevu oya. Era okati talega ki na dairekitori kei na toqai ni tiko ni tabanalevu.
33.6.6
iVolatukutuku ni Lewenilotu Era Veiqaravi e Taudaku ni Nodra Tabanalevu Waseivakavanua
33.6.6.1
iVolatukutuku ni Lewenilotu ena iLesilesi Tale Eso ni Lotu
Kevaka era qaravi itavi vakalotu na lewenilotu e taudaku ni iyalayala ni nodra tabanalevu waseivakavanua, ena maroroi tikoga ena nodra tabanalevu waseivakavanua na nodra ivolatukutuku ni lewenilotu kei na itukutuku vakailavo. Kevaka ena gadrevi ena ilesilesi oqo me ra toki tani mai na nodra tabanalevu waseivakavanua me tolu na vula se sivia, ka ra na salavata kei ira na luvedra, ena qai vakau ki na tabanalevu vou na nodra ivolatukutuku ni lewenilotu. (Raica na 33.6.4.)
Sa rawa vei ira na itabagone qase cake sega ni vakawati ena maliwa ni yabaki 18 kina 30 mera lewena na nodra tabanalevu era vakaitikotiko kina se tabanalevu ni TQC kevaka e dua sa tauyavu ena nodra iwasewase. Kevaka era digitaka e dua na tabanalevu ni TQC, era na lako ki na tabanalevu e lesi ki na iyalayala ni vanua era vakaitikotiko kina. Era na vakaraitaka talega vei bisopi ena tabanalevu era vakaitikotiko kina. Na ivolatukutuku ni lewenilotu e maroroi tu ena tabanalevu era lewena tiko.
Na ivakavuvuli oqo sa baleti ira talega na uabula sega ni vakawati ena maliwa ni yabaki 31 kei na 45 era digitaka me ra lewena e dua na tabanalevu ni uabula sega ni vakawati.
Kevaka e nanuma e dua na itabagone qase cake me tiko vakawawa ena dua na tabanalevu (me vakataka, ni vuli tiko), ena maroroi tiko na ivolatukutuku ni lewenilotu ena tabanalevu e tiko kina. Ena veivakadonui nei lewenilotu, na vunivola ni tabanalevu e vakaitikotiko kina na nona matavuvale e rawa ni tauyavutaka e dua na ivolatukutuku ni tabanilotu me baleti koya (raica na 33.6.5).
33.6.8
iVolatukutuku ni Lewenilotu Era Tiko e Valenibula se Vale ni Malumalumu
Na nodra ivolatukutuku na lewenilotu era tiko e valenibula se vale ni malumalumu e dodonu me ra na maroroi tikoga ena tabanalevu era na qaravi vakavinaka duadua kina. E dau vakavuqa, me o ya na tabanalevu ga e tiko kina na valenibula se vale ni malumalumu o ya.
33.6.9
iVolatukutuku ni Lewenilotu Lewe ni Mataivalu
Ni curu e dua na lewenilotu ki na mataivalu me vuli valu, ena toka mada na nona ivolatukutuku ni lewenilotu ena nona tabanalevu waseivakavanua me yacova ni sa lesi ki na dua na itikotiko vakaivalu me dua na gauna balavu. Ena gauna o ya me na veitaratara yani o lewenilotu ki na nona tabanalevu waseivakavanua ka solia na yaca kei na itikotiko ni tabanalevu vou.
33.6.10
iVolatukutuku ni Lewenilotu Era Vakaleqai Tu Na Nodra Bula ni Vakasama
E dua na tamata yabaki 8 se sivia e vakaleqai tu na nona vakasama, na nona itubutubu (ena vanua e gadrevi kina), ena veitalanoa kei bisopi me vakadeitaki kina se rawa ni vakatulewa vakataki koya na tamata o ya. Kevaka e sa vakadeitaki ni o koya e sega ni rawa ni vakatulewa vakai koya, me qai vakaraitaka na bisopi se dua na vunivola ena iwasewase ni papitaiso ni nona ivolatukutuku ni lewenilotu na tamata o ya na “Sega ni Rawa ni Vakatulewa” ena VLV. Ena sega ni bokoci na ivolatukutuku. E sega ni gadrevi na cakacaka vakalotu me baleta e dua na tamata e vakaraitaka na nona ivolatukutuku ni sega ni rawa ni vakatulewa vakataki koya.
Ena so na gauna, e dua na tamata, rau na nona itubutubu, kei na bisopi e ratou na veitalanoa ka vakadeitaka ni rawa ni vakatulewa vakataki koya ni sa volai oti ena nona ivolatukutuku ni “Sega ni Rawa ni Vakatulewa Vakataki Koya.” Ena kisi oya, sa rawa vei bisopi se dua na vunivola (ena veivakadonui nei bisopi) me vakagalalataka na ivakaraitaki ni “Sega ni Rawa ni Vakatulewa Vakataki Koya”. Me baleta na ikuri ni vakamacala, raica na 38.2.4.
33.6.11
iVolatukutuku ni Lewenilotu Didivara se Vakaleqai na Nodra iRogorogo
O ira na lewenilotu era dau vakayagataka na vosa vagalu, kei ira na lewe ni nodra matavuvale voleka se dauniveisusu vakalawa, e rawa ni ra digitaka me tiko na nodra ivolatukutuku ni lewe ni Lotu ena veivanua oqo:
Nodra tabanalevu waseivakavanua
Ena dua na tabanalevu me baleti ira na didivara kei ira e dredre na nodra vakarorogo ka ra tiko ena loma ni iyalayala ni vanua o ya
Ena dua na tabanalevu e tiko kina e dua na ilawalawa me baleti ira na didivara se dredre na nodra irogorogo ka ra vakaitikotiko ena loma ni dua na iwase ni vanua e lesia na peresitedi ni iteki se Peresitedi ni iWasewase
Ena ituvaki oqo, sa rawa ni tiko ena dua na tabanilotu e dua na ivolatukutuku ni tamata yadua se matavuvale, ka na rawa ni ra lewenilotu tu-e-taudaku ena dua tale. Me ivakaraitaki, e dua na iwase ni matavuvale, e rawa ni tiko na nodratou ivolatukutuku ena dua na tabanilotu me baleti ira na didivara kei ira e dredre nodra irogorogo, ka rawa ni ratou lewenilotu e-taudaku-ni-tabanilotu ena nodratou tabanilotu waseivakavanua. Mebaleta na ikuri ni ivakamacala, raica na 33.6.5.
O ira na lewenilotu didivara se dredre nodra irogorogo e rawa ni ra vakayagataka na tekinolaji me ra tiko ena dua na tabanalevu se ilawalawa ka tauyavu me baleti ira era didivara se dredre nodra irogorogo ena taudaku ni nodra iwasewase ni vanua. E rawa ni ra vakayacora vakakina kevaka sara mada ga e sega ni tiko ena tabanilotu oya na nodra ivolatukutuku. Ni bera ni ra veitomani yani ena tekinolaji, e dodonu me ra veitaratara kei na bisopi ni tabanalevu o ya ka tukuna vua na nodra gagadre me ra tiko kina.
33.6.12
iVolatukutuku ni Lewenilotu Gonesusu
Na nodra ivolatukutuku na gone susu ena rawa me tauyavutaki se vakavoui kevaka walega esa vakalawataki na veisusu. Ena veisautaka o vunivola na yaca ena ivolatukutuku ni lewenilotu me na salavata tiko kei na lawa ni veisusu. Sa rawa me na vakavoui walega na nodra ivolatukutuku na itubutubu dauniveisusu ni sa vakalawataki na veisusu.
33.6.13
Nodra iVolatukutuku na Gone sa Sere na Nodra iTubutubu
Na ivolatukutuku taucoko ni lewenilotu e vakayagataka na yaca vakalawa ni dua na tamata, me vaka e vakamatatataki ena lawa se itovo ni vanua. Oqo e oka kina na luvedra na itubutubu era sa sere. Na yaca vakalawa ena ivolatukutuku ni lewenilotu e dodonu me volai talega ena sitivikiti ni veivakalougatataki kei na cakacaka vakalotu ni matabete.
O ira na gone era sa sere na nodra itubutubu era dau lotu ena nodrau tabanalevu ruarua na itubutubu. Dina ni dua ga na tabanilotu e rawa ni maroroya ka vakadodonutaka na nona ivolatukutuku vakadonui ni lewenilotu e dua na gone, e rawa ni caka e dua na ivolatukutuku ni lewenilotu mai taudaku ni tabanilotu ena tabanalevu tale kadua e dau lotu kina (raica na 33.6.5). Oqo ena vakatara me na oka tiko kina na yaca kei na itukutuku ni veitaratara ni gone ena ivola ni tabanalevu kei na lisi ni kalasi.
E rawa ni ra ciqoma na gone vakaivolatukutuku mai na taudaku ni tabanalevu e dua na veikacivi ena tabanilotu oqori. Oqo e rawa ni vukea me vakadeitaka ni ra okati ka rawa ni vakaitavi vakavinaka sara ena vanua cava ga era tiko kina.
Vakatatabu ni Tokitaki ni iVolatukutuku ni Lewenilotu
Kevaka e toki e dua na lewenilotu ni se bula tiko e dua na vakatatabu vakaivolataki se dua tale na kauwai bibi ni nona itutu vakalewenilotu, sa rawa vei bisopi se dua na vunivola vakadonui me biuta e dua na vakatatabu ni kena tokitaki na nona ivolatukutuku ni lewenilotu. Ena vakayagataka na VLV me cakava kina na ka oqo.
Ena sega ni tokitaki ki na dua na tabanilotu vou e dua na ivolatukutuku ni lewenilotu sa vakatabui me tokitaki me yacova ni sa vakadonuya mai o koya na iliuliu ni matabete a vakatabuya.
33.6.16
iVolatukutuku “Sega ni Kilai na iTikotiko”
Ena so na gauna e dau qai kunei e dua na lewenilotu ni oti na kena sa biu tiko na nona ivolatukutuku ena “faile ni itikotiko tawakilai” ena itikotiko liu ni Lotu. Ena ituvaki vakaoqo, ena kerea o vunivola ni tabanalevu na ivolatukutuku ena nona vakayagataka na VLV. Na ivolatukutuku oqo ena okati kina e dua na itukutuku ni nodra vakayaloqaqataki na matabisopi, kuoramu, kei na veiliutaki ni mataisoqosoqo me ra sikova na tamata oya ena kena gauna totolo duadua ka vakaitokanitaki koya. Era sa kerei tale tikoga o ira na daukaulotu tudei me ra veisiko yani ka vakaveiwekanitaki ira na lewenilotu oqo.
33.6.17
Volai ka Vakadodonutaki na iTukutuku ni Cakacaka Vakalotu
Volai kei na Vakadodonutaki ni iTukutuku Vakamatanitu
Raica na 33.6.
33.6.19
Dikevi na iVolatukutuku ni Lewenilotu
Ena veiyabaki ena vakadeitaka me dau vakayacora na vunivola ni iteki se dua na nona ivukevuke na dikevi ni ivolatukutuku ni lewenilotu ena veitabanalevu yadua ni vakayagataki na VLV. E rawa ni kaciva o peresitedi ni iteki eso era sa butavinaka tu ena maroroi ni ivolatukutuku ni lewenilotu me ra veivuke ena kena vakadikevi. Me dau vakacavari na dikevi ivola oqo ena ika 30 ni Jiune ni veiyabaki.
33.7
iVolatukutuku ni Veika e Yaco
33.7.1
iTukutuku ni Veika e Yaco ena Tabanalevu kei na iTeki
Na tabanilotu yadua ena Lotu me volaitukutukutaka na veika bibi kece sara me baleta na tabanilotu. Na veika oqo e oka kina na itukutuku makawa mai vei ira na iliuliu ni tabanilotu. Na kunei ni veika bibi ena rawati vakavinaka ena:
Vakasamataki ni sasaga me vukei kina na vei tamata yadua kei na matavuvale.
Na kilai ni veika e sotavi ka vakaibalebale ka vakaraitaka na veivakayarayarataki ni Kalou ki na nodra bula na Luvena.
Na maroroi ni itukutuku ni veika e yaco e sa dua na cakacaka vakayalo ka na vakaqaqacotaka na nodra vakabauta o ira era vola kei ira era wilika. Na vakaivolataki ni italanoa ena loma ni yabaki taucoko, ena vakavinakataka cake na ituvaki ni itukutuku makawa.
Na matabete ena iteki kei na tabanalevu kei ira na iliuliu ni mataisoqosoqo era na vakauta na italanoa eso ena vakayagataki ni Unit History tool [iYaya ni iTukutuku Makawa ni Tabanilotu] ena ChurchofJesusChrist.org. Sa nodra itavi taumada na vunivola ni iteki kei na tabanalevu me ra tauyavutaka ka cokonaka na sasaga oqo. Ena rawa ni kaciva na mataveiliutaki ni iteki kei na matabisopi edua na kenadau ni itukutuku makawa ni teki se tabanalevu me veivuke. Na ikuri ni idusidusi e tiko ena iyaya ni Quick Start Guide [iDusudusi Totolo ni Tekivu].
E rawa ni ra vakayagataka na lewenilotu na iyaya ni [Unit History] iTukutuku Makawa ni Tabanilotu me raici kina na italanoa era sa tabaki oti mai vei ira na nodra iliuliu ni tabanalevu kei na iteki. Na italanoa tabaki e maroroya sara ga vakataki koya na Lotu.
33.7.2
iTukutuku Makawa ni Lotu
Na Tabana ni iTukutuku Makawa ni Lotu ena dau maroroya na ivolatukutuku makawa, oka kina na ivolatukutuku ni tamata yadua, na droini, kei na cakacaka ni liga “me na vinaka ki na lotu, kei na itabatamata ka na qai tubu cake mai” (Vunau kei na Veiyalayalati 69:8). Na taro me baleta na kedra yaga na ivolatukutuku makawa oqo e rawa ni vakau ki na:
Era sa ka maroroi na ivolatukutuku ni Lotu, se ra tiko ena pepa se vakalivaliva. Oqo e oka kina na:
iVolatukutuku ni lewenilotu.
Itukutuku vakailavo.
iVakamacala mai na veisoqoni.
Fomu kei na ivolatukutuku vakadonui (oka kina na ivolatukutuku ni matabose ni lewenilotu).
iVola e caka mai na veivakatarogi vakaitaukei.
Sa nodra itavi na iliuliu kei ira na vunivola me ra dau taqomaka vinaka na ivolatukutuku ni Lotu ena kena tarai, maroroi, ka vakarusai ena sala ena taqomaki kina na itukutuku ni tamata yadua. Me ra vakadeitaka na iliuliu ni itukutuku e sokumuni mai vei ira na lewenilotu e:
Yalani ga ena veika e gadreva na Lotu.
Vakayagataki walega ena inaki vakadonui ni Lotu.
Soli ga vei ira sa vakadonui me ra vakayagataka.
Na itukutuku e maroroi ena kompiuta e dodonu me taqomaki vakavinaka tu ka sega ni rawa ni dolavi vakaveitalia (raica na 33.9.1). Era na vakadeitaka na iliuliu ni tukutuku vakaoqori ena sega ni vakayagataki me baleta na inaki ni tamata yadua, se veika vakapolitiki, se baleta na veivoli. Na itukutuku ni Lotu ka okati kina na itukutuku makawa, ena sega ni soli ki na tamata yadua se dua na mataisoqosoqo mai tautuba era vakadidike se vakatataro (raica na 38.8.37).
Sa dodonu vei ira na iliuliu kei ira na lewenilotu me ra muria na idusidusi ena 38.8.13 me ra taqomaka na dairekitori ni iteki kei na tabanalevu.
33.9
Qaravi ni iVolatukutuku
O ira na iliuliu ni iteki kei na tabanalevu e dodonu me ra cakava na maroroi vinaka ni ivolatukutuku me tiki ni ivakarau ni nodra maroroi-ivolatukutuku. Era vakamacalataki tiko e tolu na ituvatuva bibi ni kena qaravi na ivolatukutuku ena iwasewase oqo.
33.9.1
Veitaqomaki
Na ivolatukutuku taucoko ni Lotu, ripote, kei na itukutuku e dodonu me taqomaki mai na kena rawa ni raici vakatawadodonu, veisautaki, vakarusai, se vakaraitaki vakailoa. Me maroroi na itukutuku oqo ena dua na vanua taqomaki. Na itukutuku maroroi bibi, ka okati kina na veika e tabaki mai na komipiuta, e dodonu me ra lokataki vakavinaka ena kedra droa se kebineti ena valenivolavola nei iliuliu ni ra sega ni vakayagataki tiko.
Kevaka e rawa, na ilavelave vakalivaliva ni ivolatukutuku, ripote, kei na itukutuku e dodonu me lokataki ka taqomaki ena vosanicuru. Na iyaya vakalivaliva ni Lotu se iyaya ni maroroi itukutuku e yali se butakoci e dodonu me ripotetaki vakatotolo ena incidents.ChurchofJesusChrist.org. Sa dodonu tale ga me ripotetaki na vakayagataki cala ni itukutuku ni Lotu.
33.9.1.1
Yaca vakayagataki kei na Vosanicuru
E sega ni dodonu vei ira na peresitedi ni iteki, bisopi, kei ira na iliuliu tale eso me ra wasea na nodra yaca vakayagataki kei na vosanicuru ni Lotu vata kei ira na daunivakasala, vunivola, sekeriteri liu, se so tale. Me ra kakua talega ni maroroi ira ena veigacagaca vakalivaliva e rawa ni ra raica se curuma kina na tani.
Na vosanicuru e dodonu me 12 se sivia na kena matanivola ka me kakua ni kilai vakarawarawa. Era sa vakauqeti vakaukauwa na iliuliu me ra vakayagataka na veivakadeitaki rua-na ikalawa (ka dau kilai talega me veivakadonui matanisaisai [multifactor authentication]) ena nodra akaude ni Lotu ena gauna ga e rawa kina.
33.9.1.2
Komipiuta Wasei kei na Maroroi ni iTukutuku
E sega ni dodonu vei ira na iliuliu kei na vunivola me ra maroroi itukutuku ni lewenilotu se itukutuku vakailavo ena kompiuta wasei ka rawa ni ra raica eso tale ka sega ni vakatarai me ra kila na itukutuku oqo.
33.9.1.3
iTukutuku Vakaitaukei
E vuqa na veimatanitu era sa bulia eso na lawa ni taqomaki itukutuku ka na vakatulewataka na cakacakataki ni itukutuku ni tamata yadua. Oqo e oka kina na itukutuku ena ivolatukutuku ni lewenilotu kei na ivolatukutuku tale eso ni Lotu ka vakatakilai ira na tamata yadua. O ira na iliuliu e tu nodra taro me baleta na kena vakayagataki na lawa ni taqomaki itukutuku ki na vakatulewataki ni ivolatukutuku ni Lotu ena nodra veivanua e rawa me ra veitaratara ki na valenivolavola ni taqomaki itukutuku ni Lotu ena DataPrivacyOfficer@ChurchofJesusChrist.org.
33.9.2
Maroroi
Na ivolatukutuku e dodonu me ra maroroi me yacova ga na gauna e oti kina na kena gadrevi ena inaki vakacakacaka, vakalawa, kei na volaitukutukutaki ni veika sa yaco. Me na dau maroroi tu na ivolatukutuku vakailavo me tolu na yabaki ke lailai sara ka wili tiko kina na yabaki oqo. O ira na iliuliu ka tiko na nodra taro me baleta na balavu ni gauna me maroroi tiko kina na ivolatukutuku e dodonu me ra na veitaratara ki na Tabacakacaka ni Veiqaravi Raraba se valenivolavola ni wasewase.
33.9.3
iVolabokoci
Na ivolatukutuku taucoko era sa makawa se sa sega ni gadrevi e dodonu me ra na vakarusai ena dua na iwalewale ka na sega ni rawa ni kau lesu mai kina se cokoti vata tale kina na itukutuku. Ni bokoci na itukutuku vakalivaliva se itukutuku vakailavo ni lewenilotu, sa dodonu vua na iliuliu me vakadeitaka ni na sega ni rawa ni vakalesui tale mai ena dua na sala veiganiti cava ga.
Na ivolatukutuku ka rawa ni tiko na kedra yaga vakaitukutuku makawa e dodonu me ra kua ni biu tani, vakarusai, se maroroi tu ena valenivola ni tabanalevu. Sa rawa ni vakagolei na taro me baleta na yaga vakaitukutuku ni volaitukutuku makawa ki na Valenivola ni iTukutuku Makawa ni Lotu (raica na sala ni veitaratara ena 33.7.2
33.10
Daunitekinolaji ni iTeki kei na Tabanalevu
E ratou na kaciva na mataveiliutaki ni iteki e dua se sivia na lewe ni iteki me ra veiqaravi vakadaunitekinolaji ni iteki. E rawa ni ratou kaciva na matabisopi e dua se sivia na lewe ni tabanalevu me ra veiqaravi vakadaunitekinolaji ni tabanalevu. E rawa ni ra vakatawana na veikacivi oqo na tagane, yalewa, kei na itabagone.
Era na veiqaravi na daunitekinoloji ni iteki ena ruku ni veidusimaki nei vunivola ni iteki. Era na veiqaravi na daunitekinoloji ni tabanalevu ena veidusimaki nei vunivola ni tabanalevu se sekeriteri liu, me vaka na vakatulewa nei bisopi. Na nodra itavi e rawa ni oka kina na veika oqo:
Vukei ira na iliuliu ni iteki se tabanalevu ena gagadre vakamisini.
Vakavulica vei ira na lewenilotu na sala me ra raica ka vakayagataka kina na itukutuku raraba ni Lotu, apps, kei na iyaya ni tekinolaji tale eso, oka kina na FamilySearch.org.
Tokoni ira na iliuliu kei na qasenivuli era dau vakayagataka na iyaya vaka tekinolaji me ra qarava vinaka kina na nodra veikacivi.
Liutaka na kena vakadrodroi na veisoqoni kei na kalasi vei ira era sega ni tiko rawa (raica na 29.7).
Me kena ikuri, sa vakamacalataki toka oqo na ilesilesi nei daunitekinolaji ni iteki, ena kena vakayagataki na kompiuta ni Lotu ena iteki, oka kina na kena era tiko ena valenivolavola ni FamilySearch:
Vakayacora na veidusimaki mai vei iratou na mataveiliutaki ni iteki me baleta na kena vakatikori, wasei, veisoliyaki, kei na kedra taurivaki raraba na kompiuta ni iteki.
Vola ka maroroya na itukutuku na kompiuta taucoko, na kedra naba, yacadra, kena kaukauwa, kei na vanua e vakadaberi tiko kina.
Vakadeitaka ni (1) sa dau taqomaki vinaka tu na komipiuta, parokaramu vakomipiuta, kei na itukutuku maroroi ka (2) dau caka eso tale na ilavelave ni faile ni data vakawasoma.
Kila vakavinaka na lawatu raraba baleta na kompiuta ni Lotu (raica na 38.8.10).
Kila vakavinaka na veidusidusi me rawa mai kina kei na vakayagataki ni komipiuta ni Lotu.
Ni gadrevi vakakina, era na liutaka na daunitekenolaji ni iteki na nodra cakacaka na daunitekinoloji ni tabanalevu. Era na veidusimaki talega.