Ngaahi Tohi Tuʻutuʻuní mo e Ngaahi Uiuiʻí
17. Ko Hono Akoʻi ʻo e Ongoongoleleí


“17. Ko Hono Akoʻi ʻo e Ongoongoleleí,” Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá: Ko e Ngāue ʻi he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní (2020).

“17. Ko Hono Akoʻi ʻo e Ongoongoleleí,” Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá.

ʻĪmisi
faʻē ʻokú ne akoʻi e foha

17.

Ko Hono Akoʻi ʻo e Ongoongoleleí

ʻOku tau akoʻi ʻa e ongoongoleleí ke tokoni ki he kakaí ʻi hono fakamālohia ʻenau tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. ʻOku tau feinga ke tokoniʻi ʻa e kakaí ke nau tatau ange mo e Fakamoʻuí, maʻu Hono mālohí ʻi heʻenau moʻuí, pea iku ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. Ko e taimi ʻoku akoʻi ai e folofola ʻa e ʻOtuá pea tali ʻaki e Laumālié, ʻokú ne maʻu ʻa e mālohi ke liliu e lotó mo fakatupu ha ului. ʻOkú ne maʻu ha “mālohi lahi ange [ki he] fakakaukau ʻa e kakaí ʻi … ha toe meʻa kehe” (ʻAlamā 31:5).

17.1

Ko e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Faiako Hangē ko Kalaisí

Ko e taimi ʻoku akoʻi ai e ongoongoleleí, ʻe muimui ʻa e ngaahi mātuʻá, kau faiakó, mo e kau takí ʻi he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí, ko e Faiako Mataotaó. Ko e faiako ko ia ʻi he founga ʻa e Fakamoʻuí ko ha falala mo ha fatongia toputapu ia.

ʻE vahevahe ʻe he kau takí ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻo e faiako hangē ko Kalaisí mo e kau faiako ʻi heʻenau ngaahi houalotú. ʻOku fakamatalaʻi fakaʻāuliliki ange ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí.

17.1.1

ʻOfa ʻi he Niʻihi ʻOkú ke Akoʻí

Ko e meʻa kotoa pē ʻoku fakahoko ʻe he Fakamoʻuí ko hano fakafōtunga ia ʻo ʻEne ʻofá (vakai, 2 Nīfai 26:24). ʻE muimui ʻa e kau takí mo e kau faiakó ʻi Heʻene sīpingá ʻaki ʻenau fakahaaʻi e ʻofa kiate kinautolu ʻoku nau akoʻí. Te nau hūfia ʻa kinautolu ʻoku nau akoʻí, feinga ke nau femahinoʻaki mo mahino ʻenau angafaí, pea tokanga ki heʻenau ngaahi fiemaʻu fakafoʻituituí. Te nau tokoni ki he kau mēmipa ʻo ʻenau kalasí pe kōlomú ʻoku ʻikai maʻulotú.

17.1.2

Faiako ʻaki e Laumālié

Kuo pau ke faiako ʻa e kau faiakó ʻaki e Laumālié, ka nau lava ʻo ueʻi e kakaí ke nau maʻu ha tui kia Sīsū Kalaisi. ʻE feinga ʻa e kau faiakó ke maʻu e fakahinohino ʻa e Laumālié ʻi heʻenau teuteu ke faiakó, pea te nau feinga ke moʻui taau mo Hono ivi tākiekiná he ʻaho takitaha.

17.1.3

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e tokāteline ʻa ʻEne Tamaí. ʻE tokanga taha ʻa e kau faiakó ki he ngaahi moʻoniʻi meʻa mahuʻinga mo fakamoʻui ʻo e ongoongoleleí, ʻo muimui he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí. Te nau faiako ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e folofolá, ngaahi akonaki ʻa e kau palōfita ʻo e ngaahi ʻaho kimui ní, mo e ʻū naunau fakalēsoni kuo ʻosi fakangofuá. ʻE tataki ʻe he kau faiakó ha ngaahi fealēleaʻaki fakalaumālie pea fakapapauʻi ʻoku langaki moʻui pea mo tonu fakatokāteline ʻenau faiakó. ʻOku lisi atu e ʻū naunau kuo ʻosi fakangofuá ʻi he Ngaahi Fakahinohino ki he Naunau Fakalēsoní ʻi he ChurchofJesusChrist.org.

17.1.4

Fakaafeʻi ʻa e Ako Fakamātoató

ʻE poupouʻi ʻe he kau faiakó ʻa e kāingalotú ki honau fatongia ke akó. Te nau poupouʻi ʻa e kāingalotú ʻi heʻenau feinga ke ako fakafoʻituitui mo honau ngaahi fāmilí ʻa e ongoongoleleí. Te nau fakaafeʻi ʻa e kāingalotú ke nau vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau akó pea mo fakahoko ia. ʻOku tupulaki e tui ʻa ha taha ʻi he taimi ʻokú ne kau moʻoni ai ʻi hono ako ʻo e ongoongoleleí mo fakaʻaongaʻi hono ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi he moʻui fakaʻahó.

17.2

Ko Hono Ako mo Akoʻi ʻo e Ongoongoleleí ʻo Fakatefito ʻi ʻApí

ʻOku fatongia ʻaki ʻe he mēmipa takitaha ʻo e Siasí ke ne ako ʻiate ia pē ʻa e ongoongoleleí, ke ne ului ai ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. ʻIkai ngata ai, ko e fatongia ʻo e mātuʻá ke akoʻi ʻa e ongoongoleleí ki heʻenau fānaú. ʻOku totonu ke fakatefito hono ako mo hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí ʻi ʻapi. ʻE fakalotolahiʻi mo poupouʻi ʻe he kau taki mo e kau faiako ʻo e Siasí ʻa hono fakatefito ʻo e ako mo hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí ʻi ʻapí.

ʻE poupouʻi ʻe he kau takí mo e kau faiakó ʻa e kāingalotú ke nau kumia ha tataki fakalaumālie fekauʻaki mo e founga ke ako pea mo akoʻi ai ʻa e ongoongoleleí. ʻOku totonu ke hoko e ngaahi folofolá mo e ngaahi pōpoaki ʻo e konifelenisi lahí ko ʻenau tefitoʻi maʻuʻanga tokoní ia. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoní ʻa e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí mo e Ngaahi makasini ʻa e Siasí.

17.3

Ngaahi Fatongia ʻo e Kau Takí

ʻOku fatongia ʻaki ʻe he kau takí ʻa e akoʻí mo e akó ʻi heʻenau ngaahi houalotú. ʻOku fakamatalaʻi atu ʻi lalo ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi founga te nau fakahoko ai e fatongiá ni.

  • Tā ha sīpinga ʻaki hano ako mo akoʻi ʻa e ongoongoleleí ʻi he founga ʻa e Fakamoʻuí.

  • Fakapapauʻi ko hono akoʻi ʻi heʻenau ngaahi houalotú ʻokú ne langaki ʻa e tuí pea ʻoku tonu fakatokāteline.

  • Kapau ko e kau takí ko ha kau mēmipa ʻo e fakataha alēlea fakauōtí, te nau aleaʻi mo e kau mēmipa kehe ʻo e fakataha alēleá ʻa e founga ke fakaleleiʻi ai hono ako mo hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí ʻi he uōtí. ʻE lava ke fakaafeʻi ʻe he pīsopé ʻa e palesiteni ʻo e Lautohi Faka-Sāpaté ke ne tataki ʻa e ngaahi fealēleaʻaki ko ʻení.

  • Ka fie maʻu, pea fokotuʻu ha ngaahi hingoa ki he kau pīsopeliki ʻo ha kau mēmipa ʻi he uōtí ke ui ko ha kau faiako ʻi heʻenau ngaahi houalotú, ʻo muimui ki he fakahinohino ʻi he 30.1.

  • Fakataha mo e kau faiako naʻe toki uiuiʻi foʻoú ʻo tokoni ke nau mateuteu ki honau ngaahi fatongiá (vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 38).

  • Hokohoko atu pē hono poupouʻi ʻo e kau faiakó ʻi heʻenau ngaahi houalotú. Talanoa maʻu pē mo e kau faiakó fekauʻaki mo ʻenau ngāue ke langaki ʻa e tuí ʻi he kakai ʻoku nau akoʻí. Kapau ʻe fie maʻu, pea kole ki he palesiteni ʻo e Lautohi Faka-Sāpaté ke tokoni.

17.4

Fakataha Alēlea ʻa e Kau Faiakó

ʻE fealēleaʻaki fakataha ʻa e kau faiakó ʻi he ngaahi fakataha alēlea ʻa e kau faiakó, fekauʻaki mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e faiako hangē ko Kalaisí. Te nau toe fealēleaʻaki foki fekauʻaki mo e founga ki hono fakaleleiʻi ʻo e ako mo hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí. Te nau fakaʻaongaʻi ʻa e Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí ko ha maʻuʻanga tokoni.

ʻOku fakahoko fakakuata ʻa e ngaahi fakataha alēlea fakafaiakó, ʻi he lolotonga ʻo e taimi kalasi miniti ʻe 50 he Sāpaté.

  • ʻE lava ke fakahoko ʻa e ngaahi fakataha ki he kau faiako ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, Fineʻofá, mo e Kau Finemuí ʻi he Sāpate ʻuluakí pe Sāpate tolú.

  • ʻE lava ke fakahoko e ngaahi fakataha ki he kau faiako ʻo e Lautohi Faka-Sāpaté ʻi he Sapate uá pe Sāpate faá.

ʻE feongoongoi ʻa e kau palesitenisī ʻo e Palaimelí mo ha mēmipa ʻo e kau pīsopelikí ke fakapapauʻi ha founga ke fakaivia ai ʻa e faiakó ʻi he Palaimelí. ʻE lava ke tokoni ʻa e palesiteni ʻo e Lautohi Faka-Sāpaté ʻo ka fie maʻu. ʻOku hiki atu ʻi lalo ha ngaahi founga ʻe niʻihi:

  • ʻE lava ke kau ʻa e kau faiako Palaimelí ʻi he ngaahi fakataha alēlea ʻa e kau faiakó fakataha mo e kau faiako mei he ngaahi houalotu kehé.

  • ʻE lava ke fakahoko ha ngaahi fakataha alēlea fakafaiako mavahe maʻá e kau faiako Palaimelí. ʻE lava ke fakahoko ʻa e ngaahi fakataha ko ʻení ʻi he lolotonga ʻo e miniti ʻe 20 ʻo e taimi hiva ʻa e Palaimelí. Ko ha founga ʻe taha, ʻe lava ke fakahoko ia kimuʻa pe ʻi he ʻosi ʻa e taimi Lautohi Faka-Sāpate angamahení pe ʻi ha ʻaho kehe he lolotonga ʻo e uiké.

  • ʻE lava ke ʻaʻahi ʻa e kau mēmipa ʻo e kau palesitenisī ʻo e Palaimelí ki he ngaahi kalasi Palaimelí pea talanoa mo e kau faiakó ʻi he tukú fekauʻaki mo e faiako ʻi he founga ʻa e Fakamoʻuí.

ʻE lava ke fokotuʻutuʻu ʻe he fakataha alēlea fakauōtí ha ngaahi fakataha alēlea fakafaiako ki he ngaahi mātuʻá, ke tokoni ke fakaleleiʻi ʻenau akoʻi e ongoongoleleí ʻi ʻapí. Hangē ko e ngaahi fakataha alēlea fakafaiako kehé, ʻoku fakahoko ʻeni ʻi he lolotonga ʻo e taimi kalasi miniti ʻe 50 he Sāpaté.

ʻOku tokangaʻi mo fakataimi-tēpileʻi ʻe he fakataha alēlea fakauōtí ʻa e ngaahi fakataha alēlea fakafaiakó. ʻOku meimei ke tataki ʻa e ngaahi fakatahá ʻe he palesiteni ʻo e Lautohi Faka-Sāpaté. Neongo ia, ka ʻe lava pē ʻe he kau pīsopelikí ke kole ki ha mēmipa kehe ke ne tataki.

Ke maʻu ha fakamatala lahi ange, vakai ki he Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 3, pe teaching.ChurchofJesusChrist.org.