Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
9–15 Tīsema. Fakahā 1–11: ‘Ki he Lamí … ʻa e Ongoongolelei mo e Mafimafi … ʻo Taʻengata’


“ 9–15 Tīsema. Fakahā 1–11: ʻKi he Lamí … ʻa e Ongoongolelei mo e Mafimafi … ʻo Taʻengata’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Foʻou 2019 (2019)

“ 9–15 Tīsema. Fakahā 1–11,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2019

ʻĪmisi
ko hono tauhi ʻe Kalaisi ha tākanga sipi

Ko e Tauhisipi Leleí,tā ʻe Del Parson

9–15 Tīsema

Fakahā 1–11

“Ki he Lamí … ʻa e Ongoongolelei mo e Mafimafi … ʻo Taʻengata”

ʻE lava ke faingataʻa e mahino ki he fānaú ʻa e fakataipe ʻi he tohi Fakahaá, ka ʻoku ʻi he tohi Fakahaá foki ha tokāteline mahuʻinga ʻoku fakaʻofoʻofa mo faingofua.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe e anga ʻo ʻenau ongoʻi kapau ne nau mamata kia Sīsū Kalaisi ʻi ha mata-meʻa-hā-mai. Fakamatalaʻi ange naʻe fakamatala ʻa Sione ʻi he tohi ʻa Fakahaá ki ha vīsone ʻa ia naʻá ne mamata ai kia Sīsū mo ha ngaahi meʻa mahuʻinga lahi kau ki he kuohilí mo e kahaʻú.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Fānau Iiki Angé

Fakahā 3:20

Te u lava ʻo fakaafeʻi mai ʻa Sīsū Kalaisi ki heʻeku moʻuí.

ʻE lava ʻo tokoni e fakataipe ʻo e tuʻu ʻa Sīsū ʻi he matapaá ʻo tukitukí, ke mahino ki he fānaú ʻokú Ne finangalo ke ofi kiate kinautolu.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali e fakatātā mei he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí pea lau e Fakahā 3:20. Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukau ʻoku tukituki mai ʻa Sīsū ʻi he matapā ki honau falé. Te nau fakahū nai Ia ki loto? ʻOku nau pehē ko e hā te Ne leaʻaki pe faí?

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau talanoa kau ki ha ngaahi taimi ne nau tatali ai ki ha taha ke ʻaʻahi ki honau ʻapí ʻa ia ne nau fiefia ke sio ki ai. Ko e hā ʻenau ongo ki he tatali ki he tokotaha ko iá ke tukituki ʻi he matapaá? Fēfē kapau he ʻikai pē ke nau tuku ke hū ki loto? Lau e Fakahā 3:20, pea tuku ki he fānaú ke nau taufetongi hono puke ha fakatātā ʻo Sīsū pea nau pehē pē ʻoku nau tukituki ʻi ha matapā. ʻE lava ke pehē pē ʻe he toenga ʻo e mēmipa e kalasí ʻoku nau fakaava ʻa e matapaá. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke tau tuku ange ke ofi mai ʻa Sīsū kiate kitautolu, neongo ʻoku ʻikai ke tau lava ʻo sio kiate Ia? Fakakaukau ke ʻoange ki he fānau takitaha ha fakatātā ʻo Sīsū ke nau ʻalu mo ia ki ʻapi.

Fakahā 5:1–10

Ko Sīsū Kalaisi pē ʻa e tokotaha taau ke hoko ko hoku Fakamoʻui.

Naʻe ako ʻa Sione mei heʻene vīsoné ko Sīsū pē (naʻe fakafofongaʻi ʻe ha lami) ʻe lava hoko ko hotau Fakamoʻui mo fakakakato e palani ʻa e Tamaí (naʻe fakafofongaʻi ʻe he tohi naʻe fakamaʻú).

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kumi ha ngaahi fakatātā kimuʻa ʻi he kalasí, ʻokú ne fakafofongaʻi e ngaahi tāpuaki ʻe lava ʻo maʻu koeʻuhi ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí (hangē ko e temipalé, papitaisó, mo e ngaahi fāmilí), tuku kinautolu ʻi ha tohi, pea kofu ʻa e tohí ʻaki ha pepa pe afo. Fakaʻaongaʻi ha ngaahi kupuʻi lea mahuʻinga mei he Fakahā 5:1–10, ʻokú ne fakamatalaʻi e vīsone ne mamata ki ai ʻa Sioné. Fakaʻaliʻali e tohí ki he fānaú, talaange kiate kinautolu ko e founga pē ki hono fakaava ʻo e tohí ko hono maʻu e fakatātā ʻo Sīsū Kalaisi ʻa ia kuó ke fufuuʻi ʻi he lokí. ʻI he taimi te nau maʻu ai e fakatātaá, fakaava e tohí pea vahevahe ki he fānaú e ngaahi fakatātā ʻi he tohí. Fakamoʻoniʻi ange, ko e Fakamoʻuí pē te ne lava ʻo ngaahi e ngaahi meʻa ko iá ke hokó.

  • Fakamatala fakanounouʻi e vīsone naʻe fakamatalaʻi ʻi he Fakahā 5:1–10, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau fakatātaaʻi e anga ʻo e ongoʻi ʻa Sione mo e niʻihi kehé lolotonga e ngaahi kongokonga kehekehe ʻo e vīsoné. Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo pehē pē ʻoku nau tangi ʻi he ʻikai lava ha taha ʻo fakaava he tohí, pe te nau ala fiefia ʻi he taimi ʻoku fakaava ai ʻe he Fakamoʻuí.

Fakahā 7:9, 13–14

ʻOku tokoniʻi au ʻe he Tamai Hēvaní ke u hoko ʻo maʻa mei he angahalá.

Naʻe mamata ʻa Sione ki ha kakai tokolahi naʻa nau tui ha ngaahi kofu naʻe “fō ke hinehina … ʻi he taʻataʻa ʻo e Lamí” (veesi 14). Fakakaukau ki he founga ʻoku lava ai ʻe he vīsone ko ʻení ʻoku tokoni ke mahino ki he fānaú ʻa e mahuʻinga ʻo ʻetau maʻa mei heʻetau ngaahi angahalá ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻo Sīsū Kalaisí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha ngaahi teunga papitaiso pe vala hina kehe mo ha fakatātā ʻo Sīsū. Lau e Fakahā 7:9, 13–14 ki he fānaú, pea kole kiate kinautolu ke nau tuhu ki he fakatātaá mo e ngaahi valá ʻi he taimi kotoa pē ʻoku nau fanongo ai ki he foʻi lea hinehina. Fakamatalaʻi ange ʻoku fakafofongaʻi ʻe he vala hiná ʻa e maʻá, pea ʻokú ne fakamanatu mai kiate kitautolu ʻe lava ʻe Sīsū Kalaisi ʻo ngaohi kitautolu ke tau maʻa mei heʻetau ngaahi fehālākí.

  • Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha konga tupenu hinehina, pea tuku ke ʻuli ʻaki hano kohikohi ʻaki ha peni pe ʻai ki ai ha kelekele. Fakamatalaʻi ange ʻoku ngaohi ʻe he angahalá ke ʻuli hotau ngaahi laumālié. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo Sīsū ʻi Ketisemani (hangē ko e Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 56), ʻave ʻa e tupenu ʻulí, pea fakaʻaliʻali ange ha konga tupenu hinehina. Fakamoʻoniʻi ange te tau lava ʻo maʻa ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻo Sīsū Kalaisí.

  • Hivaʻi ha foʻi hiva kau ki he papitaisó, hangē ko e “ʻI Heʻeku Papitaisó” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 53), pea aleaʻi e founga ʻe tokoniʻi ai kitautolu ʻe Sīsū ke tau hoko ʻo maʻa ʻi he taimi te tau papitaiso aí.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Fānau Lalahi Angé

Fakahā 3:20

Te u lava ʻo fili ke hoko ʻa Sīsū Kalaisi ko ha konga ʻo ʻeku moʻuí.

Te ke tokoniʻi fēfē ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí ke fakaava honau lotó mo e moʻuí ki he mālohi mo e ivi tākiekina ʻo Sīsū Kalaisí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau vakai ki he fakatātā mei he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ʻi hoʻo lau e Fakahā 3:20. Ke tokoniʻi kinautolu ke maʻu ha fakaʻuhinga mei he fakatātaá, fakaafeʻi kinautolu ke nau ngāue tautau toko ua ke tali e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ʻoku tukituki ai ʻa Sīsū ʻi he matapaá? Ko e hā e ʻuhinga ʻoku ʻikai ai ke ʻi ai ha meʻa fakaava ʻi tuʻa ʻi he matapaá? ʻOku ʻuhinga ki he hā ke tuku ke hū ʻa Sīsū ki heʻetau moʻuí?

  • Kole ki he fānaú ke nau tohi ʻi he palakipoé ha ngaahi founga kehekehe ke “fakaava e matapaá” kia Sīsuú. ʻE ala kau ʻi he ngaahi sīpingá ʻa e tokoni ki he niʻihi kehé, lau e folofolá, pea mo hono maʻu ʻo e sākalamēnití.

Fakahā 5:1–10

Ko Sīsū Kalaisi pē ʻa e tokotaha taau ke hoko ko hoku Fakamoʻui.

Naʻe akoʻi ʻe he vīsone ʻi he Fakahā 5 ko Sīsū Kalaisi pē naʻe taau mo malava ke fakahoko ʻa e Fakaleleí mo fakahaofi kitautolu mei he angahalá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau talanoa kau ki ha taimi ne nau fie maʻu ai ke fai ʻe ha taha ha meʻa naʻe ʻikai te nau lava ʻo fai maʻanautolu pē. Kole ange ke nau lau e Fakahā 5:1–10 pea fekumi ki he meʻa naʻe fie maʻu ke fai ka ko e toko taha pē naʻá ne lavá (fakamatalaʻi ange ko Sīsū Kalaisi ʻa e Lamí pea ʻoku fakafofongaʻi ʻe he tohí ʻa e palani ʻa e ʻOtuá). Ko e hā e meʻa naʻe fai ʻe Sīsū maʻatautolu ʻa ia ne ʻikai toe lava ʻe ha taha kehe?

  • Kole ki he fānaú ke nau fekumi ki ha himi pe hiva ʻa e fānaú ʻokú ne fakamoʻoni kau kia Sīsū Kalaisi. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi lea ʻo e hivá ʻo kau kia Sīsū Kalaisí? ʻOku tatau fēfē nai ʻa e hiva ko ʻení mo e himi fakafetaʻi naʻe hivaʻi kau kia Sīsū Kalaisi ʻi he Fakahā 5:9–10?

Fakahā 9:1–2

ʻE lava tokoniʻi au ʻe he ongoongoleleí ke u ikunaʻi e ʻahiʻahí.

ʻE lava ke fakatatau ʻa e kohu naʻá ne ngaohi ke fakapōpōʻuli ʻa e ʻeá ʻi he Fakahā 9:2 ki he ngaahi ʻahiʻahí (vakai 1 Nīfai 12:17).

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tā ngaahi fakatātā ʻo ha laʻā mo ha konga ʻao fakapōpōʻuli, pea kosi ʻo toʻo. Fakaafeʻi e fānaú ke nau lau e Fakahā 9:2 mo e 1 Nīfai 12:17 pea tohiʻi ʻi he konga ʻao fakapōpōʻulí ʻa e meʻa ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kohú ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Fakapipiki ʻa e ʻao fakapōpōʻulí ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau faʻu ha lisi ʻo e ngaahi ʻahiʻahi ʻoku fehangahangai mo e fānau ʻi he taʻu motuʻa tatau. Fakapipiki leva ʻa e laʻaá ʻi he palakipoé pea kole kiate kinautolu ke nau faʻu ha lisi ʻo e ngaahi meʻa ngāue kuo foaki mai ʻe he Tamai Hēvaní kiate kitautolu ke ikunaʻi ʻaki ʻa e fakapoʻulí ʻi he māmaní.

  • ʻE lava fēfē ʻe he fānaú ʻo tokoniʻi e niʻihi kehe ʻoku nau ʻi ha fakapoʻuli fakalaumālie? Ke tokoniʻi e nau fakakaukau ki he fehuʻi ko ʻení, fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha founga te nau lava ai ʻo tokoni ki ha niʻihi ʻoku nau ʻi ha fakapoʻuli fakalaumālie.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe ki honau ngaahi fāmilí e ngaahi founga te nau lava ai ʻo fakaafea mai e ivi tākiekina ʻa e Fakamoʻuí ki honau ngaahi ʻapí.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Poupouʻi ʻa e ʻapasiá. Ko ha konga mahuʻinga ʻo e loto ʻapasiá ko e fakakaukau kau ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi. Te ke ala fakamanatu ki he fānaú ke nau lotoʻapasia ʻaki ʻenau hiva leʻo siʻi pe ngūnguuʻi ha foʻi hiva pe fakahāhā ha fakatātā ʻo Sīsū.