“4–10 ni Noveba. Iperiu 1–6: ‘Jisu Karisito, ‘Sa Yaco Me Vu ni Bula Tawamudu’’” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleti Ira na Tamata Yadua kei na Matavuvale: Veiyalayalati Vou 2019 (2019)
“4–10 ni Noveba. Iperiu 1–6,” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleti Ira na Tamata Yadua kei na Matavuvale: 2019
Na iBotani mai Kiliati, mai vei Anne Henrie
4–10 ni Noveba.
Iperiu 1–6
Jisu Karisito, “Sa Yaco Me Vu ni Bula Tawamudu”
Na volai ni veivakauqeti vakayalo eso sa vukei iko ni kila na ka e vinakata na Yalo Tabu me vakavulica vei iko. Na cakacakataki ni nomu veivakauqeti sa vakaraitaka na nomu vakabauta ni ra sa dina na veivakauqeti oqori.
Vola na Veika o Vakauqeti Kina
Sa dodonu vei keda kece meda solia yani e dua na ka me rawa ni da ciqoma na kosipeli i Jisu Karisito—de ivakarau matau ca beka, vakabauta cala, veimaliwai drakidrakita, se dua tale na ka. Kivei ira na Kai Matanitu Tani, na saumaki sa dau kena ibalebale tu na vakanadakui ni kalou lasulasu. Ia, kivei ira na Iperiu (Jiu), sa vakadinati na saumaki, ke sega so ni dredre sara, sa na vereverea toka vakalailai. E dina, ni nodra vakabauta kei na itovo vakamareqeti a yavutaki tu ena qaravi ni Kalou dina kei na nodra ivakavuvuli ni Nona parofita, ka lesu tale ki na udolu vakacaca na yabaki. Ia era vakavulica na iApositolo ni lawa i Mosese e sa vakataucokotaki vei Jisu Karisito ka sa ivakatagedegede tu oqo e dua na lawa cecere me baleti ira na vakabauta. Na ciqomi ni Lotu va-Karisito sa na kena ibalebale li ni sa dodonu vei ira na Iperiu me ra vakanadakuya na nodra vakabauta kei na itovo makawa? Na iVola vei ira na Iperiu e sa nakiti me vukea na wali ni taro eso vakaoya ena kena vakavulici ni lawa i Mosese, ira na parofita, kei na veicakacaka vakalotu sa ra ka bibi taucoko, ia sa cecere cake o Jisu Karisito (raica na Iperiu 1:1–4; 3:1–6; 7:23–28). Vakaidina, na veika kece oqo sa dusia ka vakadinadinataki Karisito ni sa Luve ni Kalou ka sa Mesaia yalataki era a waraka voli na Jiu. Na itukutuku vei ira na Iperiu, kei keda kece sara, sai koya ena so na gauna sa dodonu meda vakanadakuya na itovo matau eso ka biuti Jisu Karisito me ilutua ni noda sokalou kei na noda bula—ni ena vukui Karisito “eda na vinakati kina” (Iperiu 4:16).
Vakasama eso ni Vuli iVolanikalou Yadua
O cei e vola na iVola vei ira na Iperiu?
Eso na kenadau era vakataroga se a vola o Paula na iVola vei ira na Iperiu. Na iwalewale ni tuvai ni volavola ena Iperiu e via duidui toka mai na ivola tale eso i Paula, ka sega ni vakayacani na dauvolaivola ena veiwase ni ivola e liu sara. Ia, baleta ni tautauvata na veivakasama e cauraki ena Iperiu kei na ivakavuvuli tale eso nei Paula, o ira na Yalododonu Edaidai, ena cuqeni voli ni itovo matau ni Lotu va-Karisito, era sa ciqoma vakararaba ni a vakaitavi taumada o Paula ena volai ni ivola oqo.
Raica talega na Bible Dictionary, “Pauline Epistles.”
Sai Jisu Karisito na “yaloyalo ni nonai tovo” na Tamada Vakalomalagi.
E vuqa na Jiu e dredre me ra ciqoma ni sa Luve ni Kalou o Jisu Karisito. Na iVola vei ira na Iperiu e vakavulica ni veika kece e baleti Jisu Karisito sa vakadinadinataki ka vakatakilai Tamana. Ni o wilika na imatai ni lima nai wase ni ivola i Iperiu, o na cakava beka e dua na ituvatuva vakaivola ni vei itutu, itavi, itovodei ni bula, kei na cakacaka eso o raica ni tukuni me baleti Jisu Karisito. Na cava e vakavulica vei iko na veika oqo me baleta na iVakabula? Na cava era vakavulica vei iko me baleta na Tamada Vakalomalagi?
Na cava beka na itukutuku oqo mai vei Elder Jeffrey R. Holland e kuria kina na nomuni kila vakavinaka sara na ivakavuvuli ena iwase oqo? “E lako mai o Jisu … me vakatorocaketaka na rai vakatamata me baleta na Kalou ka vakatakekere vei ira mera lomana na Tamadra Vakalomalagi me vaka e sa daulomani ira ka na lomani ira tikoga ko Koya. … Na nodra vakani na via kana, vakabulai na tauvimate, cudruvaka na dauveivakaisini, vakatakekere ena vakabauta—oqo o Karisito ni vakaraitaka tiko vei keda na sala i Tamana” (“Na Cecere kei na Lagilagi ni Kalou,” Ensign se Liaona, Nove. 2003, 72).
A vakararawataki o Jisu Karisito ena veitemaki kei na malumalumu vakayago me rawa Vua me kila vakavinaka ka vukei au.
O nanuma li ni sa rawa mo “toro doudou kina ki na itikotiko loloma” me rawa ni o vinakati kina? (Iperiu 4:16). E dua na itukutuku ni iVola i Iperiu oya ni veitalia ga na noda ivalavala ca kei na malumalumu eso, e rawarawa na noda lako yani vua na Kalou ka sa rawa talega ni noda na Nona loloma soliwale. Na cava o kunea ena Iperiu 2:9–18; 4:12–16; 5:7–8 e sa vaqaqacotaka na nomu nuidei ni na vukei iko o Jisu Karisito ena nomu bolebole eso ni bula oqo? Navuca mo vola ena nomu ivola ni veisiga na veika o nanuma ka vakila me baleta na ka e sa vakayacora vei iko na iVakabula.
Raica talega na Mosaia 3:7–11; Alama 7:11–13; 34.
Me rawa niu ciqoma na veivakalougatataki ni Kalou, sa dodonu meu “kakua ni vakaukauwataka” na yaloqu.
E dina ga ni ra sa saumaki mai ki na Lotu va-Karisito, eso vei ira na Jiu Yalododonu a kune dredre voli ni ciqoma vakataucoko na kosipeli i Jisu Karisito kei na kena veivakalougatataki. Ena tukuni tale ni italanoa baleti ira na Isireli ena gauna makawa, a nuitaka o Paula me vakamasuti ira na Jiu me ra levea na cakacala era a vakayacora na tubudra—na vakanadakui ni veivakalougatataki ni Kalou baleta na tawavakabauta. (E rawa ni o wilika na italanoa e vakaibalebaletaka o Paula ena Tiko mai na Lekutu 14:1–12, 26–35.)
Navuca na iwalewale e rawa ni yaga kina vei iko na Iperiu 3:7–4:11 . Mo vakayacora oqo, o na rairai vakasamataka vakatitobu na taro eso vakaoqo:
-
A vakacudrui vakacava vei ira na Isireli na Turaga? (raica na Iperiu 3:8 – 11). Na cava soti na isau ni vakaukauwataki tiko ni yalo?
-
Ena gauna cava au a vakatara kina me kaukauwa na yaloqu? E tiko beka na veivakalougatataki e via solia vei au na Kalou kau sega ni ciqoma rawa tiko baleta na tawavakabauta?
-
Na cava au rawa ni cakava me ra tara cake na yalo e malumalumu ka bibivoro? (raica Ica 4:15; na vosa vakaibalebale 3:5 – 6; Alama 5:14 – 15).
Raica talega na 1 Nifai 2:16; 15:6–11; Jekope 1:7–8; Alama 12:33–36.
Eso na Vakasama me baleta na Vuli iVolanikalou Vakavuvale kei na Lotu Vakavuvale ena Moniti
Ni o wilika na ivolanikalou kei na nomu vuvale, ena rawa ni vukei iko na Yalo mo kila na ivakavuvuli cava mo vakabibitaka ka veivosakitaka me rawa ni sotavi kina na gagadre ni nomu vuvale. Oqo eso na vakatutu:
Ena sala cava soti e vakaraitaka kina o Jisu ni sa taleitaka o Koya na yalododonu ka cata sara na ivalavala ca? Kevaka e tiko vei keda eso na gagano tawasavasava, na cava eda rawa ni cakava meda veisautaka?
E rawa li ni o vakasamataka e dua na inaki ni lesoni me vukea nomu vuvale ni kila vakavinaka na ibalebale ni kukube matua toka ki na veidina ni kosipeli “eda sa rogoca tu”? O na rairai vakaraitaka oqo vata e dua na iyaya e dau dredre me tauri matua. E tautauvata vakacava na noda sasaga ni taura dei toka noda ivakadinadina ki na kena toboki ka tauri voli na iyaya oqo? E rawa vakacava ni da vakadeitaka “na ka eda a rogoca” me kakua ni “yali” tani mai vei keda? (tikina 1).
Mo dikeva na iyatuvosa “kavetani ni nodra vu ni bula,” sa rawa ni o tekivu ena veivosakitaki ni cava mada na kavetani. Na cava e dau vakayacora na kavetani? E sa vaka na kavetani vakacava vei keda o Jisu Karisito kei na noda vakabulai?
Sa rawa ni vukei iko na veitikina oqo ena veivosakitaka ni cava e vakaibalebaletaki ena veikacivi ni Kalou me tauri na matabete se vakayacora na itavi vaka Lotu tale eso mai vua e dua ka tu vua na dodonu ni lewa. Na cava eda rawa ni vulica mai na ivakaraitaki i Jisu Karisito me baleta na ciqomi kei na vakayacori ni veikacivi?
Me ikuri ni tukutuku ni vakavulici ni gone, raica na idusidusi ni macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Lalai.
Vakavinakataki ni Vuli Yadudua
Tovolea eso tale na iwalewale. Mai na iwalewale vataga e dau vulici tu kina na ivolanikalou, navuca mada eso na vakasama ni vuli duatani. Me baleta tale eso na vakasama, raica na “Vakasama eso me Vakavinakataki Cake kina na Nomu Vuli iVolanikalou Yadua” ena itekivu ni ivurevure oqo.
Sa Veisiko ki na Vuravura Vou o Karisito, mai vei Walter Rane