Seminelí
Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2: “Vakaiʻi e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻoku Taʻengatá”


“Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2: ‘Vakaiʻi e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻOku Taʻengatá,’” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)

“Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó

Ngaahi Peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná

Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2

Vakaiʻi ʻa e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻoku Taʻengatá

ʻĪmisi
kau ako ʻoku nau talanoa

Ko e taha ʻo e ngaahi taumuʻa ʻo e fakataukei fakatokāteliné ke tokoniʻi kimoutolu ke mou ako mo fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke tokoni atu e lēsoni ko ʻení ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá pea vakai kiate kinautolu ʻo hangē ko ia ʻoku fai ʻe he Fakamoʻuí.

Ngaahi tefitoʻi moʻoni hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié

ʻI he taimi ʻoku tau aʻusia ai e ngaahi faingataʻa pe ngaahi fehuʻi taʻetali ʻo e moʻuí, ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié:

  1. Ngāue ʻi he tuí.

  2. Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

  3. Fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

Fakamatalaʻi ange ʻe nofotaha e lēsoni ko ʻení ʻi hono vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

Ko ha fakakaukau ʻoku fakangatangata

Kumi ha situloa (straw) inu pe takaiʻi fuopotopoto ha laʻipepa ʻi he maʻu taha te ke lavá, peá ke fakaʻata ai. Fakakaukauloto angé kapau ko e anga ʻeni hoʻo vakai ki he māmaní he taimi kotoa pē. Ko e hā ha ngaahi faingataʻa te ke fehangahangai mo ia? Ko e hā ha ngaahi ngāue ʻe faingofua, pea ko e hā ʻe faingataʻa pe taʻemalavá?

  • ʻOku tatau fēfē nai ʻeni mo hono fai ha ngaahi fili liliu moʻui pe tali ha ngaahi fehuʻi mahuʻinga ʻaki ha mahino ʻoku fakangatangata ki he palani ʻo e fakamoʻuí?

ʻE lelei ange ke te maʻu ha vakai ʻoku kakato angé ʻi heʻete fehangahangai mo e māmani ʻoku tau ʻi aí. Ko e meʻa tatau pē, ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe ha fakakaukau ʻoku taʻengatá ʻi heʻetau maʻu ʻa e ʻilo fakalaumālié.

Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi sētesi ko ʻeni mei he palakalafi 8 ʻi he konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022): Ke vakaiʻi ʻa e ngaahi fakakaukaú, fehuʻí mo e ngaahi palopalema fakasōsialé ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá, tau fakakaukauʻi kinautolu ʻi hono ʻuhinga ʻi he palani ʻo e fakamoʻuí mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí.

Ako e palakalafi 8–10, ʻo kumi e meʻa ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali e ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

    • Ko e hā ha ngaahi palopalema mo ha ngaahi fehuʻi ʻokú ke pehē ʻe kehe e vakai ʻa e Fakamoʻuí ki aí mei he vakai ʻa ha kakai tokolahi ʻi he māmaní?

    • ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe heʻetau vakai ki he ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻi he puipuituʻa ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí ke tau vakai ki he ngaahi meʻa hangē ko e vakai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí? (vakai, Mōsaia 4:9).

    • Ko e hā ka hoko ai ʻeni ko ha taukei mahuʻinga ke ke ako, fakahoko, mo fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo moʻuí?

Ko ha sīpinga mei he folofolá

Naʻe fakahaaʻi mai ʻe ʻAlamā ko e Siʻí ʻa e founga ke tau vakai ai ki he ngaahi meʻá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá ʻi heʻene tali ha ngaahi fehuʻi faingataʻa naʻe fefaʻuhi mo hono foha ko Kolianitoní.

Lau ʻa e ʻAlamā 40:1; 42:1, ʻo kumi ha meʻa ʻe ua naʻe hohaʻa ki ai ʻa Kolianitoni. Fakakaukau ke fakalea e ngaahi meʻa naʻá ne hohaʻa ki aí ʻi he lea pē ʻaʻau.

Lau leva e ngaahi ʻuluʻi fakamatala ʻo e vahé ki he ʻAlamā 40; 4142 ke vakai ki ha fakamatala fakanounou ʻo e meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā kia Kolianitoni ʻi heʻene lea fekauʻaki mo e ngaahi meʻa naʻá ne hohaʻa ki aí. Fekumi ki ha ngaahi konga ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā.

  • Ko e hā ha ngaahi konga ʻo e palaní naʻá ke sio ki aí?

  • Naʻe tokoniʻi fēfē nai ʻe he meʻá ni ʻa Kolianitoni ke vakai ki heʻene ngaahi hohaʻá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

Toe Fakamahinoʻí

ʻĪmisi
fefine ʻokú ne fakafuo ha ʻesiaʻi tā ʻaki hono louhiʻi nimá

Faʻu e fuo ʻo ha ʻesiaʻi tā ʻo fakaʻaongaʻi ho ʻulutuhú pea mo e ongo motuʻa tuhú. Fili ha meʻa pē ʻi he lokí ke fakatefito ai hoʻo laʻitaá.

  • Ko e hā naʻá ke fili ke fakaʻasi ʻi hoʻo ʻesiaʻi taá? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā naʻe ʻikai te ke fakaʻasi ʻi hoʻo laʻitaá? Ko e hā hono ʻuhingá?

Hangē ko e ʻū laʻitaá, ʻoku ʻi ai foki ha founga fokotuʻutuʻu pe puipuituʻa ʻo e ngaahi fehuʻí. ʻE lava ke fakafofongaʻi ʻe he ʻesiaʻi taá e ngaahi tui mo e fakamahamahalo ʻa ha taha ʻokú ne tataki kinautolu ke vakai ki he ngaahi fehuʻí ʻi ha founga pau. ʻOku faʻa fakatefito he taimi ʻe niʻihi e ngaahi tui mo e mahalo ko iá ʻi ha fetaʻemahinoʻaki pe ko ha meʻa ʻoku ʻikai moʻoni. ʻI he ngaahi meʻa peheé, ʻe ala tokoni ke tau toe fakamahinoʻi kinautolu. Ko hono toe fakamahinoʻí ko e taimi ia ʻoku tau vakaiʻi ai e ngaahi tui pe mahalo ko iá ʻi he mahino ʻoku tau maʻu ki he palani ʻo e fakamoʻuí mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

Koeʻuhí ko ʻetau ʻilo ki he palani ko ʻení mo e ngaahi moʻoni kehe kuo fakahā mai ʻe he ʻOtuá, ʻoku tau kamata ʻaki ai ha fakakaukau ʻoku kehe meiate kinautolu ʻoku ʻikai ke tatau ʻetau ʻiló. Ko hono olá, ʻoku tau aʻusia ha ngaahi fakamāʻopoʻopo kehekehe ʻi ha ngaahi kaveinga mahuʻinga ʻoku fakamāuʻi ʻe he niʻihi kehé ʻo fakatatau mo ʻenau vakai ki he moʻui fakamatelié. (Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart” [efiafi mo ha Taki Māʻolunga, Feb. 8, 2013], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

Fakakaukauloto naʻe ʻi ai haʻo kaungāmeʻa ko ʻĀteli naʻá ne fehuʻi atu, “Kapau ʻoku ʻi ai moʻoni ha ʻOtua ʻofa, ko e hā te Ne tuku ai ke faingataʻaʻia e kakaí?”

Ke toe fokotuʻutuʻu e fehuʻi ʻa ʻĀtelí, ʻuluaki feinga ke ke ʻiloʻi e ngaahi fakamahamahalo pe ngaahi tui naʻá ne takiekina ia ke fai e fehuʻi ko ʻení.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali e ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

    • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku tokoni ai ke fakakaukau ki he ngaahi tui pe ngaahi mahalo naʻá ne takiekina e fehuʻi ʻa ʻĀteli fekauʻaki mo e ʻOtuá?

    • ʻOku fakaʻatā fēfē kitautolu ʻe he puipuituʻa ʻo e meʻa ʻoku tau ʻilo fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo ʻEne palaní ke kehe ʻetau vakai ki he fehuʻí?

    • Ko e hā hoʻo ongo fekauʻaki mo ho tuʻunga malava ke fakaleleiʻi e ngaahi fehuʻi faingataʻá ʻo fakafou ʻi hono toe fakamahinoʻí? Ko e hā haʻo ngaahi fehuʻi pe hohaʻa fekauʻaki mo ia, kapau ʻoku ʻi ai?

Te ke maʻu ha ngaahi faingamālie lahi ke akoako e toe fakamahinoʻí ʻi he seminelí pea ʻi hoʻo moʻuí. ʻI hoʻo fekumi ki he tokoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní mo fakalahi hoʻo mahino ki he palani ʻo e fakamoʻuí pea mo e tokāteline ʻo Kalaisí, ʻe tupulaki ai hoʻo malava ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá. ʻE fakatupulaki foki heni hoʻo loto-falala ʻi hono vahevahe e meʻa ʻokú ke ʻiló mo tokoniʻi e niʻihi kehé ʻi he ngaahi fehuʻi faingataʻa mo e ngaahi meʻa ʻoku nau hohaʻa aí.