Σε περιόδους αποθάρρυνσης, θυμηθείτε την χήρα της Ναΐν
Ειδικά όταν αισθανόμαστε ξεχασμένοι ή αγνοημένοι πρέπει να θυμόμαστε: Ο Ιησούς ήλθε να βοηθήσει τη χήρα ακριβώς την ώρα της ανάγκης της και θα έλθει σε εμάς επίσης.
Μερικές φορές στα πάνω και στα κάτω της ζωής μπορεί να αισθανόμαστε ότι ο Θεός δεν είναι πολύ ενεργός στην καθημερινή μας ζωή. Τα πρότυπά μας φαίνονται μάλλον κουραστικά και μονότονα. Δεν υπάρχουν πολλές αλλαγές και είναι μερικές φορές δύσκολο να προσδιορίσουμε μία περιοχή όπου ο Θεός έχει επέμβει απευθείας στις συνθήκες της ζωής μας. Οποτεδήποτε έχω αυτά τα συναισθήματα της ασημαντότητας στη δική μου ζωή, συχνά σκέφτομαι μία γυναίκα στην Καινή Διαθήκη που ίσως να έχει αισθανθεί με αυτόν τον τρόπο. Το όνομά της δεν αναφέρεται στις γραφές όμως είναι απλώς γνωστή από το όνομα του χωριού της και από την οικογενειακή της κατάσταση.
Η γυναίκα είναι η χήρα της Ναΐν και μόνο ο ευαγγελιστής Λουκάς καταγράφει τη θαυμάσια ιστορία της. Για μένα αντιπροσωπεύει την ουσία της προσωποποιημένης τέλεσης διακονίας του Σωτήρος και πώς προσέγγισε τον αποθαρρυμένο, κοινό λαό της κοινωνίας Του. Η αφήγηση σιωπηλά θέτει το θέμα για το εάν ο Θεός μάς γνωρίζει και ενδιαφέρεται για εμάς.
Μία σύντομη σύνοψη του θαύματος από το Κατά Λουκάν κεφάλαιο 7 απεικονίζει τον Ιησού να διακόπτει μία νεκρική πομπή και με θαυμαστό τρόπο να φέρνει έναν νεκρό νέο άνδρα πίσω στη ζωή. Όμως υπάρχουν πολλά περισσότερα να καταλάβουμε για το σκηνικό. Όπως με όλα τα θαύματα, αλλά κυρίως με αυτό, το πλαίσιο είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση αυτού του περιστατικού. Έχοντας διδάξει στο Κέντρο Ιερουσαλήμ του Πανεπιστημίου Μπρίγκαμ Γιανγκ, θα μοιρασθώ μαζί σας μερικές προσωπικές εσώτερες γνώσεις γι’ αυτό το θαύμα.
Η Ναΐν ήταν ένα μικρό αγροτικό χωριό την εποχή του Ιησού που βρισκόταν απέναντι από το όρος Μορέχ, το οποίο καθόριζε την ανατολική πλευρά της κοιλάδας Ζεζερέλ. Η ίδια η κωμόπολη ήταν σε ένα απομονωμένο μέρος. Η πρόσβαση σ’ αυτήν περιοριζόταν σε ένα μόνο δρόμο. Κατά τη διάρκεια της εποχής του Ιησού, αυτός ο οικισμός θα ήταν μικρός και σχετικώς φτωχός και έχει παραμείνει έτσι από τότε. Κατά καιρούς στην ιστορία της αυτή η κωμόπολη αποτελείτο από μόλις 34 σπίτια και μόνον 189 ανθρώπους1. Σήμερα είναι η εστία περίπου 1.500 κατοίκων.
Ο Λουκάς αρχίζει την αφήγησή του σημειώνοντας ότι ο Ιησούς ήταν στην Καπερναούμ την προηγούμενη ημέρα και είχε θεραπεύσει τον δούλο του εκατόνταρχου (βλέπε Κατά Λουκάν 7:1-10). Κατόπιν μαθαίνουμε ότι «την επομένη ημέρα» (εδάφιο 11, η πλάγια γραφή προστέθηκε), ο Σωτήρας πήγε σε μία πόλη που ονομαζόταν Ναΐν συνοδευόμενος από μία μεγάλη ομάδα μαθητών. Αυτή η αλληλουχία είναι πολύ σημαντική. Η Καπερναούμ βρίσκεται στην βόρεια ακτή της Θάλασσας της Γαλιλαίας, 183 μέτρα κάτω από το επίπεδο της θάλασσας. Η Ναΐν είναι περίπου 48 χιλιόμετρα νοτιοδυτικώς της Καπερναούμ στα 213 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, απαιτώντας έτσι μία δύσκολη, ανηφορική ανάβαση στη Ναΐν. Προκειμένου να περπατήσετε από την Καπερναούμ στη Ναΐν θα χρειαζόταν τουλάχιστον μία ή δύο ημέρες. Προσφάτως πήρε σε μία ομάδα νέων φοιτητών του Κέντρου Ιερουσαλήμ Π.Μ.Γ., 10 ώρες να περπατήσουν αυτήν τη διαδρομή σε πλακόστρωτους δρόμους. Αυτό σημαίνει ότι ο Ιησούς πιθανώς έπρεπε να σηκωθεί πολύ νωρίς ή ίσως ακόμη να περπατήσει κατά τη διάρκεια της νύκτας, προκειμένου να διακόψει την νεκρική πομπή «την επομένη ημέρα»2.
Καθώς ο Χριστός πλησίαζε την πόλη μετά από ένα πολύ εξαντλητικό ταξίδι, ένας νέος άνδρας πιθανώς στην ηλικία των 20 ετών3 μεταφερόταν σε μία νεκρική πλάκα. Ο Λουκάς μας λέει ότι αυτός ο νέος άνδρας ήταν ο μοναδικός γιος μίας χήρας και μερικοί λόγιοι ερμηνεύουν το ελληνικό κείμενο για να υποδηλώσουν ότι δεν είχε άλλον απόγονο4. Μία μεγάλη ομάδα χωρικών την συνόδευε σ’ αυτήν την τόσο άτυχη οικογενειακή τραγωδία.
Προφανώς ο θάνατος ενός γιου θα ήταν μία τραγωδία για οποιονδήποτε, όμως σκεφθείτε τις επιπτώσεις γι’ αυτήν τη χήρα. Ακριβώς τι θα σήμαινε κοινωνικώς, πνευματικώς και οικονομικώς να είσαι μία χήρα χωρίς κληρονόμο στο αρχαίο Ισραήλ; Στην κουλτούρα της Παλαιάς Διαθήκης πιστευόταν ότι όταν ένας σύζυγος πέθαινε πριν γεράσει, ήταν ένα σημείο κρίσης του Θεού για αμαρτία. Συνεπώς, μερικοί πίστευαν ότι ο Θεός τιμωρούσε την χήρα που επέζησε. Στο βιβλίο της Ρουθ, όταν η Ναομί χήρεψε σε νεαρή ηλικία, παραπονιόταν: «Ο Kύριoς έδωσε μαρτυρία εναντίoν μoυ, και o Παντoδύναμoς με κατέθλιψε» (Ρουθ 1:21, Διεθνής Βασική Έκδοση)5.
Δεν ήταν μόνο σε πνευματικό και συναισθηματικό πόνο, αλλά αυτή η χήρα της Ναΐν αντιμετώπιζε οικονομική καταστροφή – πιθανώς να είχε να αντιμετωπίσει την πείνα ως αποτέλεσμα6. Μετά τον γάμο, μία γυναίκα ανετίθετο στην οικογένεια του συζύγου της για οικονομική προστασία. Εάν εκείνος πέθαινε, η φροντίδα της κατόπιν μεταβιβαζόταν στον πρωτότοκο γιο. Τώρα που ο πρωτότοκος και μοναδικός γιος ήταν νεκρός, δεν είχε οποιαδήποτε οικονομική προστασία. Εάν ο γιος ήταν στην ηλικία των 20 ετών, πιθανώς εκείνη ήταν μία γυναίκα μέσης ηλικίας, που ζούσε σε μία μικρή, απομονωμένη αγροτική κωμόπολη και τώρα ήταν πνευματικώς, κοινωνικώς και οικονομικώς πάμπτωχη.
Ακριβώς κατά τη διάρκεια του σύντομου χρονικού διαστήματος όταν οι χωρικοί μετέφεραν τον γιο αυτής της γυναίκας να ενταφιασθεί, ο Ιησούς συνάντησε την πομπή και «τη σπλαχνίστηκε» (Κατά Λουκάν 7:13). Στην πραγματικότητα αυτή θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη ωραιοποίηση του Λουκά. Ο Ιησούς κατά κάποιον τρόπο αισθάνθηκε την απόλυτα απελπιστική κατάσταση αυτής της χήρας. Ίσως είχε περάσει τη νύκτα ξαπλωμένη στο πάτωμα από χώμα, ικετεύοντας τον Επουράνιο Πατέρα να μάθει το γιατί. Ίσως να είχε ανοικτά αμφισβητήσει το γιατί Εκείνος απαίτησε από εκείνη να ζει ακόμη σε αυτήν τη γη. Ή ίσως ήταν τρομοκρατημένη από την εκκρεμή μοναξιά που θα αντιμετώπιζε. Δεν γνωρίζουμε. Όμως γνωρίζουμε ότι ο Σωτήρας επέλεξε να αφήσει την Καπερναούμ αμέσως, που θα μπορούσε να απαιτήσει από Εκείνον να περπατήσει όλη τη νύκτα προκειμένου να διακόψει τη νεκρική πομπή ακριβώς πριν να βάλουν το σώμα στο έδαφος.
Ναι, όταν είδε το πρόσωπό της με δάκρυα, καθώς περπατούσε πίσω από την πομπή, ο Ιησούς αισθάνθηκε μεγάλη συμπόνια γι’ αυτήν τη γυναίκα – αλλά φαίνεται ότι η συμπόνια Του προήλθε από συναισθήματα που βίωσε πολύ πριν ακριβώς Εκείνος «τύχει» να διακόψει αυτήν τη νεκρική πομπή. Έφθασε εκεί ακριβώς τη στιγμή της ανάγκης της.
Ο Ιησούς κατόπιν είπε στη χήρα να «μην κλαί[ει]» (εδάφιο 13). Χωρίς να φοβάται για την έλλειψη τελετουργικής καθαρότητας, «άγγιξε το νεκροκρέβατο» και η πομπή «στάθηκε». Κατόπιν πρόσταξε: «Nεανίσκε, σε σένα λέω, σήκω επάνω.
»Και ο νεκρός ανακάθισε, και άρχισε να μιλάει. Και [ο Ιησούς] τον έδωσε στη μητέρα του» (εδάφια 14-15). Φυσικά το πλήθος των χωρικών και οι μαθητές του Ιησού ήταν έκπληκτοι καθώς η κοινή τους θλίψη μετεβλήθη σε καθαρή χαρά. Όλοι «δόξαζαν τον Θεό, λέγοντας ότι: Ένας μεγάλος προφήτης έχει σηκωθεί ανάμεσά μας» (εδάφιο 16). Όμως αυτό το θαύμα ήταν επίσης για να σώσει μία απεγνωσμένη ψυχή. Ο Ιησούς γνώριζε ότι ήταν πολύ κακό γι’ αυτήν τη γυναίκα – κάποιαν που την περιφρονούσαν λόγω της κουλτούρας τους. Η κατάστασή της φώναζε για την άμεση προσοχή Του ακόμη και αν Εκείνος έπρεπε να ταξιδέψει μακριά για να είναι εκεί ακριβώς την κατάλληλη στιγμή. Γνώριζε την απελπιστική της κατάσταση και ήλθε γρήγορα. Ο Πρόεδρος Τόμας Μόνσον (1927-2018) μίλησε για αναντίρρητη αλήθεια όταν είπε: «Μία ημέρα, όταν θα κοιτάζουμε αυτά που φαίνονταν συμπτώσεις στη ζωή μας, θα συνειδητοποιήσουμε ότι ίσως δεν ήταν τελικά τόσο συμπτωματικές»7.
Τώρα, όσο και εάν είναι ανυψωτικό αυτό το περιστατικό, πρέπει να γίνει κάτι πολύ περισσότερο από μία απολαυστική ιστορία της Βίβλου για εμάς. Επαληθεύει αδιαμφισβήτητα ότι ο Ιησούς γνώριζε για τη φτωχή, ξεχασμένη και απελπισμένη χήρα. Ειδικά όταν αισθανόμαστε ξεχασμένοι ή αγνοημένοι ή ασήμαντοι, πρέπει να θυμόμαστε: Ο Ιησούς ήλθε να βοηθήσει τη χήρα την ώρα της απελπιστικής ανάγκης της και θα έλθει σε εμάς επίσης. Επιπροσθέτως, ένα δεύτερο μάθημα που θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε από το παράδειγμα του Σωτήρος είναι η σπουδαιότητα της προσέγγισης για να ευλογήσετε άλλους γύρω σας. Πολλά άτομα στον κύκλο σας θα αποθαρρύνονται από καιρού εις καιρόν. Εάν μπορείτε να τους πείτε για την «αδελφή της Ναΐν» και πώς ο Κύριος ήξερε ακριβώς την αποθάρρυνση και την μεγάλη προσωπική της κρίση, θα μπορούσε να αλλάξει η νύκτα σε ημέρα. Θυμηθείτε την εύστοχη παρατήρηση του Προέδρου Σπένσερ Κίμπαλ (1895-1985): «Ο Θεός μάς παρατηρεί πράγματι και μας προστατεύει. Αλλά είναι συνήθως μέσω άλλου ατόμου που καλύπτει τις ανάγκες μας»8.
Από όλα τα θαύματα του Ιησού κατά τη διάρκεια της ζωής Του επί της γης, για μένα, λίγα είναι τόσο στοργικά και συμπονετικά όπως αυτό της τέλεσης διακονίας Του στη χήρα της Ναΐν. Μας υπενθυμίζει ότι έχουμε σημασία για Εκείνον και ότι ποτέ δεν μας ξεχνά. Δεν μπορούμε να το ξεχάσουμε αυτό.