2010
ʻE Toe Foki Mai Nai ʻa ʻĪnoke ki ʻApi?
Sepitema 2010


ʻE toe Foki mai Nai ʻa ʻĪnoke ki ʻApi?

Paulina tila Pila Selata Munioso, Santiako, Sīlei

Hili pē ha uike ʻe 23 hono feitamaʻí, ne fāʻeleʻi ʻema tamasiʻi hono tolu ko ʻĪnoké, ʻi hano tafa fakavavevave. Naʻe pāuni pē ʻe 1 mo e ʻaunise ʻe 4 (kalami ʻe 560) pea ʻinisi ʻe 12.2 hono lōloá (senitamita ʻe 31).

Koeʻuhí naʻe fāʻeleʻi taʻehoko ʻema tamasiʻí, naʻe siʻi ha faingamālie ʻe ngali te ne moʻui. Ne ʻeke mai ʻe heʻema toketaá pe ʻokú ma fie maʻu ha kau toketā ke tokoni kiate ia, ke fakatolonga ʻene moʻuí ʻa ia ko ha meʻa naʻe taʻeʻamanekina. Naʻá ku talaange kuo pau ke mau ʻoange hano faingamālie ʻi he lolotonga ʻo ʻene kei moʻuí. Peá u toki kole leva ki he ʻOtuá ke Ne fai ha mana.

Naʻe maʻu ʻe ʻĪnoke ha tāpuaki ʻo e moʻui lelei ʻi he ʻuluaki poó. Pea ʻi he lolotonga ʻo e māhina lōloa ʻe fā hono hokó, ne hoko ai ha maumau ki hono ngākaú, fānoa e totó ʻi hono ʻutó, pea ʻikai toe ngāue hono maʻamaʻá. Koeʻuhí ko hono tuʻunga ko ʻení, ne ma maʻu ai ha ngofua ke foaki ki ai ha hingoa mo ha tāpuaki ʻi falemahaki.

ʻI he hoko ʻo e meʻá ni, ne ma feʻiloaki ai mo ha ngaahi mātuʻa kehe ne nau faingataʻaʻia hangē ko kimauá, pea naʻa mau fepoupouaki mo fefakafiemālieʻaki. Naʻá ma toe vahevahe foki mo ʻema fakamoʻoni ki he ongoongoleleí mo e tokotaha kotoa pē ne ma lava ʻo vahevahe ki ai.

ʻI ha ʻaho ʻe taha ne ma maʻu ai ha telefoni ke ma ō ki he falemahakí ke sio fakaʻosi ki heʻema kiʻi tamasiʻí, he naʻe ʻikai ha toe ʻamanaki ʻe moʻui ʻo aʻu ki he efiafí. ʻI heʻema aʻu atú, ne ma fua ia mo talatalanoa kiate ia. ʻOku ʻikai malava ke fakamatalaʻi ʻa e mamahi ʻo ʻema sio ki hono siʻi tuʻunga ngāvaivaí. Ko e fuofua taimi ʻeni naʻá ku fakatokangaʻi ai mo hoku husepānití ko kimauá ko e ongo tauhi fakataimi pē ʻo e kiʻi tamasiʻi ko ʻeni ʻa e ʻOtuá. Ko e meʻa pē ne ma lava ke fai ke tokoni ai kiate iá ko ʻema lotu mo kole ki he Tamai Hēvaní ke fai pē Hono finangaló. Naʻe kei moʻui pē ʻa ʻĪnoke ʻi he efiafi ko iá, pea ne ma fakamālō ʻi heʻene kei moʻui he ngaahi ʻaho ne hoko atu aí.

Lolotonga ʻo e māhina ʻe fā ʻo e nofo ʻa ʻĪnoke ʻi he loki ki he ngaahi pēpē ʻi he tuʻunga fakatuʻutāmakí, ne ma toutou mātaʻia e ngāue ʻa e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi hono tāpuakiʻi ʻe he Tamai Hēvaní ʻema tamasiʻí ʻo fakafou ʻi he nima ʻo e kau toketaá pea mo e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí—pea aʻu ai pē ʻo ne moʻui, ko ha meʻa ne fakaʻohovale ki he kau toketaá.

ʻI ʻOkatopa 2008, ne ʻatā mai ʻa ʻĪnoke ki ʻapi.

Kuo ako ʻe homau fāmilí ha ngaahi meʻa lahi tuʻunga he meʻa ne hokó. ʻOku mau ʻilo ʻoku ʻofa ʻemau Tamai Hēvaní ʻiate kimautolu pea ʻokú Ne fakahoko ha ngaahi mana mo fakahaofi Hono Kāingalotú neongo ʻa e ngaahi faingataʻa kuo pau ke tau kātekiná. Pea ne mahino lelei ange kiate kimautolu ʻa e taumuʻa ʻo e ngaahi fāmili taʻengatá, mo honau fatongia mahuʻinga ʻoku nau fakahoko ʻi he palani ʻo e fiefiá, pea mo e lahi ʻo e foaki ʻofa ʻa ʻetau Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú.

ʻOku mau hoko he ʻahó ni ko ha fāmili ʻoku kehe, ʻoku mau uouangataha ange mo fakatokangaʻi ange ʻa e ngaahi faingataʻaʻia pea mo e ngaahi fie maʻu ʻa kinautolu ʻoku nau takatakaiʻi kimautolú—ʻo tuʻunga kotoa ʻi heʻema tamasiʻí pea mo e mana kuó ne fakahoko ʻi heʻemau moʻuí.