Seminare
Luka 22:47–71; Ioane 18:1–27


Luka 22:47–71; Ioane 18:1–27

“Ou Te Le Inu Ea i Le Ipu Ua Aumai Ia te A’u e Lo’u Tama?”

Ata
Judas is giving Jesus a kiss on the cheek, a band of men with torches are behind them. Outtakes include soldiers and men with torches leaving, Peter with a knife in his hand with the savior on the ground healing the wounded man, the people who want to arrest Jesus coming with torches, Peter about to cut the man’s ear, Jesus talking to Judas, Jesus looking at Judas, some of the mob, Jesus healed the man, the backs of James and John watching as Jesus is being taken away, Judas stepping forth from the crowd, Jesus allowing the soldier to bind his hands, and Jesus on the ground with the wounded man, looking up at his disciples.

Sa tuuto atoatoa atu Iesu Keriso i le faia o le finagalo o le Tama Faalelagi. Ua manino lava lenei mea i Ona puapuaga i le Faatoaga o Ketesemane, o Lona pue faapagotaina lea na sosoo ai, ma mea na tutupu e tau atu i le faasatauroga faatasi ma le taimi o Lona Faasatauroga. O lenei lesona e mafai ona fesoasoani ia te oe e mulimuli ai i le faataitaiga a Iesu Keriso e ala i le filifilia o le finagalo o le Tama Faalelagi i lou olaga.

Sauniuniga a le tagata aoga: Valaaulia tagata aoga e mafaufau i se taimi na latou filifili ai e fai le mea na finagalo i ai le Tama Faalelagi nai lo o se mea na faasilia e le tagata lava ia. Fesili atu i le vasega e mafaufau po o le a le mea sa faafaigata ma pe aisea na latou faia ai le filifiliga.

Gaoioiga e ono Mafai Ona Aoao Ai

O le faasiliina ae o le finagalo o le Tama Faalelagi nai o tatou lava loto

Ina ia fesoasoani i tagata aoga e mafaufau e uiga i tulaga faigata o le faasilia o le finagalo o le Tama Faalelagi nai lo o tatou lava loto, mafaufau e talanoa i le tulaga faataitai lenei. E mafai ona valaaulia se tagata aoga i luma o le vasega e faasoa ane o latou manatu e uiga i filifiliga na tuuina mai i le tulaga faataitai.

Ata
Drawing of two doors and siding.

Faaali atu le ata o loo i luga, pe tusi ni ata faigofie o ni faitotoa se lua i luga o le laupapa.

Manatu faapea sa e tu i luma o ni faitotoa se lua. O le filifili ai e ulu atu i le faitotoa muamua, o le a e mulimuli ai i le finagalo o le Tama Faalelagi, ae o le a e feagai ma se tofotofoga faigata. Afai e te filifili e te ulu i le faitotoa lona lua, o le a e solaese mai le tofotofoga, ae o le a e le faia le mea na finagalo i ai le Tama Faalelagi mo oe.

  • Aisea e ono filifili ai e se tasi le faitotoa muamua? faitotoa lona lua?

  • O le a se mea ua e iloa e uiga i le Tama Faalelagi e mafai ona fesoasoani ia te oe e filifili ai e ulu atu i le faitotoa muamua?

Faaaoga sina taimi e toe manatunatu ai i le soifuaga o Iesu Keriso ma le ala e talitutusa ai le filifilia o le faitotoa muamua ma le auala na Ia filifili e soifua ai. I le lesona o le aso, o le a e maua ai le avanoa e faitau ai e uiga i filifiliga na faia e le Faaola agai atu i le faaiuga o Lona soifuaga i la le tino. A o e suesue, vaavaai mo mea e musuia ai oe e uiga i faatinoga a Iesu Keriso.

Ua faalataina Iesu Keriso ma pue faapagotaina i Ketesemane

I le Faatoaga o Ketesemane, sa ole atu ai Iesu Keriso i Lona Tama e “aveese lenei ipu ia te a’u,” ae sa Ia faamanino mai sa Ia tuuto atu e faia le finagalo o le Tama ina ua Ia fetalai, “Ae aua le faia lo’u loto, a o lou finagalo” ( Luka 22:42). O le ipu na talanoa agai i ai Iesu e faatatau i Ona puapuaga ma [Lona] maliu.

Faitau i le Ioane 18:1–4, ma vaavaai pe na faapefea ona faaauau e le Faaola ona faaalia Lana tautinoga i le faia o le finagalo o le Tama Faalelagi.

Fai se lisi o nisi o mea faigata na silafia e Iesu o le a “oo mai i Ona luga” i itula o le a oo mai ae sa Ia taliaina ( fuaiupu 4).

Faitau i le Ioane 18:5–11, ma vaavaai pe na faapefea ona tali atu le Faaola i le au faatupu faalavelave faaauupegaina na o mai e aveina atu o Ia.

Mo faamatalaga faaopoopo e le o tusia e Ioane o loo faaalia ai le alofa ma le naunautaiga ofoofogia o Iesu Keriso, faitau i le Mataio 26:52–54 ma le Luka 22:50–51 . Atonu foi e te manao e matamata i le ““The Savior Suffers in Gethsemane” mai le faailo taimi 5:55 i le 8:30, o loo maua i le ChurchofJesusChrist.org.

  • O le a se mea na faagaeetia ai oe e uiga i le fetaiaiga a Iesu ma le au faatupu faalavelave faaauupegaina?

  • O le a se mea ua fesoasoani le faataitaiga a Iesu Keriso e te malamalama ai e uiga i le feagai ai ma mea faafeagai?

  • Aisea e te manatu ai na mafai e le Faaola ona taulimaina nei tulaga i le ala na Ia faia ai? O le a se mea o aoao atu e lenei mea ia te oe e uiga ia te Ia?

O le saunoaga mai ia Elder Bednar i le vaega o “Tala ma Faamatalaga o Talaaga” atonu e aoga iinei o se vaega o le talanoaga e faatatauuiga i uiga o le Faaola ma mea na aoaoina e tagata aoga mai Ana faatinoga. (Tagai i le David A. Bednar, “Agamalu ma Maualalo o le Loto,” Ensign po o le Liahona, Me 2018, 33.)

Ua aumaia Iesu Keriso i le faamasinoga

Ina ua uma ona pue faapagotaina Iesu, sa aumaia o ia i luma o le ositaulaga sili, o Kaiafa, ma isi taitai Iutaia. Faitau i le Luka 22:63–65 e iloa ai nisi o faiga le tonu na maua e Iesu mai ia i latou. Atonu foi e te manao e matamata le vitio “Jesus Is Tried by Caiaphas, Peter Denies Knowing Him” mai le faailotaimi 0:00 i le 1:39, o loo maua i le ChurchofJesusChrist.org.

  • Aisea e te manatu ai sa finagalo naunau le Faaola e onosaia sea ituaiga faiga saua ma le amioletonu?

I le Tusi a Mamona, na aoao mai ai Nifae ma Apinati e uiga i le mafuaaga na gauai ma le lotomalie ai le Faaola i ia ituaiga faiga. Faitau i le 1 Nifae 19:8–9 ma le Mosaea 15:5–7 e saili ai po o a mafuaaga na latou lisiina.

I lau api faamaumau suesuega, tusi i lalo po o a lesona e mafai ona e aoaoina e uiga pe mai ia Iesu Keriso mai nei fuaiupu.

Atonu e te manao e tusi i lalo ni nai mafuaaga e taua ai pe anoa ia te oe le malamalama i nei lesona.

Afai e manaomia e tagata aoga se fesoasoani e mafaufau ai i lesona e mafai ona latou aoaoina mai nei fuaiupu, mafaufau e faasoa atu se faataitaiga. O se tasi o faataitaiga, e faaopoopo atu i le mataupu faavae o loo faamatamata tetele atu i lalo, o le, sa naunau Iesu Keriso e puapuagatia mo i tatou aua e alofa ma agalelei o Ia.Afai e filifili tagata aoga e tusi e uiga i lenei upumoni i a latou api faamaumau suesuega, mafaufau e fai atu i ni nai volenitia e faasoa mai pe aisea latou te manatu ai e taua lenei lesona.

Fesili atu mo ni volenitia e faasoa mai po o a nisi lesona sa latou tusitusi e uiga i ai ma pe aisea foi.

O le lesona e tasi e taua ona malamalama i ai mai nei fuaiupu o le, na gauai atu Iesu Keriso i le finagalo o Lona Tama i mea uma.

  • O le a sou manatu o le a le mea na malamalama i ai Iesu e uiga i le Tama Faalelagi o le a mafai ai ona gauai atoatoa atu ai o Ia i Lona finagalo?

Afai na valaaulia tagata aoga e fai le vaega sauniuni a le tagata aoga o le lesona, mafaufau e valaaulia ni nai volenitia e faasoa mai o latou aafiaga i le vasega.

Ina ia fesoasoani i tagata aoga ia faia se talanoaga anoa e uiga i le mafuaaga e faigata ai ona gauai atu o tatou loto i le finagalo o le Atua, mafaufau e faaaoga le saunoaga a Elder Maxwell i le vaega o “Tala ma Faamatalaga o Talaaga”.

  • O a faamanuiaga ua e maua e ala i le filifili e mulimuli i le finagalo o le Tama Faalelagi e tusa lava pe sa faigata?

Na tuuina mai e Peresitene Russell M. Nelson ni fesili e uiga i lo tatou naunau e gauai atu i le finagalo o le Atua. Faaalu sina taimi e mafaufau loloto ai pe mafai faapefea ona e taliina ma le faamaoni nei fesili. Mafaufau po o le a se mea e te ono manaomia ina ia mafai ai ona e fai atu ioe i fesili taitasi.

Ina ia fesoasoani i tagata aoga e faaalu se taimi e manatunatu ai i fesili na tuuina mai e Peresitene Nelson, mafaufau e faaali atu le faamatalaga lenei.

Ata
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

O e loto e faamuamua le Atua i lou olaga? O e loto e avea le Atua ma aafiaga sili ona taua i lou olaga? Pe o le a e faatagaina Ana afioga, Ana poloaiga, ma Ana feagaiga e faatosinaina ai mea e te faia i aso taitasi? Pe o le a e faatagaina Lona siufofoga ia faamuamua i lo se isi lava leo? O e loto e faataga soo se mea o finagalo o Ia e te faia ia faamuamua i lo isi faamoemoega uma? O e loto e tofatumoanaina lou loto i Lona finagalo?

(Russell M. Nelson, “Ia Faamuamua le Atua,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2020, 94)

E faavae i mea ua e aoaoina e uiga i le gauai atu o le Faaola i le finagalo o Lona Tama, tusi ni nai fuaiupu e uiga i mea e te manao e manatua, fai, pe avea ai. Mafaufau i uunaiga nei e fesoasoani ia te oe e tusifaamaumau ai ou mafaufauga ma manaoga.

  • Ou te fia manatua o le Faaola …

  • E pei o Iesu Keriso, e mafai ona ou faia le finagalo o le Tama Faalelagi e ala i le …

  • O se tasi o uiga o le a ou taumafai e atiina ae ia avea atili ai e faapei o Iesu Keriso o le …

Tala ma Faamatalaga o Talaaga

O le a se mea e mafai ona tatou aoaoina e uiga i le Faaola mai Lona naunau e gauai atu i le Tama Faalelagi?

Na aoao mai Elder David A. Bednar o le Korama a Aposetolo e Toasefululua e faapea, o le agamalu o le Faaola o le uiga faaalia autu lea na mafai ai e Ia ona gauai atu Lona loto i le finagalo o le Tama Faalelagi.

Ata
Elder David A. Bednar, Quorum of the Twelve Apostles official portrait. 2020.

O le gauai atu faifai pea ma le finagalo i ai o le Alii ma le malosi o le loto pulea e faagaeetiaina uma ai ma aoga mo i tatou uma. Ina ua taunuu atu se vaega faaauupegaina o leoleo o le malumalu ma fitafita Roma i Ketesemane e taofia ma pue faapagotaina Iesu, sa se’i e Peteru lana pelu ma tipi ese ai le taliga taumatau o le auauna a le ositaulaga sili [tagai i le Ioane 18:10 ]. Ona pa’i atu lea o le Faaola i le taliga o le auauna ma faamalolo ia te ia [tagai i le Luka 22:51 ]. Faamolemole ia matau sa Ia aapa atu ma faamanuia i lē o le a pueina o Ia e faaaoga ai le mana faalelagi lava e tasi lea semanu na mafai ona faasaoina ai o Ia mai le pueina ma faasatauroina.

… O le agamalu o le Faaola sa manino lava i Lana tali faautauta, malosi o le loto pulea, ma le le manao e faaalu Lona mana e le iu mo lona lava ia manuia.

(David A. Bednar, “Agamalu ma Maualalo o le Loto,” Ensign po o le Liahona, Me 2018, 33)

Aisea o le a ou manao ai e gauai atu lo’u loto i le Atua?

Na aoao mai Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) o le Korama a Aposetolo e Toasefululua:

Ata
Last official portrait of Elder Neal A. Maxwell, 1992.

E toatele i tatou … ua tatou manatu sese e faapea, i se isi itu, o le faataga o o tatou loto ia tofatumoanaina i le finagalo o le Atua, tatou te faamaumau ai i tatou lava (tagai i le Mosaea 15:7). O le mea moni lava o loo tatou popole ai, e le o le faamatuuina atu o le tagata lava ia, ae o mea ua manatu faapito i ai—e faapei o a tatou matafaioi, o o tatou taimi, o o tatou mamalu, ma a tatou meatotino. E leitioa faatonuina i tatou e le Faaola ia faamaumau o tatou lava tagata (tagai i le Luka 9:24). Ua na ona talosaga mai o Ia e faamaumau o tatou tagata tuai ina ia maua ai o tatou tagata fou. E le o se fesili o le lafoaia ai o se faasinomaga o se tagata ae o le mauaina o lona faasinomaga moni! …

… O le gauai atu o le finagalo o se tasi, o le mea moni e na o le pau lea o le mea e tulaga ese le patino e tatau ona tatou tuu i luga o le fata faitaulaga a le Atua. O isi mea e tele tatou te “avatu”, uso e ma tuafafine, o le mea moni, o mea ia ua uma ona Ia tuuina mai pe nonoina mai ia i tatou. Ae ui i lea, a iu ina tuuina atu e oe ma a’u i tatou lava, e ala i le gauai atu o tatou loto taitoatasi ia tofatumoanaina i le finagalo o le Atua, o lona uiga o loo tatou tuuina moni atu se mea ia te Ia! E na o le pau lena o le meatotino moni, e ia i tatou e tuuina atu!

(Neil A. Maxwell, “Swallowed Up in the Will of the Father,” Ensign, Nov. 1995, 23, 24)

Gaoioiga Faaopoopo e Aoao Ai

O le faatusa o le ipu na inu mai ai Iesu Keriso

Ina ia fesoasoani i tagata aoga ia maua se agaga faafetai sili atu mo le Faaola ma Lona naunau e faataunuu le finagalo o le Tama Faalelagi, mafaufau e faamamafa atu le ipu faafaatusa na inu mai ai Iesu Keriso. Fesoasoani ia malamalama tagata aoga o le ipu na fetalai atu ai le Tama Faalelagi ia Iesu Keriso e inu mai ai o le faatusa o Ona puapuaga ma le maliu, lea na aumaia ai Lona Toetu. E mafai ona talosagaina tagata aoga e tusi i lalo mea ua latou aoaoina e uiga i le Faaola a o latou faitauina tusitusiga paia nei o loo faasino i le ipu. E mafai foi ona talosagaina i latou e mafaufau loloto pe na faapefea ona faamanuiaina i latou ona sa inumia e Iesu Keriso le ipu oona.