“26. iVolatara ni Valetabu,“ iVoladusidusi Raraba: Veiqaravi e Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai (2024).
“26. iVolatara ni Valetabu,” iVoladusidusi Raraba.
iVakatakilakila
vakatarogi tagane o bisopi
26.
iVolatara ni Valetabu
26.0
iVakamacala Taumada
Na curu kina vale ni Turaga e sa dua na madigi tabu. Na veiliutaki ni tabanalevu kei na iteki mera vakayaloqaqataki ira na lewenilotu mera bula kilikili ka me tiko na nodra ivolatara ni valetabu vakadonui kevaka madaga era sega ni tiko voletaka na valetabu.
Mera saga ena nodra igu na veiliutaki ena Lotu mera raica nio ira kece era curu kina vale ni Turaga, era savasava mera curu kina (raica na Same 24:3–5). Era na vakayacora na iliuliu ni matabete vakadonui na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu ka solia na ivolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu era sauma vakadodonu kei na yalodina na taro ni veivakatarogi (raica na 26.3 Sa yalataka tu na Turaga ni kevaka era sa savasava ko ira era curu kina Nona vale, ena tiko kina na Nona lagilagi (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 97:15–16).
E dodonu me tiko vei ira na lewenilotu e dua na ivolatara vakabau ni valetabu mera curu kina dua na valetabu. O ira na gone sobu mai na yabaki 8 era vauci vei ira na nodra itubutubu se ra tiko ena nodra vauci na tacidra vei rau nodra itubutubu e sega ni gadrevi me dua na nodra ivolatara (raica na 26.4.4).
Na iwase oqo e vakarautaka na idusidusi vei ira na iliuliu era dau solia na ivolatara ni valetabu. Me na taro ivakasala vua na nona peresitedi ni iteki na bisopi ke tiko na nona taro me baleta na soli ni ivolatara ni valetabu e sega ni saumi tiko ena wase oqo. Sa rawa ni veitaratara na peresitedi ni iteki ki na Valenivolavola ni Mataveiliutaki Taumada me baleta na taro eso.
26.1
Mataqali iVolatara ni Valetabu
Na ivolatara vakabau ni valetabu ena rawa kina vua e dua na lewenilotu me curu ena veivaletabu kece sara. Me ra vakadeitaka na veiliutaki vakamatabete ni ra sa ciqoma na lewenilotu na ivolatara vakabau me baleta na kedra inaki. E tolu tiko na mataqali ivolatara:
iVolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni. Na ivolatara oqo sa baleti ira na lewenilotu era sega ni vakaedaumeni ka vauci vei ira na nodra itubutubu se vakayacora na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki. Era soli mai na iVurevure ni iLiuliu kei na Vunivola (VLV). Me baleta na ikuri ni itukutuku, raica na 26.4
iVolatara ni cakacaka vakalotu ni bula. Na ivolatara oqo e baleti ira na lewenilotu era na ciqoma na nodra edaumeni se vauci vei watina. E dau soli mai na ivola ni ivolatara 2. Na ivolatara ni cakacaka vakalotu ni bula ena kabi kina dua na ivolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu vakaedaumeni (vakamacalataki e ra). Ena biu tikoga ena valetabu na ivolatara ni cakacaka vakalotu ni bula ena gauna e vakayacori kina na cakacaka vakalotu. Mena dau tiko ga vua na lewenilotu na ivolatara tudei ka vakayagataka tale ni dau lesu kina valetabu.
iVolatara ni Valetabu vei ira na lewenilotu vakaedaumeni. Na ivolatara oqo sa baleti ira na lewenilotu ka sa caka oti na nodra edaumeni. E dau soli yani ena VLV. E na vakatara vua e dua na lewenilotu me vakaitavi ena veicakacaka vakalotu kece sara ni valetabu me baleti ira na mate. Ena vakayagataki tale ga ni vauci e dua na lewenilotu sa caka oti na nona enidaumeni vei ira na itubutubu se gone era bula tiko se sa mate. Me baleta na ikuri ni ivakamacala, raica na 26.3.
26.2
Taqomaki na iVolatara ni Valetabu
26.2.1
Na Taqomaki ni iVolatara ni Valetabu mai vei ira na iLiuliu ni Matabete
O ira na iliuliu ni matabete era sa vakadonui me na tiko vei ira na ivola ni ivolatara ni valetabu mera na taqomaka sara vakavinaka. E sega tale ni dua na tamata e dodonu me taura. Ni sa vakavoutaka na Lotu na ivola ni ivolatara ni valetabu, era na vakarusa na iliuliu na ivola sa vakayagataki oti.
Mera qarauna na iliuliu ni matabete me kua ni dua e sega vei koya na dodonu me raica na itukutuku ni ivolatara ni valetabu me raica ena VLV.
26.2.2
iVolatara e Yali se Butakoci
Ena kerei ira na lewenilotu o bisopi mera tukuna vua ena gauna totolo duadua ke sa yali se butakoci na nodra ivolatara. O koya se dua na daunivakasala sa lesi se vunivola ena vakayagataka na VLV me bokoca kina na ivolatara ena gauna totolo duadua. Kevaka e sega ni tiko na gacagaca oqo, me na veitaratara o bisopi kina valenivolavola ni valetabu me bokoci kina na ivolatara.
Ena qai vakayacora na bisopi se dua na daunivakasala sa lesi e dua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu kei na lewenilotu. Kevaka e bula savasava tu na lewenilotu, na bisopi se daunivakasala e lesi me na tabaka tale na ivolatara se solia e dua na ka vou.
26.2.3
O Ira Era Vaka iVolatara Era Sega ni Bulataka Tiko na iVakatagedegede ni Bula Kilikili
Kevaka sa vakadeitaka o bisopi ni dua na lewenilotu e tiko na nona ivolatara ni gauna oqo e sega ni bulataka tiko na ivakatagedegede ni bula kilikili (raica na 26.3), ena kerea lesu na ivolatara mai vua na lewenilotu. Ena vakayagataka o koya na VLV me bokoca kina na ivolatara. Kevaka e sega ni tiko na gacagaca oqo, me na veitaratara o bisopi kina valenivolavola ni valetabu me bokoci kina na ivolatara.
26.3
iDusidusi Raraba ni Kena Soli na iVolatara ni Valetabu
O ira na iliuliu ni matabete vakadonui era na vakayacora na veivakatarogi ni bera ni ciqoma e dua na lewenilotu e dua na ivolatara ni valetabu. Sa vakarautaki tu na idusidusi ena VLV. E dodonu mera solia ga na iliuliu ni matabete e dua na ivolatara kevaka e sauma vakadodonu na lewenilotu na taro ni ivolatara ni valetabu.
Na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu e rawa kina vei ira na lewenilotu me ra vakaraitaka ni tiko e dua na nodra ivakadinadina era saga tiko mera talairawarawa kina ivakaro ni Kalou ka muri ira na Nona parofita. Era vakadeitaka talega na iliuliu ni matabete, ena veivakatarogi oqo, ni sa bula kilikili tiko na lewenilotu. Raica na 26.3.3 me baleta na ikuri ni ivakamacala ena kena vakayacori na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu.
Ena iteki, e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se dua na vunivola ni iteki ena vakatara ena VLV me vakayagataki na ivolatara ni valetabu ni sa soli oti. Ena tikina, ena vakaivolataka na ivolatara e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu se dua na vunivola ni tabana ni kaulotu. Na ivolatara me baleta na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki era na vakacakacakataki nira sa tabaki mai vua e dua na lewe ni matabisopi se mai vua na peresitedi ni tabana. Ena vakayagataka na VLV me tabaka kina na ivolatara.
26.3.1
Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu me Baleti Ira na Lewenilotu ena Tabanalevu kei na Tabana
Ena tabanalevu, ena vakayacora o bisopi se dua na daunivakasala sa lesi na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu kei na soli ni ivolatara vei ira era bula kilikili tu. Ena tabana, na peresitedi duadua ga ni tabana ena vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu ka solia na ivolatara.
Ena tabanalevu, o bisopi ga ena vakatarogi ira na lewenilotu era na:
Ciqoma tiko na nodra edaumeni (raica na 27.1 kei na 27.2).
Ena veikisi vakatotolotaki eso ni sega ni tiko o bisopi, sa rawa vua me vakadonuya e dua vei rau na nona daunivakasala me vakayacora na veivakatarogi oqo.
Ena veitabanalevu ni itabagone qase cake, sa rawa vei bisopi me vakadonuya me na vakayacora na veivakatarogi oqo na daunivakasala.
Ni bera ni soli e dua na ivolatara ena veituvaki ka volai toka e cake, me na railesuva o bisopi na ivolatukutuku nei lewenilotu me vakadeitaka ni sega ni okati kina e dua na ivakatakilakila me baleta na vakatatabu ni lewe ni Lotu. Me baleti ira na lewenilotu era na ciqoma na nodra dui edaumeni se me vauci vei watina, me vakadeitaka talega o koya ni:
Nona papitaiso kei na veivakadeitaki o lewenilotu sa volai ena nona ivolatukutuku ni lewenilotu.
Na turaga e sa ciqoma na Matabete i Melikiseteki:
Ena so na gauna, na tikinisiga ni nona papitaiso ka vakadeitaki e dua na lewenilotu se veitabaki kina Matabete i Melikiseteki e sebera ni volaitukutukutaki. Ena veigauna vakaoqo, sa dodonu me vakadeitaki ka volaitukutukutaki, vakadodonutaki, se vakayacori tale na cakacaka vakalotu (raica na 38.2.6).
Ni oti na veivakatarogi mai vua e dua na lewe ni matabisopi se peresitedi ni tabana, ena veivakatarogi vei ira na lewenilotu ena iteki e dua ena mataveiliutaki ni iteki. Ena sainitaka o koya na nodra ivolatara o ira era bula kilikili. Ena vakayacora e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu na ikarua ni veivakatarogi me baleti ira na lewenilotu era tiko ena dua na tikina. Ena sainitaka talega na nodra ivolatara o ira era bula kilikili. Ena sega ni vakayacora o peresitedi ni tikina na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu vakavo kevaka eratou sa vakadonuya na Mataveiliutaki Taumada.
Na peresitedi ni iteki se tabana ni kaulotu ena vakatarogi ira na lewenilotu era na:
Ciqoma na nodra edaumeni.
Vauci vua na watina.
Kevaka e sega ni tiko na peresitedi ni iteki, e rawa ni vakadonuya me rau vakayacora na nona daunivakasala na veivakatarogi oqo.
E rawa ni lesia e dua na peresitedi ni kaulotu na nona daunivakasala me vakayacora na veivakatarogi oqo kevaka e gadrevi.
Ena iteki ni itabagone qase cake, sa rawa vei peresitedi ni iteki me lesi rau na nona daunivakasala me rau vakayacora na veivakatarogi oqo.
Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu Me Baleti ira na Lewenilotu ena Veivanua Tu Vakayawa
Eso na lewenilotu era vakaitikotiko ena veivanua ka na gadrevi kina na veilakoyaki sau levu se era na sotava na dredre nira saga mera sota vata kei na dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se tabana ni kaulotu. Ena veigauna vakaoqo, ena rawa ni vakataroga na tamata oqo e dua na peresitedi ni valetabu ka sainitaka na ivolatara. Ni bera ni vakayacora na veivakatarogi, ena veitalanoa mada kei na peresitedi ni iteki se tabana ni kaulotu. E dodonu me sa vakataroga oti na lewenilotu oqo o bisopi, e dua na daunivakasala vakadonui, se o peresitedi ni tabana, ka sainitaka na ivolatara.
Na lawatu oqo e vakayagataki talega vei ira na lewenilotu ena mataivalu era tu ena veivanua tu vakayawa. E dodonu mera na vakatarogi taumada mai vua na bisopi ni nodra tabanalevu se na tabanilotu e tokona na nodra siteseni ni itavi.
iVakatakilakila
itabagone ena rara ni valetabu
26.3.3
Vakayacori ni Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu
Na valetabu e vale ni Turaga Na curu kina valetabu kei na vakaitavi ena cakacaka vakalotu e tiko kina e dua na madigi tabu. Na madigi oqo e maroroi tu me baleti ira era sa vakarau tu vakayalo ka saga mera bulataka na ivakatagedegede ni Turaga, me vaka na vakatulewa mai vei ira na iliuliu ni matabete vakadonui.
Me vakadeitaki oqo, era na veivakatarogi na iliuliu ni matabete vua na lewenilotu ena kena vakayagataki na taro e ra. Mera kua ni vakuria se vakagalalataka na iliuliu e dua na ka e gadrevi. Ia, e rawa nira moica na taro me veisotari kei na nona yabaki kei na ituvaki ni bula na lewenilotu.
Ena so na gauna era dau vakatataro na lewenilotu ena gauna ni veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E rawa ni vakamacalataka na iliuliu ni matabete na ivakavuvuli taumada ni kosipeli. E rawa talega ni vukei ira na lewenilotu mera kila vinaka na taro ni ivolatara ni valetabu kevaka e gadrevi. Ia, me kua ni vakaraitaka na nona vakabauta, veika e vinakata, se vakadewataka me ivunau se lawatu ni Lotu.
Me kakua ni vakusakusataki na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E ka ni tamata yadua. Ia, na tamata ka vakatarogi e rawa ni sureta na watina, itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko.
26.3.3.1
Taro ni Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu
O vakabauta ka vakadinadinataka na Kalou, na Tamada Tawamudu; Na Luvena, o Jisu Karisito; kei na Yalo Tabu?
E tiko na nomu ivakadinadina ni Nona Veisorovaki o Jisu Karisito kei na Nona itavi vaka nomu iVakabula ka Dauveivueti?
E tiko na nomu ivakadinadina me baleta na Vakalesui mai ni kosipeli i Jisu Karisito?
O tokona na Peresitedi ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ni parofita, daurairai, ka dauvakatakila ka sa ikoya duadua ga na tamata e vuravura e vakadonui me vakayagataka na idola kece sara ni matabete?
O tokoni ira beka na lewe ni Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua nira parofita, daurairai, ka daunivakatakila?
O tokoni ira na Vakaitutu Raraba kei ira na iliuliu ni Lotu ena noda vanua?
O tovolea me savasava na nomu vakasama kei na itovo?
O talairawarawa tiko kina lawa ni tiko savasava?
O muria tiko na ivakavuvuli ni Lotu i Jisu Karisito ena nomu bula kei na nomu veimaliwai kei ira na nomu lewe ni vuvale kei ira tale eso?
O tokona se tutaka na ivakavuvuli, ivalavala, se ivunau e veisaqasaqa kei na kena ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai?
O tovolea tiko mo vakatabuya na Siga ni Vakacecegu, e vale kei ivalenilotu; tiko ena nomu veisoqoni; vakavakarau ka bula kilikili mo vakaivotavota ena sakaramede; ka bulataka na nomu bula me salavata kei na lawa kei na ivakaro ni kosipeli?
O tovolea mo dau dina ena veika kece o cakava?
O dau sauma vakadodonu na katini?
O ira na lewenilotu vou era vakasaqara tiko e dua na ivolatara mera vakayacora kina na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki: O lomasoli mo talairawarawa kina ivakaro mo saumi ikatini?
O kila ka muria tiko na Vosa ni Vuku?
(Na taro oqo me kua ni tarogi vei ira na gone se tabagone.) E tiko beka na nomu icolacola vakailavo se icolacola tale eso vua na watimu e liu se vei ira na gone?
Kevaka e io, sa taucoko tiko li na sotavi ni nomu veicolacola oqori?
(Na taro oqo me kua ni tarogi vei ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni.) O dau maroroya na veiyalayalati o cakava ena valetabu?
(Na taro oqo me kua ni tarogi vei ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni.) O dau rokova na nomu madigi tabu mo daramaka na qameni me vaka e dusimaki ena cakacaka vakalotu ni inisitori? (Wilika na itukutuku ni “Daramaki ni Qameni ni Valetabu” era, vei ira yadua na lewenilotu.)
E tu beka eso na ivalavala ca bibi ena nomu bula ka dodonu me tusanaki vei ira na matabete vakatulewa me tiki ni nomu veivutuni?
O sa kila nio sa savasava mo curu kina vale ni Turaga ka vakaitavi ena veicakacaka vakalotu ni valetabu?
26.3.3.2
Daramaki ni Qameni ni Valetabu
E ratou vakarautaka na Mataveiliutaki Taumada na veidusimaki oqo me baleta na daramaki ni qameni:
“Na qameni ni matabete tabu e vakananuma vei keda na ilati ena valetabu, na ilati oya e ivakatakarakara kei Jisu Karisito. Nio dara na nomu qameni, o sa daramaka na ivakatakarakara tabu i Jisu Karisito. Nida daramaka eda vakaraitaka nida yalataka meda muri Koya. Na qameni e ivakananumi ni nomu veiyalayalati ni valetabu. E dodonu mo daramaka na qameni ena siga kei na bogi ena nomu bula taucoko. Gauna e dodonu me luvati kina ena vuku ni itaviqaravi e sega rawa ni vakayacori ena kena daramaka na qameni, tovolea mo daramaka tale ena kena gauna totolo. Nio maroroya na nomu veiyalayalati, oka kina na madigi tabu mo daramaka na qameni me vaka sa vakaroti ena cakacaka vakalotu taumada, ona rawata vakalevu cake na loloma veivueti, veitaqomaki, kaukauwa, kei na kaukauwa ni iVakabula.”
Kevaka e tiko nodra vakatataro na lewenilotu me baleta na daramaki ni qameni, mera wilika na wase 38.5.
26.3.3.3
iKuri ni iDusidusi
Ena vakabibitaka na iliuliu ni matabete vua na lewenilotu na kena gadrevi me taqomaka na nona ivolatara. Me kakua ni kerei ka dodonu me tukuni vakatotolo vua ka solia kevaka e yali se butakoci.
26.4
Soli ni iVolatara ni Valetabu vei ira na Lewenilotu Sega ni Enidaumeni
26.4.1
iDusidusi Raraba
Ena dua na tabanalevu, na bisopi se dua na daunivakasala e lesi ena veivakatarogi vei ira na lewenilotu me baleta na ivolatara ni valetabu. Ena tabana, na peresitedi duadua ga ni tabana ena vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. Na iliuliu ena vakamuria na idusidusi ena 26.3. Ena solia o koya e dua na ivolatara kevaka e bula kilikili na tamata oya.
Na ivolatara ena soli vei ira na lewenilotu era sega ni vakaedaumeni me vakaoqo:
Vei ira na lewenilotu yabaki 11 ka lako cake era papitaisotaki ka vakadeitaki ena vukudra na mate. (Sa rawa nira taura na goneyalewa kei na cauravou tabaki oti na ivolatara ni valetabu ena itekivu ni Janueri ni yabaki era na yabaki 12 kina.)
Vei ira na lewenilotu sega ni yabaki 8 kina 20 mera vauci vei ira na nodra itubutubu. O ira na gone era se bera ni yabaki 8 e sega ni gadrevi me dua na nodra ivolatara mera vauci vei rau na nodra itubutubu (raica na 26.4.4).
Vei ira na lewenilotu yabaki 8 kina 20 mera laki vakadinadinataka na nodra vauci o ira na tacidra, tacidra vakacabecabe se veimama era bula tiko vei ira na nodra itubutubu.
O ira na lewenilotu era a vakaedaumeni mai liu ena sega ni soli vei ira e dua vei ira na ivolatara e vakamacalataki tiko ena iwase oqo.
Na lewe ni Lotu tagane ka sa yacova na yabaki ni bula me taura na matabete e dodonu me tabaki kina dua na itutu ni matabete ni bera ni taura e dua na ivolatara ni valetabu.
Ni soli na ivolatara ni valetabu, ena veivakatarogi vei ira yadua na tamata e dua ena matabisopi se o peresitedi ni tabana. Ia, e rawa ni sureta e dua na itubutubu se dua tale na uabula me tiko.
26.4.2
iVolatara ni Valetabu baleti ira na Lewenilotu Papitaiso Vou
Na bisopi ena vakatarogi ira na lewenilotu vou ka veiganiti na nodra yabaki me ra ciqoma kina e dua na ivolatara ni valetabu me baleta walega na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki. Ena vakayacora na veivakatarogi oqo ni oti ga na veivakadeitaki nei lewenilotu, ena loma ni dua na macawa (raica na 26.4.1). Kivei ira na tagane, na veivakatarogi oqo e rawa ni vakayacori me tiki ni veivakatarogi ni kena ciqomi na matabete i Eroni. Sa dodonu mera tabaki na tagane lewe ni Lotu kina dua na itutu ni matabete ni bera nira taura e dua na ivolatara ni valetabu.
Na lewenilotu qase bula kilikili sa rawa ni ciqoma na nodra edaumeni ni oti e dua taucoko na yabaki mai na gauna era a vakadeitaki kina mera lewe ni Lotu (raica na 27.2.1.1).
26.4.3
iVolatara ni Valetabu ni Veisosomitaki ena Papitaiso kei na Veivakadeitaki
Na ivolatara ni valetabu ka soli me vakayacori kina na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki me na vakayagataki ga ena inaki oya. Era na tabaki na ivolatara oqo ena vakayagataki ni VLV. E gadrevi ga kina na nona saini na lewenilotu kei na dua ena matabisopi se peresitedi ni tabana.
Me baleta na itukutuku ni kena lokuci na veipapitaisotaki kei na veivakadeitaki ena vukudra na mate, raica na 28.2.1.
26.4.4
iVolatara ni Valetabu ni Nodra Vauci na Gone Era Bula Tiko Kivei Ira na Nodra iTubutubu
O ira na lewenilotu sega ni enidaumeni yabaki 8 kina 20 e soli vei ira na ivolatara ni valetabu mera vakaitavi ena veivauci me vakaoqo:
Mera vauci vei ira na nodra itubutubu.
Mera tiko ena nodra vauci na tacidra, tacidra vakacabecabe, se tacidra vakaveimama vei ira na nodra itubutubu
O ira e soli vei ira na ivolatara ni valetabu mera vakaitavi ena veivauci era na vakatarogi mai vua e dua na lewe ni matabisopi se na peresitedi ni tabana. Era na vakatarogi talega mai vua e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se kaulotu
E dua na lewe ni matabisopi se peresitedi ni tabana ena tabaka na ivolatara eso oqo ena vakayagataki ni VLV. Na ivolatara ni Valetabu ni veivauci e rawa ni soli vei ira na gone yadudua se kina dua na ilawalawa gone era vuvale vata. Ena rawa ni vakayagataki talega na ivolatara oqo me volai kina na yacadra na gone era na vauci kei ira era na tiko vakasarasara.
O ira na gone era sa bera ni yabaki 8 e sega ni gadrevi me dua na nodra ivolatara mera vauci vei rau na nodra itubutubu. Era na sega talega ni gadreva e dua na ivolatara mera na tiko ena nodra vauci vata na tacidra, tacidra vakacabecabe, se na tacidra vakaveimama vei ira na nodra itubutubu.
O ira na lewenilotu era sa yabaki 21 se sivia e rawa ni ra vauci vei rau na nodra itubutubu se tiko ena dua na veivauci kevaka walega era sa (1) edaumeni ka (2) dua tiko na nodra ivolatara vakabau ni valetabu.
Raica na 27.4.4 kei na 38.4.2 me baleta na ikuri ni lawatu baleta na tiko ena veivauci kei na vauci vei ira na itubutubu.
iVakatakilakila
itabagone era taura tu na ivolatara e taudaku ni valetabu
26.5
Soli ni iVolatara ni Valetabu ena iTuvaki Vakatabakidua Eso
26.5.1
Lewenilotu Era Ciqoma na Nodra Edaumeni
Na idusidusi ni kena soli na ivolatara ni valetabu vua e dua ka ciqoma tiko na nona edaumeni vakaikoya era vakarautaki tu ena ika 2 ni ivola ni ivolatara ni valetabu. O ira na lewenilotu bula kilikili ka gadreva mera ciqoma na nodra edaumeni vakataki ira e rawa ni cakava vakakina ni ra sa sotava na veituvaki kece oqo:
Era sa yacova na yabaki 18.
Era sa vakacavara se sa tini na nodra vuli tiko ena koronivuli torocake, koronivuli cecere, se na kena e tautauvata.
Sa sivi e dua taucoko na yabaki mai na gauna era a vakadeitaki kina.
Era vakila na gagadre mera ciqoma ka rokova na veiyalayalati tabu ni valetabu ena nodra bula taucoko.
Me kena ikuri, e dodonu me lewe ni Matabete i Melikiseteki e dua na turaga ni bera ni ciqoma na nona enidaumeni. Me baleta na kedra itukutuku na lewenilotu era vakavakarau tiko mera ciqoma na nodra edaumeni, raica na 25.2.8. Me baleta na itukutuku nio cei e rawa ni ciqoma na edaumeni, raica na 27.2.1.
26.5.2
Lewenilotu Papitaiso Vou
Na lewenilotu qase bula kilikili sa rawa ni ciqoma na nodra edaumeni ni oti e dua taucoko na yabaki mai na gauna era a vakadeitaki kina mera lewe ni Lotu (raica na 27.2.1.1). Mera vakadeitaka na iliuliu ni matabete ni tikinisiga ena ciqoma kina na lewenilotu na edaumeni ena wiliki me dua na yabaki mai na tikinisiga ni veivakadeitaki, sega ni tikinisiga ni papitaiso. O iratou ga na Mataveiliutaki Taumada e ratou na vakadonuya e dua na kena veisau.
O ira na lewenilotu vou era bula kilikili e dodonu me soli vei ira e dua na ivolatara ni valetabu me baleta walega na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki (raica na 26.4.2).
26.5.3
Daukaulotu Gone era Lesu mai ena Nodra Veiqaravi Tani Voli
Ni bera ni vakacavara na nona veiqaravi e dua na daukaulotu gone ka veiqaravi tiko mai vanua tani, ena vakayacora na peresitedi ni kaulotu e dua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. Kevaka e bula kilikili tu o daukaulotu, ena solia o koya e dua na ivolatara. O peresitedi ni kaulotu ena vakaivolataka ka vakadonuya na ivolatara me na cava tiko na kena vakayagataki ni oti e tolu na vula mai na tikinisiga e lesu kina ivale o daukaulotu.
O bisopi ena vakatarogi ira na sa lesu mai ena kaulotu me solia e dua na ivolatara vou ni valetabu ni voleka ni cava na tolu na vula. Ena veikisi vakatotolo eso ni sega ni tiko o bisopi, sa rawa vua me vakadonuya e dua vei rau na nona daunivakasala me na vakayacora na veivakatarogi oqo.
Ena veitabanalevu ni itabagone qase cake, sa rawa vei bisopi me vakadonuya me na vakayacora na veivakatarogi o nona daunivakasala.
Era na qai sota na daukaulotu oti kei na dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki me baleta na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu.
Ena veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu oqo, e rau na railesuva talega kina o bisopi kei na lewe ni mataveiliutaki ni iteki na ivakasala e a soli ena veivakatarogi ni veivakagalalataki nei daukaulotu (raica na 24.8.2). E rau na veitalanoataka na nona toso na daukaulotu, na nona tiko vinaka, kei na veikacivi ena Lotu ena gauna oqo. E ratou na vakayaloqaqataki koya talega me tomana tikoga na nona bula taucoko ena salatu ni tubu kei na veiqaravi vakayalo.
Kevaka e sega ni dua na nona veikacivi ena Lotu na daukaulotu oti, me rau vakadeitaka o bisopi kei peresitedi ni iteki ni sa na tiko e dua. E rawa ni ra vakaturi na daukaulotu oti mera veiqaravi vakaliganicakacaka vakalotu ni valetabu se vakavoladia kevaka e tiko voleka e dua na valetabu (raica na 25.5).
26.5.4
Lewenilotu Sebera ni Yabaki Dua na Nodra Tiko ena Dua na Tabanalevu
Kevaka e dua na lewenilotu e sega ni vakaitikotiko tudei ena dua ga na tabanalevu ena loma ni dua na yabaki, me na dikeva na bisopi na ivolatukutuku nei lewenilotu me vakadeitaka ni sega ni okati kina e dua na ivakatakilakila me baleta na vakatatabu ni lewe ni Lotu.
Ena veitaratara o bisopi se dua na daunivakasala sa lesi vua na bisopi e liu ni bera ni vakayacora e dua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. Kevaka e kila e dua na daunivakasala ni tiko e dua na itukutuku taqomaki, me na tinia sara na veivosaki. Me na tukuna vei nona bisopi me veitaratara kei na bisopi e liu ni sa bera na veivakatarogi.
26.5.5
Ni Oti na Veisere, Veibiu, se Vakamau Bokoci
E rawa ni vakauqeti na bisopi kei na peresitedi ni iteki me rau vakataroga e dua na lewenilotu ka sa veisere se veitawasei vakalawa se dua na vakamau ka sa bokoci mai na otioti ni gauna e a taura kina e dua na ivolatara ni valetabu. Ena veivakatarogi oqo, e rau na veivuke ena nodra vakaqaqacotaki vakayalo na lewenilotu. E ratou na vakadeitaka talega ni sa tomana tikoga na nona bula kilikili vakavaletabu na lewenilotu.
26.5.6
Na Lewenilotu Era Saqata na Wekadra Voleka na Lotu se era Lewena na iLawalawa Vukitani
Sa dodonu mera dau yadrava na bisopi kei na nodra daunivakasala na kena soli na ivolatara vei ira na lewenilotu era saqata na Lotu na wekadra voleka se era lewena na ilawalawa vukitani. O ira na lewenilotu era tu ena ituvaki vakaoqo mena qarauni matua me ra kakua ni nanuma ni na sega ni soli na nodra ivolatara ni valetabu ena vuku ni nodra veimaliwai vakamatavuvale. Sa dodonu mera vakayaloqaqataki mera maroroya tiko na veimaliwai veilomani kei ira na wekadra voleka. E rawa ni soli vei ira e dua na ivolatara ni valetabu kevaka era sauma vakadodonu mai lomadra na taro kece ni ivolatara ni valetabu.
26.5.7
Lewenilotu Era Wiliki Mera Duidui mai na Yago era Sucu Kaya Mai (Transgender)
O ira na lewenilotu era kilai nira duimoimoi ia ka sega ni vaqara na veisau vakavuniwai, na veisele, se kilai raraba na nona veisau mai na yago dina ni sucu kina yago e veibasai (“veisau ni yagonisucu”) e rawa ni ciqoma e dua nai volatara ni valetabu se cakacaka vakalotu ni valetabu.
E dau ciqomi na cakacaka vakalotu ni valetabu me vaka na nona tagane se yalewa e dua na tamata ena nona sucu. Ena vuku ni ka oqo, era na sega ni ciqoma kina na lewenilotu oqo e dua na ivolatara ni valetabu, oka kina e dua na ivolatara ni papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki:
O ira na lewenilotu era sa ciqoma na veivakameautaki digitaki vakavuniwai se veisele me baleta na inaki ni kena tosoi na veisau
O ira na lewenilotu e sa kilai raraba na nodra sa veisau kina veibasai ni yago era sucu kaya vata mai
Sa rawa vei peresitedi ni iteki me veitalanoa kei iratou na Mataveiliutaki ni iWasewase me vakameautaki kina na ituvaki yadua ena veikauwaitaki kei na loloma Vakarisito (raica na 38.6.23 kei na 38.7.7).
26.5.8
Lewenilotu era Vakayacora e Dua na iValavala Ca Bibi
Ena sega ni soli vua e dua na lewenilotu a vakayacora e dua na ivalavala ca bibi na ivolatara ni valetabu me yacova ni sa veivutuni (raica na 32.6). Na gauna ena maliwa ni ivalavala ca kei na soli ni dua na ivolatara e sa biu ki na vakatulewa nei bisopi kei peresitedi ni iteki. E dodonu me rawa ni vakatulewataki ni sa veivutuni dina sara na tamata oya.
26.5.9
Lewenilotu sa Vakacurumi Tale Mai ni Oti na Vakasukai se na Kere Vakacegu
26.5.9.1
Na Lewenilotu Era a Sega ni Vaka Edaumeni
Ni vakacurumi tale e dua na lewenilotu sega ni edaumeni ena papitaiso kei na veivakadeitaki, na bisopi e rawa ni vakatarogi koya me dua nona ivolatara ni valetabu me baleta na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki (raica na 26.4.2). Na veivakatarogi oqo e dau vakayacori ena loma ni dua na macawa mai na gauna e sa vakadeitaki kina me lewenilotu. E dodonu mera tabaki na tagane lewe ni Lotu kina dua na itutu ni matabete ni bera ni soli vei ira e dua na ivolatara ni valetabu.
Ena sega mada ni soli vei ira na lewenilotu oqo na ivolatara mera rawa ni ciqoma kina na nodra edaumeni me yacova ni sa oti e dua na yabaki mai na nodra vakacurumi tale kina Lotu ena papitaiso kei na vakadeitaki.
26.5.9.2
Na Lewenilotu Era a sa Edaumeni Oti.
O ira na lewenilotu era a vaka edaumeni oti ena sega ni soli vei ira e dua na ivolatara cava ga me yacova ni sa vakalesui na nodra veivakalougatataki ni valetabu ena cakacaka vakalotu ni vakalesui mai ni veivakalougatataki (raica na 32.17.2). Ni sa vakalesui mai na nodra veivakalougatataki, sa qai rawa me soli vei ira na lewenilotu ka sa edaumeni oti e dua na ivolatara ni valetabu.