26.

iVolatara ni Valetabu

26.0

iVakamacala Taumada

Na curu kina vale ni Turaga e sa dua na madigi tabu. Mera vakayaloqaqataki ira na lewenilotu o ira na veiliutaki ena tabanalevu kei na iteki mera bula kilikili me tiko na nodra ivolatara ni valetabu vakadonui kevaka mada ga era sega ni tiko voletaka edua na valetabu.

Mera saga ena nodra igu na veiliutaki ena Lotu mera raica nio ira kece era curu kina vale ni Turaga, era savasava mera curu kina (raica na Same 24:3–5). Era na vakayacora na iliuliu ni matabete vakadonui na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu ka solia na ivolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu era sauma vakadodonu kei na yalodina na taro ni veivakatarogi (raica na 26.3 Sa yalataka tu na Turaga ni kevaka era sa savasava ko ira era curu kina Nona vale, ena tiko kina na Nona lagilagi (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 97:15–16).

E dodonu me tiko vei ira na lewenilotu yabaki 8 se qase cake e dua na ivolatara vakabau ni valetabu mera curu kina dua na valetabu. Sa dodonu me ra papitaiso ka vakadeitaki ni ra sa rawa ni ciqoma e dua na ivolatara.

O ira na gone sobu mai na yabaki 8 era vauci vei ira na nodra itubutubu se ra tiko ena nodra vauci na tacidra vei rau nodra itubutubu e sega ni gadrevi me dua na nodra ivolatara (raica na 27.4.1 kei na 27.4.5). Ia, era na vakadeitaka na nodra itubutubu na itukutuku mai na Vakavakarau ni Cakacaka Vakalotu ena VLV (raica na 27.1.2).

Na iwase oqo e vakarautaka na idusidusi vei ira na iliuliu era dau solia na ivolatara ni valetabu. Me na taro ivakasala vua na nona peresitedi ni iteki na bisopi ke tiko na nona taro me baleta na soli ni ivolatara ni valetabu e sega ni saumi tiko ena wase oqo. Sa rawa ni veitaratara na peresitedi ni iteki ki na Valenivolavola ni Mataveiliutaki Taumada me baleta na taro eso.

26.1

Mataqali iVolatara ni Valetabu

Na ivolatara vakabau ni valetabu ena rawa kina vua e dua na lewenilotu me curu ena veivaletabu kece sara. Me ra vakadeitaka na veiliutaki vakamatabete ni ra sa ciqoma na lewenilotu na ivolatara vakabau me baleta na kedra inaki. E tolu tiko na mataqali ivolatara:

1. iVolatara ni valetabu ni veisosomitaki ena papitaiso kei na veivakadeitaki Na ivolatara oqo e baleti ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni era vakayacora tiko na papitaiso kei na veivakadeitaki. E soli vei lewenilotu mai na iVurevure ni iLiuliu kei na Vunivola (VLV). Sa rawa vei lewenilotu me digitaka me ciqoma e dua vei rau na ivolatara tabaki se dua na ivolatara veikauyaki.

   Ena ikuri ni ivakamacala, raica na 26.3.1.

2. iVolatara ni Valetabu vei ira na lewenilotu vakaedaumeni. Na ivolatara oqo sa baleti ira na lewenilotu ka sa caka oti na nodra edaumeni. E na vakatara vei ira na lewenilotu vakaedaumeni me vakaitavi ena veicakacaka vakalotu kece sara ni valetabu me baleti ira na mate. E dau soli vua e dua na lewenilotu mai na VLV. Sa rawa vei lewenilotu me digitaka me ciqoma e dua vei rau na ivolatara tabaki se dua na ivolatara veikauyaki.

   Me ikuri ni ivakamacala, raica na 26.3.2.

3. iVolatara ni valetabu ni cakacaka vakalotu ni bula. Na ivolatara oqo e baleti ira na lewenilotu era na ciqoma na nodra edaumeni se vauci vei watina, itubutubu, se luvedra. E dau soli vakalivaliva ena vakavakarau ni Cakacaka Vakalotu ena VLV. Era na vakayagataka na iliuliu ni matabete na Vakavakarau ni Cakacaka Vakalotu me vakau kina na ivolatara sa vakaleweni oti ki na valetabu ena vanua ena vakayacori kina na cakacaka vakalotu.

   Me curu kina valetabu, o ira na lewenilotu era na yabaki 12 se qase cake ena mua ni yabaki me vakayacori kina na cakacaka vakalotu e dodonu me dua talega vei ira na rua na mataqali ivolatara me ikuri ni ivolatara ni cakacaka vakalotu e bula tiko. Kevaka e gadrevi, sa rawa vei ira na iliuliu ni matabete me ra solia e dua vei ira na ivolatara oqori kei na ivolatara ni cakacaka vakalotu bula ena gauna ni veivakatarogi vata ga. Me ikuri ni ivakamacala, raica na 26.3.3.

   Me ikuri ni ivakamacala me baleta na kena qaravi na cakacaka vakalotu vei ira na bula, raica na wase e 27.

26.2

Taqomaki na iVolatara ni Valetabu

26.2.1

Na Taqomaki ni iVolatara ni Valetabu mai vei ira na iLiuliu ni Matabete

O ira na iliuliu ni matabete era sa vakadonui me na tiko vei ira na ivola ni ivolatara ni valetabu mera na taqomaka sara vakavinaka. E sega tale ni dua na tamata e dodonu me taura. Ni sa vakavoutaka na Lotu na ivola ni ivolatara ni valetabu, era na vakarusa na iliuliu na ivola sa vakayagataki oti.

Mera qarauna na iliuliu ni matabete me kua ni dua e sega vei koya na dodonu me raica na itukutuku ni ivolatara ni valetabu me raica ena VLV.

26.2.2

iVolatara e Yali se Butakoci

Ena kerei ira na lewenilotu o bisopi mera tukuna vua ena gauna totolo duadua ke sa yali se butakoci na nodra ivolatara. Kevaka e se bula kilikili tiko ga na lewenilotu, o bisopi se dua na daunivakasala se vunivola e lesi me na curu ki na VLV me tabaka tale na ivolatara. Ena cava na gauna ni ivolatara vou ena tikinisiga vata ga kei na kena ka soli taumada.

Ena so na gauna edua na lewenilotu e yali se butakoci na nona ivolatara ena sega ni bulataka tiko na ivakatagedegede ni bula kilikili. Ena veigauna vakaoqo, ena bokoca sara vakatotolo na bisopi na ivolatara (raica na 26.2.3).

26.2.3

O Ira Era Vaka iVolatara Era Sega ni Bulataka Tiko na iVakatagedegede ni Bula Kilikili

Kevaka sa vakadeitaka o bisopi ni dua na lewenilotu e tiko na nona ivolatara ni gauna oqo e sega ni bulataka tiko na ivakatagedegede ni bula kilikili (raica na 26.3), ena vakayagataka na VLV me bokoca kina na ivolatara. Kevaka e sega ni tiko na gacagaca oqo, me na veitaratara o bisopi kina valenivolavola ni valetabu me bokoci kina na ivolatara. Kevaka e tiko e dua na nona ivolatara tabaki na lewenilotu, ena kerea o bisopi mai vua na lewenilotu.

26.3

iDusidusi Raraba ni Kena Soli na iVolatara ni Valetabu

O ira na iliuliu ni matabete vakadonui era na vakayacora na veivakatarogi ni bera ni ciqoma e dua na lewenilotu e dua na ivolatara ni valetabu. Sa vakarautaki tu na idusidusi ena VLV. E dodonu mera solia ga na iliuliu ni matabete e dua na ivolatara kevaka e sauma vakadodonu na lewenilotu na taro ni ivolatara ni valetabu.

Na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu e rawa kina vei ira na lewenilotu me ra vakaraitaka ni tiko e dua na nodra ivakadinadina era saga tiko mera talairawarawa kina ivakaro ni Kalou ka muri ira na Nona parofita. Era vakadeitaka talega na iliuliu ni matabete, ena veivakatarogi oqo, ni sa bula kilikili tiko na lewenilotu.

Raica na 26.3.3 me baleta na ikuri ni ivakamacala ena kena vakayacori na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu.

26.3.1

Soli ni iVolatara ni Valetabu ni Veisosomitaki ena Papitaiso kei na Veivakadeitaki

Na ivolatara ni valetabu me baleta na papitaiso veisosomitaki kei na veivakadeitaki e vakadonuya vei ira na lewenilotu mera vakaitavi ena papitaiso kei na veivakadeitaki me baleti ira na mate. E soli vei ira na lewenilotu era se bera ni vakaedaumeni ka ra sa papitaiso ka vakadeitaki.

O ira na lewenilotu era sa vakaedaumeni oti e sega ni soli vei ira e dua na ivolatara me baleta na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki.

Sa rawa vei ira na lewenilotu me tekivu na ivolatara oqo ena Janueri ni yabaki era sa yabaki 12 kina. Sa dodonu mera tabaki na tagane lewe ni Lotu ki na dua na itutu ni matabete ni bera nira taura e dua na ivolatara ni valetabu.

Ena dua na tabanalevu, na bisopi se dua na daunivakasala e lesi ena veivakatarogi vei ira na lewenilotu me baleta na ivolatara ni valetabu ni cakacaka ni papitaiso kei na veivakadeitaki. Ena tabana, na peresitedi duadua ga ni tabana ena vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. (Me baleta e dua me sega, raica na 23.6.1.)

Ena vakamuria tiko na iliuliu oqo na veivakatarogi ni idusidusi ena 26.4. Me kakua ni vakusakusataki na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E ka ni tamata yadua. Ia, na tamata ka vakatarogi e rawa ni sureta na itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko.

Ena solia o iliuliu e dua na ivolatara ki na VLV kevaka sa bula kilikili tiko o lewenilotu. Na ivolatara oqo e gadrevi ga kina na nona saini na lewenilotu kei na dua na lewe ni matabisopi se peresitedi ni tabana.

Na ivolatara me baleta na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki sa rawa ni cakacaka ni sa tabaka mai na VLV e dua na lewe ni matabisopi se na peresitedi ni tabana.

Me baleta na ivakamacala ni kena soli na ivolatara vei ira na lewenilotu era sa vakavakarau tiko mera ciqoma na nodra edaumeni se vauci vua na watina, itubutubu, se gone, raica na 26.3.3.

26.3.2

Soli ni iVolatara ni Valetabu vei ira na Lewenilotu Enidaumeni

Na ivolatara ni valetabu me baleti ira na lewenilotu vakaedaumeni e vakadonuya na lewenilotu me ra vakaitavi ena veicakacaka vakalotu kece sara ni valetabu me baleti ira na mate. E sa soli vei ira na lewenilotu era sa ciqoma oti na nodra edaumeni. (Me baleti ira na lewenilotu era ciqoma na nodra dui edaumeni, raica na 26.3.3.)

Ena tabanalevu, ena vakayacora o bisopi se dua na daunivakasala sa lesi me vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu kei na soli ni ivolatara vei ira era bula kilikili tu. Ena tabana, na peresitedi duadua ga ni tabana ena vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu ka solia na ivolatara.

Ena vakamuria tiko na iliuliu oqo na veivakatarogi ni idusidusi ena 26.4. Me kakua ni vakusakusataki na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E ka ni tamata yadua. Ia, na tamata ka vakatarogi e rawa ni sureta na watina, itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko.

Ena solia o iliuliu e dua na ivolatara mai na VLV kevaka sa bula kilikili tiko o lewenilotu.

Ni oti na veivakatarogi mai vua e dua na lewe ni matabisopi se peresitedi ni tabana, ena veivakatarogi vei ira na lewenilotu ena iteki e dua ena mataveiliutaki ni iteki. Ena sainitaka o koya na nodra ivolatara o ira era bula kilikili. Ena vakayacora e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu na ikarua ni veivakatarogi me baleti ira na lewenilotu era tiko ena dua na tikina. Ena sainitaka talega na nodra ivolatara o ira era bula kilikili. Ena sega ni vakayacora o peresitedi ni tikina na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu vakavo kevaka eratou sa vakadonuya na Mataveiliutaki Taumada.

Ena iteki, e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se dua na vunivola ni iteki ena vakatara ena VLVme vakayagataki na ivolatara ni valetabu. Ena tikina, ena vakaivolataka na ivolatara e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu se dua na vunivola ni tabana ni kaulotu.

Me baleta na ivakamacala ni kena soli na ivolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu era vakavakarau tiko mera ciqoma na edaumeni se vauci vua na watina, itubutubu, se gone, raica na 26.3.3.

26.3.3

Soli ni iVolatara ni Cakacaka Vakalotu ni Bula.

Na ivolatara ni valetabu me baleta na cakacaka vakalotu ni bula e soli ena gauna era vakavakarau tiko kina na lewenilotu ki na:

• Ciqoma na nodra edaumeni (raica na 27.2).

• Vauci vua na watina (raica na27.3).

• Vauci vei rau na nodrau itubutubu ( raica na 27.4).

• Me vauci vei rau na luvedra (raica na 27.4).

Me curu kina valetabu, o ira na lewenilotu era na yabaki 12 se qase cake ena mua ni yabaki me vakayacori kina na cakacaka vakalotu e dodonu me tiko talega na nodra ivolatara ni papitaiso vakaveisosomitaki kei na veivakadeitaki se dua na ivolatara vei ira na lewenilotu vakaedaumeni. Kevaka e gadrevi, sa rawa vei ira na iliuliu ni matabete mera solia e dua vei ira na ivolatara oqori kei na ivolatara ni cakacaka vakalotu bula ena gauna ni veivakatarogi vata ga.

Sa itavi nei bisopi se peresitedi ni tabana kei peresitedi ni iteki me rau vakatarogi ira na lewenilotu ena nodra vakavakarau me ra ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu.

Ena veikisi vakatotolotaki eso ni sega ni tiko rawa na bisopi se peresitedi ni iteki, sa rawa ni vakadonuya e dua vei rau na nona daunivakasala me vakayacora na veivakatarogi oqo. Ena tabana, na peresitedini tabana duadua ga ni tabana ena vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu.

Ena veitabanalevu ni itabagone qase cake, sa rawa vei bisopi kei na peresitedi ni iteki me vakadonuya me na vakayacora na veivakatarogi oqo na daunivakasala.

Ena dua na tikina, ena vakayacora na veivakatarogi oqo na peresitedi ni kaulotu se dua na daunivakasala sa lesi. Era na sega ni vakayacora na veivakatarogi oqo o ira na peresitedi ni tikina vakavo ga ke sa vakadonuya na Mataveiliutaki Taumada mera solia na nodra ivolatara ni valetabu.

Ena vakamuria tiko na iliuliu oqo na veivakatarogi ni idusidusi ena 26.4. Me kakua ni vakusakusataki na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E ka ni tamata yadua. Ia, na tamata ka vakatarogi e rawa ni sureta na watina, itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko.

Ni bera ni soli e dua na ivolatara ni cakacaka vakalotu ni bula , na railesuva o bisopi se peresitedi ni tabana na ivolatukutuku ni lewenilotu me vakadeitaka ni sega ni okati kina e dua na ivakatakilakila me baleta na vakatatabu ni lewe ni Lotu. Ena railesuva talega o koya na itukutuku nei lewenilotu ena nona vakayagataka na Vakavakarau ni Cakacaka Vakalotu ena VLV. Ena sainitaka vakalivaliva na ivolatara ni cakacaka vakalotu me baleti ira na bula kevaka e bula kilikili tiko na lewenilotu ka vakarau tu me ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu. Ena qai vakauta yani vei peresitedi ni iteki se kaulotu ena vakayagataki ni Vakavakarau ni Cakacaka Vakalotu ena VLV.

Ena qai vakataroga na lewenilotu o peresitedi ni iteki se dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu. Ena sainitaka vakalivaliva na ivolatara kevaka e bula kilikili tiko na lewenilotu ka vakarau tu me ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu. Sa qai vakauta ki valetabu ena kena vakayagataki na Cakacaka Vakalotu ena VLV. Kevaka e gadrevi, ena sainitaka talega o koya na nona ivolatara na lewenilotu vakaedaumeni (raica na 26.3.2).

Me baleta na ivakamacala ni nodra vakavakarau na lewenilotu me ra ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu, raica na 27.1.1 kei na 27.1.2.

Me baleta na kedra itukutuku na lewenilotu era vakavakarau tiko mera ciqoma na nodra edaumeni, raica na 27.2.

Na itukutuku me baleti ira na lewenilotu era vakavakarau me ra vauci vua na watina, raica na 27.3.

Na itukutuku me baleti ira na lewenilotu era vakavakarau tiko me ra vauci vei rau na itubutubu, raica na 27.4.

Raica na 27.4.5 kei na 38.4.2 me baleta na ikuri ni lawatu baleta na tiko ena veivauci kei na vauci vei rau na itubutubu.

26.3.4

Soli ni iVolatara ni Valetabu vei ira na Lewenilotu ena Veiwasewase Tu Vakataki Koya

Eso na lewenilotu era vakaitikotiko ena veivanua ka na gadrevi kina na veilakoyaki sau levu se era na sotava na dredre nira saga mera sota vata kei na dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se tabana ni kaulotu. Ena veiituvaki vakaoqo, sa rawa vua edua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se tabana ni kaulotu me sota kei koya na lewenilotu me vakayacora edua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu (raica na 31.4).

Ena solia na iliuliu na ivolatara kevaka e bula kilikili na lewenilotu. Kevaka e kerea na lewenilotu e dua na ivolatara tabaki, e dua na lewe ni matabisopi se peresitedi ni tabana e tabaka vakaivola na ivolatara me baleta na lewenilotu.

Na lawatu oqo e vakayagataki talega vei ira na lewenilotu ena mataivalu era tu ena veivanua tu vakayawa.

26.4

Vakayacori ni Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu

Na valetabu e vale ni Turaga Na curu kina valetabu kei na vakaitavi ena cakacaka vakalotu e tiko kina e dua na madigi tabu. Na madigi oqo e maroroi tu me baleti ira era sa vakarau tu vakayalo ka saga mera bulataka na ivakatagedegede ni Turaga, me vaka na vakatulewa mai vei ira na iliuliu ni matabete vakadonui.

Me vakadeitaki oqo, era na veivakatarogi na iliuliu ni matabete vua na lewenilotu ena kena vakayagataki na taro e ra. Mera kua ni vakuria se vakagalalataka na iliuliu e dua na ka e gadrevi. Ia, e rawa nira moica na taro me veisotari kei na nona yabaki kei na ituvaki ni bula na lewenilotu.

Ena so na gauna era dau vakatataro na lewenilotu ena gauna ni veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E rawa ni vakamacalataka na iliuliu ni matabete na ivakavuvuli taumada ni kosipeli. E rawa talega ni vukei ira na lewenilotu mera kila vinaka na taro ni ivolatara ni valetabu kevaka e gadrevi. Ia, me kua ni vakaraitaka na nona vakabauta, veika e vinakata, se vakadewataka me ivunau se lawatu ni Lotu.

Me kakua ni vakusakusataki na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E ka ni tamata yadua. Ia, na tamata ka vakatarogi e rawa ni sureta na watina, itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko.

26.4.1

Taro ni Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu

1. O vakabauta ka vakadinadinataka na Kalou, na Tamada Tawamudu; Na Luvena, o Jisu Karisito; kei na Yalo Tabu?

2. E tiko na nomu ivakadinadina ni Nona Veisorovaki o Jisu Karisito kei na Nona itavi vaka nomu iVakabula ka Dauveivueti?

3. E tiko na nomu ivakadinadina me baleta na Vakalesui mai ni kosipeli i Jisu Karisito?

4. O tokona na Peresitedi ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ni parofita, daurairai, ka dauvakatakila ka sa ikoya duadua ga na tamata e vuravura e vakadonui me vakayagataka na idola kece sara ni matabete?

   O tokoni ira beka na lewe ni Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua nira parofita, daurairai, ka daunivakatakila?

   O tokoni ira na Vakaitutu Raraba kei ira na iliuliu ni Lotu ena noda vanua?

5. Sa kaya na Turaga ni veika kece me “caka vakasavasava” e Matana (Vunau kei na Veiyalayalati 42:41).

   O tovolea me savasava na nomu vakasama kei na itovo?

   O talairawarawa tiko kina lawa ni tiko savasava?

6. O muria tiko na ivakavuvuli ni Lotu i Jisu Karisito ena nomu bula kei na nomu veimaliwai kei ira na nomu lewe ni vuvale kei ira tale eso?

7. O tokona se tutaka na ivakavuvuli, ivalavala, se ivunau e veisaqasaqa kei na kena ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai?

8. O tovolea tiko mo vakatabuya na Siga ni Vakacecegu, e vale kei ivalenilotu; tiko ena nomu veisoqoni; vakavakarau ka bula kilikili mo vakaivotavota ena sakaramede; ka bulataka na nomu bula me salavata kei na lawa kei na ivakaro ni kosipeli?

9. O tovolea mo dau dina ena veika kece o cakava?

10. O dau sauma vakadodonu na katini?

    O ira na lewenilotu vou era vakasaqara tiko e dua na ivolatara mera vakayacora kina na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki: O lomasoli mo talairawarawa kina ivakaro mo saumi ikatini?

11. O kila ka muria tiko na Vosa ni Vuku?

12. (Na taro oqo me kua ni tarogi vei ira na gone se tabagone.) E tiko beka na nomu icolacola vakailavo se icolacola tale eso vua na watimu e liu se vei ira na gone?

    Kevaka e io, sa taucoko tiko li na sotavi ni nomu veicolacola oqori?

13. (Na taro oqo me kua ni tarogi vei ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni.) O dau maroroya na veiyalayalati o cakava ena valetabu?

14. (Na taro oqo me kua ni tarogi vei ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni.) O dau rokova na nomu madigi tabu mo daramaka na qameni me vaka e dusimaki ena cakacaka vakalotu ni inisitori? (Wilika na itukutuku ni “Daramaki ni Qameni ni Valetabu” era, vei ira yadua na lewenilotu.)

15. E tu beka eso na ivalavala ca bibi ena nomu bula ka dodonu me tusanaki vei ira na matabete vakatulewa me tiki ni nomu veivutuni?

16. O sa kila nio sa savasava mo curu kina vale ni Turaga ka vakaitavi ena veicakacaka vakalotu ni valetabu?

26.4.2

Daramaki ni Qameni ni Valetabu

E ratou vakarautaka na Mataveiliutaki Taumada na veidusimaki oqo me baleta na daramaki ni qameni:

“Na qameni ni matabete tabu e vakananuma vei keda na ilati ena valetabu, na ilati oya e ivakatakarakara ni Jisu Karisito. Nio dara na nomu qameni, o sa daramaka tiko na ivakatakarakara tabu i Jisu Karisito. Nida daramaka eda vakaraitaki nida yalataka meda muri Koya. Na qameni e ivakananumi ni nomu veiyalayalati ni valetabu. E dodonu mo daramaka na qameni ena siga kei na bogi ena nomu bula taucoko. Gauna e dodonu me luvati kina ena vuku ni itaviqaravi e sega rawa ni vakayacori ena kena daramaka na qameni, tovolea mo daramaka tale ena kena gauna totolo. Nio maroroya na nomu veiyalayalati, oka kina na madigi tabu mo daramaka na qameni me vaka sa vakaroti ena cakacaka vakalotu taumada, ona rawata vakalevu cake na loloma veivueti, veitaqomaki, kaukauwa, kei na kaukauwa ni iVakabula.”

Kevaka e tiko nodra vakatataro na lewenilotu me baleta na daramaki ni qameni, mera wilika na wase 38.5.

26.4.3

iKuri ni iDusidusi

Ena vakabibitaka na iliuliu ni matabete vua na lewenilotu na kena gadrevi me taqomaka na nona ivolatara. Me kakua ni kerei ka dodonu me tukuni vakatotolo vua ka solia kevaka e yali se butakoci.

26.5

Soli ni iVolatara ni Valetabu ena iTuvaki Vakatabakidua Eso

26.5.1

Lewenilotu Papitaiso Vou

Na bisopi ena vakatarogi ira na lewenilotu vou ka veiganiti na nodra yabaki me ra ciqoma kina e dua na ivolatara ni valetabu me baleta walega na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki (raica na 26.3.1). Ena vakayacora na veivakatarogi oqo ni oti ga na veivakadeitaki nei lewenilotu, ena loma ni dua na macawa. Kivei ira na tagane, na veivakatarogi oqo e rawa ni vakayacori me tiki ni veivakatarogi ni kena ciqomi na matabete i Eroni. Sa rawa vua e dua na bisopi se peresitedi ni tabana me lesia e dua vei rau na nona daunivakasala me vakayacora na veivakatarogi oqo. Sa dodonu mera tabaki na tagane lewe ni Lotu kina dua na itutu ni matabete ni bera nira taura e dua na ivolatara ni valetabu.

Ena gauna ni veivakatarogi, sa rawa vei bisopi me vakayagataka na Yaca ni Matavuvale Me Vukea na lewenilotu vou me tabaka na yacai koya na lewe ni matavuvale sa mate ka na rawa vua na lewenilotu vou me qarava na cakacaka vakalotu ni valetabu (raica na ”Veivuke ni Yaca ni Matavuvale” ena 25.4.1).

Na lewenilotu qase bula kilikili sa rawa ni ciqoma na nodra edaumeni ni oti e dua taucoko na yabaki mai na gauna era a vakadeitaki kina mera lewe ni Lotu (raica na 27.2.1.1). Mera vakadeitaka na iliuliu ni matabete ni tikinisiga ena ciqoma kina na lewenilotu na edaumeni ena wiliki me dua na yabaki mai na tikinisiga ni veivakadeitaki, sega ni tikinisiga ni papitaiso. O iratou ga na Mataveiliutaki Taumada e ratou na vakadonuya e dua na kena veisau.

26.5.2

Daukaulotu Gone era Lesu mai ena Nodra Veiqaravi Tani Voli

Ni bera ni vakacavara na nona veiqaravi e dua na daukaulotu gone ka veiqaravi tiko mai vanua tani, ena vakayacora na peresitedi ni kaulotu e dua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. Kevaka e bula kilikili tu o daukaulotu, ena solia o koya e dua na ivolatara. O peresitedi ni kaulotu ena vakaivolataka ka vakadonuya na ivolatara me na cava tiko na kena vakayagataki ni oti e tolu na vula mai na tikinisiga e lesu kina ivale o daukaulotu.

O bisopi ena vakatarogi ira na sa lesu mai ena kaulotu me solia e dua na ivolatara vou ni valetabu ni voleka ni cava na tolu na vula. Ena veikisi vakatotolo eso ni sega ni tiko o bisopi, sa rawa vua me vakadonuya e dua vei rau na nona daunivakasala me na vakayacora na veivakatarogi oqo.

Ena veitabanalevu ni itabagone qase cake, sa rawa vei bisopi me vakadonuya me na vakayacora na veivakatarogi o nona daunivakasala.

Era na qai sota na daukaulotu oti kei na dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki me baleta na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu.

Ena veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu oqo, e rau na railesuva talega kina o bisopi kei na lewe ni mataveiliutaki ni iteki na ivakasala e a soli ena veivakatarogi ni veivakagalalataki nei daukaulotu (raica na 24.8.2). E rau na veitalanoataka na nona toso na daukaulotu, na nona tiko vinaka, kei na veikacivi ena Lotu ena gauna oqo. E ratou na vakayaloqaqataki koya talega me tomana tikoga na nona bula taucoko ena salatu ni tubu kei na veiqaravi vakayalo.

Kevaka e sega ni dua na nona veikacivi ena Lotu na daukaulotu oti, me rau vakadeitaka o bisopi kei peresitedi ni iteki ni sa na tiko e dua. E rawa ni ra vakaturi na daukaulotu oti mera veiqaravi vakaliganicakacaka vakalotu ni valetabu kevaka era tiko volekata e dua na valetabu (raica na 25.5).

26.5.3

Lewenilotu Sebera ni Yabaki Dua na Nodra Tiko ena Dua na Tabanalevu

Kevaka e dua na lewenilotu e sega ni vakaitikotiko tudei ena dua ga na tabanalevu ena loma ni dua na yabaki, me na dikeva na bisopi na ivolatukutuku nei lewenilotu me vakadeitaka ni sega ni okati kina e dua na ivakatakilakila me baleta na vakatatabu ni lewe ni Lotu.

Ena veitaratara o bisopi se dua na daunivakasala sa lesi vua na bisopi e liu ni bera ni vakayacora e dua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. Kevaka e kila e dua na daunivakasala ni tiko e dua na itukutuku taqomaki, me na tinia sara na veivosaki. Me na tukuna vei nona bisopi me veitaratara kei na bisopi e liu ni sa bera na veivakatarogi.

26.5.4

Ni Oti na Veisere, Veibiu, se Vakamau Bokoci

E rawa ni vakauqeti na bisopi kei na peresitedi ni iteki me rau vakataroga e dua na lewenilotu ka sa veisere se veitawasei vakalawa se dua na vakamau ka sa bokoci mai na otioti ni gauna e a taura kina e dua na ivolatara ni valetabu. Ena veivakatarogi oqo, e rau na veivuke ena nodra vakaqaqacotaki vakayalo na lewenilotu. E ratou na vakadeitaka talega ni sa tomana tikoga na nona bula kilikili vakavaletabu na lewenilotu.

26.5.5

Na Lewenilotu Era Saqata na Wekadra Voleka na Lotu se era Lewena na iLawalawa Vukitani

Sa dodonu mera dau yadrava na bisopi kei na nodra daunivakasala na kena soli na ivolatara vei ira na lewenilotu era saqata na Lotu na wekadra voleka se era lewena na ilawalawa vukitani. O ira na lewenilotu era tu ena ituvaki vakaoqo mena qarauni matua me ra kakua ni nanuma ni na sega ni soli na nodra ivolatara ni valetabu ena vuku ni nodra veimaliwai vakamatavuvale. Sa dodonu mera vakayaloqaqataki mera maroroya tiko na veimaliwai veilomani kei ira na wekadra voleka. E rawa ni soli vei ira e dua na ivolatara ni valetabu kevaka era sauma vakadodonu mai lomadra na taro kece ni ivolatara ni valetabu.

26.5.6

Lewenilotu Era Wiliki Mera Duidui mai na Yago era Sucu Kaya Mai (Transgender)

E dau ciqomi na cakacaka vakalotu ni valetabu me vaka na nona tagane se yalewa e dua na tamata ena nona sucu. O ira na lewenilotu bula kilikili ka sega ni vaqara mera veisautaka na yago era a sucu vata kaya mai ena veisele vakavuniwai, se na kedra ivakatakilakila e rawa nira ciqoma edua nai volatara ni valetabu se cakacaka vakalotu ni valetabu. (Ena ivakamacala ni kena veisautaki na ivakatakilakila, raica na 38.6.23.)

O ira na lewenilotu era a taura na ikalawa mera veisau ka ra sa lesu tale ki na yagodra dina ni sucu ka bula kilikili tiko ka yalataka mera na muria na ivakaro ni Kalou, sa rawa nira ciqoma edua na ivolatara kei na cakacaka vakalotu ni valetabu.

Erau na veivakasalataki o bisopi kei na peresitedi ni iteki me vakatulewataki na veiituvaki yadua ena yalo ni kauwai kei na loloma Vakarisito. Era na taro ivakasala na peresitedi ni iteki kei na peresitedi ni tabana ni kaulotu ki na Mataveiliutaki ni iWasewase.

Me baleta na ikuri ni ivakamacala, raica na 38.6.23

26.5.7

Lewenilotu era Vakayacora e Dua na iValavala Ca Bibi

Ena sega ni soli vua e dua na lewenilotu a vakayacora e dua na ivalavala ca bibi na ivolatara ni valetabu me yacova ni sa veivutuni (raica na 32.6). Na gauna ena maliwa ni ivalavala ca kei na soli ni dua na ivolatara e sa biu ki na vakatulewa nei bisopi kei peresitedi ni iteki. E dodonu me rawa ni vakatulewataki ni sa veivutuni dina sara na tamata oya.

26.5.8

Lewenilotu sa Vakacurumi Tale Mai ni Oti na Vakasukai se na Kere Vakacegu

26.5.8.1

Na Lewenilotu Era a Sega ni Vaka Edaumeni

Ni vakacurumi tale e dua na lewenilotu sega ni edaumeni ena papitaiso kei na veivakadeitaki, na bisopi e rawa ni vakatarogi koya me dua nona ivolatara ni valetabu me baleta na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki (raica na 26.4.2). Na veivakatarogi oqo e dau vakayacori ena loma ni dua na macawa mai na gauna e sa vakadeitaki kina me lewenilotu. E dodonu mera tabaki na tagane lewe ni Lotu kina dua na itutu ni matabete ni bera ni soli vei ira e dua na ivolatara ni valetabu.

Ena sega mada ni soli vei ira na lewenilotu oqo na ivolatara mera rawa ni ciqoma kina na nodra edaumeni me yacova ni sa oti e dua na yabaki mai na nodra vakacurumi tale kina Lotu ena papitaiso kei na vakadeitaki.

26.5.8.2

Na Lewenilotu Era a sa Edaumeni Oti.

O ira na lewenilotu era a vaka edaumeni oti ena sega ni soli vei ira e dua na ivolatara cava ga me yacova ni sa vakalesui na nodra veivakalougatataki ni valetabu ena cakacaka vakalotu ni vakalesui mai ni veivakalougatataki (raica na 32.17.2). Ni sa vakalesui mai na nodra veivakalougatataki, sa qai rawa me soli vei ira na lewenilotu ka sa edaumeni oti e dua na ivolatara ni valetabu.