Seminelí
Molonai 7:20–43: Ko Hono Maʻu ʻo e ʻAmanaki Leleí ʻia Kalaisi


“Molonai 7:20–43: Ko Hono Maʻu ʻo e ʻAmanaki Leleí ʻia Kalaisi,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Molonai 7:20–43,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Molonai 7:20–43

Ko Hono Maʻu ʻo e ʻAmanaki Leleí ʻia Kalaisi

ʻĪmisi
Fofonga fiefia ʻa Kalaisi ki ha kiʻi tamasiʻi

Kuo ʻi ai nai ha taimi naʻá ke fiemaʻu ai ke ke ongoʻi ha ʻamanaki lelei lahi ange ʻi hoʻo moʻuí? Naʻe lekooti ʻe Molonai, ʻa ia naʻe hē toko taha holo ʻi ha ngaahi taʻu lahi hili hono fakaʻauha hono kakaí, ʻa e ngaahi lea ʻa ʻene tamaí fekauʻaki mo e ʻamanaki lelei te tau lava ʻo maʻu ʻia Kalaisi ki ha ngaahi meʻa maʻongoʻonga ange ʻe hoko mai. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke ongoʻi ha ʻamanaki lelei lahi ange ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisi.

Tokoni ki he kau akó ke nau lava ʻo fakatokangaʻi ʻa e ivi tākiekina ʻo e Fakamoʻuí ʻi heʻenau moʻuí. Kumi ha ngaahi faingamālie ke fakamamafaʻi ai ʻa e mālohi langaki moʻui mo e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻo hangē ko hono lekooti ʻi he folofolá. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakalaulauloto ki he founga kuo fakamaʻamaʻa ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻenau ngaahi kavengá mo tokoniʻi kinautolu ke nau kātekina ʻa e ngaahi faingataʻá. Poupouʻi kinautolu ke tafoki ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he tui.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke lau ʻa e 1 Pita 3:15 pea fakalaulauloto ki he founga ʻoku ʻoange ai ʻe Sīsū Kalaisi ha ʻamanaki lelei kiate kinautolú.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Puke ‘a e meʻa kotoa pē ʻoku leleí

Kapau ʻe lava, teuteuʻi ha tēpile mo ha ngaahi meʻa ʻe ngalingali fiemaʻu ʻe he kau akó mo ha ngaahi meʻa he ʻikai fiemaʻu ʻe he kau akó (hangē ko ʻení, ʻe lava ke ʻi ai ha fanga kiʻi fakaneifua ifo ʻi he tēpilé pea pehē ki ha vesitapolo motuʻa mo ha ngeʻesi kofukofu lole). Kamata ʻaki hono fakaafeʻi ʻa e kau akó ke omi ʻo “puke” ha meʻa ʻe taha te nau fili. Fehuʻi ange pe ko e hā ne nau fili ai ʻa e meʻa ne nau filí pea te nau pehē nai ko ha “meʻa lelei” ia.

Naʻe pehē ʻe Molomona ʻi he Molonai 7, naʻá ne fie tokoni ki hono kakaí ke nau ʻilo ʻa e founga te nau lava ai ʻo “puke ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku leleí” (veesi 21).

  • ʻI hono fakaʻaongaʻi ʻe Molomona ʻa e kupuʻi lea “meʻa leleí,” ʻokú ke pehē naʻá ne ʻuhingá ki he hā?

  • Ko e hā ha “ngaahi meʻa lelei” fakalaumālie mo taʻengata te ke puke, pe maʻu, ʻi he moʻuí ni pe moʻui ka hokó?

Mahalo te ke manatuʻi naʻe akoʻi ʻe Molomona ʻi he Molonai 7:12–19, ko e ngaahi meʻa lelei kotoa pē ʻoku haʻu ia meia Sīsū Kalaisi. Lau ʻa e Molonai 7:20–26, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe Molomona fekauʻaki mo e founga ke maʻu ai ʻa e ngaahi meʻa lelei ko ʻení meia Kalaisí.

  • Ko e hā naʻá ke maʻú?

    Kapau ʻe fiemaʻu, fakamatalaʻi ange naʻe fakamamafaʻi ʻe Molomona ʻoku fiemaʻu ke tau tui kia Sīsū Kalaisi. Naʻe akoʻi ʻe Molomona, naʻe fekauʻi mai ʻe he Tamai Hēvaní ha kau ʻāngelo ke akoʻi fekauʻaki mo Hono ʻAló, ke tokoniʻi kitautolu ke tau tui kia Kalaisi.

  • Ko e hā ha ngaahi fakamatala te ke lava ʻo fakakaukau ki ai naʻe fekauʻi mai ai ʻe he Tamai Hēvaní ha kau ʻāngelo ke fakahā ko Sīsū Kalaisi ʻa e Fakamoʻui ʻo e māmaní?

ʻE lava ke kau ʻi ha ngaahi tali ʻe niʻihi ʻa e kau ʻāngelo naʻe haʻu kia ʻĀtama mo ʻIví (Mōsese 5:6–9), Tuʻi ko Penisimaní (Mōsaia 3:1–11), mo e kau tauhisipí (Luke 2:10–12).

Ko e ʻuhinga ʻo e ʻamanaki leleí

Ke tokoniʻi koe ke ke teuteu ke ako lahi ange fekauʻaki mo e ngaahi akonaki ʻa Molomona kau ki he ʻamanaki leleí, lau ʻa e fakamatala ko ʻení meia ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

Kimuʻa pea hokosia hoku taʻu 12, ne tuʻo ua ʻa e pau ke hola homau fāmilí mei homau ʻapí pea kamata foʻou ʻi he lotolotonga ʻo e fekeʻikeʻí, manavasiʻí, mo e veiveiua ne tupu mei he taú mo e faikehekehe fakapolitikalé. Ko ha taimi loto-hohaʻa ia kiate au. …

Naʻe ʻilonga ʻi māmani ʻa e taimi ko ʻeni ʻo e siva e ʻamanakí hili e Tau Lahi ʻa Māmani Hono II. Naʻe ʻilonga foki ia ʻiate au.

ʻI he ngaahi ʻaho ko ia ʻo hoku ngaahi taimi tuenoa tahá, ne u faʻa fifili, “ʻOku kei ʻi ai nai ha ʻamanaki lelei ʻi he māmaní?” (Dieter F. Uchtdorf, “ʻOku ‘Iate Kitautolu ʻa e ʻOtuá,” Liahona, Mē 2021, 8)

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻoku ongoʻi ai ʻe he kakaí ʻoku siʻi ke toe ʻi ai ha ʻamanaki lelei ʻi he ʻahó ni?

Fakakaukau ke hiki e ngaahi tali ʻa e kau akó ʻi he palakipoé.

Naʻe manatu ʻa ʻEletā ʻUkitofa ʻo pehē “lolotonga e lōmekina ʻo e māmaní ʻe he veiveiuá, mamahí, tāufehiʻá, mo e manavasiʻí,” naʻá ne maʻu ha meʻa naʻá ne “fakafonu [ia] ʻaki e ʻamanaki leleí” (“ʻOku ‘Iate Kitautolu ʻa e ʻOtuá,” Liahona, Mē 2021, 8).

ʻOkú ke aʻusia nai ha siva ʻo e ʻamanakí ʻi hoʻo moʻuí? Fakakaukau ki he meʻa ʻokú ne ʻomi kiate koe ʻa e ʻamanaki leleí ʻi he ngaahi tūkunga faingataʻa tahá. ʻI he hokohoko atu hoʻo ako e lēsoni ko ʻení, kumi ha ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke fakafonu koe ʻaki ʻa e ʻamanaki leleí.

‘Oku akonaki ‘a Molomona fekauʻaki mo e ‘amanaki leleí

Lau ʻa e Molonai 7:40–44, ʻo kumi ʻa e founga ʻoku fekauʻaki ai ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí mo e ʻamanaki leleí.

Mahalo te ke fie fakamahinoʻi ange, ko ha konga ʻo e alēlea ko ʻení, ʻoku akoʻi foki ʻe Molomona ʻoku fiemaʻu ʻa e manavaʻofá ke [maʻu] ʻa e ngaahi meʻa lelei kotoa pē ʻoku haʻu meia Kalaisí. ʻE aleaʻi ʻa e manavaʻofá ʻi he lēsoni hokó.

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e veesi 41 ʻi hoʻo lea pē ʻaʻau?

Ko ha moʻoni mei he ngaahi akonaki ʻa Molomoná

Ko ha foʻi moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako meia Molomoná kapau te tau ngāue ʻi he tui kia Sīsū Kalaisi, ʻe lava ke tau maʻu ha ʻamanaki lelei ʻi Heʻene Fakaleleí ke fokotuʻu kitautolu ki he moʻui taʻengatá.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke maʻu ʻa e ʻamanaki lelei ʻia Sīsū Kalaisí?

    ʻI he tali ʻa e kau akó, tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻikai ko ha fakaʻamu fakamāmani ʻa e faʻahinga ʻamanaki lelei ko ʻení. Ko e ʻamanaki lelei ʻia Sīsū Kalaisí ʻoku totonu ke fakafonu ʻaki ia ʻa e fakapapau ʻe lava pē ke tau taau mo e moʻui taʻengatá.

  • Ko e hā ka fiemaʻu ai ke tau angalelei, pe “angamalū, mo loto-fakatōkilalo” (Molonai 7:43), ke ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí mo maʻu ha ʻamanaki lelei?

Ke vakai ki ha sīpinga ʻo ha taha naʻá ne maʻu ha ʻamanaki lelei ʻi he tui kia Sīsū Kalaisí, toe vakaiʻi ha taha ʻo e ngaahi fakamatala ko ʻení. ʻI hoʻo fai iá, kumi ʻa e founga naʻe aʻusia ai ʻe he tokotahá ʻa e ʻamanaki leleí ʻia Sīsū Kalaisí.

Fili ha taha ʻo e ngaahi fakamatala ko ʻení ke vahevahe mo e kalasí, pe ʻai ke maau kotoa ʻa e ngaahi fakamatalá pea fakaʻatā e kau akó ke nau fili pe ko e fakamatala fē te nau fie lau pe mamataʻí.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vahevahe ha taimi ne nau aʻusia ai ʻa e ʻamanaki leleí ʻi hono ngāue ʻaki ʻo e tui kia Sīsū Kalaisí pea mo e founga naʻe mei kehe ai ʻa e tūkungá ka ne taʻeʻoua ʻa e ʻamanaki lelei ko iá.

ʻOku mahuʻinga ke fakatokangaʻi neongo ʻetau fakahaaʻi ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí mo maʻu ha ʻamanaki lelei ki he ngaahi tāpuaki ʻokú Ne foakí, te tau kei aʻusia pē ha ngaahi taimi faingataʻa ʻi heʻetau moʻuí. Ka ʻi he hokohoko atu ʻetau tui ki he Fakamoʻuí mo tokanga taha kiate Ia mo e moʻui taʻengata ʻokú Ne fakaʻatā maʻatautolú, te tau maʻu ʻa e ʻamanaki lelei ʻoku tau fekumi ki aí.

ʻI he ʻekitivitī ko ʻení, fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau ngāue fakataha ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki ke fakakakato ʻa e laʻipepa tufá.

Ko Hono Maʻu ʻo e ʻAmanaki Leleí ʻia Sīsū Kalaisí

Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)—“Molonai 7:20–43: Ko Hono Maʻu ʻo e ʻAmanaki Leleí ʻia Kalaisi”

Ke tokoni ke ke fakakaukau ki he founga ʻe lava ke liliu ai ʻetau moʻuí ʻe he maʻu ʻo e ʻamanaki leleí ʻi ha ngaahi tūkunga kehekehe koeʻuhí ko Kalaisí, fili ha taha ʻo e ngaahi tūkunga ko ʻení (pe faʻu ha tūkunga pē ʻaʻau):

  • Kuo toe foki ʻa Sēmisi ki ha ngaahi tōʻonga angahala naʻá ne fakakaukau kuó ne liʻaki.

  • Kuo ʻikai toe haʻu e tamai ʻa Peiká ki he lotú pea kuó ne pehē ʻoku ʻikai ke ne toe tui ki he ʻOtuá.

  • ʻOku fāifeinga ʻa ʻAnalisi ke fakakakato kotoa ʻene ngaahi ngāue ʻi he akó, ngāueʻangá mo e ʻapí.

Fakaʻosi ʻa e ongo kupuʻi lea ko ʻení, ʻo fakahaaʻi ʻa e founga ʻe lava ke kehe ai e vakai ʻa e tokotahá ki hono tūkungá:

  • ʻI he ʻikai ha ʻamanaki lelei ‘ia Sīsū Kalaisí,

  • ʻI he ʻi ai ha ʻamanaki lelei ʻia Sīsū Kalaisí,

Aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • ʻE lava fēfē ke ngāue ʻaki ʻe he tokotahá ni ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí? Vakai pe te ke lava ʻo maʻu ha potufolofola ke fakakau ʻi hoʻo talí.

  • ʻE tokoni fēfē hono ngāue ʻaki ʻa e tuí ʻi he founga ko ʻení ke maʻu ʻe he tokotahá ni ha ʻamanaki lelei lahi ange ʻia Sīsū Kalaisi?

  • Ko e hā te ke talaange ki he tokotahá ni kapau te ne fehuʻi atu pe ko e hā ʻokú ke maʻu ai ha ʻamanaki lelei ʻia Sīsū Kalaisí? (Vakai, 1 Pita 3:15.)

Hili hono fakakakato ʻe he ngaahi kulupú ʻa e ʻekitivitií, fakaafeʻi kinautolu ke ʻai haʻanau tokotaha lea ke ne vahevahe ha taha ʻo e ngaahi meʻa ne nau talanoa ki ai ʻoku nau pehē ʻe ʻaonga tahá.

Vahevahe hoʻo fakamoʻoni fekauʻaki mo e maʻu ha ʻamanaki lelei ʻi he Fakamoʻuí. Manatuʻi ʻoku ʻi ai ha niʻihi hoʻo kau akó ʻoku fekumi ki ha ʻamanaki lelei lahi ange ʻi heʻenau moʻuí. ʻE lava ke hoko hoʻo fakamoʻoní mo e ngaahi fakamoʻoni ʻa honau kaungā-akó ko ha tāpuaki maʻongoʻonga kiate kinautolu pea ueʻi fakalaumālie kinautolu ʻaki ha ʻamanaki lelei ʻoku lahi angé.