Liahona
Bipungidi, Bukola, ne Milayi
October 2025 Liahona


“Bipungidi, Bukola, ne Milayi,” Liahona, Ngondu wa Dikumi 2025

Mukenji wa ku Ngonduwa MulundaNgondu wa Dikumi 2025

Bipungidi, Bukola, ne Milayi

Ntempelo udi muaba munena wa bukola ne wa bukubi mulaya bena lulamatu kumpala kua dilua dibidi dia Mukalenga Yezu Kilisto

Tshimfuanyi tshia Joseph Smith muimana kumpala kua Ntempelo wa Kirtland

Tshimfuanyi tshia Joseph Smith kudi Dan Burr

Mu Ngondu Muitanu 1833? nkabua wanyi muinayi Asahel Perry ne bamua balunda benda bakenza luendu bafumina ku Nord kua New York batangila mu Kirtland, Ohio Kabavua bidimba bia Ekelezia mupiamupia muasulula, kadi bakajinga kumona Joseph Smith Bakafika anu pa dîba divuabu ne bua kubuela mu tshisangilu tshia kumpala tshivuabu benza bua kuakula bua dibaka dia Ntempelo wa Kirtland

Panyima pa bamana kutuadija tshisangilu, Muprofete wakafila mudimu wa kuibaka ntempelo Pashisha wakalomba bonsu bavua muaba awu bua kuleja muvuabu badiumvua bua mudimu munena ewu Babunyi bakandamuna ne Ekelezia uvua mupela bikola bua kuambula mudimu ewu Bakela meji bua kuibaka nzubu mukesa avua kayi ulomba makuta a bungi

Munkatshi mua muyuki, nkambua Perry ne balunda benda bakasangisha makuta abu ne ku kumbajabu Bavua ne makuta makumbana bua kufuta luendu luabu lua kupingana nebua kufila mapa bua kuibaka ntempelo? Tususa tukesa pashisha, kakuanyi wakaya kudi Joseph smith, kupatula makuta atanu a dolare a tshinjanja tshia or ne kupesha Muprofete (Tshinjanja etshi lelu tshidi mua kuikala ne mushinga wa dolare nkama ya bungi!)

Joseph wakimana kumpala kua tshisangilu ne kujulaye tshinjanja Pashisha, kuakulayi ne dikima, wakamba ne “mudimu uvua mutuadija ne nzubu [wa Mukalenga] uvua ne bua kuibaka bilondeshila mushindu“ uvua Mukalenga Yezu Kilisto muleja

Dîku dia Perry diakalua kubuela mu Ekelezia mu Kirtland, kupeta mabenesha a mu ntempelo bidimu ndambu pashisha mu ntempelo wa Nauvoo, ne pashisha kusabukabu mikuna bua kuya mu Utah

Mu tshikondu tshivuabu bajidila Ntempelo wa Kirtland mu 1836, uvua mukesa menemena bua bansantu bunso ba matuku a ndekelu bavua basua kubuela mu dijidibua dienda Bu muvua ekelezia wenda udiunda, bungi bua bansantu bavua babuela mu bisangilu pambelu buakalua pabu kuvula Mulombodi Mukulu James E. Faust (1920–2007), uvua musadila bu mulombodi wanyi wa dikunji pamvua nsonga ne mubedi pamvua mubikidibua bu mukokeshi munena mu 2007 wakafila mmuenenu ewu bua ntempelo muibidi wa ekelezia:

“Kumpala kua kujikijabu ntempelo wa Nauvoo mu 1846 bansantu bavua ne bua kupetangana pambelu, nangananga pabuipi ne ntempelo, bua kumvua Joseph ne balombodi bakuabu ba Ekelezia bakula Imua misangu binunu ne binunu bivua bibuela mu bisangulu ebi—imua misangu nansha muvuaku mashika

“Bu muvua [Mukulu] George A. Smith muamba mu mushindu wenda wa tuseku, ‘Mu matuku a Muprofete Joseph … [ekelezia] wakatanta bikola pambelu.

Tudi ne dianyisha bua mudi Ekelezia wa Yezu Kilisto wa Bansantu ba Matuku Aa Ndekelu wenda utanta pambelu, munzubu, ne pa buloba bujima Ditanta didi diangata dibaka dia ntempelo lukasa lukola luvua kaluyi luanji kumueneka “bilondeshila tshilejelu tshivuabu baleja—tshilejelu tshia misangu yonsu bua kupete mabenesha, kudijidila, ditabuja ne didifila

Tshimfuanyi tshia Ntempelo wa Kirtland

Bukenka bua Butumbi—Ntempelo waKirtland, kudi Glen S. Hopkinson, kabena mua kutentula

Bua tshinyi Ntempelo ya bunyi nunku?

“Bakadi batudianjidila bakafila meyi a buprofete ne ntempelo neyikala mu matunga a ku Nord ne ku Sud kua Amerique, mu bidiila bia mu mbuu wa Pacifique, ku Mputu ne miaba mikuabu“ Mulombodi Mukulu Eza Taft Benson (1899–1994) wakamba bidimu makumi a bungi kumpala. “Bikala mudimu wa dipikudibua ne bua kuenzeka mu bungi buawu, bidi bikengela ntempelo nkama ne nkama.

Mulombodi Mukulu Russell M. Nelson wakamba ne tudi tuibaka ntempelo mu lukasa lutu kaluyi luanji kuikala lelu “bualu bua Mukalenga mmutuambila bua kuenza nunku. Mabenesha a ntempelo adi ambuluisha bua kusangisha Isalele ku nseka yonsu ibidi ya tshilamba. Mabenesha kabidi adi ambuluisha bua kulongolola tshisamba tshiambuluisha bua kulongolola buloba bua Dilua Dibidi dia Mukalenga”

Mu disambila dienda dia dijidila Ntempelo wa Kirtland, Joseph Smith wakasambila ne bantu bonsu babuela ku tshibi tshia nzubu wa Mukalengabumvua bukola bueba. …

“Ne tudi tukulomba, Tatu wa Tshijila, bua basadidi beba badi mua kupatuka mu nzubu ewu ne bukola bueba, ne dîna dieba didi mua kuikala pa mutu pabu, ne butumbi bueba budi mua kubanyinguluka, ne banjelu beba badi mua kubalama“ (Dilongesha ne Bipungidi 109:13, 22; emphasis added; tangila kabidi mverse 23).

Pandi mbala mverse eyi, ndi ngela meji pa tshikena kumona tshia Nefi tshia matuku a ndekelu. Funda miaku ya muomumua: “Ne biakalua ne mema,Nefi, ngakamonabukola bua Muana wa Mukoku wa Nzambi , ne buakatuluka pa mutu pa bansantu ba mu ekelezia wa Muana wa Mukoku, ne pa mutu pa bantu ba tshipungidi ba Mukalenga, bavua batangalaka pa mpala yonsu wa buloba; ne bavua bavuala biluilu bia buakuana ne bukola bua Nzambi mu butumbi“ (1 Nefi 14:14; emphasis added).

Ndi ngitabuja ne Ntempelo ya mu matuku a ndekelu idi ne mudimu munena mu dikumbana dia diyi dia buprofete dia Nefi ne idi ne mushinga wa bungi mu bukubi ne mu mulayi udiye mupesha bena lulamatu kumpala kua dilua dibidi.

Kukadi bidimu bia bungi, pamvua nsadila bu muepiskopo wa tshikongu tshia universite, nsongakaji mukuabu wa mu tshikongu tshianyi wakansankisha bikola. Utshidi unsankisha ne lelu. Nudi bamumanya bu mulombadi Emily Belle Freeman, Mulombodi munena waba nsongakaji. Mu muyuki wa matuku mashala aa mu mpungilu munena, wakalongesha ne kupitshila ku Ntempelo Yezu Kilisto udi utufikisha ku Nsombelu wa mu nyuma mu Ntempelo.

“Dîba dionsu dindi mpitshila ku tshibi tshia Nzubu wenda, ntu ngumvua malanda makola a bipungidi adi pankatshi petu nenda” Mulombodi Freeman wakamba. “Ndi mukezuka ne nyuma wenda, muambikibua ne bukola buenda, ne mutekibua pamuaba bua kuibaka bukalenga buenda”

Bukola Budibu Balaya

Mulombodi Mukulu Nelson ukadi muakula misangu ya bungi bua bukola bua Yezu Kilisto budi mu bipungidi bia mu Ntempelo “Kuangata mutshi wa tshikokedi ne Musungidi kudi kumvuija ne udi ne makanda ne bukola bua bupikudi buenda wakamba. Mulombodi Mukulu Nelson wakalongesha kabidi:

“Patudi tulama bipungidi bietu bia ku Ntempelo, tudi tupeta bukola bua Mukalenga. Mu Ntempelo, tudi tupeta bukubi ku malu mabi a pa buloba.”

“Mishinga minena ya [Musungidi] idi itulamatshisha kudiyi kupitshila ku bipungidi bia tshijila bia buakuidi. Pashisha, patudi tulama bipungidi bietu, udi utuambika ne bukola buenda bua londopu, ne kukolesha. Ne mmunyi mutudi mua kuikala dijinga ne bukola buenda mu matuku adi kumpala.”

“Bukola bua mu lungenyi ne bua mu nyuma budi bantu betu nabu dijinga mpindiewu ne bua matuku adi kumpala mbukola bua Nzambi Tatu ne bua muanenda, Yezu Kilisto. Tudi tupeta bukola buabu patudi tuenza nabu bipungidi ne tubillama

Bukola bua ku Dîulu budi ne mushinga, bana betu baluma ne bakaji, bualu bua tudi mu buloba bubi. Kakuyi bukola ebu, katuena ne mua kutanta “dituku dia dilua dienda” anyi “kuimana padiye umueneka” (Malaki 3:2). Katuena bamanya dîba dialua dituku adi to, kadi mutumibua wenda ukadi mutumibua bua “kulongolola njila” wa dilua dienda (Malaki 3:1). Kadi padi, buloba kabuena buenda buya ne lutulu ku dituku adi.

Tudi dijinga ne bukola bulaya badi ne lulamatu bua kutuambuluisha:

  • Tulekela Nzambi Alombola nsombelu yetu.

  • Tonda ne semena kudi Mukalenga.

  • Benesha, kankamika, lombola ne sadila.

  • “Kutantamena ntatu, mateta, ne tunyinganyinga” (tangilaMosiya 3:19).

  • Kupeta ditalala ne disanka mu Kilisto patudi tuendela mu njila wa bipungidi.

  • Dilongolola “bua dituku dia kapia” ne “kabutu ka bantu babi” ( Dilongesha ne Bipungidi 109:46).

  • Kumbaja mudimu wa Mukalenga kumpala kua dilua dienda.

Ntempelo wa Tucson Arizona

Photograph of dome of Tucson Arizona Temple by James Whitney Young

Nsentedi ya Lupandu

Mudimu wa Tatu wa mu Dîulu wa butumbi ngua “kukumbaja dibenga kufua ne moyo wa tshiendelela wa muntu” (Mose 1:39). Ntempelo yonsu udi bu nsentedi wa pa buloba bua bulongolodi bua Nzambi bua Lupandu, mutangila ku mudimu munena wa Musungidi mu mudimu ne butumbi abu.

Muikala ne bukola buenda, muntu yonsu udi ulama bipungidi muluma anyi mukaji—musedibua anyi kayi musedibua—udi ulama bipungidi bia Ntempelo ne lulamatu neabeneshibua mu moyo ewu ne mu moyo udi ulua.

Mulombodi Mukulu Nelson mmulaya ne: “Kipatshila kadi yonsu wa kutudi ukeba nka kuikala bambikibua ne bukola buenda mu nzubu wa Mukalenga, basuikibua ne mu mêku, ne lulamatu ku bipungidi bienza mu Ntempelo bidi bituambulusha bua kupeta dipa ditamba bunena dia Nzambi—mbuena kuamba ne moyo wa tshiendelela. Mishinga ya Ntempelo ne bipungidi biwudi wenza momu nsapi ya kukolesha nsombelu weba, dibaka dieba ne dîku, ne bukokeshi bueba bua kutantamena buluishi bua muluishi. Dikukuila dieba mu Ntempelo ne mudimu weba bua bankambua beba nebikuudijila masanka a bungi ne ditalala ne nebikolesha dipangadika dienba dia kushala mu njila wa tshipungidi.”

Bu mupostolo wz Mukalenga Yezu Kilisto, ndi njadika ne bintu ebi mbilelela.

Notes

  1. TangilaStephen C. Perry letter to Wilford WoodruffNgondu wa Dikumi ne Umua.21, 1884, Church History Library, catalog.ChurchofJesusChrist.org.

  2. James E. Faust, “Salt Lake Tabernacle Rededication,” Liahona ,Ngondu Muitanu 2007 , 39.

  3. The Teachings of Ezra Taft Benson(1988), 247.

  4. Russell M. Nelson, “The Lord Jesus Christ Will Come Again,” Liahona, Ngondu wa Dikumi ne Umua. 2024

  5. Emily Belle Freeman, “Walking in Covenant Relationship with Christ,” Liahona, Ngondu wa Dikumi ne Umua 2023, 79.

  6. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” Liahona , Ngondu wa Dikumi ne Umua. 2022, 97

  7. Russell M. Nelson, “The Lord Jesus Christ Will Come Again,” 121.

  8. Russell M. Nelson, “The Temple and Your Spiritual Foundation,” Liahona, Ngondu wa Dikumi ne Umua 2021, 94.

  9. Russell M. Nelson, in Kevin W. Pearson, Utah Area Broadcast,Ngondu wa Dikumi ne Umua 20, 2024?utah.ChurchofJesusChrist.org.

  10. See Neil L. Andersen, “Spiritual Whirlwinds,” Liahona?, Ngondu Muitanu 2014, 18.

  11. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” 96.

  12. Russell M. Nelson, “As We Go Forward Together,” Liahona, NgonduMuinayi.2018, 7.