“Asa Na Kamo diha sa Liyok sa Garbo?,” Liahona, Dis. 2024.
Asa Na Kamo diha sa Liyok sa Garbo?
Aron makagawas sa liyok sa garbo, kinahanglan natong ilhon nga ang matag panalangin nga atong madawat naggikan sa Langitnong Amahan.
Adunay naglabi nga sundanan sa kinaiya diha sa Basahon ni Mormon nga kasagaran nga gipasabot nga “ang liyok sa garbo.” Gibalik-balik kini kanunay nga ang usa ka tawo magsugod sa pagsabot nga ang Ginoo ug ang Iyang mga propeta naningkamot sa pagtudlo kanato og importante nga butang—nga tingali ang pag-apil niinii sa rekord gitumong nga usa ka pasidaan gikan sa Ginoo sa matag usa kanato sa atong panahon.
12:00—ang labing taas sa Garbo
Maggamit sa orasan isip usa ka sambingay, ingnon nato nga ang liyok sa garbo magsugod sa alas dose—ang labing taas sa garbo. Kon kita anaa sa alas dose sa liyok sa garbo, kita, sama sa mga Nephita sa karaan, mobati nga malamposon kaayo, intelehente kaayo, ug inila kaayo nga magsugod kita nga mobati nga gamhanan. Ikalipay nato kini kon ang uban modayeg nato sa atong mga kalamposan, ug kita maglagot kon ang uban sa atong palibot makadawat og pagdayeg sa ilang mga kalamposan.
Diha sa alas dose dili kita maminaw sa tambag sa uban. Subo, kasagaran kita moingon nga wala na kita magkinahanglan sa Dios o sa Iyang mga sulugoon. Masuko kita sa ilang tambag. Maayo ra ang dagan sa kinabuhi nga atong kaugalingon ang nagbuot. Nakalimot kita o gisalikway nato unsa ang gitudlo ni Hari Benjamin: nga kita “hangtod sa hangtod adunay kaakohan sa [atong] langitnong Amahan, sa pagtugyan ngadto kaniya sa tanang anaa [kanato]” (Mosiah 2:34).
Ang atong mga modernong propeta mipasidaan nato batok sa dili matarong nga garbo. Si Presidente Ezra Taft Benson (1899–1994) mitawag niini nga “sala sa tanan [universal sin]” ug “ang garbo mao ang dakong babag sa Zion.” Si Elder Dieter F. Uchtdorf sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitandi sa garbo ngadto sa “usa ka personal nga Rameumptom, usa ka balaan nga tindoganan nga maghatag og katarungan sa kasina, kadawo, ug paghambog.” Ang garbo mopalayo kanato gikan sa Dios. Kini motulod nato libot sa liyok sa garbo ngadto sa alas dos, diin kita makapasilo sa Espiritu sa Espiritu Santo.
2:00—Pagsalig sa Gahom sa Tawo
Sa sugod naghunahuna kita nga ang pagpasilo sa Espiritu Santo gamay ra nga butang. Gihulagway kini ni Nephi nga “anam-anamon … ngadto sa kalibotanon nga kaharuhay. … Ang tanan maayo ra sa Zion [sa atong hunahuna]; oo, ang Zion nag-uswag, ang tanan maayo ra” (2 Nephi 28:21). Makapaikag, sa alas dos sa liyok sa garbo, kon kita matinuoron sa atong mga kaugalingon, dili gayod kita ingon niana ka malipayon. Kita adunay dili maayong pagbati nga kita wala magtarong. Naningkamot kita sa pagsukol batok sa dili maayong mga sulog sa liyok sa garbo. Naghandom kita sa handomanan sa miaging mga kalamposan ug moinsister sa pagbutang sa atong pagsalig sa gahom sa tawo. Kini usa ka seryoso nga sayop.
Si Jesukristo mitudlo: “Ako ang punoan sa paras ug kamo ang mga sanga. Ang magpabilin kanako ug ako diha kaniya, mamungag daghan. Kay kon wala ako, wala kamoy mahimo” (Juan 15:5). Kon makasilo kita sa Espiritu, giputol nato ang atong kaugalingon gikan sa tinubdan sa tanang espirituwal nga pagkaon, ug sa kataposan kita magsugod sa pagkaluya. Kon wala ang tabang sa Ginoo ug ang impluwensiya sa Espiritu, ang kusog sa pagdani sa liyok sa garbo moguyod nato ngadto sa alas kwatro nga kapakyasan.
4:00—Binuang nga Kapakyasan
Ang Ginoo mitudlo ni Joseph Smith, “Kay bisan pa og ang usa ka tawo … adunay gahom sa pagbuhat sa daghan nga gamhanan nga mga buhat, apan kon siya manghambog sa iyang kaugalingon nga kusog, ug mopahimutang sa walay kapuslanan sa mga tambag sa Dios, ug mosunod subay sa mga mando sa iyang kaugalingon nga kabubut-on ug kalibotanon nga mga tinguha, siya kinahanglan nga mapukan” (Doktrina ug mg Pakigsaad 3:4).
Kita makapili sa atong kinaiya, apan kita dili makapili sa mga sangpotanan sa atong kinaiya. Sa alas kwatro sa liyok sa garbo, makasinati kita sa masakit nga mga sangpotanan sa atong binuang nga garbo. Mahimong mawad-an kita sa trabaho. Mahimong mawad-an kita og hinigugma nga babaye o hinigugma nga lalaki. Mahimong mawad-an kita sa pagtahod niadtong labing importante nato. Ang grabe, mahimong mawad-an kita sa pagtahod sa atong mga kaugalingon. Ug kita moatubang sa atong kaugalingong kakulangon. Sama ni Moises, makaamgo kita nga kita dili kaayo importante, “diin nga butang [kita] wala gayod makahunahuna.” (Moises 1:10).
6:00—Pagkamapainubsanon, Pagkamaaghop, Pagkamanunoton
Ang mga kapakyasan ug mga kasakitan dili malipayon nga mga hunahuna alang ni bisan kinsa kanato, apan bali kaayo, makaplagan nato kanunay nga kini mahinungdanon nga mga panalangin tungod kay kini ingon og motukmod nato libot sa liyok sa garbo ngadto sa alas sais nga pagkamapainubsanon. Dili na kita maningkamot nga magpadayeg niadtong anaa sa palibot nato. Magsugod na kita sa pagkakita sa mga butang sa mas klaro ug mas matinuoron. Mas komportable na kita sa pagpanaway ug makapahiyom sa atong kaugalingong mga sayop ug mga kahuyang. Dili kini mao, ang naobserbahan sa usa ka Kristiyano nga tagsulat, nga naghunahuna kita nga minos na ang atong pagtan-aw sa atong kaugalingon apan hinoon minos na ang atong paghunahuna alang sa atong kaugalingon.
Sa alas sais sa liyok sa garbo, tinud-anay kitang mapainubsanon ug maaghop. Ang pagkamapainubsanon ug pagkaaghop mao ang pundasyon nga mga baroganan sa ebanghelyo. Kanunay kita maghisgot og hugot nga pagtuo, paglaom, ug gugma nga putli. Apan ang propeta nga si Mormon misugyot nga adunay ikaupat nga hiyas nga makahimong posible sa laing tulo:
“Ako mosulti nganha kaninyo nga siya dili makabaton sa hugot nga pagtuo ug paglaom, gawas nga siya magmaaghop, ug magmapainubsanon sa kasingkasing.
“Kon mao, ang iyang hugot nga pagtuo ug paglaom kawang, kay walay madawat sa atubangan sa Dios, gawas sa maaghop ug mapainubsanon nga kasingkasing; ug kon ang tawo magmaaghop ug magmapainubsanon sa kasingkasing, ug mokompisal pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo nga si Jesus mao ang Kristo, siya kinahanglan gayod adunay gugma nga putli” (Moroni 7:43–44).
Laing hiyas nga anaa sa kasulatan nga kanunay may kalabotan sa alas sais nga pagkamapainubsanon mao ang pagkamanunoton. Si Hari Benjamin mitudlo nga “ang kinaiyanhon nga tawo kaaway sa Dios … ug hangtod sa kahangtoran, gawas kon siya … mahimo nga sama sa usa ka bata, manunoton, maaghop, mapainubsanon, mapailobon, puno sa gugma, mauyonon sa pagtugyan sa tanan nga butang diin ang Ginoo makakita nga angay ipahamtang nganha kaniya, sa samang paagi nga ang usa ka bata motugyan sa iyang kaugalingon ngadto sa iyang amahan” (Mosiah 3:19).
Ginaingon nga ang pagkamaaghop dili ang pag-ila sa atong kahuyang apan hinuon pag-ila sa tinuod nga tinubdan sa atong kalig-on. Walay kahuyang ang mahitungod sa pagkaaghop. Kon kita mapainubsanon ug maaghop, wala nato ibayaw ang atong mga kaugalingon; atong gibayaw ang Dios.
Sa alas sais sa liyok sa garbo, kon kita tinud-anay nga mapainubsanon ug maaghop, mobalik kita ngadto sa Dios tungod kay wala nay lain pang kapaingnan. Ang atong mga kasingkasing masulob-on na karon ug ang atong mga espiritu mahinulsolon. Ang usa ka masulub-on nga kasingkasing mao ang usa nga nabansay pinaagi sa kasinatian nga magmasulondon ug magsunod sa mga sugo sa Agalon. Ang pagbaton lamang og usa ka masulub-on nga kasingkasing nga kita mahimong mapuslanon ug mabungahon sa pagserbisyo sa Ginoo. Ang mga kasulatan nagpasabot nga ang pagbaton og masulub-on nga kasingkasing mao ang malinawon ug malaomon nga kahimtang ug sa kataposan usa ka gikinahanglan sa mahangtoron nga himaya (tan-awa sa 2 Nephi 2:7; Doktrina ug mga Pakigsaad 97:8).
8:00—Mga Panalangin sa Espiritu Santo
Sa higayon nga atong itugyan ang atong masulub-on nga mga kasingkasing ngadto sa Dios ug tungod kay kita mapainubsanon, ang Ginoo magsugod nga “moagak [kanato] pinaagi sa kamot, ug mohatag [kanato] og tubag sa [atong] mga pag-ampo” (Doktrina ug mga Pakigsaad 112:10). Uban sa Iyang giya, magpadayon kita diha sa liyok sa garbo padulong sa alas otso, sa higayon nga atong dapiton ang Espiritu sa Espiritu Santo sa atong mga kinabuhi sa makausa pa.
Ang impluwensiya sa Espiritu mousab sa atong mga kasingkasing. Sama sa katawhan ni Hari Benjamin, “[kita] wala nay tinguha sa pagbuhat og daotan, apan sa pagbuhat og maayo kanunay” (Mosiah 5:2). Mosugod kita sa pagtuman sa mga sugo sa Dios, ug Siya mosugod sa pagbubo sa Iyang mga panalangin ngari kanato—mga panalangin nga kanunay Niyang gitinguha nga ihatag kanato, kay mao kana ang Iyang kinaiya, apan nga kita nagdumili sa pagdawat tungod sa atong binuang nga garbo. Magsugod kita sa pagdawat sa mga panalangin tungod kay nagsunod na kita karon sa mga balaod nga gipasikad niini (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 130:20–21). Mobayad kita sa atong ikapulo, ug ang Ginoo moabli sa mga bintana sa langit ug mobubo og daghan kaayo nga mga panalangin nga dili nato madawat ang tanan (tan-awa sa Malaquias 3:10).
10:00—Bulahan nga Kalipay
Ang atong mapainubsanon nga pagsunod sa mga sugo naghatag og gahom sa atong kauswagan libot sa liyok sa garbo ngadto paingon sa alas diyes, sa dihang makaplagan nato ang atong mga kaugalingon sa usa ka kahimtang nga bulahan sa kalipay. Makasinati kita og kalamposan. Dili kini makasurprisa kanato; kini usa ka saad sa kasulatan: “nagtinguha ako nga hunahunaon ninyo ang bulahan ug ang malipayon nga kahimtang niadtong nagsunod sa mga sugo sa Dios. Kay tan-awa, bulahan sila sa tanang butang, sa temporal ug sa espirituhanon” (Mosiah 2:41).
Ang alas diyes sa liyok sa garbo mao ang makapahimuot ug maanindot nga dapit nga atong maabot, apan sa walay swerte mao usab kini ang makuyaw nga dapit nga atong maabot. Ang atong mga kauban magsugod sa pagdayeg kanato tungod sa atong tanang mga kalamposan. Subo lang, mosugod kita sa pagtuo kanila.
Kon dili kita magbantay, ang mga pagdayeg makapalubog sa atong paghukom ug makahimo ngari kanato og dili diosnon nga tinguha alang sa dugang pa nga pagdayeg ug kredito. Sama sa atong karaan nga kaaway (tan-awa sa Moises 4:1), mohunghong kita sa atong mga kaugalingon nga kita takos sa kredito, tungod kay sa tinuod nahimo nato kini.
“Ug sa ingon niana atong makita unsa ka sayop, ug usab ang pagkadili makanunayon sa mga kasingkasing sa katawhan; oo, atong makita nga ang Ginoo diha sa iyang dako ug walay kataposan nga kaayo mopanalangin ug mopauswag niadtong mobutang sa ilang pagsalig diha kaniya.
“Oo, ug unta atong makita nga panahon nga siya mipauswag sa iyang katawhan, oo, sa pagpatubo sa ilang mga umahan, sa ilang mga gagmayng pundok sa kahayopan ug sa ilang dagkong pundok sa kahayopan, ug sa bulawan, ug sa pilak, ug sa tanan nga matang sa mahalon nga mga butang sa matag matang ug sa sining; … kanila; oo, ug sa kataposan, mibuhat sa tanan nga butang alang sa kaayohan ug sa kalipay sa iyang katawhan; oo, unya kana ang panahon nga sila mipatig-a sa ilang mga kasingkasing, ug nahikalimot sa Ginoo nga ilang Dios, ug mitunob-tunob sa ilang mga tiil sa Usa nga Balaan—oo, ug tungod kini sa ilang kahamugaway, ug sa ilang hilabihan ka dako nga kauswagan” (Helaman 12:1–2).
12:00—ang Labing Taas sa Garbo Pag-usab
Sa hinayhinay—ug sa wala gayoy pagdahom—sa makausa kita padulong na usab sa alas dose nga labing taas sa garbo, nagkapuliki sa pagpangita sa pagdayeg maong napakyas kita sa paglantaw sa pagkapukan nga naghulat kanato, kay ang “garbo mosangpot [kanunay] … ngadto sa pagkapukan” (Panultihon 16:18). Ug mao, ang liyok magpadayon.
Motug-an lang ta sa tinuod. Kadaghanan kanato, sama sa mga Nephita sa karaan, nakakompleto na og pipila ka higayon sa tibuok liyok sa garbo. Natingala ko kaniadto sa unsa nga paagi nga ang nasod nga Nephita nakakompleto sa tibuok liyok sa mubo nga panahon nga lima ka tuig. Ako sukad niadto makatuo nga kita makakompleto sa pagliyok sulod sa lima ka tuig, ug kita makakompleto niini sa lima ka minuto. Makadaot kini nga sundanan sa paghunahuna ug kinaiya nga mituhop sa atong katilingban. Komon na kaayo kini nga usahay lisod na nga mabantayan.
Ang Paggawas sa Liyok sa Garbo
Kita ba gibutang sa pagpadayon sa kahangtoran niining walay kataposan nga kahimtang sa kawalay paglaom? Wala bay paagi nga makalingkawas gikan sa liyok sa garbo? Aduna. Gani, adunay duha ka punto diha sa liyok sa garbo diin kita mahimong mogawas—ang usa ngadto sa atong mahangtorong kalaglagan ug ang lain ngadto sa atong walay kataposan nga kalipay.
Sa alas kwatro, sa dihang nag-atubang kita og kapakyasan ug kasakitan ug bation nga daw nga nawala na ang tanan, apan imbes nga magmapainubsanon, kita masuko, kon kita mawad-an og paglaom o magpadala sa kahigawad sa kaugalingon; o kon kita magsugod sa pagbasol sa uban—lakip sa Dios—sa atong dili maayong kapalaran, nan makalingkawas kita sa liyok sa garbo. Apan kita mogawas paubos ngadto sa kalaglagan, sama sa mga Nephita sa karaan.
Apan sa alas diyes, sa dihang ingon og kita walay nahimo nga sayop, kon ang tanan maayo; nga imbes magmapagarbohon, kita magmapasalamaton, niana kita makalingkawas sa liyok sa garbo. Apan niining higayona mogawas kita paingon ngadto sa Dios. Aron makalingkawas sa liyok sa garbo sa alas diyes, kinahanglan natong ilhon nga ang matag panalangin nga atong madawat naggikan sa Langitnong Amahan. Siya ang tinubdan sa tanan nga maayo sa atong kinabuhi—ang tuburan sa matag panalangin. Kinahanglan natong dawaton ang pagtulun-an ni Hari Benjamin nga kitang “tanan nagsalig sa sama nga Binuhat, gani ang Dios, sa tanan nga kabtangan nga atong naangkon, sa pagkaon ug panapot, ug sa bulawan, ug sa pilak, ug sa tanang matang sa katigayonan nga atong naangkon” (Mosiah 4:19).
Ang malamposon nga alas diyes nga pag-ikyas gikan sa kusog kaayo nga pagbitad sa liyok sa garbo dili sayon, apan posible. Kita adunay pipila ka ehemplo sa rekord sa Nephita sa pagmatuod niini. Ikonsiderar kining usa:
“Apan bisan pa sa ilang kaadunahan, o sa ilang kalig-on, o sa ilang kauswagan, sila wala mabayaw sa garbo sa ilang mga panan-aw; ni sila dugay sa paghinumdom sa Ginoo nga ilang Dios; apan sila nagmapainubsanon sa ilang mga kaugalingon sa hilabihan diha sa iyang atubangan.
“Oo, sila nahinumdom unsa ka dako ang mga butang nga nahimo sa Ginoo alang kanila, nga siya miluwas kanila gikan sa kamatayon, ug gikan sa pagkaulipon, ug gikan sa pagkabilanggo, ug gikan sa tanang matang sa mga kasakit, ug siya miluwas kanila gikan sa mga kamot sa ilang mga kaaway.
“Ug nag-ampo sila sa Ginoo nga ilang Dios sa kanunay, nga sa ingon ang Ginoo mipanalangin kanila, sumala sa iyang pulong, mao nga nag-anam sila og kalig-on ug miuswag dinhi sa yuta” (Alma 62:49–51; tan-awa usab sa Alma 1:29–31).
Ang matag usa kanato tingali makakita sa atong mga kaugalingon sa bisan asa sa liyok sa garbo. Hain ka? Kon ikaw anaa sa alas kwatro, kon mibati ka nga ang tanan nawala ug ikaw hingpit nga napakyas, ayaw pagpakawala sa paglaom. Ikaw anaa sa maayong dapit. Likaye nga mobasol sa uban sa imong mga kapakyasan. Sa mapainubsanong paagi duol sa Dios ug ilha ang imong pagkinahanglan Kaniya.
“Salig sa Ginoo sa bug-os mong kasingkasing. Ayaw gayod pagsalig sa imong kaalam.
“Hinumdomi siya sa tanan mong buhaton ug tultolan ka niya sa matarong nga dalan” (Mga Panultihon 3:5–6).
Apan kon ikaw anaa sa alas diyes, nagtagamtam sa dihang ang mga tawo nagtan-aw nga kita nagmalamposon, pagbantay. Likaye ang kalagmitan nga mosalig sa kaugalingon ug mahimong mapagarbohon. “Ipha ang panalangin; sa tinagsa-tagsa,” Sunda ang tambag sa kasulatan sa paghinumdom sa tanan nga nahimo sa Dios kanimo (tan-awa sa Moroni 10:3). Samtang ang pag-ampo sa sakramento nagpahinumdom nato, kita nakigsaad sa paghinumdom Kaniya dili sulod sa usa ka oras o duha apan kanunay (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 20:77, 79). Kinahanglan nga dili nato ibaliwala Siya o ang Iyang sakripisyo. Kinahanglan nga dili kita mapakyas sa pagpasalamat Kaniya alang sa matag panalangin.
Ang tanang maayong mga butang nagagikan sa Dios. Siya ang tinubdan sa tanang panalangin nga atong nadawat. Ang pagpuno sa atong mga kasingkasing og pasalamat sa Iyang maluluy-on nga pagkamabination makapanalipod nato batok sa garbo ug maghimo og paagi sa atong paglingkawas gikan sa liyok sa garbo.
Gikan sa usa ka pakigpulong, “The Pride Cycle,” nga gihatag sa Brigham Young University niadtong Nov. 7, 2017.