Luvena Yalewa ni Veiyalayalati na Kalou
Mai vei Jean A. Stevens
Matai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Raraba ni iSoqosoqo ni Lalai
Ni ra sa vakanamata na luvena yalewa na Kalou kina valetabu kei na nodra veiyalayalati tabu, sa na rawa vua na Kalou me sovaraka mai na nona dau veivakalougataki vei keda yadua ena sala e veivakakurabuitaki.
Kemuni na veitacini marama, au kidavaki kemuni ena loloma levu. Ena gauna oqo se evei ga ena veiyasai vuravura o ni tiko kina, au nuitaka ni ko ni na vakila na loloma ni Turaga vei kemuni yadua, kei na Yalo ni vakadinadinataka tiko ki yalomuni na itukutuku e vakadewataka tiko na sere ka se qai lagati walega oqo mai na matasere rogorogo vinaka oqo. Au vakuria kina na noqu ivakadinadina kau vakadinadinataka niu kila ni bula tiko na noqu Dauniveivueti ka lomani keda yadua o Koya.
Ena bogi e dai eda soqoni vata mai vakaluvena yalewa ni veiyalayalati na Kalou. Noda yabaki, keda ituvaki, noda ivakarau ni bula yadua ena sega ni rawa ni tawasei keda baleta ena kena iveta sara e cake, eda sa Nona. Eda sa veiyalayalatitaka ni da na dau nanuma na Luvena ena veigauna kece.
Na kaukauwa ni yalayala yadua o ya e a vakadeitaka tale vei au ena tolu na macawa sa oti ena noqu a tiko ena dua na lotu ni papitaiso. Eratou dabe toka e mataqu e walu na gonelalai totoka ka vakanomodi toka nodratou nanamaki kina siga bibi ni sa qai yaco mai. Ia, au raica yani na matadratou, au sega ni raica e so na gone ni ra nanamaki tiko. Au raici iratou me vaka sara ga e raici iratou tiko na Turaga—yadudua. Au raici Emma kei Sophia kei Ian kei Logan kei Aden kei William kei Sophie kei Micah. Na veiyalayalati ni papitaiso era caka yadudua. Era vakaisulu vulavula kece tu, era sa tu kina—vakarau vata kei na yalodra se qai yabaki walu mera vakayacora na imatai ni nodra veiyalayalati kei na Kalou.
Vakasama lesu ka nanuma na siga ni nomu papitaiso. Se ko na nanuma na veika matailalai se e vica ga na ka lelevu, tovolea mo vakananuma na bibi ni veiyalayalati ko a cakava vakai iko. Ni ko sa kacivi ena yacamu, o sa qai tabadromuci e loma ni wai ka qai lesu cake mai me vaka e dua na luvena yalewa na Kalou—na luvena yalewa ni veiyalayalati, e dua ka sa lomana me kacivi ena yaca ni Luvena ka yalataka me na dau muri koya ka muria na Nona ivakaro.
Na veiyalayalati kei na Kalou ena vukei keda meda kilai keda cake kina vakavinaka. Ena semati keda sara vakavoleka Vua ka na rawa kina ni da vakila na keda vakamareqeti ena Nona iserau kei na noda vanua ena Nona matanitu. Ena sala eda sega ni rawa ni kila vakataucoko, eda kilai ka da lomani vakayadua mai Vua. Vakasamataka mada—o keda yadua eda tiko e Yalona. E sa Nona gagadre ni da digia na sala ena kauti keda lesu ki vale, Vua.
Na kena bibi ka vakamareqeti na veiyalayalati ni papitaiso, e kena ivakatekivu ga-ena matamata e biuti keda ena sala kina bula tawamudu. Ena noda veisala e tu ki liu sa ikoya na veiyalayalati ni valetabu meda vakayacora kei na cakacaka vakalotu ni matabete meda ciqoma. Me vaka e vakananumi keda o Elder David A. Bednar, “Ni da sa tu ena tobu ni wai ni papitaiso meda sa vakanamata yani kina valetabu.”1
E sega walega ni gauna ni caka veiyalayalati, ia ena noda yalodina tiko na veiyalayalati ka sa na vakavakarau yani kina ciqoma na bula tawamudu. O ya talega na noda inuinui, noda yavu kei na noda bula mamarau
Au a ivakadinadina ki na kaukauwa ni veiyalayalati ena noqu dau vakasaravi rau toka noqu itubutubu buladodonu ka ni rau a bulataka ka lomana na kosipeli. Au a raica vei tinaqu e dua na ivakaraitaki vinaka sara ni vakatulewa vakadodonu ni dua e luvena yalewa na Kalou. Ena gauna sara mada ga se goneyalewa lailai kina, na nona digidigi e vakaraitaka ni vakaliuca ka kila vinaka tu ni o koya e dua na tisaipeli i Jisu Karisito. Au sa raica na vakacegu, na kaukauwa kei na veitaqomaki ka sa yaco vua ena nona cakava ka maroroya na veiyalayalati. Na nona bula e vuravura e vakaiyaloyalotaka na nona lomana na iVakabula kei na nona gagadre me muri Koya. Isa au sa gadreva sara ga meu muria nona ivakaraitaki.
Na nodrau mai bula vata na noqu itubutubu e tekivu vakasabalia. O ya ena 1936. Erau a dauveigadivi tu vakavoleka sara ka rau navuca me rau na vakamau. Ena gauna e ciqoma kina o tamaqu e dua na ivola ka sureti tu mai kina me laki kaulotu ki na Ceva kei Aferika. E a kaya na ivola ni kevaka e kilikili na nona bula ka sa lomana dina me veiqaravi me lako ga ka raici nona bisopi. Sa na rawa ni ko raica ni icakacaka ni nodra kacivi na daukaulotu ena gauna o ya e duidui toka! E a vakaraitaka na ivola o tamaqu vei nona daulomani, o Helen, ka rau sa vakadeitaka, sega tale na lomalomarua me sa na lako yani ka laki kaulotu.
Rua na macawa ni bera ni lako, erau dau sota ena veisiga kece o Na kei Ta ka vakasigalevu vata mai Memory Grove volekati Salt Lake City. Dua na gauna ni rau sa vakasigalevu toka ni rau sa vaqara ivakatakila ena masu kei na lolo, oti sa kaya o tinaqu vei nona itokani o Claron, kevaka me vinakata tikoga sa na rawa ni rau sa vakamau rawa ni bera ni lako yani ki kaulotu. Ena gauna e tekivu kina na Lotu era a dau kacivi na tagane vakawati mera lako yani ki kaulotu ka ra dau biu tu mai na watidra kei na matavuvale. Sa vakakina vei tamaqu kei tinaqu. Ena veivakadonui nei nona iliuliu ni matabete erau sa qai vakamau ni bera ni lako yani ki kaulotu.
E ciqoma o tinaqu ena Salt Lake Temple, na nona edaumeni, ka rau sa qai vakamautaki ena bula oqo kei na bula sa bera mai, mai vei Peresitedi David O. McKay. Dua na itekivu vakaciriloloma na nodrau tekivu ni bula vakawati. Sega na kena itaba, sega na vinivo rairai totoka ni vakamau, sega na ivutu senikau, ka sega na kana ni marautaki ni vakamau. Na nodrau vakanamata ga kina valetabu kei na nodrau veiyalayalati. Vei rau, na veiyalayalati sa ka levu duadua. Ni oti ga e ono na siga ni bula vakawati sa yaco tale na luluvu ni veitalatala ena turu ni wainimata, ni rau sa veivakamocetaki me sa gole yani o tamaqu kina Ceva kei Aferika.
Ia na nodrau vakamau sa levu cake sara mai na nodrau veilomani kei na nodrau dau veikauwataki vakataki rau. E tiko talega na nodrau lomana na Turaga kei na nodrau gadreva me rau qaravi Koya. Na veiyalayalati tabu e rau a vakayacora e solia vei rau na kaukauwa kei na veivakatataki cake me rawa ni rau lako curuma na rua na yabaki ni tiko veitawasei. Sa tiko vei rau na kila ni inaki ni bula kei na yalayala ni veivakalougatataki ka na yacovi ira era yalodina kina nodra veiyalayalati. Na veivakalougatataki kece oqo e ulabaleta kece na nodrau vakacacabo ni veitawasei lekaleka.
Dina ga ni sega ni rau tadra ni na vaka oya na itekivu ni bula vakawati sa vakadinadinataka vei rau ni sa idewadewa sara ga ni kena navuci na bula ni dua na matavuvale kina bula tawamudu. Ni ra sa tekivu yacoyaco mai na gone keitou sa kila na cava e bibi duadua vei keirau na itubutubu, o ya na nodrau lomana na Turaga kei na nodrau dina ka sega ni veisau rawa ena vakamuri ni veiyalayalati erau a sa vakayacora oti. Dina ga ni rau sa yali ruarua na noqu itubutubu, na ivakarau ni nodrau buladodonu sa vakalougatataka tiko nikua na neitou matavuvale.
Na ivakaraitaki ni nodrau bula e voqa lesu mai ena vosa nei Sisita Linda K. Burton: “Na ka vinaka duadua me vaqaqacotaki kina na vuvale nikua se mai muri sa ikoya noda maroroya na veiyalayalati.”2
Na nodrau gauna ni bula dredre kei na veivakatovolei e se bera ni oti. Ni oti e tolu na yabaki na nona lesu mai na kaulotu o tamaqu, sa katakata sara tu ga na iKarua ni iValu Levu, me vakataki ira tale e lewe levu e a bole o koya me curu kina mataivalu. E a se baci tu laivi tale mai vale me va tale na yabaki ena nona laki veiqaravi ena mataivalu e wai ena manua ka veiqaravi ena wasa Pasifika
Sa dua na gauna dredre vei rau na noqu itubutubu me rau se baci veitawasei tale. Ia vei tinaqu na veisiga oqori ni tu taudua lomaleqa, kei na nuiqawaqawa sa gauna talega ni kena vakilai na vakasolokakana ni Yalotabu ka tukuna tiko na yalayala tawamudu ni veivakacegui kei na vakacegu mai na draki ca
Dina ga ni sotava na dredre, e a bulataka o tinaqu e dua na bula vutuniyau, dau sinai ena mamarau, reki, loloma, kei na veiqaravi. Na nona lomana na iVakabula e vakaraitaka na nona bula ni veisiga. E a tiko na kena isema ki lomalagi kei na isolisoli ni nona dau lomani ira era bula veimaliwai. Na nona vakabauta na Kalou kei na vakanuinui kina Nona yalayala e tukuni ena malanivosa nei Peresitedi Thomas S Monson ni “sega ni dua na solibula e cecere cake, e sega ni dua na kena isau me bibi sara, ka sega ni dua na sasaga me dredre cake me da rawata kina na veivakalougatataki oya.”3
Ena veidraki ni bula kece e a sotava e a vakaukauwataki ka vakalougatataki o tinaqu ena nona lomana na Turaga kei na veiyalayalati sa vakayacora ka maroroya tiko.
Sa sega na kena vakatitiqa ni matailalai ni nomu italanoa ena duidui mai vei koya. Ia, na ivakavuvuli mai na nona bula ena tarai keda kece sara. Ni ra sa vakanamata na luvena yalewa na Kalou kina valetabu kei na nodra veiyalayalati tabu, sa na rawa vua na Kalou me sovaraka mai na nona dau veivakalougataki veikeda yadua ena sala e veivakurabuitaki. Me vaka na ivakaraitaki nei tinaqu vei au, na nomu digidigi mo muria ka nanuma nomu veiyalayalati, ena tara na nodra bula ni vakabauta o ira era na muri iko. Sa vakakina kemuni na taciqu marama, ena rawa vakacava meda rawata na veivakalougatataki ni cakacaka vakalotu ni valetabu? Na cava meda cakava meda vakarautaki keda kina ki na veivakalougatataki oqori?
Ena noqu dau veisiko wavoki, au sa mai kila kina ni o ira na marama ni veitabayabaki ena veika kece era sotava e sauma sara ga na nodra bula na taro kece oqori.
Au a sotavi Meri ni oti na ikawalu ni nona siganisucu. Me vakataki ira e lewe levu tale, e taleitaka o koya na cakava na nona ivolatukutuku ni kawa ni matavuvale. Ka sa solia oti mai kina e sivia ni 1,000 na yaca kina valetabu. Sa vakarautaki koya tiko oqo o Meri me na laki curu kina valetabu ni sa yabaki 12.
O Brianna sa yabaki 13 ka taleitaka ni cakava nona ituvatuva ni kawa kei na cakacaka ni valetabu sa ciqoma na bolebole nei Elder Neil L. Andersen me baleta na valetabu.4 Sa vakarautaka o koya e drau na yaca me baleta na cakacaka ni valetabu ka sa vakarautaki koya, na nona matavuvale, kei so na itokani me baleta na laki caka papitaiso kina valetabu. Ena cakacaka tabu oqo, o Brianna e sa malele sara ga na yalona vei tamana e vuravura, sa vaka talega vua na Tamada Vakalomalagi.
Dina ga ni o Anfissa sa rui levu na nona osooso ka cakacaka tiko ka lako tiko i kalasi kina dua na koronivuli ni vuli cakacaka, e dau tuva talega na gauna me na lako kina ki na valetabu ena veimacawa. O koya e dau vaqara na ivakatakila ka sa sotava na vakacegu ka dau veiqaravi talega ena valetabu ni Turaga.
O Katya, e dua na marama mai Ukraine, e dau taleitaka sara na valetabu. Ni bera ni tara na valetabu mai Kyiv, o koya kei na so tale era dau vakayagataka e 36 na aua vakadua ena veiyabaki mera lako kina ki na valetabu mai Jamani. O ira na Yalododonu oqo era dau masu, vulica na ivolanikalou, era laga serenilotu, ka veitalanoataka na tikina e so ena gauna ni nodra lako tiko e gaunisala. O Katya e a kaya vei au, “Ni keimami sa yaco yani kina valetabu, keimami sa vakarau sara me keimami ciqoma na veika sa vakarautaka na Turaga me na solia vei keimami.
Kevaka eda sa ciqoma na veivakalougatataki kece sa vakarau solia na Kalou, na noda sala e vuravura e dodonu me na kauti keda yani ki na valetabu. Na valetabu sa ivakatakarakara ni loloma ni Kalou vei keda. E sureti keda kece o koya meda lako mai, vulica na veika baleti Koya, vakila Nona loloma, ka ciqoma na cakacaka vakalotu ni matabete ka na ganita meda na rawata kina na bula tawamudu vata kei Koya. E dau caka yadudua na veiyalayalati. Na veiveisau lelevu ni yalo e vakaibalebale vua na Turaga. Kei na nomu ena vakavuna na veisau ena nomu bula. Ni da sa na lako yani ki na Nona vale, sa na rawa ni da vakaiyaragi ena [Nona] kaukauwa, … [Yacana … me tiko vei [keda], … [Nona] lagilagi … me wavokiti [keda], kei na [Nona] agilosi mera na wanonovi [keda].”5
Au wasea vei kemuni na noqu ivakadinadina ni Tamada Vakalomalagi e bula dina tiko. Ena vuku ni Luvena Lomani o Jisu Karisito, na vakanuinui, ni yalayala kece kei na veivakalougatataki kece ni valetabu era na vakavotukana. Mena tiko na noda vakabauta me rawa ni da na vakanuinui Vua kei na Nona veiyalayalati, au masulaka ena yaca i Jisu Karisito Emeni.