Karakin Koroboki aika Tabu ae te Bwai ni Kakairiibukin Maiura
I a tia ni kairaki nakon kairan kamwatebwaian koroboki aika tabu ae moan te uana are e kona ni buokira n oota riki ni koroboki aika tabu.
Ae kaaro n ataei a wareki koroboki aika tabu ma natiia, kainnabau ao Ngai ti kataia ni kariki taeka aika tabu n tara ni maiu ao n iai nanoia nakoia. N tabetai ti tokanikai n ara waaki, ao n taaitabetai ti aki. N te ingabong teuana e taku temanna natira, “Tamau, e a kabotu aei! I aki oota n te bwai ae ti warekia.”Tao ko a tia naba ni karekea te waaki ae ti te aekakina ma aio. Ti tekeraoi, bwa mai imwin anne I a tia ni kairaki nakon te bwai ni kakairi ni kamwatebwaian koroboki aika tabu ae moan te uaana are e a tia ni buokiira n tatabemaniira nako ao n te utu n oota riki ni koroboki aika tabu.
Kanakoakin te Kakaokoro
I reiakina te bwai ni kakairi aei ngke I mena n au kauoua n ririki n anga reirei n ana burokuraem te tieminari n te Ekaretia. Ti kaongoaki bwa Leland Andersen, te tia reirei ae moan te konabwai ao te tia rabwakau ni kataneiaia tia reirei n ana burokuraem te tieminari ao te intitute, e na kawara ara koraki n reirei n te bong anne. Ti ataia bwa ngkana ti kaoa n taekini bwaai tabeua nakoia ataein te reirei ao imwina e na kabongana angiin ara tai n reirei. Aei te bwai ae riki ngke e a roko inanon au tai n reirei iaon te O Tetemanti n te ingabong anne. E anaa te mwakoro n tiaoki ni baina ao e moanna ma karakin Tawita ao Koria. Inanon tabeua te teekan a bane ni kakauongo kaain te reirei, ma ae moan te kakawaki riki, I ataia ae I a matakuakina te tia reirei ae moan te konabwai n te mwakuri ngke e reireiniia ataein te reirei ao ngai te bwai ni kakairi ni kariki koroboki aika tabu n nanonaki raoi ni kabongana te koaua ae I aranna bwa“kanakoakin te kakaokoro”.
Iangoa te buriti. Iteran te buriti teuana e rooaki inanon te tai are ngkoa ao e karaoaki n teniua makorona: (1) ngaia—burabeti ao aomata n taai ake ngkoa, (2) ikekei—te tabo are a maeka iai aomata aikai, ao (3) rimwi —ananaun te tai ngke a maiu iai.
Iteran te buriti are teuana e rooaki n te tai ae ngkai ao e karaoaki n teniua mwakorona aika ti te aekakina: (1) Ngai—ae maeka n te tai ae ngkai, (2) ikai—te tabo are I maeka iai, ao (3) ngkai—ananaun te tai ae I maiu iai.
Te kouru bon katean te buriti mairouia ngaia-ikekei-rimwi nakon Ngai-ikai-ngkai, ni kinai bwaai ae ti te aekakina ae a boraoi iai i marenan aia bong ao ara bong.
Aei aron are e karaoia Tari Andersen ngke e karakina karakin Tawita ao Koria. N te moan, e anganiira ni kauka ara koroboki aika tabu nakon 1 Tamuera 17 ao e taekina te tabo n tain te mangaongao i marenaia Iteraera ao I-Biritia. E kauringira te kakaewenako ni kakaean temanna irouia Iteraere ni boo ma Koria. N onrake n te onimaki, Tawita ae te tei e anga nanona. N te karaki anne, e katerea Tari Andersen te bwai ni kakairi are iai mwakorona ae aua man te mwakoro anne are ti te aekakina n ara bong. A karika te itoman man te tai are ngkoa nakon te tai ae ngkai (tara taibora 1).
|
Taibora 1. Kakoauan ana Otanga te Atua n Oin Bukina i Boni Irouna (tara 1 Tamuera 17) | ||
|---|---|---|
|
Kiibu |
Mwakoro n Taeka man Koroboki aika Tabu |
Ti te Aekakina nakon Ara Bong |
|
29 |
“E na kainaomatai.” |
“E na kainaomataira te Uea n te bong aei.” |
|
39 |
“I tuai ni kakoauai [te otanga].” |
Te otanga ra ae I a tia ni kakoaua, ke ni kataia? |
|
45 |
“I nakoim n aran te Uea.” |
Ae aomatan te berita, ti roko ao n nako n aran te Uea. |
|
46 |
“Bwa e aonga n ataia te aba ni kabane bwa iai te Atua i Iteraera.” |
Ara mwakuri bon te buokia tabeman n ata ae iai te Atua i Iteraera. |
Kinaakin ae Ti te Aekakina n te Karaki
Ti kona n ira te bwai ni kakairi ae ti te arona n ara angareirei. Kinakin ae ti te aekakina n te karaki bon ana bwai te tamnei. Ngkana ko wareka ao ni kamwatebwai koroboki aika tabu, tataro n taai nako. Tataro imwain moanakin te kamwatebwai ao, ni koaua n ira babairean tain te kamwatebwai. Motirawa n taai ngkana ko kamwatebwai, ao ni kaota am karabwarabwa ibukin te bwai are ko reiakinna. Bubuti ibukin te oota ao te koaua riki. Ngkana ko wareki karaki man koroboki aika tabu, tataro ni kakaai ae ti te aekakina are e na toma te tai are ngkoa nakon te tai ae ngkai. Angiin baikanne ake I kunei a roko n rinanon te tataro, te kamwatebwai, te ukeuke, te karaurau n iangoia, ao te kakauongo nakon te Tamnei.
E karikirakei bwaai akana aua nako te Tari Andersen aika ti te aekakina man karakin Tawita ao Koria ni katuruturui oin kibuntaeka, ao rimwi e kabwarabwarai ma taian banna ni katoto man te bong aei. Ni matakuakinan te tia reirei ae moan te konabwai ni karikirakei oin iango aika aua aikai e kauka te mataroa nakon kamwatebawaian koroboki aika tabu ibukiu—ni kakaeakin te bwai ni kakairi ibukin ae ti te aekakina inanon karaki.
Taian oin ni koaua aika imwina a bon kaoti ni karakin nako koroboki aika tabu ao ni kona ni bebete ni karaaiaki ma n iai nanoia nakon ara bong:
-
E a onea mwina te karaki.
-
Iai moanakin te karaki ao kabaneana.
-
Mwakoron taeka ke kibuntaeka man te karaki bon tuua aika a kabwarabwarai koaua aika akea tokia.
-
Mwakoron taeka ke kibuntaeka aikai a taekina kabwarabwaraan koaua aika a kona n uaia ni kaetii taai are ngkoa ao n ara bong aei.
Tuua Aika Ti Te Aekakina i Marenan Karakin te Nu Tetemanti
Teuana ae moan te kakawaki n taian kabwarabwara ibukin te karaki e rotai ngke I buoka korean te reirei n te Nu Tetemanti ibukia taan angareirei n te tieminari. Ngke e moana Ana mwakuri te Tia Kamaiu, E aki mamatam 40 te ngaina ao 40 te bong ao e nako n te tawaana n nanomaraki ma te Atua (tara ana Rairairi Iotebwa Timiti, Mataio 4:1–11). Tera are E rinanona e a tia n riki ibukiu bwa te bwai ni kakairi ae koaua ibukin te rikirake n tamnei:
-
E ata Mwiokoana ae tabu ao e ukora te nanomaraki ma te Atua.
-
Te kaotioti ao te atatai a roko Nakoina.
-
E kakaiaki katakina.
-
E kona aon te kataki, ao E waaki nako ma rikiraken te oota ao te koaua.1
E kuneaki te bwai ni kakairi aei n angin karakin koroboki aika tabu. N te katoto, e ukora te buoka Riaai (tara 1 Nibwaai 1:5); e roko te buoka (tara 1 Nibwaai 1:6); e kakaiaki katakina (tara 1 Nibwaai 1:19–20); ao e waaki nako ma rikiraken te oota ao te koaua (tara 1 Nibwaai 2:1).
E rinanon te bwai ni kakairi ae ti te aekakina te Burabeti ae Iotebwa Timiti:
-
E ukoukora reitakina ma te Atua (Te ekaretia ra ae koaua?)
-
E roko te kaeka imwin ae e wareka Iakobo 1:5 ao n tataro.
-
E kakaiaki katakina.
-
E kona aon te kataki ao e waaki nako ma rikiraken te oota ao te koaua.
Ngkai a bati taian waaki ae I rinanoi inanoni maiu are e ira te bwai ni kakairi aei, weteau bwa kaain te Itingaun bon te katoto ae raoiroi. E roko te wewete ni moan wikin Tuun 1992, ao bon au moan mwakuri ni beku bwa kaain te Beretitentii n te Aono i Central America ni moanaki n Aokati 1. Inanon au tai ni motirawa n Turai, I rangi ni katabeai ni koroboki aika tabu, riki Ana Boki Moomon, ao ni kabanei aua ni kamwatebwai, n tataro, ao n iangoi raoi ni buoka katauraoakiu ao n tokanikai iaon au namakin aika aki tau.
E boboto iaon Mataio 4:1–11 ao Joseph Smith Translation (ana Rairairi Iotebwa Timiti) iroun Mataio 4:1–11, I kinai bwaai ae ti te aekakina ma ae kaotaki n taibora 2.
|
Taibora 2. Te Bwai ni Kakairi ibukin te Rikirake n Tamnei (tara Mataio 4) | ||
|---|---|---|
|
Kiibu |
Mwakoro n taeka man Koroboki aika Tabu |
Ae Ti Te Aekakina nakon Ara Bong |
|
1 |
E ataa Mwiokoana ae tabu te Tia Kamaiu ao e ukoukora retakina ma te Atua. |
I ataa mwiokoau ae tabu ao n ukoukora reitakiu ma te Atua. |
|
1 |
E reitaki ma te Atua. |
I kabebeteaki ngke I kamwatebwai, aki mamatam, iangoi raoi, ao n tataro. |
|
3–10 |
E kaririaki ao ni kaewenakoaki. |
I kakaewenakoaki ma te namakin n aki tau ao n aki kororaoi. |
|
11 |
A Tabeakinna anera. |
E karau nano, anga reirei, kamataata, ao ni kakorakorai te Tamnei ae Raoiroi ni waaki rake ma te ibuobuoki ae tabu. |
The Joseph Smith Translation (ana Rairairi Iotebwa Timiti) iroun Mataio 4:11 e okoro n ae te oi ni koaua man Mataio 4:11; e ngae n anne, te koaua are e reiakinaki n te kauoua —“a roko anera ao n tabeakinna”—bon te tua ae koaua.
Ngkoe naba , ko na kona n tiriburea oin maium ao n iangoi taai ake ngkoa ao n tia rinanon te bwai ni kakairi n te rikirake n tamnei.
Te Karaki ae Ti Te Aaekakina man Ana Boki Moomon
Ngke I beku bwa te bitiobi, kaain te uote temanna ae e a tia ni karaoa te bure ae kakaiaki e kawarai ni kakaea te taeka n reirei ao kawaina. E a reke n te kanganga ibukin kabuan inaomatana ni kaainakin te Ekaretia ao n ana kaotibure nakoiu, te tia moti i Iteraera, e na buokia ni karaoan te rairannano. Te karaki ti te aekakina ma are Aramwa 36 e na buokiia kaain te uote aei ni moanna n rairinanoiia (tara taibora 3).
|
Taibora 3. Te Rairannano ao te Kabwarabure (tara Aramwa 36) | ||
|---|---|---|
|
Kiibu |
Mwakoro n taeka man Koroboki aika Tabu |
Ae ti te Aekakina nakon Ara Bong |
|
6 |
E ukoukora angaan kamwaunakin te Ekaretia Aramwa. |
E karaoa ae te bure kaain te ekaretia aei. |
|
6–11 |
E kanakoa Ana anera te Atua ni katoka Aramwa. |
E a kuneaki n ana bure. |
|
11–16 |
E rootaki n te maku Aramwa, e a kammarakaki n te maraki. |
E a kammarakaki, maaku, raraoma, ao nano maraki. |
|
17 |
E uringa are e a tia n ongo ana taeka ni burabeti tamana ibukin te Mwakuri ni Kamaiu. |
E uringa are tamana ao tinana a tia n rereinna taekan te Mwakuri ni Kamaiu n te tataro n utu n te tairiki. |
|
18 |
E tataro ibukin te nanoanga Aramwa. |
E tataro ibukin te kabwarabure. |
|
19 |
E aki kona n uringa marakina riki. |
E namakina akean riki te maraki ibukin ana bure. |
|
21–23 |
E karekea te kukurei, te oota, ao te korakora Arawma. |
E karekea te kukurei, te oota, ao te korakora. |
|
24 |
Akea tokin ana mwakuri Aramwa ni kamaiuia aomata. |
E mwakuri ni kamaiuia aomata. |
|
27 |
E boutokaaki Aramwa ni katakina. |
E boutokaaki ni katakina. |
Taraia bwa imwin kabwaraan ana bure Aramwa, e aki uring marakina, ke n rawawata nanona n ana bure. E ngae n anne, e uring ana bure (tara kibu 16). Ma ngke e uringii, e aki karekea te kanganga iai. Te Uea e kariaia nakoira uringakin buure ni buokiira n totokoi n aki manga reke riki, ma E bon anaa te maraki ao te rawawata.
Ibukin Rakara ao Reireiakinara
Te karaka ae ti te aekakina e moanaki mani karaki inanon koroboki aika tabu ke man bwaai aika riki ni katobibia. Ngkana ko wareki ao ni kamwatebwai karaki aikai, ko na nora te taeka, te mwakoro n taeka, ke te tua ae a tara ni mwakuri n te bong aei n ai aron te tai are ngkoa. Ngkana ko reitanako am kamwatebwai ma te tataro, tuua tabeua a na kai nooraki. Ngkana ko booti tuua ni kabane, ko na moana kanakoakin te kakaokoro i marenaia burabeti ao aomata ake a maeka n te tai are ngkoa—ngaia-ikekei-rimwi —ao ngaira n ara bong—Ngai-ikai-ngkai. Tao ngaia aei are e nanonna Nibwaai ngke e taekinna bwa e “kabootaui kanoan koroboki aika tabu nakon maiura, bwa ti aonga n raka man reireinaki iai” (1 Nibwaai 19:23). N reitia riki,bwa man karaoakina ti a kawakini ana taeka te Uea (tara Iotebwa Timiti—Mataio 1:37).
Te koro tamnei iroun Richard Hull
Atai: koro-banna iroun Jerry Thompson; Kakauongo, iroun Michael Jarvis Nelson; Iotebwa Timiti e Ukoukora te Wanawana man te Baibwara, iroun Dale Kilbourn
Tera ae rinanona te Tia Kamaiu ngke E moana Ana mwakuri e a tia ni karekea ibukiu te bwai ni kakairi ae koaua ibukin te rikirake n tamnei, te bwai ni kakairi are e kuneaki n angin karakin koroboki aika tabu ake tabeua, n ikotaki ma bwaai ake a riki iroun Riai ao Iotebwa Timiti.