Սուրբ գրություններ
Վարդապետություն և Ուխտեր 134


Բաժին 134

Հայտարարություն կառավարությունների և ընդհանուր առմամբ օրենքների վերաբերյալ հավատքի մասին, ընդունված միաձայն քվեարկումով, Եկեղեցու ընդհանուր ժողովում, որն անցկացվել էր Կիրթլենդում, Օհայո, 1835թ. օգոստոսի 17-ին (History of the Church, 2.247–249): Առիթը Եկեղեցու ղեկավարների ժողովն էր, որը հրավիրվել էր, որպեսզի քննարկվեր Վարդապետություն և Ուխտերի առաջին հրատարակության համար առաջարկված բովանդակությունը: Այդ ժամանակ այս հայտարարությանը տրվել էր հետևյալ առաջաբանը. Որպեսզի երկրային կառավարությունների և, ընդհանուր առմամբ, օրենքների վերաբերյալ մեր հավատքը սխալ չմեկնաբանվի, ոչ էլ սխալ հասկացվի, մենք հարկ համարեցինք այս հատորի վերջում ներկայացնել մեր կարծիքն այդ հարցի վերաբերյալ (History of the Church, 2.247):

1–4՝ Կառավարությունները պետք է պահպանեն խղճի և երկրպագության ազատությունը. 5–8՝ Բոլոր մարդիկ պետք է սատարեն իրենց կառավարություններին և պատվով ու հարգանքով վերաբերվեն օրենքին. 9–10՝ Կրոնական կազմակերպությունները չպետք է ստանձնեն քաղաքացիական իշխանությունների դերը. 11–12՝ Մարդիկ իրավասու են՝ պաշտպանելու իրենց և իրենց ունեցվածքը:

1 Մենք հավատում ենք, որ ակառավարությունները հաստատվել են Աստծու կողմից՝ մարդու օգտի համար. և որ նա մարդկանց բպատասխանատու է համարում իրենց գործողությունների համար նրանց հանդեպ, երբ նրանք օրենքներ են ընդունում և գործադրում՝ հասարակության բարիքի և ապահովության համար:

2 Մենք հավատում ենք, որ ոչ մի կառավարություն չի կարող խաղաղ գոյատևել, եթե չկազմվեն այնպիսի օրենքներ ու պահվեն անխախտ, որոնք ամեն անհատի կապահովեն ախղճի գործադրման բազատությունը, սեփականության և այն տնօրինելու իրավունքը և կյանքի գպաշտպանությունը:

3 Մենք հավատում ենք, որ բոլոր կառավարություններն անխուսափելիորեն պետական և դատական ապաշտոնյաների պահանջ ունեն՝ իրենց օրենքները գործի դնելու համար. և որ այդպիսիներին, ովքեր անաչառությամբ ու արդարադատությամբ կգործադրեն օրենքը, պետք է գտնել և սատարել՝ ժողովրդի ձայնով, եթե հանրապետություն է, կամ միապետի կամքով:

4 Մենք հավատում ենք, որ կրոնը հաստատվել է Աստծո կողմից. և որ վերջինիս գործադրման մեջ մարդիկ պատասխանատու են նրան և միմիայն նրան, եթե նրանց կրոնական համոզմունքները նրանց չեն մղում՝ ոտնահարելու ուրիշների իրավունքներն ու ազատությունները. բայց մենք չենք հավատում, որ մարդկային օրենքն իրավունք ունի միջամտել, հրամանագրելով աերկրպագության կանոններ, սահմանափակելով մարդկանց խիղճը, ոչ էլ թելադրել հասարակական կամ անձնական պաշտամունքի ձևեր. որ դատական պաշտոնյաները պետք է սանձեն ոճիրը, բայց երբեք չիշխեն խղճի վրա. պետք է պատժեն հանցանքը, բայց երբեք չճնշեն հոգու ազատությունը:

5 Մենք հավատում ենք, որ բոլոր մարդիկ պարտավոր են աջակցել և սատար կանգնել համապատասխան կառավարությանը, որտեղ նրանք բնակվում են, քանի դեռ այդպիսի կառավարությունների օրենքներով պաշտպանվում են իրենց բնատուր և անօտարելի իրավունքները. և որ խռովությունն ու աապստամբությունն անպատեհ են նման ձևով պաշտպանվող ամեն քաղաքացու համար, և պետք է պատժվեն համապատասխան ձևով. և որ բոլոր կառավարություններն իրավունք ունեն սահմանել այնպիսի օրենքներ, որոնք, ըստ իրենց դատողության, լավագույնն են համարվում հասարակական շահերն ապահովելու համար. միևնույն ժամանակ, այնուամենայնիվ, սրբազան պահելով խղճի ազատությունը:

6 Մենք հավատում ենք, որ ամեն մարդ պետք է հարգվի իր տեղում, կառավարական ու դատական մարմիններն իրենց դիրքում, նշանակված լինելով՝ պաշտպանելու անմեղին և պատժելու մեղավորին. և որ աօրենքները հարգելն ու պատվելը բոլոր մարդկանց պարտքն է, քանի որ առանց դրանց, խաղաղության և ներդաշնակության տեղը կգրավի անիշխանությունն ու ահաբեկչությունը. մարդկային օրենքները հաստատվել են հատուկ նպատակի՝ մեր շահերը կանոնակարգելու համար, որպես անհատներ ու ազգեր, մի մարդու և մեկ ուրիշի միջև. իսկ աստվածային օրենքները տրվել են երկնքից, կանոններ սահմանելով հոգևոր հարցերում, հավատքի և երկրպագության համար, որոնց՝ երկուսի համար էլ մարդ պատասխան պիտի տա իր Արարչին:

7 Մենք հավատում ենք, որ իշխանությունները, պետությունները և կառավարություններն իրավունք ունեն և պարտավոր են օրենքներ սահմանել՝ ի պաշտպանություն բոլոր քաղաքացիների, նրանց կրոնական հավատքն ազատ գործադրելու համար. բայց մենք չենք հավատում, որ նրանք իրավունք ունեն, ըստ արդարադատության, զրկել քաղաքացիներին այդ արտոնությունից, կամ անօրինական համարել նրանց համոզմունքները, քանի դեռ հարգանք ու պատկառանք է ցուցաբերվում օրենքների հանդեպ, և այդպիսի կրոնական համոզմունքները չեն արդարացնում խռովությունները, ոչ էլ դավադրությունները:

8 Մենք հավատում ենք, որ հանցագործությունը պետք է ապատժվի՝ հանցանքի բնույթին համապատասխան. որ սպանությունը, դավաճանությունը, կողոպուտը, գողությունը և ընդհանուր խաղաղության խախտումը, բոլոր ձևերով, պետք է պատժվեն՝ հանցագործության բնույթին և մարդկանց մեջ եղած չար միտումին համապատասխան, այն կառավարության օրենքներով, որտեղ գործվել է հանցանքը. և հասարակական խաղաղության ու անդորրի համար՝ բոլոր մարդիկ պետք է քայլ կատարեն և գործածեն իրենց կարողությունը, որպեսզի լավ օրենքները խախտողները պատժի բերվեն:

9 Մենք արդար չենք համարում կրոնական ազդեցությունը քաղաքացիական կառավարության հետ խառնելը, որով մի կրոնական կազմակերպությունը քաջալերվում է, իսկ մյուսը զրկվում է իր հոգևոր արտոնություններից, և նրա անդամների անհատական իրավունքները, որպես քաղաքացիներ, մերժվում են:

10 Մենք հավատում ենք, որ բոլոր կրոնական կազմակերպություններն իրավունք ունեն անկարգապահ վարքի համար իրենց անդամների հետ վարվել այդ կազմակերպության կանոնների ու կանոնակարգումների համաձայն. պայմանով սակայն, որ այդ վարվելաձևը կառնչվի ընկերակցությանը և լավ դիրքին. բայց մենք չենք հավատում, որ որևէ կրոնական կազմակերպություն լիազորություն ունի մարդկանց դատել սեփականության կամ կյանքի իրավունքի հարցում՝ վերցնելով նրանցից այս աշխարհի բարիքները կամ վտանգի ենթարկելով նրանց կյանքը կամ մարմինը, կամ որևէ ֆիզիկական պատժի ենթարկելով նրանց: Նրանք կարող են միայն ահեռացնել նրանց իրենց կազմակերպությունից և զրկել նրանց իրենց ընկերակցությունից:

11 Մենք հավատում ենք, որ մարդիկ պետք է դիմեն քաղաքացիական օրենքին՝ բոլոր չարագործությունների ու վիրավորանքների փոխհատուցման համար, երբ անձնական վիրավորանք է հասցվել, կամ խախտվել է սեփականության իրավունքը կամ անձի հեղինակությունը, որտեղ որ նման օրենքներ են գործում, որոնք կպաշտպանեն նրանց. բայց մենք հավատում ենք, որ անհետաձգելի դեպքերում, երբ հնարավոր չէ անհապաղ դիմել օրենքներին և սփոփանք ձեռք բերել, բոլոր մարդիկ արդարացված են, երբ պաշտպանում են իրենց, իրենց բարեկամներին ու սեփականությունը և կառավարությանը՝ անօրինական ոտնձգությունից ու բոլոր անձանց իրավունքների ոտնահարումից:

12 Մենք հավատում ենք, որ արդար է ավետարանը երկրի ազգերին աքարոզելը և արդարներին զգուշացնելը, որ իրենց փրկեն աշխարհի ապականությունից. բայց մենք հավատում ենք, որ ճիշտ չէ որևէ ձևով միջամտել ստրուկ ծառաներին, ոչ էլ նրանց քարոզել ավետարանը, ոչ էլ նրանց մկրտել, հակառակ իրենց տերերի կամքի, ոչ էլ հաղորդակցվել նրանց հետ կամ ինչ-որ չափով ազդել նրանց վրա, որ անբավարարվածություն զգան իրենց վիճակով այս կյանքում, այդպիսով վտանգի ենթարկելով մարդկանց կյանքը. նման միջամտությունները, մենք հավատում ենք, որ անօրինական են ու անարդար, և վտանգավոր են յուրաքանչյուր կառավարության համար, որը թույլատրում է ստրկության մեջ պահել մարդկանց: