Suesuega o le Mataupu Faavae ma Feagaiga
O Fesili E Lima A Viliamu E. McLellin


“O Fesili e Lima a Viliamu McLellin,” Faaaliga i le Talaaga (2016)

“O Fesili e Lima a Viliamu McLellin,” Faaaliga i le Talaaga

O Fesili E Lima A Viliamu E. McLellin

MF&F 1, 65, 66, 67, 68, 133

Viliamu E. McLellin

I totonu o le lua masina talu lona papatisoga i le aso 20 o Aokuso, 1831, na matua aafia loloto ai Viliamu E. McLellin, sa faiaoga muamua, i le tala o le toefuataiga. Ina ua mavae lona liliu mai, sa faauuina ai McLellin o se toeaina ma talai atu le talalelei faatasi ma Ailama Samita mo ni nai vaiaso a o lei malaga atu i Orange, Ohaio, i le faaiuga o Oketopa mo se konafesi aoao a le Ekalesia. Sa tusia e McLellin i lana api talaaga e faapea, o le konafesi lenei sa ia “muai vaai ai ia uso Iosefa le Tagatavaai, o uso foi o Oliva [Kaotui], Ioane [Uitimera] & Sini [Rikitone] ma le toatele o isi Toeaina.” I le konafesi, sa faauuina ai McLellin o se faitaulaga sili ma faalogo ai o aoao atu Iosefa e uiga i mana ma tiute o lena tofi. “Sa ou auai mai i lenei konafesi ma le faagaeetiaga faaleagaga & faamafanafanaga i lo’u loto,” na ia folafola atu ai.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 66

Ina ua maea le konafesi, sa malaga atu McLellin i Katelani ma, i le gasologa o lana malaga, “sa laa ese ai mai se ogalaau tele ma sa matua leaga lava lo’u tapuvae”—i lena tulaga mafatia sa ole atu ai ia Iosefa mo sona faamalologa. “Sa ia faaee ona lima i luga”” o le tapuvae, sa tusia ai e McLellin i lana apitalaaga, “ma sa faamaloloina e ui ina sa matuai fufula ma sa matua ou tigaina ai.” I ni nai aso mulimuli ane, sa tonu ai ia McLellin e tofotofoina le valaauina o Iosefa Samita. Ina ua mavae le alu atu i le fale o Iosefa i Hairama, Ohaio, i le aso 29 o Oketopa, o McLellin sa “alu atu faalilolilo i luma o le Alii, ma i ou tulivae sa fai atu ia te ia e faaali mai le tali i fesili e lima e ala mai i lana Perofeta.” E aunoa ma le faailoa atu ia Iosefa po o a nei fesili e lima, sa fai atu McLellin ia Iosefa e tuuina atu ia te ia le finagalo o le Atua. O le faaaliga na taunuu i ai—lea ua lauiloa nei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 66—na taliina ai fesili e lima a McLellin i lona “faamalieina atoa.” E ui lava ina sa ia alu ese mulimuli ane mai le Ekalesia, ae sa ta’ua lava e McLellin o loo ia mafaufau pea i lenei faaaliga o se faamaoniga o le valaauga faaperofeta o Iosefa, “lea,’“ na ia fai mai ai, “E le mafai ona ou teenaina.”

Mataupu Faavae ma Feagaiga 65

I le na o se aso talu ona tuuina mai lenei faaaliga, sa auai ai McLellin i se sauniga a le Ekalesia i le fale o Ioane Ioanesone, lea sa nofo ai Iosefa, ma talanoa atu ia i latou sa auai mo se itula ma le afa. “Ma sa le o a’u ae o le agaga ma le mana o le Atua lea sa ia te a’u,” sa ia faamatala atu ai. I le fonotaga lava lea e tasi, na maua ai e Iosefa se isi faaaliga, lea ua faamaonia nei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 65. Na folafola mai e le faaaliga e faapea “o ki o le malo o le Atua” ua toe “tuu atu i tagata i luga o le Lalolagi” ma o le talalelei o le a “taavale atu ai i luma i tuluiga o le Lalolagi … seia faatumulia ai le Lalolagi atoa.”

Mataupu Faavae ma Feagaiga 68

E lua aso mulimuli ane, i le aso 1 o Novema, na auai ai McLellin i se konafesi a toeaina sa taloina i Hairama, Ohaio. E ui lava ua uma ona ia mauaina se faaaliga e ala i le tuuina atu e Iosefa o le finagalo o le Alii mo ia, ae sa faatasi atu McLellin i isi alii e toatolu i le konafesi—o Orson Hyde, Luka Ioanesone, ma Laimani Ioanesone—i le talosagaina o Iosefa e faaali atu “le mafaufau & le finagalo o le Alii” e faatatau i o latou tiutetauave. Na toe manatua mulimuli ane e McLellin ina ua faauuina o ia o se faitaulaga sili, sa “lei malamalama o ia i tiute o le tofi.” Atonu o le leai o se malamalama na taitai atu ai se vaega i lana talosaga, mo le faaaliga na mulimuli mai ai—lea ua avea nei ma Mataupu Faavae ma Feagaiga 68—na tuuina mai ai ia McLellin ma ana soa ni faamatalaga e uiga i tiute o faitaulaga sili ma toeaina e talai atu le talalelei i le lalolagi atoa.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 1

I le manatu ai i lena tiutetauave e talai atu, ma i le manatu ai i le faaaliga ia Oketopa 30 na ta’ua ai faapea o le talalelei o le a “taavale atu i luma i tuluiga o le lalolagi,” sa taua tele ai le tatau ona lolomiina o faaaliga ua uma ona maua e Iosefa. Na toe manatua mulimuli ane e McLellin e faapea “sa faaaluina le tele o itula” i le konafesi e talanoaina ai pe lolomi ia faaaliga a o lei oo i le “sa iu ina tonu ia i latou e lolomi.” E tusa ai ma manatuaga a McLellin, o ia, o Oliva Kaotui, ma atonu na tofia ai ma Sini Rikitone e tusia se faatomuaga mo le Tusi o Poloaiga. Ae ina ua tuuina atu e alii nei le faatomuaga i le konafesi, sa “latou maua ai le tele o faaletonu o loo i ai” ma “talosagaina Iosefa e fesili i le Alii e uiga i ai.” Ina ua uma ona ifo i le tatalo faatasi ai ma le konafesi, o Iosefa e tusa ai ma le iloa o McLellin, sa “faalau atu ai e Iosefa, e ala i le Agaga le faatomuaga,” ma sa ia faia a o ia nofo i talaane “o se faamalama o le potu lea sa nofo ai le konafesi.” Sa manatua e McLellin e faapea “o le a tuuina atu e Iosefa ni nai fuaiupu ma o Sini [Rikitone] o le a tusia i lalo, ona faitau leotele lea, ma afai e sa’o, ona faaauau lea e Iosefa ma toe tuuina atu nisi mea.” E tusa ai ma le iloa o McLellin, ““e ala i lenei faagasologa o le faatomuaga”—ua taua nei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 1—“na tuuina mai.”

Mataupu Faavae ma Feagaiga 67

Sa manao foi Iosefa Samita e faapea o i latou e auai i le konafesi e tuuina mai a latou molimau i le faapogai paia o faaaliga. O nisi sa mumusu e faia, ma taitai atu ai i le faalau mai o se isi faaaliga, lea ua avea nei ma Mataupu Faavae ma Feagaiga 67. I le faaaliga lenei, sa saunia ai e le Alii se ala mo toeaina e iloa ai pe mai le Atua faaaliga: “Pe afai e i ai se tasi i totonu o outou e mafai ona faia se tasi e pei o lena” o faaaliga, o loo ta’ua ai, “ona tauamiotonuina lea o outou i le fai mai e faapea ua outou lē iloa e moni i latou,” ae afai e le mafai ona outou “faia se tasi e pei o lena faaaliga, ua i ai outou i le tausalaga pe afai tou te lē molimau atu ua moni i latou.”

E tusa ai ma se tasi tala, sa ofo atu McLellin e taumafai e tusi lana lava faaaliga ae sa matua le manuia lava ma faanoanoa. Mulimuli ane, sa faapipii e McLellin, faatasi ai ma isi tagata na auai i le konafesi, lona suafa i se molimau, na saunia e Iosefa, lea sa faapea mai “ua molimau le Atua i o matou agaga e ala mai i le Agaga Paia ua faamaligi mai i o matou luga e faapea o nei poloaiga ua tuuina mai e ala mai musumusuga a le Atua & e aoga mo tagata uma & e matua moni lava.”

Mataupu Faavae ma Feagaiga 133

Ina ua maea le konafesi, sa nofo McLellin ia Iosefa Samita mo le isi lua vaiaso, ma kopiina faaaliga ma sauniuni mo se misiona o loo loma faatasi ma Samuelu H. Samita i setete i sasae. Atonu na i ai foi o ia i le aso 3 Novema ina ua maua e Iosefa le mea ua iloa nei o le faaopoopoga i le Tusi o Poloaiga, lea o loo maua i le Mataupu Faavae ma Feagaiga o loo i ai nei o le vaega 133.

E pei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 1, na lapataia ai e o nonofo i le lalolagi le toe foi mai o Keriso ma le manaomia ona salamo ma talia le taitaiga a le Atua e pei ona tuuina mai i faaaliga na Ia tuuina mai ia Iosefa. I le faamalosia ai i le afioga a le Atua, na tuua ai e McLellin mo lana misiona ma Samuelu Samita i le aso 16 o Novema ma talai atu le talalelei mo ni nai vaiaso mulimuli ane.

O le a iu ina valaauina McLellin o se tasi o uluai uso o le Korama a Aposetolo e Toasefululua. Ae paga lea, sa lei tumau faamaoni o ia i lana molimau; sa alu ese o ia mai le Ekalesia ma sa oo lava ina auai i le faatinoina o sauaga o le Au Paia i Misuri. Ae mo ni nai vaiaso pupuu i le tautoulu o le 1831, sa avea o ia ma molimau vaaitino i le valaauga faaperofeta o Iosefa Samita, molimauina le tele o faaaliga, e aofia ai faaaliga na talanoa tuusa’o atu ia te ia, ma auai i le faaiuga e lolomi ia faaaliga o le Tusi o Poloaiga. O McLellin, faatasi ai ma isi tagata auai i se isi konafesi ia Novema 1831, na tautino mai ai o nei faaaliga sa tusa le “taua i le Ekalesia ma oa o le Lalolagi atoa” ma sa i ai “Ki o mealilo o le Malo, & o oa o le Faavavau i le ekalesia.”

  1. The Journals of William E. McLellin, 1831–1836, faatonu. Jan Shipps ma John W. Welch (Chicago: University of Illinois Press, 1994), 44–45; tagai foi i “Minutes, 25–26 October 1831,” i le Minute Book 2, 10, josephsmithpapers.org.

  2. Shipps ma Welch, The Journals of William E. McLellin, 45.

  3. Viliamu E. McLellin, The Ensign of Liberty of the Church of Christ, vol. 1, nu. 4 (Ian. 1848), 61.

  4. Shipps ma Welch, The Journals of William E. McLellin, 47.

  5. “Revelation, 30 October 1831 [D&C 65],” i le Revelation Book 1, 112, josephsmithpapers.org; tagai foi i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 65:2.

  6. “Revelation, 1 November 1831–A [D&C 68],” i le Revelation Book 1, 113, josephsmithpapers.org.

  7. V. E. McLellin, M.D., tusi ia Davis H. Bays, 24 Me, 1870, i le Saints’ Herald, 15 Sete., 1870, 553–57.

  8. Tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 68:1–12.

  9. “Revelation, 30 October 1831 [D&C 65],” i le Revelation Book 1, 112, josephsmithpapers.org.

  10. Viliamu E. McLellin, “From a Letter dated Dec. 14th, 1878,” i le John L. Traughber Pepa, J. Willard Marriott Potutusi, Iunivesete o Iuta, Aai o Sate Leki, Iuta.

  11. Wm. H. Kelley, “Letter From Elder W. H. Kelley,” Saints’ Herald, vol. 29, nu. 5 (1 Mat., 1882), 67.

  12. “Revelation, circa 2 November 1831 [D&C 67],” i le Revelation Book 1, 115, josephsmithpapers.org; tagai foi i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 67:6–8.

  13. “History, 1838–1856, volume A-1 [23 December 1805–30 August 1834],” 162, josephsmithpapers.org; tagai foi i le Mareko R. Grandstaff, “Having More Learning Than Sense: William E. McLellin and the Book of Commandments Revisited,” Dialogue: A Journal of Mormon Thought, vol. 26, nu. 4 (Taumalulu 1993), 26. O McLellin lava ia e na te lei ta’ua lava se mea faapena na tupu.

  14. “Testimony, circa 2 November 1831,” i le Revelation Book 1, 121, josephsmithpapers.org.

  15. Tagai i le Shipps ma Welch, The Journals of William E. McLellin, 47.

  16. Tagai i le Shipps ma Welch, The Journals of William E. McLellin, 47.

  17. Tagai i le “Minute Book 1,” 149, josephsmithpapers.org.

  18. Tagai i le Shipps ma Welch, The Journals of William E. McLellin, 325–27.

  19. “Minute Book 2,” 18, josephsmithpapers.org.