Matabisopi
Vakarautaki ni Valenilotu kei na Veivanua Tale Eso ni Sokalou


“Vakarautaki ni Valenilotu kei na Veivanua Tale Eso ni Sokalou,” Vakarautaki ni Valenilotu kei na Veivanua Tale Eso ni Sokalou (2021)

“Vakarautaki ni Valenilotu kei na Veivanua Tale Eso ni Sokalou,” Vakarautaki ni Valenilotu kei na Veivanua Tale Eso ni Sokalou

Vakarautaki ni Valenilotu kei na Veivanua Tale Eso ni Sokalou

iVakavuvuli ni Veidusimaki

Na gauna esa tuvatuvakataki kina edua na valenisoqoni, na iliuliu ni Lotu kei na tamata cakacaka mera vakamuria na ivakavuvuli oqo:

  1. Bula rawati koya—Eda segata na kena tokoni na tubu levu ni Lotu ena veisiga ni mataka. Na veiwasewase yadua ni Lotu e dodonu me tu vua na takete me bula rawati koya vakayago.

  2. Rawa-ka—Keitou vakadeitaka ni sa rawa ki na tamata kecega na ivakavuvuli bibi ni kosipeli, ivurevure, kei na veiqaravi. Na veivanua matua e dodonu me vukea na lailai ni vanua ni bula rawati koya.

  3. Na veiqaravi yalomatua—Eda sa ivakatawa vuku ni ivurevure tabu. Eda vakasamataka na vakatulewa ena vakayaco-ka kina nodra bula ni veisiga na lewenilotu kei na rawati ni vakaitavi ena Lotu.

Era na segata na iliuliu ni matabete ena iwasewase kei na noda veivanua me ra bulataka na ivakavuvuli e vakamacalataki tiko ena iVakavuvuli kei na iDusidusi ni iTuvatuva ni Valenilotu kei na nomuni vanua me ra vakayagataka ni bera ni vakaturi eso tale na vanua.

Vakaduavatataki ka Vakamatautaki

Na veivalenilotu kece sara me tiko kina na veika kece e gadrevi ka tokona na sokalou e sotavi kei na veiparokaramu ni Lotu. Oqo e oka kina na vanua raraba ni soqoni, veivakavulici, kei na itaviqaravi. Na ituvaki ni vanua—oka kina na ivakarau ni tabanilotu kei na veiliutaki—e rawa ni gadrevi me moici ni vakarautaki na veivalenilotu.

Dua na vanua ni soqoni ena wili kina na vale ni dua na lewenilotu, dua na koronivuli se itikotiko, dua na vanua e lisitaki, vanua e volia se tara na Lotu, se so tale na digidigi. O ira yadua oqo e rawa ni iwali ni gauna balavu me baleta na veitabanilotu ena kena levu taucoko, me vaka eratou sa vakadonuya na Mataveiliutaki ni iWasewase. Na vakayagataki ni tekinolaji, me vaka na iyaya ni vakarorogo ni sarasara, sa rawa ni vakacokotaka na kena vakayagataki.

Vakarautaki ni Vanua ka Yavutaki ena Gagadre

O ira na iliuliu veiliutaki ena lotu e na wasewase kei na noda vanua era tovolea me ra vakarabailevutaka vakavuku na vakayagataki ni veivalenisoqoni ni bera ni ra kerea eso tale na vanua. Na vanua lala e dodonu me vakarautaki ni sa vakasamataki oti na iwiliwili taucoko ni tamata se na iwiliwili ni tabanilotu ena valenilotu, ka vakakina na ivurevure e tiko ena taudaku ni iyalayala ni tabanalevu se iteki ena loma ni gauna ni veilakoyaki eratou vakamacalataka na Mataveiliutaki ni iWasewase. O ira na tamata cakacaka ena Lotu ena vanua o ya, era na cakacaka vata kei ira na iliuliu ena noda veivanua, era na vakatututaka me ra vakalevutaka na vakayagataki ni ivurevure ni Lotu, ka sega ni vakaiyalayala ga ena iyalayala ni iteki.

Rawa ni Voli

O ira na iliuliu ena iwasewase kei na noda vanua era vaqara na iwali veiganiti vakailavo, e balavu sara, ka veiraurau ki na gagadre ni valenilotu. Na vale vou me na taqomaka na irairai e rakorako ka vakaturaga, me kilikili, ka veidonumaki kei na ituvaki kei na irairai ni vanua wavolivolita. Na veika e vakayagataki me ka ga e rawa ena vanua o ya, na kena iyauqaqa, iyaya, kei na iukuuku e ganita. Na icakacaka ni kena vakarautaki ka cicivaki na valenilotu sa dodonu me vaqaqacotaka na nona bula rawati koya na Lotu ena iwase ni vanua o ya.

Levei na Veicoqacoqa ni Veika e nona

E sega ni dodonu vei ira na iliuliu kei ira na lewenilotu me ra vakayarayarataka na veiqaravi vakabisinisi me baleta na iyau ni Lotu. Me kena ivakaraitaki, e sega ni vakatarai vei ira na veiliutaki ni Lotu ena veivanua me ra veivosakitaka na kena voli se lisitaki na iyau se me ra yalataka e dua na ka ena rawa ni vakayagataki kina na ilavo raraba ni Lotu. E dodonu me na vakadonui na kena veisau ena volai ni valenivolavola ni iwasewase se na Tabacakacaka ni iYauqaqa ni Valenilotu.

iTuvatuva Yavubula ni Valenilotu

Me ra vaqaqacotaki na lewe ni Lotu, sa vakarautaka tu na veiwasewase na ituvatuva levu ni valenilotu. Na ituvatuva oqo e oka kina na vakatulewa me vakuri se vakasukai (i.e., vagalalataka) na vanua ni valenilotu. Na kenadau ni tuvatuvalaki ni valenilotu ena dua na gauna balavu e tokona na ituvatuva ni kena vaqaqacotaki na matavuvale, lewenilotu, kei na tabanilotu ena kena vakarautaki na veivalenilotu ena sala rawarawa ka sau rawarawa. E vakayacori oqo ena kena vakayagataki vakavuku na ivurevure eso, ni vakasamataki na kena vakatauca na lewa ni valenilotu ena nodra vaqaqacotaki na lewe ni Lotu, ka vakarautaka na vanua e veidonui kei na ituvaki ni vanua e ganita.

Ena veidusimaki ni Mataveiliutaki ni iWasewase, na Vitusagavulu ni iWasewase, na dairekita ni veika vakayago, kei na vakailesilesi ni iwasewase e vakaraitaki kina na vakatutu ni valenisoqoni vei ira na iliuliu ni matabete, cakacaka vata kei ira me wali kina na leqa, ka tauyavutaka e dua na iotioti ni vakatutu ni valenilotu me na okati ena ituvatuva cecere. E rawa ni vakayacori oqo ena dua na bose ni matabose veivakacokotaki vata kei ira na peresitedi ni iteki era lesi kina. Ena gadreva beka na mataveiliutaki ni iteki me ratou vakarautaka na itukutuku vei iratou na Mataveiliutaki ni iWasewase me vukea na dairekita ni veika vakayago ena kena vakarautaki ka vakadodonutaki e dua na ituvatuva levu.

Me baleta na ikuri ni ivakamacala, sa dodonu vei ira na iliuliu ni matabete me ra railesuva na iDusidusi ni iTuvatuva ni Valenisoqoni ena ivolalailai.

Vakailavotaki ni iYauqaqa ni Valenilotu

Na vakailavotaki ni valenilotu e sa lako mai na iTuvatuva Vakayabaki ni iYauqaqa ni valenilotu. Era na vakauta na nodra ituvatuva vakayabaki na Mataveiliutaki ena iWasewase kina Komiti ni Vota iLavo kei na Veivakadonui mai na Matabisopi Veiliutaki.

Dikevi na Gagadre ni Vanua Vou ni Sokalou

Na veika e dau manata na kena tuvalaki na veigagadre ni valenisoqoni ena gauna mai muri e oka kina na ituvaki ni dua na tabanilotu ena vanua oqori; na totolo ni toso kei na kena ivakarau ena veigauna e liu; na toso e namaki tu; tuvai ni kena wasei na tabanilotu; kei na kena levu, vanua e tu kina, kei na levu ni kena vakayagataki na vale era sa tu rawa.

Ni Gadrevi Me So Tale na Rumu

Ena raica vata na veivakasama sa koto na valenivolavola liu ni iwasewase me rawa ni vakatulewa vinaka kina ena kena sotavi na gadrevi ni so tale na rumu ni valenilotu. Na digidigi oqo e wili kina na vakavoutaki ni parokaramu ni tabanilotu ni vanua, wasei na rumu vata kei eso tale na tabana ni Lotu, veisautaki ni rumu ni valenilotu sa tu rawa, tara na ikuri ni valenilotu sa tu rawa, lisi ni qele, voli na vale sa tu rawa, se tara e dua na valenilotu vou.

Soli Vakailoloma ni Tikiniqele

Sa digidigi tiko na Lotu ena kena ciqomi na isolisoli ni iyauqaqa dina. Kevaka e dua e vinakata me solia na iyauqaqa dina kina Lotu, era na veitaratara yani na iliuliu ni matabete kina valenivolavola ni iwasewase. Vei ira e Amerika se Kenada, qirita na Tabana ni Veiqaravi ni iYauqaqa ena Tabacakacaka ni iYauqaqa ni Valenilotu ena 1-801-240-5685 se 1-800-453-3860.

Era sega ni dau ciqoma se risititaka na iliuliu ena veivanua na risiti soli vakailoloma. Na isolisoli ni iyauqaqa se na itatarovi e dodonu me soli ka sega ni vakasuina me baleta na kena vakayagataki se na kena ivakarau.

iTuvatuva Tudei ni Vakadaudroini ni Valenilotu

Era sa vakarautaka tu na tamata cakacaka ena veivalenilotu na ituvatuva tudei ni vakadaudroini ni valenilotu me veirauti kei na ituvaki kei na gagadre. Ni vakarau tara e dua na valenisoqoni vou, ena digitaki e dua na kena droini ka ganita vinaka. Na ituvatuva oqori e tuvai kina na lawatu ni rumu, ivakaraitaki, kei na iyaya me okati ena veivanua ni sokalou oqo.

Vakatorocaketaki ni Cakacaka ena Taravale ni Valenilotu

Ena gauna e sa tara kina e dua na valenilotu vou ena kena ivakarau e gadrevi, ka sa vakadonui, biu ena ituvatuva vakayabaki, vakailavotaki, ka tuvalaki e dua na tara-vale vakaturi, sa na qai toso na cakacaka ni tara vale.

Ena gauna donu ni torocake ni cakacaka, ena veivosaki na manidia ni cakacaka kei na manidia ni iyauqaqa, sota vata kei iratou na mataveiliutaki ni iteki me railesuvi ka digitaki mai na veimataqali digidigi e tiko ena ituvatuva tudei. Sa rawa talega me veivosakitaki na kena vakayacori na soqoni ni vakasobuduru. Ena dau vakarautaka na manidia ni iyauqaqa vei iratou na mataveiliutaki ni iteki na veisau vagauna ena gauna taucoko ni veivakatorocaketaki.

Tarai ni Cakacaka

Ni sa vakacavari na iwase ni veivakatorocaketaki ni cakacaka, ena qai sauma na valenivolavola ni iwasewase na konitaraki ni tara vale. Ena nona veivuke na manidia ni iyauqaqa, ena liutaka na manidia ni cakacaka e dua na bose ni bera ni tekivu na tara vale kei ira na iliuliu ni iteki kei na konitaraki. O ira era tiko ena soqoni era railesuva na nodra dui itavi, vakadeitaka na iwalewale kei na kena iyaya me vaka na ituvatuva tudei ni vanua, ka railesuva na ituvatuva ni cakacaka.

Soli ni Valenilotu

Ni sa vakacavari na cakacaka ni taravale, na manidia ni cakacaka ena “solia” na vale se na kena ikuri vua na manidia ni iyauqaqa. Ena tuvanaka ka vakatulewataka na manidia ni iyauqaqa na iwalewale titobu ni sasamaki kei na kena maroroi ka vakayacori na veicakacaka kece tale e gadrevi me vakarautaki kina na kena vakayagataki na vale.

Ena liutaka na manidia ni iyauqaqa e dua na bose ni veivakamatautaki kei na veilakoyaki vei ira na iliuliu ena veivanua. Ena solia taumada o koya na idusidusi ena ivakarau duidui eso ni valenilotu kivei ira na mata ni valenilotu ni iteki kei na tabanalevu. Ena vakarautaka na idola vei ira na iliuliu ena veivanua kei na railesuvi ni ituvatuva ni sasamaki kei na nodra vakaitavi na lewenilotu.

Lisitaki ni Valenisoqoni

Me baleta na lisi vou ni valenisoqoni, e dodonu vei ira na iliuliu e veivanua me ra veitarogitaka na manidia ni tuvatuva ni valenilotu ni iwasewase me kilai kina na veika e gadrevi. Na isau ni lisi ena saumi mai na ilavovakarau ni veiqaravi ni ilawalawa ni iyauqaqa.

Me baleta na kena vakavoutaki na valenisoqoni, era na veitalanoa na veiliutaki ena veivanua kei na manidia ni iyauqaqa, o koya ena qarava na kerekere. E rawa ni lisitaki e dua na valenilotu vagauna ena gauna e sega kina ni rawa ni veisotari kei na veivalenilotu ena dua na tabanalevu ena gauna ni vakavinakataki tiko kina na valenilotu.

Ena veivosakitaka na valenivolavola liu ni wasewase na ivakarau kece ni veidinadinati ni lisi.

Redetaki Vakawawa ni Vale

E rawa ni redetaki na iyauqaqa vagauna ena vakayagataki ni Lotu ena gauna e tu kina ena sega ni veirauti na qaravi ni itaviqaravi ni iteki, me vaka na koniferedi ni iteki kei na iwasewase, na yasanibuka, na qito e loma, se itaviqaravi vakavanua. Na kena iwali, oka kina na vakayacori ni vica vata na soqoni se vakayagataki ni tekinolaji (me vaka na kakaburaki), e dodonu me na vakasamataki ni bera ni redetaki na iyauqaqa.

Kevaka e gadrevi e dua na iyauqaqa, me ra veitalanoa na veiliutaki ena veivanua kei na manidia ni iyauqaqa me vakarautaka na konitaraki se veidinadinati e gadrevi. Ena qai vakauta yani na manidia ni iyauqaqa na veidinadinati kei na dua na fomu ni “Kerekere me Baleta na iYauqaqa Vakawawa” ki na valenivolavola ni iwasewase. E dodonu me vakau yani vakamalua na kerekere ni se bera na kena gadrevi. Ni vakamuri na iwalewale eso oqo, ena saumi na isau redetaki mai na ilavo raraba ni Lotu.

Na iyauqaqa ni itaviqaravi ni qito e tautuba e redetaki ena vakayagataki ilavo ni tabanilotu ni vanua oya.

Soqoni ni Vakasobuduru

Ni oti na kena vakadonui na tara ni valenilotu, sa rawa vei ira na iliuliu mera na vakayacora na vakasobuduru kina vakavakarau ni kena tara. E sega ni dau vakayacori na vakasobuduru ena Sigatabu. Na peresitedi ni iteki e vakaitavi ena veivosaki kei na Vitusagavulu ni iWasewase me baleta na veidusimaki.

Vakatabui ni Veivale Eso

Na iotioti ni veivakadonui me baleta na vakatabui e soli mai vei iratou na Mataveiliutaki ni iWasewase kei na dairekita ni veika vakayago raraba. Ena cakacakavata o iratou na Mataveiliutaki ni iWasewase kei na peresitedi ni iteki se kaulotu me vakatakilai kina se o cei e nona itavi me vakatabuya na vale.

Na parokaramu ni lotu ni vakatabui ni vale e dodonu me na salavata tiko kei na inaki ni soqo. Me kakua ni balavu se okati kina na ivakatagi kei na sere e kania na gauna. Me levu na gauna me soli vei koya na iliuliu sa lesi me vosa kina ka vakatabuya na valenisoqoni.

Ni oti na masu ni vakatatabu, me qai dua na sere se ivakatagi veiganiti ka dua na masu lekaleka me tini kina na soqoni.

Ena veivakadonui nei iliuliu vakatulewa sa rawa me katoni na masu ni vakatatabu.

E rawa ni ra vakatabui na veivalenilotu lisitaki ni sa sotavi kece na vei tuvaki oqo:

  1. Na vanua lisitaki taucoko, ka sega ni oka kina na vanua ni sotasota vata (me vaka na katuba, na gaunisala ni olo, kei na veivanua ni vakacegu), e vakayagataka vakatabakidua na Lotu.

  2. Na lisi e na sivia e dua na yabaki.

  3. Na Mataveiliutaki ni iWasewase sa vakadonuya me vakatabuya na valenisoqoni lisitaki oya.

Kevaka sa sotavi na vei ituvaki oqo ka vakatabui na valenisoqoni, na vosa ni masu e dodonu me oka kina ni valenisoqoni sa vakatabui “me kovuta ga na gauna ni lisi.”