« 33. Te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite », Buka arata’i rahi : Te tāvinira’a i roto i Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei (2020).
« 33. Te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite », Buka arata’i rahi.
33.
Te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite
33.0
Parau ’ōmuara’a
E tano te mau ravera’a i roto i teie pene i te rahira’a taime nō te mau ’āmuira’a e fa’a’ohipa nei i te mau mauiha’a natirara a te ’Ēkālesia nō te ha’apa’o i te mau pu’e parau, mai te Rāve’a tauturu a te Ti’a Fa’atere ’e te Pāpa’i parau (DDG), Mauiha’a nō te mau melo, ’e te Buka nūmera niuniu ’e te hōho’a ’ōti’a o te pāroita. Te mau ’āmuira’a ’aita e tomora’a nō teie mau mauiha’a, e ’ohipa rātou ’e te Tuha’a Fa’atere o te Pū ’ohipara’a nā te ao nei ’aore rā e te piha tōro’a a te ārea.
’Ua riro noa nā te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau ’ei mea faufa’a i roto i te ’Ēkālesia a te Fatu. ’Ei hi’ora’a :
’Ua ha’apa’o Adamu i « te hō’ē buka ha’amana’ora’a » (Mose 6:5).
’Ua ha’api’i Moroni ē, te i’oa o te feiā i bāpetizohia i roto i te ’Ēkālesia a te Mesia, ’ua pāpa’ihia « ’ia ha’amana’ohia ’e ’ia fa’a’amuhia rātou i te parau maita’i a te Atua » (Moroni 6:4).
’Ua fa’aue Iosepha Semita ē, ’ia pi’ihia te hō’ē pāpa’i parau i roto i te mau pāroita ato’a nō te « pāpa’i i te pāpa’a parau nō te parau mau i mua i te Fatu » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 128:2). ’Ua ha’apāpū ato’a ’oia i te faufa’a rahi ’ia itoito i te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau, ’a pāpa’i ai ’oia ē : « ’O tā ’outou e pāpa’i i ni’a i te fenua nei, e pāpa’ihia ïa i te ao ra, ’e ’o tā ’outou e ’ore e pāpa’i i ni’a i te fenua nei, e ’ore ato’a ïa e pāpa’ihia i te ao ra » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 128:8 ; hi’o ato’a mau ’īrava 2–9).
33.1
Nīno’a ri’i o te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia
E mea mo’a te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia. Te mau ha’amāramaramara’a i roto e mea ’ōmo’e ïa ’e e ti’a ’ia pāruruhia. E fa’ati’a te mau fa’anahora’a nō te pu’e parau a te ’Ēkālesia e hōro’a i te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te melo, ’ia au i te mau pi’ira’a. ’O te feiā ana’e tei ha’amanahia ’o tē fāri’i i te parau tomora’a. E fa’a’ohipa rātou i teie ha’amāramaramara’a nō te mau tumu ta’a ’ē i roto i tō rātou mau pi’ira’a (hi’o 33.8).
E nehenehe te mau pu’e parau e tauturu i te feiā fa’atere :
-
’Ia ’imi ’o vai tē hina’aro i te aupurura’a ta’a ē.
-
’Ia ’imi e aha te mau ’ōro’a nō te fa’aorara’a tā te hō’ē ta’ata i fāri’i ’aore rā, e hina’aro nei.
-
’Ia ’ite teihea te mau melo.
Teie i muri nei te mau pu’e parau e vaiihohia i roto i te mau ’āmuira’a o te ’Ēkālesia :
33.2
Te mau arata’ira’a rahi nō te mau pāpa’i parau
E ti’a i te mau pāpa’i parau ato’a ’ia riro ’ei ta’ata parauti’a pāpū ’e ’ia pe’e i te mau fa’auera’a a te Fatu. ’Ia riro rātou :
-
’Ei feiā ti’a mā nō te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero.
-
’Ei feiā ha’apa’o māite i te mau pu’e parau.
-
’Ei mau ’orometua ha’api’i ’e ’ei mau fa’atere ’aravihi.
’Ia pe’e te mau pāpā’i parau ha’apa’o maita’i i te pe’era’a i te mau fa’aturera’a nō te pāruru i te mau faufa’a a te ’Ēkālesia ’e nō te ara ē, e mea ti’a maita’i te ravera’a o te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia. E fa’aara ’oi’oi te mau pāpa’i parau i te feiā fa’atere o te autahu’ara’a i te mau hapehape ato’a. Mai te mea e tupu mai te mau fifi nō te fa’atītī’aifaro i te mau hapehape, e fārerei atu te mau pāpa’i parau i te piha tōro’a o te mau pu’e parau ’ōmo’e i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia. Tei raro nei te ha’amaramaramara’a nō te niuniu atu :
Niuniu : 1-801-240-2053 ’e 1-800-453-3860, rēni 2-2053
Nūmera aufau ’ore (niuniu ’āfa’ifa’i) : 855-537-4357
Rata uira : ConfidentialRecords@ChurchofJesusChrist.org
’Ia tano maite te maorora’a o te tāvinira’a a te mau pāpa’i parau nō te fa’ati’a ia rātou ’ia ’apo mai i tā rātou mau hōpoi’a ’e ’ia ha’apāpū i te terera’a pāpu o tā rātou ’ohipa (hi’o 30.5). Nō te mea e ’ere rātou i te melo nō te peresidenira’a titi, ’aore rā nō te ’episekōpora’a, ’aita e tītauhia ’ia ha’amāuruuru ia rātou i te taime e tauihia ai te peresidenira’a titi, ’aore rā te ’episekōpora’a.
33.3
Te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite a te titi
33.3.1
Te peresidenira’a titi
E hi’o te peresideni titi i te ha’aputura’a pu’e parau a te titi. E hōro’a ’oia te mana i tōna nā tauturu ’e i te mau pāpa’i parau nō te rave i te rahira’a o teie ’ohipa. E ara ’oia ē, tē pe’e nei rātou i te mau fa’aturera’a ’e te mau ravera’a mana a te ’Ēkālesia.
33.3.2
Pāpa’i parau o te titi
’Ia vai te hō’ē pāpa’i parau ’aravihi ’e te ’ohipa maita’i i roto i te titi tāta’itahi. E pi’ihia ’e e fa’ata’ahia ’oia e te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi. ’Ia mau ’oia i te autahu’ara’a a Melehizedeka ’e ’ia ti’amā ho’i nō te fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero. E melo ’oia nō te ’āpo’ora’a titi. E haere ’oia i te mau ’āpo’ora’a titi mai tei fa’a’itehia i roto te 29.3.
E ha’api’ihia te pāpa’i parau titi e te peresidenira’a titi ’e e ’ohipa ’oia i raro a’e i tā rātou arata’ira’a. E nehenehe e pi’i i te mau tauturu pāpa’i parau titi, nō te tauturu (hi’o 33.3.3).
33.3.2.1
Te mau hōpoi’a nō te ha’aputura’a i te mau pu’e parau
E amo te pāpa’i parau titi, ’aore rā te pāpa’i parau tauturu tei fa’ata’ahia i te mau hōpoi’a i muri nei :
-
E turu pāpū i te peresidenira’a titi i te pae nō te fa’aterera’a.
-
E ha’apa’o i te pu’e parau nō te mau tītaura’a ’e te mau fa’aotira’a i ravehia i roto i te mau ’āpo’ora’a nā te feiā fa’atere o te titi.
-
E hi’o tāmau i te otira’a o te mau tītaura’a.
-
E ha’apāpū i te ’āfarora’a ’e i te otira’a o te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite.
’Ia ’aravihi maita’i te pāpa’i parau o te titi i te fa’a’ohipara’a i te mau mauiha’a nō te ha’apa’o i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia (hi’o 33.0). E fa’a’ohipa ’oia i teie mau mauiha’a nō te tauturu i te feiā fa’atere ’ia ’ite i :
-
Te mau hina’aro o te mau melo ’e o te mau pupu tauturu.
-
Te roa’ara’a te mau mātēria tauturu, ’oia ato’a i te pae faufa’a.
-
Te mau hia’ai, te mau pūai ’e te mau paruparu o te titi.
-
Te mau tuha’a tei riro ’ei māna’ona’ora’a.
Te tahi atu ā mau hōpoi’a nō te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau ’oia ho’i :
-
’Ia ara ē ’ua pāpa’i tanohia ’e te ’oi’oi te mau fa’atōro’ara’a i roto te autahu’ara’a a Melehizedeka.
-
Te ha’amanara’a i te parau fa’ati’a nō te hiero.
-
Te tu’ura’a i te ha’amāramaramara’a i te pae nō te ea i roto i te parau fa’aineinera’a a te misiōnare.
-
Fa’aineinera’a i te Parau pāturura’a i te feiā fa’atere ’e te parau fa’a’ite a te titi nō te ’āmuira’a titi.
-
Te hi’ora’a i te fa’arevara’a i te mau pu’e parau a te pāroita, ’ia ha’amau-ana’e-hia ’aore rā ’ia fa’a’ore-ana’e-hia te hō’ē pāroita ’āpī, ’aore rā ’ia taui-ana’e-hia te mau ’ōti’a.
-
Tāpa’opa’o i te mau parau o te mau ’āpo’ora’a nō te ti’ara’a melo a te titi (hi’o 32.9.6
-
Tāpe’ara’a i te mau pu’e parau i te pae faufa’a (hi’o 34.1.2).
33.3.2.2
Hi’opo’a i te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite a te pāroita
E fārerei te pāpa’i parau titi i te pāpa’i parau ’āpī tāta’itahi o te pāroita, i muri noa iho i tōna pi’ira’ahia. E fārerei pinepine ’oia i te mau pāpa’i parau pāroita ’ia hina’aro-noa-hia-atu, e piti a’e rā taime i te matahiti. E fa’atupuhia teie mau fārereira’a nō te ha’apāpū ē :
-
’Ua pāpa’i-maita’i-hia te mau pu’e parau o te tuha’a ’ahuru ’e te tahi atu mau pu’e parau nō te pae faufa’a (hi’o 34.1.2 ’e 34.2.2).
-
’Ua fa’atano-’oi’oi-hia ’e ma te ti’a te mau parau melora’a.
-
’Ua mātau maita’i te mau pāpa’i parau pāroita i te mau mauiha’a nō te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia.
-
E hōro’ahia te mau parau ha’amaita’ira’a, bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, nā reira ato’a te parau fa’atōro’ara’a i te autahu’ara’a i te mau melo o te pāroita.
-
E arata’ihia te hi’opo’ara’a matahiti o te parau melora’a ’e e fa’atītī’aifaro-’oi’oi-hia te mau ta’a-’ē-ra’a ato’a o te hi’opo’ara’a (hi’o 33.6.19).
-
E hāponohia te ’ā’amu matahiti o te pāroita i te titi ra i te mau hope’a matahiti ato’a (hi’o 33.7).
33.3.2.3
Te mau hi’opo’ara’a
33.3.2.4
Te mau pu’e parau nō te ’a’amu a te titi
Hi’o 33.7
33.3.3
Tauturu pāpa’i parau titi
E nehenehe te peresideni titi ’aore rā te tauturu i fa’auehia e pi’i ’e e fa’ata’a hō’ē pāpa’i parau tauturu, ’aore rā hau atu, ’ia au i tei hina’arohia. E ti’a i teie mau taea’e ’ia mau i te autahu’ara’a a Melehizedeka ’e ’ia ti’a mā ho’i nō te mau i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero. E ’ohipa rātou i raro a’e i te arata’ira’a a te peresidenira’a titi ’e a te pāpa’i parau titi.
Mai te mea e hina’arohia, e nehenehe te hō’ē pāpa’i parau tauturu e pi’ihia nō te mau ti’ara’a tāta’itahi i muri nei :
33.4
Te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite a te pāroita
33.4.1
’Ēpisekōpora’a
E hi’o te ’episekōpo i te ha’aputura’a pu’e parau a te pāroita. E nehenehe ’oia e fa’aue i tōna nā tauturu ’e i te mau pāpa’i parau ’ia rave i te rahira’a o teie ’ohipa. E ha’apāpū ’oia ē, tē pe’e nei rātou i te mau fa’aturera’a ’e te mau ravera’a a te ’Ēkālesia.
33.4.2
Pāpa’i parau pāroita
’Ia vai te hō’ē pāpa’i parau ’aravihi ’e te ’ohipa maita’i i roto i te pāroita tāta’itahi. Nā te ’episekōpora’a e hōro’a i tōna i’oa ’e nā te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi ’aore rā nō te ’āpo’ora’a teitei tei fa’auehia, e pi’i ’e e fa’ata’a iāna. ’Ia mau ’oia i te autahu’ara’a a Melehizedeka ’e ’ia ti’amā ho’i nō te fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero.
Nā te ’episekōpora’a ’e te mau pāpa’i parau titi e ha’api’i i te pāpa’i parau pāroita. E ’ohipa ’oia i raro a’e i te arata’ira’a a te ’episekōpora’a. E nehenehe e pi’i i te mau tauturu pāpa’i parau pāroita, nō te tauturu (hi’o 33.4.3
33.4.2.1
Te mau hōpoi’a nō te ha’aputura’a i te mau pu’e parau
Nā te pāpa’i parau pāroita ’aore rā te hō’ē pāpa’i parau tauturu e amo i te mau hōpoi’a i muri nei :
-
E hōro’a i te pāturura’a i te ’episekōpora’a i te pae o te fa’aterera’a ’ohipa.
-
E ha’apa’o i te pāpa’i i te mau tītaura’a ’e i te mau fa’aotira’a i ravehia i roto i te mau rurura’a a te feiā fa’atere o te pāroita.
-
E hi’o i te otira’a o te mau tītaura’a.
-
E ha’apāpū i te ’āfarora’a ’e i te otira’a o te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite.
-
E hi’o i te mau ’ōro’a e tītauhia te fāri’iara’a (hi’o 38.2.6 ’e 18.10.3).
’Ia ’aravihi maita’i te pāpa’i parau pāroita i te fa’a’ohipara’a i te mau mauiha’a ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia (hi’o 33.0). E fa’a’ohipa ’oia i teie mau mauiha’a nō te tauturu i te feiā fa’atere ’ia ’ite :
-
Te mau hina’aro o te mau melo ’e o te mau pupu tauturu.
-
Te roa’ara’a te mau mātēria tauturu, ’oia ato’a i te pae faufa’a.
-
Te mau hia’ai, te mau pūai ’e te mau paruparu i te pāroita.
-
Te mau tuha’a tei riro ’ei māna’ona’ora’a.
I te taime nō te putura’a i te mau parau fa’a’ite nō te taera’a mai te mau melo, e ’ohipa te mau pāpa’i parau pāroita ’e te mau pāpa’i parau fa’atere pāroita, nō te fa’a’āfaro i te mau fifi ha’iha’i. E paraparau ’oia i te mau fifi teimaha i te ’episekōpo.
E fa’a’ite te pāpa’i parau pāroita ’aore rā te pāpa’i parau tauturu o te pāroita i te mau melo, e nāhea ’ia hi’o i tō rātou ha’amāramaramara’a nō te parau melora’a i ni’a te Mauiha’a nō te mau melo. E nehenehe ato’a ’oia e hōro’a atu hō’ē hōho’a nene’i, ’ia anihia mai. E fa’aitoito te mau pāpa’i parau pāroita i te mau melo ’ia fa’a’ite mai i te mau hape i roto i tō rātou ha’amāramaramara’a o te parau melora’a.
Tei roto ato’a te tahi atu ā mau hōpoi’a nō te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau :
-
Te ha’apāpūra’a ē, ’ua tano maita’i ’e ’ua pāpa’i-’oi’oi-hia te mau ’ōro’a.
-
Fa’aineine i te parau pāturura’a nō te ’āmuira’a pāroita.
-
Tāpa’opa’o i te mau parau o te mau ’āpo’ora’a nō te ti’ara’a melo a te pāroita (hi’o 32.9.6).
-
Tāpe’ara’a i te mau pu’e parau i te pae faufa’a (hi’o 34.2.2).
33.4.2.2
Ha’api’ira’a i te mau pāpa’i parau ’e i te mau pāpa’i parau fa’atere o te pāroita
E ha’api’i te pāpa’i parau pāroita i te mau pāpa’i parau tauturu o te pāroita ’e i te mau pāpa’i parau fa’atere o te pupu ’e o te mau pupu tauturu. E tauturu ’oia ia rātou ’ia hāro’aro’a, e nāhea te ha’amāramaramara’a nō roto mai i te mauiha’a o te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau a te ‘Ēkalesia, e nehenehe ai e tauturu i te feiā fa’atere.
E faufa’a ta’a ’ē tō teie ha’api’ira’a ’ia :
-
Pi’i-’āpī-āna’e-hia te mau tauturu pāpa’i parau o te pāroita ’e te mau pāpa’i parau o te pupu autahu’ara’a ’e o te mau pupu tauturu.
-
E fa’aōhia mai ’aore rā e fa’a’āfarohia te mau mauiha’a nō te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia.
-
’Aita te mau pu’e parau i pāpa’i-tano-hia.
33.4.2.3
Te mau pu’e parau nō te ’a’amu a te pāroita
Hi’o 33.7
33.4.3
Te mau tauturu pāpa’i parau pāroita
E nehenehe te mau tauturu pāpa’i parau pāroita ’ia pi’ihia ’ia au i tei hina’arohia. Nā te ’episekōpora’a e hōro’a i tō rātou i’oa ’e nā te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi ’aore rā te hō’ē melo nō te ’āpo’ora’a teitei tei fa’auehia, e pi’i ’e e fa’ata’a. ’Ia mau teie mau taea’e i te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’aore rā i te Autahu’ara’a a Aarona. ’Ia ti’a mā ato’a rātou nō te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero. Mai te mea e fa’auehia te hō’ē tauturu pāpa’i parau pāroita ’ei ha’apa’o faufa’a, ’ia mau ’oia i te autahu’ara’a a Melehizedeka e ti’a ai. E ’ohipa te mau tauturu pāpa’i parau o te pāroita i raro a’e i te arata’ira’a a te ’episekōpora’a ’e a te pāpa’i parau pāroita.
Mai te mea e hina’arohia, e pi’ihia te hō’ē tauturu pāpa’i parau nō te amo i te mau ti’ara’a i muri nei :
33.4.4
Feiā fa’atere nō te autahu’ara’a ’e nō te mau fa’anahora’a
E hi’o te feiā fa’atere nō te autahu’ara’a ’e nō te mau pupu tauturu i te ha’apa’ora’a i te mau pu’e parau i roto i tā rātou mau pupu tauturu. E nehenehe rātou e fa’aue i te mau pāpa’i parau fa’atere ’ia rave i te rahira’a o teie ’ohipa. E ’ohipa rātou ’e te mau pāpa’i parau fa’atere nō te ha’apāpū ē ’ua pāpa’ihia ’e ’ua fa’aotihia te mau pu’e parau ’e te mau parau fa’a’ite.
33.5
Te mau parau fa’a’ite nō te taera’a mai o te mau melo
E tauturu te mau parau fa’a’ite nō te taera’a mai o te mau melo i te feiā fa’atere, ’ia fa’atumu i ni’a i te haerera’a i mua ’e i te mau hina’aro o te mau melo. Mai te mea e ti’a, ’ia hi’opo’a-ihi-anoa-ha’a-hia teie mau parau fa’a’ite, ’eiaha rā te nene’ira’a. ’Ia hina’aro-ana’e-hia e nene’i i te parau fa’a’ite, e ti’a ’ia ha’apa’o-maita’i-hia te reira, nō te fa’atura i te ’ōmo’era’a o te mau melo ’e ’ia aurarohia te mau ture o te fenua nō te pārurura’a i te mau parau o te ta’ata.
33.5.1
Te mau parau fa’a’ite huru rau
33.5.1.1
Te mau parau fa’a’ite nō te haerera’a purera’a
E tāpa’ohia te taera’a mai i te mau purera’a ’ōro’a ’e i te mau purera’a autahu’ara’a i te sābati ’e te mau purera’a a te mau pupu tauturu, ma te fa’a’ohipa i te ihi anoa ha’a o te DDC ’aore rā te mauiha’a nō te mau melo.
Purera’a ’ōro’a. Nā te pāpa’i parau pāroita ’aore rā te tauturu pāpa’i parau pāroita e tāpa’o i te taera’a mai o te ta’ata i te purera’a ’ōro’a, i te hepetoma ato’a. Te tai’o ’o te nūmera ïa o te rahira’a ta’ata e tae tino mai i te purera’a ’ōro’a ’aore rā nā roto i te ha’apurorora’a, e tae noa atu i te mau mānihini. Te mau melo o te pāroita tei ’ore i tae mai nō te mea ’ua tonohia rātou, ’aore rā ’ua haere rātou i te tahi atu pāroita, e tai’ohia rātou i roto i te pāroita i haerehia atu e rātou.
Te mau purera’a i te sābati a te autahu’ara’a ’e a te mau pupu tauturu. E tāpa’ohia te taera’a mai o te ta’ata i te mau hepetoma ato’a e te mau pāpa’i parau o te pupu autahu’ara’a ’e ’o te mau pupu tauturu ’e e te mau tauturu ha’amāramarama. E nehenehe ato’a te feiā fa’atere o te feiā ’āpī e tauturu i te tāpa’ora’a i te mau taera’a mai. Te tai’o ’o te rahira’a ïa o ta’ata tei tae tino mai i te purera’a ’aore rā nā roto mai i te ha’apurorora’a, e tae noa atu i te mau mānihini. Te mau melo e tāvini nei i te Paraimere ’aore rā ’ei feiā fa’atere nō te feiā ’āpī i roto i te pāroita, e tai’o-atoa-hia rātou i roto i te ta’ata tei tae mai. Te mau melo e haere ra i te tahi atu pāroita e tai’ohia rātou i roto i te pāroita tei haerehia e rātou.
E nehenehe te pāpa’i parau pāroita e tāpa’opa’o i te rahira’a ta’ata tei tae mai nā ni’a i te i’oa o te huru pupu tauturu.
33.5.1.2
Te mau parau fa’a’ite nō te mau uiuira’a aupurura’a
Hi’o 21.3.
33.5.1.3
Te parau fa’a’ite toru ’āva’e
Te nūmera tāta’itahi i roto i te hō’ē parau fa’a’ite, e fa’a’itera’a ïa nō te ta’ata e vai nei e hina’aro ta’a ’ē tōna (hi’o Helamana 15:13). E ’imi te feiā fa’atere i te arata’ira’a a te Fatu, ’a feruri ai rātou ’o vai te ta’ata e hina’aro nei i tā rātou tauturu.
Tē vai ra i roto i te parau fa’a’ite toru ’āva’e te mau ha’amāramaramara’a e hina’arohia ’o tē hōro’a i te feiā fa’atere i te mau mana’o, ‘a ’imi ai rātou i te fa’aurura’a i roto i tā rātou mau tauto’ora’a nō te ’ohipa aupurura’a. E roa’a te parau fa’a’ite i roto i te Mauiha’a nō te mau melo ’aore rā te DDG.
E fa’ahoro tāmau te feiā fa’atere o te titi ’e o te pāroita i ni’a i te parau fa’a’ite toru ’āva’e nō te hi’o i te haerera’a i mua o te mau ta’ata. Tei roto i te parau fa’a’ite te ha’amāramaramara’a nō ni’a :
-
Te huru o te parau fa’ati’a o te hiero nō te mau melo tei fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero ’e te feiā ’āpī.
-
Te mau tāne mai te 18–25 matahiti e tāvini ra ’aore rā tei tāvini na i te hō’ē misiōni.
-
Te huru o te mau uiuira’a nō te ’ohipa aupurura’a (hi’o 21.3).
-
Te mau taea’e e tano ’ei peresibutero e hina’aro nei i te pāturura’a, nō te fa’aineine i te fāri’i i te Autahu’ara’a a Melehizedeka.
-
Te taera’a i te purera’a i te sābati nō te mau tamari’i, te feiā ’āpī, te feiā ’āpī pa’ari ’ōtahi ’e te feiā pa’ari (hi’o 33.5.1.1).
-
Te haerera’a i mua o te mau melo ’āpī tei bāpetizohia ’e tei ha’amauhia i roto i nā 12 ’āva’e i ma’iri a’e nei.
’Ua tāpa’ohia te tā’āto’ara’a o te mau taera’a mai ’e te mau uiuira’a nō te ’ohipa aupurura’a i roto i te mauiha’a nā te mau melo ’aore rā te DDG. E fa’a’ī ’oi’oi teie ha’amāramaramara’a i te mau tuha’a e tītauhia o te parau fa’a’ite toru ’āva’e.
E fa’a’ī ’e e hāpono atu te pāroita tāta’itahi i te parau fa’a’ite toru ’āva’e i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia. E hi’opo’a te pāpa’i parau i te parau fa’a’ite ’e te ’episekōpo ’e e hāpono atu ’oia i te reira hou te 15 o te ’āva’e i muri mai i te hope’a o te toru ’āva’e ato’a.
E nehenehe te peresidenira’a titi e hi’o fa’ahou i te parau fa’a’ite toro ’āva’e i hāponohia mai e te pāroita tāta’itahi. Nā te reira e tauturu ia rātou ’ia hi’o i te haerera’a i mua ’e ’ia ’ite i hea e hōro’a ai i te paturura’a ’e te mau arata’iraa e hina’arohia. E nehenehe ato’a te mau melo o te ’āpo’ora’a titi e hi’o i te parau fa’a’ite toru ’āva’e tāta’itahi.
33.5.2
Te mau tāpura i’oa o te mau melo
E fa’ati’a te mauiha’a nō te ha’apa’ora’a i te pu’e parau a te ’Ēkālesia i te feiā fa’atere ’ia tomo i roto i te tāpura i’oa o te mau melo. E nehenehe teie mau tāpura i’oa e tauturu i te feiā fa’atere ’ia ’ite :
-
’O vai te mau melo ’aita ā i fāri’i i te mau ’ōro’a e tano ia rātou ’ia fāri’i.
-
’O vai te feiā ’āpī tamāroa ’e te feiā ’āpī tamāhine e tano e tāvini ’ei misiōnare.
-
’O vai te feiā ’āpī ’aita tāna parau fa’ati’a mana nō te hiero.
-
’O vai te feiā ’āpī e ti’a ’ia tāpa’ohia nō te mau fārereira’a ’e te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a.
’Ia roa’a i te feiā fa’atere pupu autahu’ara’a ’e fa’anahora’a, te tāpura i’oa nō te feiā i tāpa’ohia i roto i tā rātou pupu autahu’ara’a, ’aore rā tā rātou fa’anahora’a.
33.6
Te mau parau melora’a
Tei roto i te parau melora’a te i’oa o te mau melo, te ha’amāramaramara’a nō ni’a ia rātou, te mau fa’a’itera’a nō te mau ’ōro’a ’e te tahi atu mau ha’amāramaramara’a faufa’a rahi. E ti’a ’ia vai i roto i te pāroita te parau melora’a o te melo tāta’itahi e ora ra i roto i te mau ’ōti’a o te pāroita.
E tāpe’ahia te mau parau melora’a i roto i te pāroita tei reira te melo i te orara’a. ’Ei tāhapera’a, noa atu e mea varavara te reira, e tītauhia te parau fa’ati’a a te mau ’episekōpo ’e a te mau peresideni titi e ō i roto i te reira. Nō te ani i te tāhapera’a, e fa’a’ohipa te peresideni titi i te DDG nō te hāpono i te anira’a i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.
Te mau parau melora’a ana’e nō te tāpa’o i te mau ’ōro’a ’e te tahi atu mau ’ohipa mana i roto i te mau pu’e parau tāmau a te ’Ēkālesia. Nō reira, e ara te ’episekōpo ē e rave te mau pāpa’i parau i te mau tāpa’ora’a ma te tano. E ara ato’a ’oia ē ’ua fa’atano te mau pāpa’i parau i te mau ha’amāramaramara’a ato’a ma te fa’a’ohipa i te DDG. E mea faufa’a roa ’ia rave-’oi’oi-hia te mau mea i muri nei :
-
E pāpa’i i te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ’ōro’a
-
E fa’ahaere i te parau melora’a o te mau melo e tomo mai ’aore rā e haere atu i rāpae i te pāroita.
-
E hāmani i te parau melora’a ’āpī nō te mau melo ’āpī ’e nō te mau tamari’i ’āpī a te mau metua melo.
-
E pāpa’i i te pohera’a o te hō’ē melo.
-
E tāpa’o i te ha’amāramaramara’a nō te fa’aipoira’a ’e te ’utuāfare tā’āto’a.
E ara te ’episekōpo ’aore rā te peresideni titi ē, tei roto te mau parau melora’a i te pāroita mau hou te hō’ē melo e uiuihia ai nō te fāri’i i :
-
Te hō’ē pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia.
-
Te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero.
-
Te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’aore rā ’ia fa’atōro’ahia i te hō’ē tōro’a i roto i taua autahu’ara’a ra.
E ara ato’a ’oia e’ita e pāpa’ihia teie mau mea i muri nei :
-
Te hō’ē tāpa’opa’ora’a
-
Te hō’ē mana’o nō ni’a i te tā’ōti’ara’a o te hō’ē tā’atira’a ’aore rā o te hō’ē ’ōro’a
-
Te mau tā’ōti’ara’a mau o te ti’ara’a melo
I te tahi mau taime, ’aita te hō’ē melo i ora tāmau na i roto i te hō’ē ā pāroita nō te roara’a hō’ē a’e matahiti. Nō te reira, e fārerei atu te ’episekōpo i te ’episekōpo nā mua a’e hou ’oia e uiui ai nō te fa’aoti, e tītauhia ānei ’ia ravehia te mau uiuira’a nō te ti’a-mā-ra’a.
’Eiaha roa atu te mau parau melora’a ’ia hōro’ahia ’aore rā ’ia fa’a’itehia i te hō’ē noa atu ta’ata maori rā i te ’episekōpo ’aore rā i te pāpa’i parau pāroita.
E nehenehe te mau melo e hi’o i te mau ha’amāramaramara’a nō tō rātou iho parau melora’a ’e nō te mau tamari’i ato’a e ora ra i te fare i ni’a i te fa’aaura’a rorouira Mauiha’a a te mau melo. E nehenehe ato’a rātou e ani i te mau parau nene’i nō te ha’apotora’a nō tō rātou iho mau ’ōro’a i te pāpa’i parau. Mai te mea e ’itehia te mau hape, e ha’apāpū te pāpa’i parau ē, ’ia tauihia te parau pāpa’i o te parau melora’a.
Te mau arata’ira’a nō te hāmani i te hō’ē parau melora’a ’āpī, i roto te DDG. Tē vai ato’a ra te mau arata’ira’a nō te pāpa’i i te hō’ē fa’aipoipora’a ’aore rā te pohera’a.
Nō te mau huru tupura’a tei ’ore i pāpa’ihia i roto i teie tuha’a, ’a fārerei atu i te feiā fa’atere o te Global Services Department ’aore rā i te piha tōro’a a te ārea.
33.6.1
Te mau i’oa i fa’a’ohipahia i roto i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia
E pāpa’ihia te tā’āto’ara’a o te i’oa tīvira o te ta’ata, ’ia au i te fa’aturera’a ’e te ta’ere o te fenua, i ni’a i te mau parau melora’a ’e i te mau parau ha’apāpūra’a o te ’ōro’a.
33.6.2
Te mau melo i tāpa’ohia te i’oa
Te feiā i muri nei ’o te mau melo ïa tei tāpa’ohia te i’oa ’e tē vai ra te hō’ē parau melora’a :
-
Te feiā tei bāpetizohia ’e ’o tei ha’amauhia.
-
Te feiā tei raro mai i te 9 matahiti i ha’amaita’ihia, ’aita rā i bāpetizohia.
-
Te feiā tei ’ore i ’ite i te ha’apa’ora’a nō tō rātou ma’i huma manava, ta’a ’ē noa atu tō rātou matahiti.
-
Te mau tamari’i ’aita i ha’amaita’ihia i raro mai i te 8 matahiti, e pāhono nei i nā tuha’a to’opiti i muri nei :
-
E melo nō te ’Ēkālesia, hō’ē a’e metua ’aore rā hō’ē metua tupuna.
-
’Ua hōro’a nā metua to’opiti i te parau fa’ati’a ’ia hāmanihia te hō’ē parau melora’a. (Mai te mea hō’ē ana’e metua tīa’i tō te tamari’i i ha’amanahia e te ture, i tā te reira ana’e metua te parau fa’ati’a, ’ua nava’i.)
-
Te tamari’i e 9 matahiti, ’aore rā hau atu, e parau melora’a tōna ’aita rā i bāpetizohia ’e i ha’amauhia, ’aita ïa ’oia i tāpa’ohia ’ei melo. Terā rā, e tāpe’a noa te pāroita tei reira ’oia i te orara’a i tōna parau melora’a ē tae roa i te 18ra’a o tōna matahiti. I taua taime ra, mai te mea e mā’iti te reira ta’ata ’eiaha ’oia ’ia bāpetizohia, e fa’a’ore te ’episekōpo i te parau melora’a. E tītauhia te parau fa’ati’a a te peresideni titi.
’Aita e fa’a’orehia te parau melora’a o te feiā tei ’ore i bāpetizohia, nō te mea e ma’i tō rātou i te pae nō te ferurira’a, maori rā ’ia anihia mai te reira e te ta’ata iho ’aore rā e te ta’ata tīa’i i ha’amanahia e te ture, ’oia ato’a e te hō’ē metua.
33.6.3
Te mau pu’e parau o te mau melo ’āpī o te pāroita
E fārerei te pāpa’i parau ’aore rā te tauturu pāpa’i parau pāroita i te mau melo ’āpī o te pāroita i te taera’a mai iho ā tō rātou parau melora’a, nō te hi’a fa’ahou i te ’āfaro-maita’i-ra’a o te parau ha’apotora’a o te mau ’ōro’a o te ta’ata iho.
Nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te fa’aōra’a mai te mau melo ’āpī i muri a’e i te fāri’ira’a i tō rātou parau melora’a, ’aore rā i muri a’e i tō rātou bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, hi’o 29.2.1.1.
33.6.4
Te mau parau melora’a o te mau melo e taui i te vāhi fa’aeara’a ’aore rā ’o tē haere i rāpae i tā rātou pāroita tumu nō te hō’ē taime ri’i.
E fāri’i te feiā fa’atere o te pāroita, te mau taea’e ’e te mau tuahine aupuru, ’e te mau pāpa’i parau i te vāhi fa’aeara’a ’āpī o te mau melo, ’ia ’ite ana’e rātou ē tē hina’aro ra te mau melo e haere i rāpae i te ’ōti’a o te pāroita. Nā te pāpa’i parau e fa’ahaere i te mau parau melora’a i roto i te pāroita ’āpī ’ia taui mau ana’e te mau melo i te vahi fa’aeara’a. E nehenehe ato’a te mau pāpa’i parau e ani i te mau parau melora’a o te mau melo ’o tei haere mai i roto i te pāroita, ’ia ’ore ana’e te reira i hāponohia mai e te pāroita nō reira mai rātou.
Mai te mea ’aita i ’itehia i te pāpa’i parau te nohora’a ’āpī o te mau melo, e fa’ahaerehia te mau parau melora’a i roto i te tāpura nō te ’Imira’a i te mau melo i mo’e i roto te DDG. E hi’o pinepine te feiā fa’atere o te pupu peresibutero ’e o te Sōtaiete Tauturu i teie parau fa’a’ite ’e e fa’a’ohipa rātou i te mau rāve’a tauturu e vai ra ’ia ’itehia teie mau melo. E nehenehe te tahi atu mau melo o te ’āpo’ora’a pāroita ’aore rā te mau misiōnare e tauturu.
Mai te mea e ’itehia te vāhi fa’aeara’a o te melo, e fa’ahaere te pāpa’i parau i te parau melora’a ’ia au i te fa’anahora’a. Mai te mea ’aita te nohora’a o te melo i ’itehia i muri a’e i te fa’a’ohipara’a i te mau rāve’a tauturu ato’a nō te mā’imira’a, e fāri’i te pāpa’i parau i te parau fa’ati’a a te ’episekōpo nō te fa’aho’i i te parau melora’a i te pū fa’aterera’a a te ’Ēkālesia.
Te mau parau melora’a e vai ra i roto i te tāpura ’Imira’a i te mau melo i mo’e, e vai noa te reira i roto i te tāpura a te pāroita, ’aita rā te reira e ’itehia i roto i te mau tāpura ’e te mau parau fa’a’ite a te mau melo, ’e ’aita ato’a e tu’uhia i roto i te tāpura nūmera a te pāroita.
’Ia taui ana’e te hō’ē ta’ata i te hō’ē pāroita hau atu i te toru ’āva’e, e fa’ahaere te pāpa’i parau i te parau melora’a i roto i te pāroita ’āpī, e mai te mea noa e ’ōpua te melo e ho’i mai i muri a’e i te fa’aru’era’a i te hō’ē ’ohipa tau poto, ’aore rā nō te hō’ē ’ohipa hotutau, ’aore rā nō te hō’ē tau ha’api’ira’a nō te roara’a hau atu i te toru ’āva’e.
’Ia taui ana’e te hō’ē ta’ata i te pāroita nō te hō’ē tau iti mai i te toru ’āva’e, ma te ’ōpua e ho’i mai, e tāpe’a-noa-hia te parau melora’a i roto i te pāroita.
’Ia ’ore ana’e te feiā fa’atere e pāpū roa i te maorora’a o te āteara’a o te hō’ē ta’ata, e tāpe’a rātou i te parau melora’a i roto i te pāroita ’o tē nehenehe e pāhono maita’i a’e i te mau hina’aro o te melo.
33.6.5
Pu’e parau ha’amāramaramara’a o te melo i rāpae i te ’āmuira’a
E tāpe’ahia te parau melora’a o te hō’ē ta’ata i roto hō’ē noa pāroita i te taime hō’ē. Nā te ’episekōpo ana’e o te reira pāroita e hi’opo’a i te fa’atanora’a o te parau melora’a o te mau melo, te ravera’a i te mau ’ōro’a ’e te arata’ira’a i te mau uiuira’a i te melo.
I roto i te tahi mau huru tupura’a e tītauhia ē ’ia pāpa’ihia te i’oa ’e te mau ha’amāramaramara’a o te melo, i roto i te piti o te pāroita (hi’o 33.6.11 ’e 33.6.13 ’ei hi’ora’a). I roto i te reira huru, e hāmani te pāpa’i parau nō te piti o te pāroita i te hō’ē parau ha’amāramaramara’a i rāpa’e i te ’āmuira’a. E fa’a’ohipa ’oia i te DDG nō te hāmani i teie parau fa’a’ite.
Te mau melo ’e e parau ha’amāramaramara’a i rāpae i te ’āmuira’a tō rātou, e nehenehe rātou e fāri’i i te hō’ē pi’ira’a i roto i taua pāroita ra. E tu’u-ato’a-hia rātou i roto i te mau tāpura nūmera niuniu ’e te taera’a mai i te purera’a.
33.6.6
Parau pu’e ha’amāramaramara’a o te mau melo e tāvini ra i rāpae i te ’ōti’a o tā rātou pāroita
33.6.6.1
Pu’e parau ha’amāramaramara’a o te mau melo ’e te tahi atu tonora’a a te ’Ēkālesia
Mai te mea e tonora’a nā te ’Ēkālesia tā te mau melo i rāpae i tō rātou ’ōti’a o tā rātou pāroita, e tāpe’a-noa-hia tō rātou parau melora’a ’e te mau parau nō te pae faufa’a i roto i tā rātou pāroita tumu. Mai te mea e tītau te tonora’a a te mau melo ’ia taui i tā rātou ’ōti’a pāroita tumu nō te hō’ē maorora’a e toru ’āva’e ’aore rā hau atu, ’e mai te mea e ’āpe’e ato’a tā rātou mau tamari’i ia rātou, e fa’ahaerehia tō rātou parau melora’a i roto i te pāroita ’āpī. (Hi’o 33.6.4.)
33.6.6.2
Pu’e parau ha’amāramaramara’a o te mau misiōnare rave tāmau
Hi’o 24.6.2.8.
33.6.7
Te mau pu’e parau o te feiā ’āpī pa’ari ’ōtahi
Te feiā ’āpī pa’ari mai te 18 matahiti ’e tae atu i te 30 matahiti, e nehenehe rātou e mā’iti ’ia riro ’ei melo nō tā rātou pāroita tumu ’aore rā nō te hō’ē pāroita FAP, mai te mea ’ua ha’amauhia te reira i roto i tō rātou ārea. Mai te mea e mā’iti rātou i te hō’ē pāroita FAP, e haere ïa rātou i roto i te pāroita i fa’ata’ahia nō te mau ’ōti’a i reira rātou e ora ai. E fa’aara ato’a rātou i te ’episekōpo o tā rātou pāroita tumu, ’ia ’ite ’ōna. E tāpe’ahia te parau melora’a i roto i te pāroita i reira rātou e haere ai i te purera’a.
E tano ato’a teie parau tumu nō te feiā pa’ari mai te 31 matahiti ’e tae atu i te 45 matahiti, ’o tei mā’iti ’ia riro ’ei melo nō te hō’ē pāroita feiā pa’ari.
33.6.8
Pu’e parau o te mau melo e ora ra i te fare ma’i ’aore rā i te mau fare utuutura’a
E vai noa te pu’e parau o te mau melo e ora ra i te fare ma’i ’aore rā i te fare utuutura’a, i roto i te pāroita e tāvini maita’i a’e ia rātou. I te rahira’a o te taime, ’o te pāroita ïa tei roto i tōna ’ōti’a te fare ma’i ’e te fare utuutura’a.
33.6.9
Te parau melora’a o te mau melo i roto i te ’āua fa’ehau
’Ia tomo ana’e te hō’ē melo i roto i te ’āua fa’ehau nō te hō’ē tau ha’api’ipi’ira’a, e tāpe’ahia tāna parau melora’a i roto i te ’ōti’a o tāna pāroita, ē tae roa atu i te taime e tonohia ai ’oia i te tahi atu ’āua fa’ehau nō te hō’ē tau maoro a’e. I taua taime ra, e fa’aara atu te melo i tāna pāroita tumu ma te hōro’a i te i’oa ’e te vāhi o te pāroita ’āpī.
33.6.10
Te parau melora’a nō te mau melo huma roro
Te hō’ē tamari’i 8 matahiti ’aore rā hau atu ’o tei tupuhia i te ma’i huma manava, e ruru tōna nā metua (i te vāhi e ravehia ai te reira) ’e te ’episekōpo nō te fa’aoti, ’ua ’ite ānei ’oia i te ha’apa’ora’a. Mai te mea e fa’aotihia ē, ’aita te reira ta’ata i ’ite i te ha’apa’ora’a, e pāpa’i te ’episekōpo ’aore rā te pāpa’i parau i ni’a i te parau melora’a, i te tūha’a o te bāpetizora’a « ’Aita i ’ite i te ha’apa’ora’a » i roto i te DDG. ’Aita te pāpa’ira’a e fa’a’orehia. ’Aita e tītauhia te mau ’ōro’a nō te tāne ’aore rā nō te vahine e fa’a’ite ra tōna pu’e parau ē, ’aita ’oia i ’ite i te ha’apa’ora’a.
I te tahi taime, e ruru te ta’ata, tōna nā metua ’e te ’episekōpo i muri iho nō te fa’aoti ē, ’ua ’ite te ta’ata i te ha’apa’ora’a, i muri a’e i te tāpa’ora’ahia ē « ’Aita i ’ite i te ha’apa’ora’a ». Nō te reira huru, e fa’a’ore te ’episekōpo ’aore rā te pāpa’i parau (ma te parau fa’ati’a a te ’episekōpo) i te tāpa’ora’a « ’Aita i ’ite i te ha’apa’ora’a ». Nō te tahi atu ā ha’amāramaramara’a, hi’o 38.2.4.
33.6.11
Pu’e parau o te mau melo tari’a turi ’aore rā e fa’aro’o ’atā
Te mau melo e fa’a’ohipa nei i te reo vāvā ’e te mau melo iho o tō rātou ’utuāfare ’aore rā te mau tīa’i mana, e nehenehe rātou e mā’iti ’ia vai tō rātou parau melora’a i te mau vāhi i muri nei :
-
Te pāroita o tō rātou ’ōti’a
-
Hō’ē pāroita nō te mau melo tari’a turi ’[e te fa’aro’o ’atā e ora ra i roto i tōna mau ’ōti’a
-
Hō’ē pāroita e fāri’i nei i te hō’ē pupu melo tari’a turi ’e te fa’aro’o ’atā e ora ra i roto i te hō’ē vāhi o te fenua i ha’apāpū-maita’i-hia e te peresideni titi ’aore rā e te peresideni ārea
I roto i teie huru tupura’a, e nehenehe te pu’e parau o te ta’ata ’aore rā o te ’utuāfare e vai i roto i te hō’ē ’āmuira’a, ’e e nehenehe ato’a rātou e riro ’ei melo nō te ’āmuira’a i rāpae nō te tahi atu pāroita. ’Ei hi’ora’a, e nehenehe te hō’ē tuha’a o te ’utuāfare e vai tō rātou pu’e parau i roto i te hō’ē ’āmuira’a nō te tari’a turi ’e te fa’aro’o ’atā, ’e e nehenehe ato’a rātou e riro ’ei melo nō te ’āmuira’a i rāpae i te ’āmuira’a i roto i tō rātou ’ōti’a o te ’āmuira’a. Nō te tahi atu ā mau ha’amāramaramara’a, hi’o 33.6.5.
E nehenehe te mau melo tari’a turi ’aore rā e fa’aro’o ’atā e ’āmui atu nā roto i te ha’apurorora’a a te mau paroita ’aore rā i te mau pupu tei fa’anahohia nō te feiā tari’a turi ’aore rā e fa’aro’o ’atā i rāpae’au i te ’ōti’a ārea o te mau melo. E nehenehe rātou e nā reira noa atu ’aita tō rātou pu’e parau i roto i taua ’āmuira’a ra. Hou rātou ’a ’āmui ai nā roto i te ha’apurorora’a, e ti’a ia rātou e niuniu i tō rātou ’episekōpo o te pāroita nō te fa’a’ite iāna i tō rātou hina’aro ’ia ’āmui atu.
33.6.12
Te parau melora’a o te mau tamari’i fa’a’amu
E nehenehe e hāmani i te parau melora’a nō te mau tamari’i fa’a’amu, ’aore rā e fa’a’āpī i te reira, i te taime noa rā ’ua oti te fa’a’amura’a i te ha’amanahia. ’Ia tū’ati te i’oa i ni’a i te parau melora’a i te fa’aotira’a a te ture nō te fa’a’amura’a. E nehenehe noa e fa’a’āpī i te parau melora’a o nā metua ’ia oti roa te fa’a’amura’a i te ravehia.
33.6.13
Te parau melora’a nō te mau tamari’i ’ua ta’a nā metua
E fa’a’ohipa te mau parau melora’a ato’a i te i’oa tīvira o te hō’ē ta’ata, mai tei fa’ata’ahia e te ture ’aore rā e te ta’ere o te fenua. Hō’ē ā ato’a nō te mau tamari’i ’ua ta’a nā metua. Te i’oa tīvira i ni’a i te parau melora’a ’ia pāpa’i-ato’a-hia i ni’a i te mau parau ha’apapūra’a o te mau ha’amaita’ira’a ’e i te mau ’ōro’a o te autahu’ara’a.
Pinepine te mau tamari’i ’ua ta’a nā metua i te haere mai i te purera’a a te ’Ēkālesia, i roto i nā pāroita a nā metua to’opiti. Noa atu ē, hō’ē ana’e ’āmuira’a te nehenehe e tāpe’a ’e e fa’atano i te parau melora’a o te hō’ē tamari’i i te mau taime ato’a e hīna’arohia, e nehenehe te hō’ē pu’e parau ha’amāramarama i rāpae i te ’āmuira’a e hāmanihia i roto i te tahi atu pāroita i reira ’oia e haere ai i te purera’a (hi’o 33.6.5). E fa’ati’a te reira ’ia tu’uhia i ni’a i te tāpura a te pāroita te i’oa o te tamari’i ’e te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a iāna ’e i ni’a i te tāpura taera’a mai a te piha ha’api’ira’a.
E nehenehe te mau tamari’i e pu’e parau ha’amāramaramara’a i rāpae i te ’āmuira’a tō rātou, e fāri’i i te hō’ē pi’ira’a i roto i te reira ’āmuira’a. E tauturu te reira ’ia ha’apāpū ’ua fa’aōhia mai rātou ’e e nehenehe rātou e ’āmui atu i te mau vāhi ato’a e haerehia e rātou.
33.6.14
Te parau melorara’a i tāpa’ohia te tahi parau
Hi’o 32.14.5.
33.6.15
Te ’ōpanira’a ’ia fa’ahaere i te hō’ē parau melora’a
Mai te mea e taui te hō’ē melo i te nohora’a ’e tē vai ra te mau ’ōpanira’a ’eta’eta ’ia fa’ahaere i tōna parau melora’a ’aore rā te tahi atu fifi rahi, e nehenehe te ’episekōpo ’aore rā te hō’ē pāpa’i parau i ha’amanahia e tu’u i te hō’ē ’ōpanira’a nō te fa’ahaere i te parau melora’a i te tahi atu vāhi. E fa’a’ohipa ’oia i te DDG nō te rave i te reira.
’Aita te hō’ē parau melora’a tei ’ōpanihia e fa’ahaere i roto i te hō’ē ’āmuira’a ’āpī e hāponohia, ē tae roa i te taime e fa’ati’a ai te ti’a fa’atere autahu’ara’a tei tu’u i te ’ōpanira’a ’ia fa’ati’a ’ia fa’ahaere i te reira i rāpae.
33.6.16
Te mau pu’e parau nō roto mai i te mau parau « nohora’a ’itea-’ore-hia »
I te tahi taime, e ’ite-hia-mai te hō’ē melo i muri a’e ’a tu’uhia ai tōna parau melora’a i roto i te vāhi « nohora’a ’itea-’ore-hia » i te pū fa’atere a te ’Ēkālesia. I roto i te reira huru, e ani te pāpa’i parau pāroita i te pu’e parau ma te fa’a’ohipa i te DDG. I roto i te pu’e parau, tē vai ra i roto te hō’ē poro’i fa’aitoitora’a i te ’episekōpora’a, te feiā fa’atere o te pupu autahu’ara’a ’e o te pupu tauturu ’ia fārerei ’oi’oi atu i te ta’ata mai te mea e ti’a ’e e hōro’a atu iāna i fa’ahoara’a. E nehenehe ato’a e ani i te mau misiōnare rave tāmau ’ia hāhaere ’e ’ia fa’ahoa i teie mau melo.
33.6.17
Tāpa’opa’o ’e fa’atītī’aifaro i te mau ha’amāramaramara’a nō te ’ōro’a
Hi’o pene 18.
33.6.18
Tāpa’o ’e fa’atītī’aifaro i te ha’amāramaramara’a tīvira
Hi’o 33.6
33.6.19
Te mau hi’opo’ara’a i te mau parau melora’a
I te mau matahiti ato’a, e ha’apāpū te pāpa’i parau titi ’aore rā te tauturu pāpa’i parau titi ē, ’ia ravehia te hō’ē hi’opo’ara’a i te mau parau melora’a i roto i te pāroita tāta’itahi ma te fa’a’ohipa i te DDG. E nehenehe te peresideni titi e pi’i i te tahi atu mau ta’ata ’aravihi i roto i te ha’apa’ora’a i te parau melora’a nō te tauturu i roto i teie mau hi’opo’ara’a. ’Ia fa’aotihia te mau hi’opo’ara’a nā mua a’e i te 30 nō Tiunu o te matahiti tāta’itahi.
33.7
Te mau pu’e parau nō te ’ā’amu
33.7.1
Te mau ’ā’amu o te paroita ’e o te titi
’Ua fa’aue mai te Fatu ē, ’ia pāpa’ihia « te hō’ē parau tuatāpapa nō te mau mea faufa’a ato’a » nō ni’a i tāna ’Ēkālesia ’e ’ia ha’apa’ohia te reira (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 69:3 ; hi’o ato’a ’īrava 5 ; Alama 37:2).
E ti’a i te ’āmuira’a tāta’itahi a te ’Ēkālesia ’ia ha’apāpū i te mau ’ohipa faufa’a ato’a nō ni’a i te ’āmuira’a. I roto i teie mau ’ohipa tē vai ra te mau parau pāpa’i ’ā’amu nō roto mai i te feiā fa’atere o te ’āmuira’a. Te rāve’a maita’i nō te fa’ata’a i te mau ’ohipa maita’i roa a’e ’o :
-
Te ferurira’a i te mau tauto’ora’a nō te tauturu i te mau ta’ata ’e i te mau ’utuāfare.
-
Te ’itera’a i te mau mea rarahi i tupu ’o tē fa’a’ite nei i te fa’aurura’a a te Atua i roto i te orara’a o tāna mau tamari’i.
Te pāpa’ira’a i te ’ā’amu, e ’ohipa pae vārua ïa nō tē ha’apuai i te fa’aro’o o te feiā pāpa’i ’e o te feiā e tai’o i te reira. Nā te ha’aputura’a i te mau ’ā’amu i te roara’a o te matahiti e ha’amaita’i i te fāito maita’i o te ’ā’amu.
E fa’aineine te pāpa’i parau ’aore rā te hō’ē tauturu pāpa’i parau o te titi i te ’ā’amu o te titi. E nehenehe ato’a te peresidenira’a titi e pi’i i te hō’ē pāpa’i ’ā’amu ’aravihi nō te tauturu. E ’āpe’e te ’episekōpora’a i te reira huru rāvera’a nō te pāroita. Te vai nei te mau arata’ira’a i roto i Te mau ’ā’amu matahiti o te titi, te mata’eina’a ’e te misiōni i ni’a i te ChurchofJesusChrist.org.
33.7.2
’Ā’amu o te ’Ēkālesia
E tīti’a ha’aputu te Tuha’a fa’atere nō te ’ā’amu o te ’Ēkālesia i te mau pu’e parau nō te ’ā’amu, mai te pu’e parau a te mau ta’ata, te anoihi ’e te mau tao’a hāmani « nō te maita’i o te ’Ēkālesia, ’e nō te mau u’i ’āpi » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 69:8). E fa’ataehia te mau uira’a nō ni’a i te faufa’a ’ā’amu o te mau pu’e parau i te :
Church History Library [Vaira’a buka nō te ’ā’amu o te ’Ēkālesia]
15 East North Temple Street
Salt Lake City, UT 84150-1600
Niuniu : 1-801-240-5696
Rata uira : history@ChurchofJesusChrist.org
33.8
Te ’ōmo’e o te mau pāpa’a parau
E mea ’ōmo’e te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia, i ni’a ānei i te pāpie ’aore rā i te rorouira. Teie te mau mea i roto :
-
Te mau parau melora’a
-
Te mau pu’e parau nō te pae faufa’a.
-
Te mau fa’ata’ara’a nō roto mai i te mau ’āpo’ora’a.
-
Te mau parau ’e te mau pu’e parau mana (’oia ato’a te pu’e parau nō te mau ’āpo’ora’a fa’atītī’aifarora’a i te parau melora’a).
-
Te mau fa’ata’ara’a nō roto mai i te mau uiuira’a ’ōmo’e.
Tei ni’a i te feiā fa’atere ’e te mau pāpa’i parau te hōpoi’a nō tē pārurura’a i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia ma te rave, ma te ha’aputu ’e ma te fa’a’ore i te reira, ma te pāruruhia te orara’a ’ōmo’e o te mau ta’ata. E ara te feiā fa’atere ē, te mau ha’amāramaramara’a i ha’aputuhia mai roto mai i te mau melo, ’ua :
-
Tā’ōti’ahia i te mea tā te ’Ēkālesia e tītau nei.
-
Fa’a’ohipa-noa-hia nō te fa’ati’a i te mau ’ōpuara’a a te ’Ēkālesia.
-
Hōro’a-noa-hia i te feiā tei ha’amanahia nō te fa’a’ohipa i te reira.
Pāruru-maita’i-hia te mau parau i tāireuirahia ma te ti’a (hi’o 33.9.1). E ha’apāpū te feiā fa’atere ē, ’aita te reira putura’a ’ā e fa’a’ohipahia e te ta’ata nōna, nō te poritita ’aore rā nō te tapiho’ora’a. Te ha’amāramaramara’a nō roto mai i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia, nā reira ato’a nō te mau ’ā’amu, e’ita te reira e hōro’ahia i te mau ta’ata ’aore rā i te mau pū e rave nei i te mau mā’imira’a ’aore rā i te mau tītorotorora’a (hi’o 38.8.36).
E ti’a i te feiā fa’atere ’e i te mau melo ’ia pe’e i te mau arata’ira’a i roto i te 38.8.12 nō te pāruru i te mau tāpura nūmera niuniu a te titi ’e a te pāroita.
33.9
Te ti’a’aura’a i te mau pu’e parau
’Ia fa’ariro te feiā fa’atere o te titi ’e o te pāroita i te ti’a’aura’a pāpū o te mau pu’e parau ’ei tuha’a nō tā rātou terera’a ’ohipa ha’aputu pu’e parau. E toru ravera’a faufa’a rahi o te ti’a’aura’a i te mau pu’e parau tei fa’a’itehia i roto i teie tuha’a.
33.9.1
Te pārurura’a
Te mau pu’e parau ato’a, te mau parau fa’a’ite ’e te ha’amaramaramara’a a te ’Ēkālesia e ti’a ’ia pāruruhia te mau tomora’a ato’a, te mau tauira’a, te ha’amoura’a ’aore rā te pūharara’a ma te parau fa’ati’a ’ore. ’Ia ha’aputuhia teie mau ha’amāramaramara’a i te hō’ē vāhi pāpū. E ti’a i te mau pu’e parau faufa’a rahi mau, ’oia ato’a te mau nene’ira’a rorouira, ’ia ha’aputuhia i roto i te hō’ē piha’ume ’aore rā i te hō’ē ’āfata i ponaohia o te piha tōro’a a te ti’a fa’atere, ’aita ana’e te reira e fa’a’ohipahia.
I te vahi e nehenehe e nā reira, e ti’a i te mau pu’e parau tei taireuirahia, te mau parau fa’a’ite ’e te mau ha’amaramaramara’a ’ia pāruruhia ’e ’ia huri-’ē-hia ma te hō’ē ta’ohuna. Nō te mau mātini ’aore rā te mau vaira’a nō te ha’aputura’a a te ’Ēkālesia tei mo’e ’aore rā tei ’eiāhia e ti’a ’ia fa’aara-’oi’oi-hia i te incidents.ChurchofJesusChrist.org.. E ti’a ’ia fa’a’ara-ato’a-hia te fa’a’ohipara’a ti’a ’ore o te ha’amāramaramara’a a te ’Ēkālesia.
33.9.1.1
Te mau i’oa tomora’a ’e te mau ta’o tomora’a
’Eiaha roa atu te mau peresideni titi, te mau ’episekōpo ’e te tahi atu feiā fa’atere e fa’a’ite i tō rātou i’oa tomora’a ’e tā rātou ta’o tomora’a a te ’Ēkalesia i te mau tauturu, i te mau pāpa’i parau, i te mau pāpa’i parau fa’atere ’aore rā i te tahi atu mau ta’ata. ’Eiaha ato’a rātou e ha’apu’e i te reira i ni’a i te mau mātini, tā vetahi ’ē e nehenehe e hi’o ’aore rā e tomo atu.
’Ia ti’a ’ia vai 12 a’e reta nō te mau ta’o tomora’a ’e ’eiaha te reira ’ia noa’a i te ferurihia. Tē fa’aitoito-onoono-hia nei te feiā fa’atere ’ia fa’atere i te hi’opo’ara’a e piti ta’ahira’a (tei parau-ato’a-hia te ’imira’a tini i te ta’ata mau) i ni’a i tā rātou ’api tomora’a a te ’Ēkālesia i te mau taime ato’a e nehenehe ’ia na reira.
33.9.1.2
Mau rorouira ’ōhopahia [partagé] ’e te ha’aputura’a i te ha’amāramaramara’a
’Eiaha te feiā fa’atere ’e te mau pāpa’i parau e ha’aputu i te ha’amāramaramara’a nō te parau melora’a ’aore rā nō te pae faufa’a i ni’a i te rorouira e ’ōhopahia e vetahi ’ē ’o tei ore i fa’ati’ahia ’ia fāri’i i teie mau ha’amāramaramara’a.
33.9.1.3
Te ’ōmo’e o te mau ha’amāramaramara’a
E rave rahi fenua tei ha’amau i te mau ture nō ni’a i te pārurura’a i te mau ha’amāramaramara’a e fa’ature nei te fa’a’ohipara’a i te mau putu parau o te ta’ata. Tei roto ato’a te mau ha’amaramaramara’a e vai ra i roto i te mau parau melora’a ’e te tahi atu mau pu’e parau a te ’Ēkālesia e fa’a’ite nei ’o vai te reira mau ta’ata. Te feiā fa’atere e uira’a tā rātou nō ni’a i te fa’a’ohipara’a i te mau ture pārurura’a i te putu parau nō te fa’aterera’a i te mau pu’e parau a te ’Ēkālesia i tō rātou fenua, e nehenehe rātou e fārerei atu i te piha tōro’a a te ’Ēkālesia nō te ’ōmo’era’a o te mau putu parau i te DataPrivacyOfficer@ChurchofJesusChrist.org.
33.9.2
Te tāpe’ara’a
E tāpe’ahia te mau pu’e parau ’ia au i te maorora’a e hina’arohia nō te ’ohipa fa’aterera’a, nō te fa’atura i te ture ’e nō te ’ā’amu. E tāpe’ahia te mau pu’e parau nō te pae faufa’a e toru a’e matahiti, ta’a ’ē noa atu te matahiti e horo nei. Te feiā fa’atere e uira’a tā rātou nō ni’a i te maorora’a ’ia tāpe’a i te mau pu’e parau, ’ia fārerei atu rātou i te Global Services Department, ’aore rā i te piha tōro’a a te ārea.
33.9.3
Te fa’aru’era’a
Te mau pu’e parau tahito roa ’e te mau pu’e parau tē ’ore e hina’aro-fa’ahou-hia, e fa’a’orehia te reira ’ia au i te mau rāve’a e ’ore roa ai te mau ha’amāramaramara’a ’e noa’a fa’ahou mai, ’aore rā e oti fa’ahou i te tū’ati’atihia. I te taime nō te fa’a’orera’a i te hō’ē parau melora’a ’aore rā te ha’amāramaramara’a i te pae faufa’a i roto te rorouira, ’ia ara te ta’ata fa’atere ē, e’ita te reira e roa’a fa’ahou mai nā roto i te mau rāve’a maita’i.
Nō te mau pu’e parau faufa’a roa i te pae o te ’ā’amu, e’ita roa ïa e fa’aru’ehia, e ha’amouhia ’aore rā e tu’uhia i roto i te vāhi vaira’a mātēria tauturu a te pāroita (vaira’a buka). E nehenehe e fa’atae i te mau uira’a nō ni’a i te faufa’a mau o te mau pu’e parau i te Vaira’a buka ’ā’amu a te ’Ēkālesia (Church History Library) (hi’o i te ha’amāramaramara’a i te 33.7.2
33.10
Te tahu’a ihi anoa ha’a o te titi ’e o te pāroita
E pi’i te peresidenira’a titi hō’ē ’aore rā e rave rahi melo o te titi nō te tāvini ’ei tahu’a ihi anoa ha’a nō te titi. E nehenehe te ’episekōpora’a e pi’i hō’ē melo ’aore rā e rave rahi melo o te pāroita nō te tāvini ’ei tahu’a ihi anoa ha’a nō te pāroita. E nehenehe te mau tāne, te mau vahine ’e te feiā ’āpī e amo i teie mau pi’ira’a.
E tāvini te tahu’a ihi anoa ha’a o te titi i raro a’e i te arata’ira’a a te pāpa’i parau o te titi. E tāvini te tahu’a ihi anoa ha’a o te pāroita i raro a’e i te arata’ira’a a te pāpa’i parau ’aore rā a te pāpa’i parau fa’atere o te pāroita, mai tei fa’aotihia e te ’episekōpo. Tē vai ra i roto i tā rātou hōpoi’a te mau mea i muri nei :
-
E tauturu i te feiā fa’atere o te titi ’aore rā o te pāroita ’ia pāhono i te mau hina’aro i te pae anoha’a.
-
E ha’api’i i te mau melo e nāhea ’ia tomo ’e ’ia fa’a’ohipa te rāve’a ha’apararera’a, te fa’aaura’a rorouira ’e te tahi atu mau mauiha’a ihi anoa ha’a a te ’Ēkālesia, ’e tae noa atu i te FamilySearch.org.
-
E pāturu i te feiā fa’atere ’e te mau ’orometua ha’api’i e fa’a’ohipa nei i te mau mauiha’a ihi anoa ha’a nō tō rātou pi’ira’a.
-
E fa’anaho i te ha’apurorora’a ti’a o te mau rurura’a ’e o te mau piha ha’api’ira’a nō te feiā e ’ore e tae mai (hi’o 29.7).
Hau atu, nā te tahu’a ihi anoa ha’a o te titi te mau hōpoi’a i muri nei nō te fa’atere i te mau rorouira a te ’Ēkālesia i roto i te titi, e tae noa atu terā e vai ra i roto i te mau pū ’ā’amu ’utuāfare :
-
E fa’atupu i te mau arata’ira’a a te peresidenira’a titi nō ni’a i te tu’ura’a, te ’ōhopara’a, te fa’aterera’a ’e te fa’anahora’a i te mau mātini rorouira ato’a a te titi.
-
E tāpe’a i te hō’ē buka nō te rahira’a o te mau mātini rorouira ato’a e vai ra i roto i te titi, te nūmera, te hōho’a, te pūai ’e te vāhi vaira’a o te reira mau mātini.
-
E ara ē (1) ’ua pāruruhia te mau mātini rorouira, te mau putu parau ’e te mau ha’amāramaramara’a ’ōmo’e ’e (2) ’ua ha’apāpū-ne’iroro-tāmau-hia te mau ha’aputura’a ha’amāramaramara’a ato’a.
-
’A ha’amātau atu i te mau fa’aturera’a rahi nō ni’a i te mau mātini rorouira a te ’Ēkālesia (hi’o 38.8.9
-
’A ha’amātau atu i te mau arata’ira’a nō te fāri’ira’a ’e te ti’a’aura’a i te mau mātini rorouira a te ’Ēkālesia.
Mai te mea e hina’arohia, e fa’aau te mau tahu’a ihi anoa ha’a o te titi i te ’ohipa a te tahu’a ihi anoa ha’a o te pāroita. Tē vai ato’a ra tā rātou arata’ira’a.