itaba ni matavuvale

2.

Veitokoni Vei ira na Tamata Yadua kei na Matavuvale ena Nona Cakacaka ni Veivakabulai kei na Bula Vakacerecerei na Kalou

2.0

iVakamacala Taumada

Ni ko dua na iliuliu ena Lotu i Jisu Karisito, mo tokoni ira na tamata yadua kei na matavuvale ena kena vakayacori na cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei ni Kalou (raica na 1.2). Na inaki cecere ni cakacaka oqo sai koya na nodra vukei na luve ni Kalou taucoko me ra ciqoma na veivakalougatataki ni bula tawamudu kei na taucoko ni bula marau.

E vuqa sara na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou e rawati ena matavuvale. Me baleti ira kece na lewe ni Lotu, e yavutaki ena vuvale na cakacaka oqo. Na wase oqo ena vukea mo ni raica rawa:

• Na itavi ni matavuvale ena ituvatuva ni Kalou.

• Na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou ena itikotiko.

• Na kedrau isema na vuvale kei na Lotu.

2.1

Na iTavi ni Matavuvale ena iTuvatuva ni Kalou

Na matavuvale e sa qisia na Kalou ka sai takele ni nona ituvatuva. Oi keda yadua “sa luvena yalewa se tagane lomani vakayalo na noda itubutubu vakalomalagi ka tu na keda dui ituvaki kei na icavacava vakalou (“Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” ChurchofJesusChrist.org). Eda sa tiki ni nodrau matavuvale. Eda a bula tu vata kei rau ni bera ni da sucu mai ki vuravura.

Me tiki ni Nona ituvatuva, e sa tauyavutaka na Tamada Vakalomalagi na matavuvale e vuravura. E Nona inaki me kauta mai vei keda na marau na matavuvale. Era vakarautaka na matavuvale na madigi me da vuli, tubu, veiqaravi, veivutuni, ka veivosoti. E rawa ni ra vukei keda ena noda vakavakarau ki na bula tawamudu.

Ena bula oqo, e vuqa na tamata e vakaiyalayala walega na nodra madigi ni bula veilomani vakamatavuvale. E sega ni dua na matavuvale e galala mai na bolebole, mosi, kei na rarawa. Na tamata yadua kei na matavuvale era cakacakataka nodra vakabauta na Turaga ka saga me ra bula me vaka na dina sa vakatakila mai o Koya me baleta na matavuvale. Sa yalataka na iVakabula ni na veivuke o Koya ni colata na nodra icolacola taucoko na lako mai ki Vua (raica na Maciu 11:28–30).

Na ituvatuva ni marau ni Tamada Vakalomalagi e vakadeitaka ni na donumaki ira kece na Luvena na madigi me ra vakadonuya na Nona kosipeli ka ciqoma na Nona veivakalougatataki cecere duadua (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 137:7–10). O ira kece e cakava ka maroroya na veiyalayalati vata kei na Kalou e rawa ni ra sotava na marau kei na “vakacegu ena bula oqo kei na bula tawamudu ena vuravura sa bera mai” (Vunau kei na Veiyalayalati 59:23; raica talega na Mosaia 2:41).

Na yalayala ni Turaga ni bula tawamudu e oka kina na vakamau tawamudu, na vakaluveni, kei na veivakalougatataki kece tale eso ni matavuvale tawamudu. Na yalayala oqo e baleti ira era se bera ni vakawati se sega na nodra matavuvale ena Lotu (raica na 38.1.4). Na veivakalougatataki oqo e yalataki vei ira kece era segata mera bula vakatisaipeli i Jisu Karisito.

2.1.1

Matavuvale Tawamudu

Sa yaco me tawamudu na matavuvale ni ra sa veiyalayalati na lewe ni Lotu ena nodra ciqoma na cakacaka vakalotu ni veivauci ena valetabu. Sa na vakavotukana na veivakalougatataki ni matavuvale tawamudu ni ra rokova na lewenilotu na veiyalayalati oya ka veivutuni ena gauna era yaco koso kina. Sa vukei ira na lewenilotu o ira na iliuliu ni Lotu mera vakarau tu ni ciqoma na veicakacaka vakalotu oqo ka rokova na nodra veiyalayalati.

Sa rawa ki na tamata yadua me rawata e vica na itavi ena dua na matavuvale tawamudu. Na itavi taucoko vakamatavuvale era ka tabu ka bibi. Na itavi oqo e rawa ni oka kina na tina kei na tama, na luvena yalewa kei na tagane, tacina yalewa kei na tagane, nei kei momo, kei bubu kei tutu. Ni qaravi na itavi oqo ena loloma ena vukea nodra tubu na luve ni Kalou ki na bula tawamudu.

E dua tale na ikuri ni tikina ni kena tauyavutaki e dua na matavuvale tawamudu sai koya na kena qaravi na veicakacaka vakalotu ena valetabu ka na rawa kina vei ira na lewenilotu me ra vauci vei ira na tubudra era sa takali yani.

Ni sa kilai vakamatata tu na ituvatuva ni Kalou, era na vakasaqara na lewenilotu na veivakalougatataki ni dua na matavuvale tawamudu.

2.1.2.

Tagane kei na Watina

Na nodrau vakawati e dua na tagane kei na yalewa e sa lesia na Kalou (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 49:15). E dua na tagane kei na yalewa vakawati e sa nakiti me rau toso vata ki na bula tawamudu (raica na 1 Korinica 11:11).

E dua na ka e gadrevi me rawati kina na bula tawamudu sai koya me rau cakava na tagane kei na yalewa na veiyalayalati ni vakamau vakasilesitieli (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 131:1–4). Erau na cakava e dua na veiwatini na veiyalayalati oqo ena gauna erau ciqoma kina na cakacaka vakalotu ni veivauci vakaveiwatini ena valetabu. Na veiyalayalati oqo sai koya na yavu ni dua na matavuvale tawamudu. Ni tauri tu ena yalodina, e sa vakatara na nodrau bula vakawati me tawayalani rawa. Me kena ilutua, sa rawa me rau vakataka na Kalou (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 132:19–20).

Sa vakarota na Kalou vei ira na veiwatini me ra veikabiti vakai ira (raica Nai Vakatekivu 2:24; Vunau kei na Veiyalayalati 42:22). Ena umavosa oqo, na vosa na kabiti e kena ibalebale mo gumatua ka yalodina vakataucoko sara kivua e dua. Era na veikabiti na veiwatini ena nodra veilomani ka veiqaravi vakataki ira.

Na veikabiti e oka talega kina na veidinadinati vakaoti vakaveiwatini. Na veigaganotaki vakayago ni veiwatini e sa nakiti tu me ka totoka ka tabu. E sa qisia na Kalou me ra buli kina na gone ka vakatakila na veilomani dina vakaveiwatini. Lomavinaka kei na veidokai—sega ni yalokocokoco—sa dodonu me dusimaka na nodrau veimaliwai vakavoleka.

Sa vakarota na Kalou me na maroroi na veivinakati ni veiyacovi me baleta na vakawati ni dua na tagane kei na yalewa. Na tiko savasava ni bula veiyacovi ni bera na vakamau kei na yalodina ena loma ni bula vakawati e sa vukea na tamata yadua me marau vakaidina ka levea na leqa vakayalo, ka ni vakasama, ka vakayago. Era sa vakauqeti na itubutubu kei na iliuliu ni Lotu mera cakava na ka kece era rawata me vaqaqacotaki kina na ivakavuvuli oqo. (Raica na 38.6.5.)

Sa segata e dua na veiwatini me rau duavata ena kena tauyavutaki na nodrau matavuvale (raica Nai Vakatekivu 2:24). Na duavata ena vakamau e gadrevi kina na taucoko ni veitokani, kei na veiwasei ni itavi. E rau sa tautauvata ena mata ni Kalou e dua na tagane kei na yalewa vakawati. Me kakua ni liu-taka e dua na kena kadua. Me vakatauci na nodrau lewa ena duavata kei na veilomani, ka rau vakaitavi ruarua kina.

A vakotora o Atama kei Ivi e dua na ivakaraitaki me baleta na tagane kei na yalewa vakawati. Rau a cakacaka, masu, ka sokalou vata (raica na Mosese 5:1, 4). Rau a vakavulici ira na luvedrau ena kosipeli, ka tagi vata ena nodrau vakatovolei (raica na Mosese 5:12, 27). Rau a duavata vakairau vata kei na Kalou.

2.1.3

iTubutubu kei na Gonelalai

Na imatai ni ivakaro ni Kalou vei Atama kei Ivi vakaveiwatini o ya me rau vakaluveni (raica Nai Vakatekivu 1:28). Era vakavuvulitaka na parofita ni gauna oqo ni se dei vinaka tu “na ivakaro ni Kalou me ra vakatubu kawa ka vakatawai vuravura na Luvena” (“Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba”; raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 49:16–17).

Sa dua na ka dokai ka itavi tabu ki na dua na veiwatini me qarauni o ira na gone erau sa vakasucuma rawa se susuga. Sa tautauvata na nodrau veivakalougatataki kei na itavi na itubutubu dauveisusu kei na itubutubu dina.

Rau na vakarautaka vata e dua na veiwatini lomani na draki ni bula vinaka me ra tuberi ka susugi kina na gone. E rawa ni tarovi ira na itubutubu mai na nodra susugi vata na luvedra na kedra ituvaki vakayadua. Ia, na Turaga ena vakalougatataki ira ni ra vakasaqara na Nona veivuke ka segata mera maroroya na nodra veiyalayalati vata kei Koya.

Sa itavi bibi sara ni itubutubu me vukei ira na luvedra ena nodra vakavakarau ni ciqoma na veivakalougatataki ni bula tawamudu. Era na vakavulici ira na luvedra me ra lomana ka qarava na Kalou kei ira na tani (raica na Maciu 22:36–40). Era vakavulica vei ira me ra masu vei Tamada Vakalomalagi ka vulica na vosa ni Kalou (raica na Alama 37:36–37, 44–46). Era na vukei ira na luvedra mera kila deivaki na ivunau ni vakabauti Jisu Karisito, veivutuni, papitaiso, kei na isolisoli ni Yalo Tabu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 68:25). Era vukei ira talega mera vakavakarau ni caka veiyalayalati ni ra ciqoma tu na cakacaka vakalotu ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei.

“Me ra veiliutaki na tama ena nodra dui matavuvale ena loloma kei na ivalavala dodonu ka sa nodra itavi talega na kena vakarautaki na veika me ra bula ka ra taqomaki kina na nodra matavuvale” (“Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba”). Kevaka e sega na tagane vakawati se tama e vale, na tina ena veiliutaki ena matavuvale.

Na veiliutaki ena matavuvale e sa itavi me vukea na muataki lesu ni lewe ni matavuvale me laki tiko ena iserau ni Kalou. Sa vakayacori oqo ena veiqaravi kei na veivakavulici ena ivalavala malua, na yalomalua, kei na loloma uasivi, ka vakamuria na ivakaraitaki i Jisu Karisito (raica na Maciu 20:26–28). Na veiliutaki ena matavuvale e oka kina na nodra muataki na lewe ni matavuvale ena masumasu wasoma, vulici ni kosipeli, kei na so tale na ivakarau ni sokalou. Era na cakacaka ena duavata na itubutubu me rawati kina na veilesilesi oqo.

“Sa nodra itavi taumada na tina na nodra susugi na luvedra” (“Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba”). Sai balebale ni veisusu mo vakabulabulataka, vakavulica, ka tokona, ni muri tu na ivakaraitaki ni iVakabula (raica na 3 Nifai 10:4). Ena duavata kei na turaga watina, e sa vukea na nona matavuvale e dua na tina me vulica na dina ni kosipeli ka tara cake na vakabauti ni Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito. Erau na susuga cake vata e dua na draki ni veilomani ena loma ni matavuvale.

“Ena itavi vakalou oqo, me rau vakacolati kina na tama kei na tina me rau veivukei vakatautauvata” (“Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba”). Rau na veivosakitaka ena masumasu vata kei na Turaga.

vakavulica tiko na matavuvale o ta

2.2

Na Nona Cakacaka ni Veivakabulai kei na Bula Vakacerecerei na Kalou e Lomanivale

Ratou a kaya na Mataveiliutaki Taumada, “Na itikotiko sa yavu ni dua na bula dodonu” (ivola ni Mataveiliutaki Taumada, Fepe. 11, 1999). Ena nodra veivale, era vakaitavi na tamata yadua kei na matavuvale ena kena vukei me rawati na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou.

Mera tokoni na lewenilotu ena nodra vakayacora tiko na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou e vale, era na vakayaloqaqataki mai vei ira na iliuliu ni Lotu me ra tauyavutaka e dua na itikotiko ka vakaitikotiko kina na Yalotabu. Era na vakayaloqaqataki ira talega na lewenilotu me ra rokova na siga ni Vakacecegu, vulica ka kila na kosipeli e vale, ka dau lotu vakamatavuvale ena veimacawa. Era na dau raica vakabibi na iliuliu me ra tokoni na tamata e lailai beka na veivuke se veivakayaloqaqataki mai vei ira na lewe ni matavuvale.

2.2.1

Na Vale e Tiko Kina na Yalo

Era sa vakauqeti na lewe ni Lotu me ra cakava na nodra vale me dua na vanua ni kaukauwa vakayalo kei na reki. Era na rawa ni sureta na Yalo ni Turaga ki na nodra vale mai na veisasaga lalai.

2.2.2

Na Rokovi ni Siga ni Vakacecegu

Sa vakaroti ira na Luvena na Kalou me ra “nanuma na siga ni Vakacecegu, mo vakatabuya” (Lako Yani 20:8). Era soqoni vata na lewe ni Lotu ena siga ni Vakacecegu me ra vakaivotavota ena sakaramede me ivakananumi i Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 59:12). Na siga ni Vakacecegu e dua na siga ni vuli kosipeli kei na veivakavulici e valenilotu vakakina e vale. Ena rawa me ra vaqaqacotaki na lewenilotu ena siga ni Vakacecegu ni ra vakaitavi ena veika eso me vaka na:

• Sokalou yadua ena masumasu kei na lolo.

• Vulici ni kosipeli kei na vuli.

• Veiqaravi kei na caka vinaka vei ira na tani.

• Tuva kawa.

• Gauna rekitaki ni matavuvale.

• Soqoni veiganiti tale eso.

2.2.3

Na Vulici ni Kosipeli kei na Vuli e Vale

Na vakatavulici kei na vulici ni kosipeli e sa yavutaki e vale ka tokoni mai na Lotu. Era sa veivakayaloqaqataki na iliuliu ni Lotu vei ira kece na lewenilotu me ra vakaitavi ena vuli kosipeli e vale ena Siga ni Vakacecegu kei na loma taucoko ni macawa. Na vulici ni kosipeli e vale ena vaqaqacotaka na tamata yadua kei na matavuvale. E vakatitobutaka na saumaki mai kivua na Tamada Vakalomalagi kei na Turaga o Jisu Karisito.

Na vulici ni ivolanikalou e tuvai ena Lako Mai, Mo Muri Au—Baleta na Tamata Yadua kei na Matavuvale e sa lewenivuli vakaturi ni vuli kosipeli e vale.

Era vakasaqara na tamata yadua kei na matavuvale na veivakauqeti ni ra digitaka ni vulica na ka ena ganita vinaka sara na nodra gagadre. Me ikuri ni ivolanikalou e vakaturi tiko ena Lako Mai, Mo Muri Au, era na vakasamataka ena masumasu me ra vulica:

• Na iVola i Momani kei na ivolanikalou tale eso.

• Na itukutuku eso ni koniferedi raraba.

• Na mekasini ni Lotu kei na lewenivola veilaveti tale eso.

2.2.4

Lotu Vakamatavuvale kei na iTaviqaravi Tale Eso

Era sa veivakasalataki na parofita ni gauna oqo vei ira na lewe ni Lotu me ra dau lotu vakamatavuvale vakadua e veimacawa. Oqo e dua na gauna bibi vei ira na tamata yadua kei na matavuvale me ra vulica na kosipeli, vaqaqacotaka na ivakadinadina, tara cake na duavata, ka veimarautaki.

Na lotu vakamatavuvale e sa veimoiyaki me sotava na kedra ituvaki na lewena. E rawa me vakayacori ena siga ni Vakacecegu se so tale na siga kei na gauna. E rawa ni okati kina:

• Na vulici ni kosipeli kei na veidusimaki (rawa ni vakayagataki na iyaragi ni Lako Mai, Mo Muri Au me vaka e gadrevi).

• Nodra qaravi na tani.

• Na lagati se vakatagitaki ni serenilotu kei na sere ni Lalai (raica na wase 19).

• Nodra tokoni na lewe ni matavuvale ena Vakatorocaketaki ni Gone kei na iTabagone.

• Me vakadavo takete, walia na leqa, ka sema ituvatuva na matabose ni matavuvale.

• iTaviqaravi veivakabulabulataki.

E rawa ni ra soqoni vakailala na lewenilotu sega ni vakawati ena taudaku ni sokalou tudei ena siga ni Vakacecegu me ra vakaitavi ena lotu vakamatavuvale ka veivaqaqacotaki ena vulici ni kosipeli. Lako Mai, Mo Muri Au e rawa ni dua tu na ivurevure me baleti ira ka gadreva me ra vuli vata.

Me vakarautaki na gauna me tiko vata kina na matavuvale, me ra dau vagalalataka na iliuliu na bogi ni Moniti mai na veisoqoni kei na itaviqaravi vaka-Lotu eso.

Era vakauqeti ira na lewenilotu na iliuliu me ra dei tu ena vakayacori ni lotu vakamatavuvale kei na veimaliwai vakamatavuvale (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 64:33). Oqo e rawa ni oka kina na kana vata, cakacaka ka veiqaravi vata, kei na itaviqaravi veivakabulabulataki.

2.2.5

Veitokoni vei ira na Tamata Yadua

O ira na iliuliu ni Lotu era na vukei ira na lewenilotu ka ra gadreva tu eso tale na veitokoni. Era vukei ira na lewenilotu kei na nodra matavuvale oqo na iliuliu ena rawati ni madigi eso ni veitokani, veimaliwai e taucoko, kei na tubu vakayalo. Era vakauqeti ka vukei ira na iliuliu ena nodra sasaga mera vulica ka bulataka na kosipeli i Jisu Karisito. Era solia talega vei ira na iliuliu na madigi me ra veiqaravi ena Lotu.

veidredrevaki tiko na veiwatini

2.3

Na iSema ena Vuvale kei na Lotu

Na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou e yavutaki e vale ka tokoni mai na Lotu. E sa vakayagataki na ivakavuvuli eso oqo ena isema ni vuvale kei na Lotu.

• Era sa rokova na iliuliu kei na qasenivuli na itavi ni itubutubu ka vukei ira. Era na tauyavutaka ka maroroya na iliuliu kei na qasenivuli na ivakarau mana ni veitaratara kei ira na itubutubu.

• Eso na soqoni ni Lotu e sa gadrevi ena tabanalevu se tabana yadua. Oqo e oka kina na soqoni ni sakaramede kei na soqoni ni kalasi kei na kuoramu e vakayacori ena siga ni Vakacecegu. E vuqa tale na soqoni, itaviqaravi, kei na parokaramu e sega tu ni veiganiti. Era tauyavutaka na iliuliu me vaka e sa gadrevi me vukea ni sotava na gagadre ni tamata yadua kei na matavuvale. Era dau vakasamataka na iliuliu na ituvaki kei na ivurevure eso ena noda vanua.

• Era navuca na tamata yadua kei na matavuvale na kedra ituvaki ni ra vakataulewa ena vuku ni vakaitavi ena parokaramu ni Lotu eso e sega tu ni veiganiti.

• Ena vakalougatataki ira na lewenilotu na Turaga ni ra veiqaravi ka solibula ena Nona Lotu. Ia, na levu ni gauna e soli ki na veiqaravi vaka-Lotu me na kakua ni vakayalolailaitaka na sasaga ni lewenilotu ena vakayacori ni nodra itavi e vale, e vanua ni cakacaka, kei na vanua tale eso. Me ra kakua ni vakacolati vakasivia na iliuliu kei na lewenilotu ena vuqa na itavi ni Lotu. E sega talega ni dodonu me kerei me ra solibula vakasivia ena tokoni ni parokaramu se itaviqaravi ni Lotu eso.

Ni ra muria na lewenilotu na veivakavuvuli oqo kei na veivakauqeti ni Yalo, ena vakalougatataka na Tamada Vakalomalagi na nodra sasaga.