“11–17 agosto: “Xaqab’omaq … rochoch li Dios”: Tzolʼlebʼ ut Sumwank 88,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li ochoch ut li iglees: Li Tzol’leb’ ut Sumwank 2025 (2025)
“Tzol’leb’ ut Sumwank 88,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li ochoch ut li iglees: 2025
Lix Tzoleb’aaleb’ li Profeet ki’uxman sa’ li na’ajej a’in.
11–17 agosto: “Xaqab’omaq … rochoch li Dios”
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 88
Chi jo’q’ehaq, li Qaawa’ nokoxkanab’ chirilb’al ka’ch’inaq lix “nimal ru ut xwankilal” (Tzol’leb’ ut Sumwank 88:47) rik’in xk’utb’esinkil xninqal ru na’leb’. Tzol’leb’ ut Sumwank 88 a’an jun reheb’ li k’utb’esinb’il na’leb’ a’an—li na’aatinak chirix li saqen ut li loq’alil ut eb’ li awa’b’ejihom li neke’xkanab’ chiqak’oxla naq yal ka’ch’in li nachal wi’ qak’a’uxl sa’ li ruchich’och’ a’in. Us ta ink’a’ naqataw ru chixjunil, naru naqeek’a naq naab’al wi’chik li k’a’ru wan sa’ li junelikil q’e kutan chiru li naqak’e reetal. Yaal ut naq li Qaawa’ ink’a’ ki’aatinak chirixeb’ li xninqal ru muqmuukil na’leb’ a’in re qaxib’esinkil malaj re xka’ch’inob’resinkil qach’ool. Relik chi yaal, a’an kixyeechi’i, “Taachalq li kutan naq teetaw xyaalal li Dios ajwi’” (raqal 49; tiqb’il xkawil li aatin). Maare re naq te’ruuq chixk’ulb’al li taqenaqil na’leb’ a’an naq li Qaawa’ kirelajiheb’ laj santil paab’anel aran Kirtland chixk’uub’ankil lix Tzoleb’aaleb’ li Profeet. “K’uub’ahomaq eerib’,” chan. “Kawresihomaq chixjunil li k’a’ru na’ajman; ut xaqab’omaq … rochoch li Dios” (raqal 119). Xb’aan naq a’an sa’ lix santil ochoch li Dios—ut sa’eb’ li qochoch laa’o—chi mas wi’chik chiru b’araq chik sa’ li ruchich’och’, naq a’an taaruuq chixtaqsinkil li qilob’aal sa’ xb’een chaq li yu’am a’in, “taarisi xtz’apb’al ru li rilob’aal chiqu,” ut tooxkawob’resi “chixkuyb’al jun choxahil loq’alil” (eb’ li raqal 68, 22).
Chi’ilmanq Santos, 1:167–169.
Li na’leb’ re tzolok sa’ li ochoch ut sa’ li iglees
Li Jesukristo naxyeechi’i li tuqtuukilal we.
B’ab’ay chik chirix naq kixye naq “taahoymanq li pleet sa’ xb’eeneb’ chixjunil li tenamit” (Tzol’leb’ ut Sumwank 87:2), li Qaawa’ kixk’utb’esi jun na’leb’ chiru laj Jose Smith li kixk’ab’a’i “xxaq li olivo,” li nak’anjelak choq’ reetalil li tuqtuukilal (Tzol’leb’ ut Sumwank 88, xjolomil li tasal; chi’ilmanq ajwi’ Genesis 8:11). Naq tattzoloq sa’ li tasal 88 chiru li xamaan a’in, sik’eb’ li na’leb’ re tuqtuukilal naxk’e li Qaawa’ choq’ aawe.
Li saqen ut li chaq’rab’ neke’chal rik’in li Jesukristo.
Li aatin saqen ut li aatin chaq’rab’ k’iilasutinb’ileb’ sa’ li tasal 88. Juch’eb’ malaj tz’iib’aheb’ li raqal b’ar wi’ taataweb’ li aatin a’in sa’eb’ li raqal 6–67, ut tz’iib’a li k’a’ru taatzol chirix li saqen ut li chaq’rab’—ut chirix li Jesukristo. K’a’ru nakaweek’a naq taab’aanu re xk’ulb’al li saqen ut xyu’aminkil li “xchaq’rab’ li Kristo”? (raqal 21).
Chi’ilmanq ajwi’ Isaias 60:19; Jwan 1:1–9; 3 Nefi 15:9; Timothy J. Dyches, “Li saqen najilok rik’in li saqen,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2021; Sharon Eubank, “Li Kristo: Li saqen li nalemtz’un sa’ q’ojyin,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2019.
Wan lix chaq’rab’ li Kristo sa’eb’ li loq’laj hu.
“Jilonqex wik’in.”
K’a’ru aanumsihom li naxk’ut chawu naq eb’ li yeechi’ihom a’in tz’aqal yaaleb’? K’a’ chik ru taab’aanu re “jilok” rik’in li Kristo? Naru nakawoksi li b’ich “Nachʼ aawikʼin, Qaawaʼ” (Eb’ li B’ich, 54) naq nakattzolok ut nakatloq’onin.
Naru nikinwulak chixsaqob’resinkil wib’ rik’in lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Jesukristo.
Lix taqlahom li Qaawa’, “santob’resihomaq eerib’,” na’el wiib’ sut sa’ li tasal 88 (eb’ li raqal 68, 74). K’a’ru nakak’oxla naq naraj naxye li ch’ol aatin a’an? Naru nakawileb’ junjunq reheb’ li raqal wankeb’ sa’ “Santob’resink” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu (Biblioteca del Evangelio). Chan ru naqasantob’resi qib’? Kanab’ li patz’om a’in chixb’eresinkil li tzolok sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 88:67–76, ut tz’iib’a yalaq k’a’ chi musiq’ejil na’leb’ taataw.
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 88:77–80, 118–26
“Chesikʼ xkʼulbʼal eenawom, rikʼin li tzolok ut rikʼin ajwiʼ li paabʼaal.”
Li Qaawa’ kixye reheb’ laj santil paab’anel naq te’xk’ojob’ jun “tzoleb’aal reheb’ li profeet” aran Kirtland (Tzol’leb’ ut Sumwank 88:137). Sa’ xk’ihal li tasal 88 kixk’ut chiruheb’ chan ru te’xb’aanu a’an. Li na’leb’ a’an naru ajwi’ nakatxtenq’a “chixxaqab’ankil jun ochoch” (raqal 119) sa’ laa yu’am. Jo’kan ajwi’, naru nakawoksiheb’ li raqal 77–80 ut 118–126 jo’ aab’eresinkil re “xchaab’ilob’resinkil laa wochoch [malaj laa yu’am] jo’ jun na’ajej re xtzolb’al li evangelio” ut “jo’ jun santil na’ajej re paab’aal” (Russell M. Nelson, “Li ok choq’ jun aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan jwal chaab’il,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2018). Naru nakayiib’ xjalam-uuch chan raj ru naq “taachaab’ilob’resi” aawib’, ut naru nakawoksiheb’ ch’ol aatin wankeb’ sa’eb’ li raqal a’an li nakaweek’a naq us roksinkil.
Maare us raj ajwi’ xtz’ilb’aleb’ rix li patz’om a’in: K’a’ut naq li nawom ut li tzolok aajeleb’ ru choq’ re li Qaawa’? K’a’ru naraj a’an naq tintzol? Chan ru naraj a’an naq tintzoloq? Sik’ xsumenkileb’ li patz’om a’in sa’eb’ li raqal 77–80 ut sa’ “Li yaal tatrach’ab’” (Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj: Jun tenq’ re xsik’b’al ru laa b’e, 30–33).
K’a’ru naraj naxye xk’ulb’al aanawom “rik’in li tzolok ut rik’in ajwi’ li paab’aal”? (raqal 118). K’a’ru li na’leb’ nakataw sa’ li raatin li Elder Mathias Held, “Xsik’b’al li qanawom rik’in li Musiq’ej”? (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2019).
Chi’ilmanq ajwi’ Temas y Preguntas, “Buscar la verdad y evitar el engaño,” Biblioteca del Evangelio; “Una Escuela y una Investidura,” sa’ Revelaciones en contexto, 186–194.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Liahona ut li hu Para la Fortaleza de la Juventud re li po a’in.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li kok’al
Li qaChoxahil Yuwa’ naxk’eheb’ li chaab’il maatan.
-
Re xtikib’ankil aatinak chirix Tzol’leb’ ut Sumwank 88:33 naru nakapatz’ reheb’ laa kok’al naq te’aatinaq chirixeb’ maatan k’eeb’ileb’ reheb’—eb’ li xe’xk’ul chi saheb’ xch’ool ut eb’ li ink’a’. Maare naru neke’xk’utb’esi chan ru neke’xk’ul jun maatan rik’in sahil ch’oolejil. Chirix a’an naru nekex’aatinak chirixeb’ li maatan naxk’e chaq qe li qaChoxahil Yuwa’ (jo’ li maatan re li Santil Musiq’ej). Chan ru neke’qak’ul li maatan a’an rik’in sahil ch’oolejil?
Wi tinsik’ li Kolonel, tintaw a’an.
-
Sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 88:63 wankeb’ aatin li naru neke’tenq’an re xb’aanunkileb’ junjunq kok’ k’anjel re xwaklesinkileb’ xch’ool laa kok’al chixk’eeb’al reetal lix wanjik li Qaawa’ sa’ lix yu’ameb’. Qayehaq, ma naru nakak’oxla laa’at ut eb’ laa kok’al jun b’atz’unk re xtz’ilb’al rix li ch’ol aatin “sik’omaqin chi yalb’il eeq’e ut tineetaw” (tiqb’il xkawil li aatin) malaj “chextoch’oq, ut taateemanq cheru”?
Eb’ li kok’al neke’raj xjalan jalanqil li tzolok. “Lix k’ihaleb’ li kok’al q’axal wi’chik chaab’il neke’tzolok naq neke’tz’aqon chi jalan jalanq ru. Sik’ chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chiroksinkileb’ li reek’ahom lix tib’el jo’ li ilok, li ab’ink, ut li ch’e’ok naq neke’tzolok. Wanqeb’ ajwi’ li hoonal naq tatruuq chixtawb’al chan ru naru nakawoksiheb’ li ru’ujeb’ ut li ru’uj raq’eb’! (Li K’utuk jo’ li Kolonel, 32).
-
Re xjultikankil wi’chik lix b’oqom li Kolonel, “jilonqex wik’in,” naru nakapatz’ re junaq li ch’ina al naq tixchap jun xjalam-uuch li Jesus (jo’ li wan sa’ xraqik li raqal a’in) chi junpak’al ut xkomoneb’ chik li kok’al wanqeb’ junpak’al chik. Naq yooqeb’ chixk’oxlankil k’a’ru naru neke’xb’aanu re nach’ok rik’in li Kolonel, naru neke’xk’e jun yokb’ b’ar wi’ wan li jalam-uuch, ut li ch’ina al nachapok re naru najilok junpak’al. Wotz rik’ineb’ laa kok’al chan ru nakatnach’o rik’in li Kolonel ut chan ru nanach’o a’an aawik’in laa’at. Naru ajwi’ nakab’icha rik’ineb’ a’an jun b’ich chirix li na’leb’ a’in, jo’ “Ninnaw naq raabʼilin” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li kok’al, 42–43).
Tzol’leb’ ut Sumwank 88:77–80, 118
Lin Choxahil Yuwa’ naraj naq tintzoloq.
-
Patz’ reheb’ laa kok’al naq te’xye k’a’ru yookeb’ chixtzolb’al sa’ li eskweel malaj sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al. Naru ajwi’ nakawotz laa’at li k’a’ru yookat chixtzolb’al. Chirix a’an naru nakak’ut chiruheb’ laa kok’al k’a’ru, k’a’ut, ut chan ru. Tenq’aheb’ chixtzolb’al Tzol’leb’ ut Sumwank 88:77–79 re xtawb’al k’a’ru naraj li Qaawa’ naq taqatzol. Chirix a’an, ilomaq li raqal 80 re xtawb’al k’a’ut naq a’an naraj naq tootzoloq ut li raqal 118 re xtawb’al chan ru tento tootzoloq.
“Chesikʼ xkʼulbʼal eenawom, rikʼin li tzolok ut rikʼin ajwiʼ li paabʼaal.”
Li qochoch naru nawan chi sant jo’ li santil ochoch.
-
Naq taawil Tzol’leb’ ut Sumwank 88:119 rik’ineb’ laa kok’al, naru neke’xyiib’ ru’uj li santil ochoch rik’ineb’ lix tel rajlal sut naq te’rab’i li aatin “ochoch.” Ch’olob’ naq li qaChoxahil Yuwa’ kiraj naq laj Jose Smith ut eb’ laj santil paab’anel te’xkab’la jun santil ochoch, malaj jun “rochoch li Dios.”
-
Naru nakapatz’ reheb’ laa kok’al naq te’xsik’ ru wuqub’ li aatin li neke’xch’olob’ chan ru li rochocheb’. Chirix a’an tenq’aheb’ chixtawb’al, sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 88:119, li wuqub’ chi aatin li naroksi li Qaawa’ re xch’olob’ankil chan ru li rochoch. K’a’ru naru taqab’aanu re naq li qochoch a’anaq jun “rochoch li Dios”?
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Amigos re li po a’in.
