Bwebwenato an Kabun̄ in: Juon Kein Jipan̄ kōn Kajoor im Im̧we
Jān Elder Quentin L. Cook
Jān Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro
Bwebwenato ko jān Ritijem̧ļo̧k ro kōn Bwebwenato ko an Kabun̄ in, Kate Holbrook im Matt Grow
Ilo ad ekkatak eļapļo̧k kōn Armej ro Rekwojarjar etto, jenaaj bōk kajoor n̄an kakūrm̧ool mijen eo ad make āinwōt juon leddik ak juon ļaddik nejin Anij.
Tuanmoon: pijaan juon kora jan Getty Images; jabon tuanmoon: Addison Pratt im joonal eo an, French Polynesia, 1844
Elder Cook: Bwebwenato ko an Kabun̄ in emaron̄ erom̧ juon kein jipan̄ eaorōk kōn tōmak, ak n̄an bar jet armej, remaron̄ bōke ilo jamļeļe ak kōjekdo̧o̧n. Jet armej rekar kōm̧m̧an riab kōn bwebwenato ko etto n̄an kajedeed riab.
N̄an ekkatak bwebwenato ko jej ļōki an Kabun̄ in, jenaaj bōro kuk ippān Armej ro Rekwojarjar etto im raan kein. Jenaaj kappukot waanjon̄ak ko an armej ro rejjab wānōk āinwōt kwe im n̄a ro rekar wōnm̧aanļo̧k wōt kōn tōmak im kar kōtļo̧k bwe Anij en jerbal ippāer n̄an kadedeikļo̧k jerbal eo An. Ij kallim̧ur bwe ekkatak kōn bwebwenato ko an Kabun̄ in emaron̄ kam̧ūlaļļo̧k tōmak eo am̧ im ikdeleel n̄an mour eļapļo̧k kōn gospel eo.
Bwebwenato eo an Jepļaaktok eo ej juon bwebwenato in kijejeto, wūjlepļo̧k, im tōmak. Jej aolep m̧ōttan Jepļaaktok eo im bwebwenato ko an Kabun̄ in. Kajjojo iaad ewōr ad mijen n̄an kadedeikļo̧k ilo mour in me enaaj jipan̄ gospel eo n̄an tōpar aolepān laļ in. Ilo ad ekkatak eļapļo̧k kōn Armej ro Rekwojarjar etto, jenaaj bōk kajoor n̄an kakūrm̧ool mijen eo ad make āinwōt juon leddik ak juon ļaddik nejin Anij.
Ilo 24 iiō ko rem̧ootļo̧k me ikar jerbal āinwōt juon Rutiej ilo Kabun̄ in, ikdeleel an Em̧m̧aan ro ekar baj wōt n̄an erom̧ āinwōt meram eo ealikkar, jim̧or ilo bwebwenato in Kabun̄ in im ilo katak ko. Jej en̄jake bwe kijejeto n̄an lem̧aantak kein jipan̄ ko rekāāl—ekkā wōt The Joseph Smith Papers, the Gospel Topics Essays, Church History Topics, im kiiō elōn̄ bok in bwebwenato an ro Saints1—ej juon wāween eo eaibojooj n̄an bōk armej n̄an ekkatak men ko ilo kobban bok ko me rem̧ool im bwe renaaj jipan̄ er meļeļe gospel eo an Jisōs Kraist ilo juon wāween eo etōnwadik.
Juon iaan bwebwenato ko rem̧m̧antata ilo bok eo etan Saints ej bwebwenato in Addison Pratt ke ekar etal n̄an Turōk ilo wōd in bwilin Pacific. Ekar wōr tarin 60 an ripeptaij. Kōrā eo pāleeō, Mary, im n̄a ekar wōr juon aō iien am̧ro loļo̧k Austral Islands, French Polynesia, ijo Addison Pratt ekar katakin gospel eo ie.
Juon iaan en̄jake ko rekabwūlōn̄lōn̄ me ikar en̄jake kar n̄an ron̄jake an juon jiron̄ ijeņ ba, N̄a kein kajiljilimjuon epepen membōr in Kabun̄ in. Addison Pratt ekar peptaij i ro jibūn im jim̧aan etto m̧okta jān an Armej ro Rekwojarjar etal n̄an Utah.
Jekdo̧o̧n ia eo kwoj pād ie ilo laļ in, jekdo̧o̧n bwij ta eo kwoj itok jān e, kwoaorōk, kwoj m̧ōttan wōt bwebwenato ko an Kabun̄ in. Elukkuun ļap ad aikuji eok im kōņaan eok. Kwonaaj kōjeraam̧m̧an mour ko an armej.
Etke Kabun̄ in ej kōtļo̧k men ko me rej kariab bwebwenato ko an?
Jān Kate Holbrook
Tuanmiin: kōmeļeļe jān David Green
Ke ekar emān aō iiō, jinō im jibū rekar jerbal ilo Beehive House, kar m̧weo emo̧r m̧ōn Brigham Young ilo Salt Lake City, Utah. Rekar katakin eō aolep men kōn Brigham Young im bwe ekar bwijin pāleen. Tarin 10 iiō tokālik, ikar ekkatak bwe Josep Smith ekar bwijin pāleen. Ikar jab ekkatak kōn seer stones ko, eo me Josep ekar kōjerbale n̄an ukot Bok in Mormon, m̧ae ikar rūtto. Kabun̄ in ejjab ņoje meļeļe ko jān n̄a, ak meļeļe ko an bwebwenato eo ekar jab n̄an kwaļo̧k aorōkin ke ikar dik.
Ta eo ikar ekkatak ilo iien jar ko ilo Jabōt im kūlaaj in jemenere ko ekar ta eo unleplep jerbal ko an Kabun̄ in. Ikar ekkatak n̄an ukweļo̧k. Ikar ekkatak n̄an likūt mour eo aō ilo inem̧m̧an ippān gospel eo an Jisōs Kraist. Ikar ekkatak wāween n̄an ejaake juon jem̧jerā ippān Jema Ilan̄. Men kein rej men ko ilo mour eo aō me ij kaorōki. Ijeļā bwe jet armej, emaron̄ lukkuun kōmmetak n̄an er n̄an ekkatak kōn juon men eo kwoj ļōmņak kwoj aikuj kar jeļā ak kwaar jab jeļā. En̄ ne unin an Matt im n̄a kōm̧m̧ane jerbal eo kom̧ro ej kōm̧m̧ane. Jej kōjatdikdik bwe en̄jake in n̄an armej enaaj kiiō erom̧ m̧ōttan men ko an etto kōnke ewōr ippād bok eo etan Saints, eo me ej kwaļo̧k juon likio in bwebwenato n̄an armej.
Elmen ad jeļā eļan̄n̄e juon kein jipan̄ kōn bwebwenato in Kabun̄ in em̧ool?
Jān Matt Grow
Eto aer jerbal n̄an Kabun̄ in ium̧win em̧ootļo̧k ruatimjuon iiō in aō jeje kōn bwebwenato. Em̧ōj aō loe m̧wil ak mantin Rutiej an Kabun̄ in kōn jem̧jerā eo n̄an bwebwenato ko ad. Kōnono ko rejjab kōn “Ewi wāween ad ņoji ak etale kōn mālim bwebwenato ko?” Ijjelo̧kin, kōnono ko rej kōn “Ewi wāween ad kapidodoik ad tōpar bwebwenato ko, repojak, im remeļeļe?”
Kōj aolep jejeļā bwe apan̄ in ilo kein jerbal ko raan kein ejjab n̄an kappukot uwaak ko—em̧ōj jepooļ kōj kōn uwaak ko—ak n̄an kakilen ikōtaan uwaak ko rem̧m̧an im uwaak ko renana, meļeļe ko rem̧m̧an im meļeļe ko renana. Ekanooj in lōn̄ ekōnono ko ilo online kōn bwebwenato ko ad, im eļaptata kōnono kein eļapļo̧k aer kalluik kōj jān aer kōmeram̧ļo̧k kōj.
Kōkm̧anm̧an wōt kōn kein jipan̄ ko ikkijeen meļeļe me ej kappukot n̄an kakkure armej. Lale ijjelo̧kin n̄an kein jipan̄ ko ikkijeen meļeļe me rej pedped wōt ioon rekoot ko me armej rekar likūti im menin em̧m̧an n̄an er. Epidodo n̄an kappukot ruōn ro etto ilo ad lale jerbal ko aer keidi n̄an jon̄ak ko an raan kein n̄an bōk m̧aantak juon kout ak juon iien ilo kobban bok eo im kōm̧m̧an bwe en nana.
Āinwōt juon rijeje bwebwenato, ij kajjieon̄ n̄an ļoor kapilōk ko an juon riBritish rijeje bok. Ekar ba: Etto ej juon laļ eo ilikin: rej kōm̧m̧ani men ko reoktak ijeņ” (L. P. Hartley, The Go-Between [1953], prologue). Meļeļein n̄e jej reilikļo̧k n̄an men ko etto, jejjab kōņaan erom̧ juon eo ej mour kōn kien ko an etto ilo raan kein. Jekōņaan kajjieon̄ meļeļe kōn armej kōn lukkuun er make im manit ko aer make. Jekōņaan kijenmej kōn ta eo me jej loe āinwōt bōd ko aer. Jekōņaan ettā kōn jon̄an jeļāļo̧kjeņ ko ad make. Im jekōņaan bwe en wōr jetōb in iakwe em̧ool kōn men ko etto.
Josep Smith im Bok in Mormon
Ke ikar pād ilo iiō ko an jodikdik, jekar ļōmņak bwe ļōmaro jeid rerūtto reban kar etal im mijen kōnke ward eo ekar maron̄ jilkinļo̧k wōt juon likao ilo juon iien ilo juon mijen. Aolep armej kiiō rej aikuj pojak n̄an pād ilo tariņae jabdewōt iien eo rej aikuji er. Ak bisop eo ad im stake būreejtōn eo rekar loe bwe remaron̄ jilkinļo̧k bar juon. Kōn menin, rej kōnono n̄an brother eo aō kōn menin, im ekar itok n̄an m̧weo im ba n̄an ro jinō im jema.
Jema ekar juon em̧m̧aan em̧m̧an, ak ekar jab niknik ilo Kabun̄ in. Uwaak eo an ekar jab em̧m̧an—ak n̄an un ko bajjōk. Ekar jab pukot ruōn Kabun̄ in ak barāinwōt juon mijen, ak brother eo aō ekar kōppopo n̄an deļo̧n̄e jikuuļ in taktō. Jema ekar ba, “Kwar kōpooj eok make n̄an etal n̄an jikuuļ in taktō. Em̧ōj am̧ bōki kūlaaj ko. Komaron̄ kōm̧m̧an eļapļo̧k em̧m̧an eļan̄n̄e kwoj etal n̄an jikuuļ in taktō innem kwonaaj eļan̄n̄e kwoj etal im mijen.”
Joteen eo, brother in jeiū etiljek, em̧m̧an ekar jijet ippa, im kom̧ro ruo kar kōnnaan. Jekar kōjem̧ļo̧ke bwe kar lukkuun jilu kajjitōk ko me renaaj ļōme uwaak eo an n̄an jōmam. Kein kajuon ekar, “Jisōs Kraist kar ke E Rilo̧mo̧o̧r an laļ in?” Kein Karuo ekar, “Bok in Mormon ej ke naan an Anij?” Kein kajilu kar, “Josep Smith kar ke juon rikanaan?” Ikar kile bwe uwaak ko n̄an kajjitōk ko jilu renaaj jelōt eiten aolep jokālet ko me inaaj kōm̧m̧ani ilo aolepān mour eo aō.
Ikar baj iakwe wōt Rilo̧mo̧o̧r im ikar riiti Bok in Mormon, ak ij kile jon̄an aorōkin uwaak ko, ikar jar bon̄ōn eo im kar bōk Jetōb Kwojarjar juon uwaak eo ekabwūlōn̄lōn̄ im n̄an kajjitōk ko. Jisōs Kraist ej Rilo̧mo̧o̧r, Bok in Mormon ej naan an Anij, im Josep Smith ekar juon rikanaan. Ij kam̧ool bwe men kein rej m̧ool.
Etke bwebwenato kein an Visōn eo M̧oktata an Josep Smith eoktak jidik?
Jān Matt Grow
Josep Smith ekar rekoote ak kajjitōk ippān rijeje ro an n̄an rekoote bwebwenato ko emān roktak kōn Visōn eo M̧oktata. Bwebwenato kein rej kwaļo̧k juon bwebwenato in ejejjet, ak roktak. Menin ejjab aikuj kabwūlōn̄ kōj. Eļan̄n̄e ren kar juon wōt ilubwiljin bwebwenato ko jet, kar tōre eo ke ikar, juon rijeje bwebwenato, naaj ban lōke kōnke ejjab āindein an memory ko jerbal. Jej lo ejja jon̄ak eo wōt ilo bwebwenato ko jet ilo bwebwenato ko ak ilo bok ko rekwojarjar (lale Jerbal 9:7; 22:9).
Barāinwōt likūt ilo ļōmņak jon̄an an pen n̄an kōmeļeļe en̄jake ko rekwojarjar ilo kajin ko. Josep ekar ņa etan kajin juon “kalbuuj jidikdik im eaidik” (ilo History of the Church, 1:299). Ļōmņak kōn en̄jake ko am̧ make rekwojarjar. Ewi jon̄an an pidodo kwaļo̧k en̄jake ko ad ilo naan? Jej aikuj kemeeme bwe elōn̄ bwebwenato ko kōnke rej letok n̄an kōj en̄jake ko rekāāl im ļōmņak ko rekāāl. Etal im riiti bwebwenato ko emen an Visōn eo M̧oktata ilo Gospel Topics essays. Kōm̧m̧an menin enaaj kam̧ūlaļļo̧k kam̧m̧oolol eo am̧ kōn ta eo ekar waļo̧k ilo raan eo.
Ta jerbal eo Urim im Thummim ekar kōm̧m̧an ilo ukook eo an Bok in Mormon?
Jān Kate Holbrook
Tuanmiin: kōmeļeļe jān David Green
Josep Smith ekar ukot Bok in Mormon kōn menin letok im kajoor eo an Anij. Urim im Thummim, kar ba ilo Bok in Mormon, kar kalbwūni ippān pileij ko. Ke Moronai ekar leļo̧k n̄an Josep gold pileij ko, ekar leļo̧k n̄an e Urim im Thummim. Seer stone eo, eo me Josep ekar barāinwōt kōjerbale n̄an ukook, kar jab kalbwūni pileij ko. Ekar juon men me Josep ekar lo ilo iiō ko an make m̧oktaļo̧k me ekar jipan̄ e n̄an en̄jake an dāpdep wōt ilo revelesōn ko an mour in jetōb. Kōn menin ekar kōjerbal jim̧or.
Emma Smith, juon iaan rijeje ro, tokālik ekar keememej bwe aolep iien n̄e Josep ej jijet laļļo̧k n̄an bar jino ukook, ekar jab kajjitōk menin “Kiiō, ipād ia? Ia eo jekar jem̧ļo̧k ie?” Enej kajju jino ilo ijo ekar jem̧ļo̧k ie. Eļan̄n̄e kwoj lale juon peij ilo jōōnaļ eo an Josep Smith make me ekar je jilu iiō ko ālkin an kar ukot Bok in Mormon, eobrak kōn naan ko em̧ōj juļo̧ki, ļōmņak ko rejjab dedeļo̧k, im bōd in jentōj ko. N̄e kwoj lale juon peij in Bok in Mormon, ejjeļo̧k kain kein ie. Ededeļo̧k, eaibojooj wāween jeje ko—jentōj ko rededeļo̧k, ejjeļo̧k naan kar juļoki.
Men in ekabwūlōn̄lōn̄ n̄an ļōmņak kake, ak ta eo eaorōk n̄an n̄a eļapļo̧k kōn ta ko kobban Bok in Mormon. Bok in Mormon ej ijo Kiin̄ Benjamin ekar katakin eō n̄an likūt jouj m̧okta ilōn̄inļo̧k ekajet, ijo Alma ekar katakin eō ta meļelein n̄e ij peptaij, ta eo ikar kallim̧ur n̄an kōm̧m̧ane im ippān Armej ro Rekwojarjar jet m̧ōtta. Bok in Mormon ej ijo Mormon im Moronai rekar katakin eō kōn jon̄an aorōkin iakwe em̧ool im ta eo jej aikuj kōm̧m̧an n̄an bōke. Bok in kar ļōme wōn n̄a im wāween aō kalimjōk laļ in.
M̧are Elōn̄ļo̧k Jān Juon
Ikōņaan kōm̧m̧an jilu men ko raorōk kōn m̧are elōn̄ļo̧k jān juon. M̧oktata, ealikkar bwe ekar ļap kaarmejet ko ilo m̧are elōn̄ļo̧k jān juon. Ekar ļap iakwe im ippān doon, ak ekar barāinwōt lōn̄ kaarmejet, im jinen im jemān ajri ro ilo m̧are ko rekar katakin ajri ro nejieer n̄an kaarmejet. Elōn̄ iaan ajri ro nejin ro rekar m̧are elōn̄ļo̧k rekar kajedeed gospel eo an Jisōs Kraist ipeļaakin laļ in im rekar kōjeraam̧m̧an mour an elōn̄ armej.
Kein kauro, ekar lōn̄ jejjo, āinwōt Vilate Kimball, eo ekar bōk revelesōn eo an make—m̧okta jān aer kar lukkuun jeļā kōn ta eo ej itok—bwe katak in ekar itok jān Anij.2
Im kein kajilu, ilo senior ko̧o̧njeļ an Kabun̄ in, ewōr juon en̄jake bwe m̧are elōn̄ļo̧k jān juon āinwōt kar kōm̧m̧ane ewōr unin. Jej aikuj kautiej Armej ro Rekwojarjar, ak un eo em̧ōj kadedeikļo̧k.
Kiiō, elōn̄ kajjitōk ko rejjan̄in uwaak. Ak ikōņaan bwe kwon jeļā ke ewōr juon Jemed Ilan̄ eo ej iakwe kōj eo ewōr juon An karōk ewānōk, karōk in An ej juon kam̧ōņōņō, im bwe ewōr juon ad Rilo̧mo̧o̧r eo ekar kōm̧m̧an aolep men n̄an kōj. Jemaron̄ lōke Er.
Etke rekar mour kōn m̧are elōn̄ļo̧k jān juon ilo raan ko jinoin an Kabun̄ in?
Jān Kate Holbrook
Katak ko an Bok in Mormon kōn m̧are elōn̄ļo̧k jān juon ej ba bwe m̧are juon wōt ej kōņaan eo an Irooj n̄an armej ro An, ak ejeja rōt kein n̄e Ej kakien n̄an mour kōn m̧are elōn̄ļo̧k jān juon n̄an kotak lōn̄ļo̧k armej ro rekwojarjar (lale Jekab 2:30). En̄in men eo me ejeja an waļo̧k bwe Josep kar kakien n̄an kakūrm̧oole. Josep ekar āliklik ium̧win elōn̄ iiō ko n̄an kōm̧m̧an manit in, ak āliktata ekar kōm̧m̧ane kōnke ekar kōņaan bwe en pokake kien ko an Anij n̄an e. Ekar kajjieon̄ n̄an mour kōn m̧are elōn̄ļo̧k jān juon ilo tukoļben 1830 ko, ak kar lukkuun ilo 1841 me ekar jidik jidik, kar kōmālim, kar jino kwaļo̧k kadkadin manit in n̄an ro m̧ōttan me ekar lōke er. Rekar bwūlōn̄. Rekar akweļap ilo jar ippān Jemedwōj Ilan̄ n̄an meļeļe kōn pedped in, im rekar bōk juon kam̧ool ilo jetōb ke ekar juon men ejim̧we ilo iien eo.
M̧are elōn̄ļo̧k jān juon, kōm̧m̧an ilo mālim ium̧win 50 iiō, ekar juon men armej rekar kālet. Rimāletlet ro rej kajjieon̄ n̄an kālet jete rūtto Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata rekar lukkun pād ilo m̧are elōn̄ļo̧k jān juon, ak jejeļā ke kar jejjo wōt Armej ro Rekwojarjar. Im jejeļā bwe elōn̄ iaer rekar membōr ro rekar lukkuun m̧ool im wūjlepļo̧k aer ilo Kabun̄ in ad. Ilo 1890, Būreejtōn Wilford Woodruff ekar lem̧aantak juon kōttōpar bwe en jem̧ļo̧k imminene in kōn m̧are elōn̄ļo̧k jān juon. Ke jet armej rekar ron̄ kōttōpar in, rekar en̄jake mera. M̧are elōn̄ļo̧k jān juon ekar pen n̄an er. Ke ro jet rekar ron̄ kōttōpar in, rekar illu. Rekar lukkuun wūjlepļo̧k aer, im ekar wōr aer naan in kam̧ool kōn pedped in.
Jet membōr in Kabun̄ in rej bwūlōn̄ ta meļeļein m̧are elōn̄ļo̧k jān juon n̄an ālkin mour in. Ritōl ro an Kabun̄ in kar katakin er bwe m̧are elōn̄ļo̧k jān juon ejjab ekkar n̄an mour eo eutiej tata ak n̄an aibojooj eo an mour indeeo. Men̄e eļap aō kam̧m̧oolol bwe m̧are juon wōt ej ruul eo im bwe m̧are elōn̄ļo̧k jān juon ej juon kālet, ijjab kadikļo̧k naan in kam̧ool ko im pokake n̄an ro jibūd im jim̧aad etto ro rekar mour kōn pedped in. Rekar lukkuun pokake, im ekar wōr juon aer naan in kam̧ool bwe ejim̧we.
Tampeļ im Bujen Ko
ITULON̄: Kirtland Temple, JĀN Al Rounds; TUANMOOŅ: Moses, Elias, IM Elijah, JĀN Gary Ernest Smith
Ilo Kirtland, Ohio, juon iaan men ko rekwabwūlōn̄lōn̄ me rekar waļo̧k ekar kaļōk im aje eo an Kirtland Tampeļ. Jar in aje, eo me Josep ekar bōke kōn revelesōn, ej waļo̧k ilo 109th jekjen an Katak im Bujen ko. Ilo jar eo ekar kajjitōk bwe Irooj en kile kapeel im kaarmejet an Rikwojarjar ilo aer kaļōk tampeļ eo.
Juon wiik ālkin aje eo an tampeļ eo, Josep Smith im Oliver Cowdery ekar bar wōr juon aerro visōn. Menin ekar waļo̧k ilo Ijtō eo, eo me ekar barāinwōt juon Kwojkwoj in Kijoone. Irooj ekar itok ilo visōn im kile m̧weo. Ekar ba n̄an Armej ro Rekwojarjar bwe rej aikuj m̧ōņōņō n̄an bōk, “kōn maron̄ eo aer, kalōke m̧wiin n̄an Eta.” (Katak im Bujen Ko 110:6). Ālkin an visōn eo kar jako, jilu rikanaan in etto rekar waļo̧k: Moses, eo ekar kōjepļaaktok kii ko an aiintok Israel jān m̧ōttan ko emen ilo laļ in: Elias, eo ekar leļo̧k jerbal in epepen eo an gospel eo an Ebream; im Elijah, eo ekar kōjepļaaktok kii ko an kajoor in liāp. (lale Katak im Bujen Ko 110:11–16).
Jepļaaktok eo an kii ko rekar lukkuun aorōk n̄an kadedeikļo̧k kōttōpar ko an Irooj. Jekar jab lukkuun aikuji wōt Bok in Mormon ak barāinwōt kii ko im kain̄i ko an tampeļ. Kii kein rekar jab lukkuun aorōk āinwōt aer lukkuun aorōk kiiō.
Ikar jeļā bwe n̄e juon iaan Rijilōk ro Jon̄oulruo ej kūr āinwōt juon rikanaan, buruōn ej oktak n̄an kain̄i ko an tampeļ ilo wāween ko rekabwūlōn̄lōn̄. Ikar utiej ilo aō kar pād ilo aje eo an Nauvoo Illinois Tampeļ ippān Būreejtōn Gordon B. Hinckley (1910–2008). Ij keememej jon̄an an kar un̄ūr e ke rekar pojen kalōk tampeļ eo im jon̄an an aorōk n̄an e n̄an bōktok tampeļ ko n̄an Armej ro Rekwojarjar. Būreejtōn Thomas S. Monson (1927–2018) ekar wōnm̧aanļo̧k wōt im kalōk tampeļ ko im bōk ejja im̧we eo wōt jān lan̄ me Būreejtōn Hinckley ekar bar bōke. Im em̧ōj ad loe im̧we in ilo juon wāween ekabwūlōn̄lōn̄ ippān Būreejtōn Russell M. Nelson. Eddo eo an rikanaan ekar itok ioon, im ekar wōr ippān jeļāļo̧kjeņ eļapļo̧k kōn aorōkin kain̄i ko ilo tampeļ.
Juon iaan enaan ko an āinwōt Būreejtōn an Kabun̄ in ekar n̄an rōjan̄ armej ro n̄an etal n̄an tampeļ, bōk kain̄i ko aer, im dāpdep wōt ilo iaļan bujen eo. Ālkin men eo, ekar ba bwe eļan̄n̄e kōn jabdewōt un ko kwar ilo̧k jān iaļan bujen eo, bar rool likļo̧k n̄an iaļ in.3
Ewi wāween an kar jerbal ko an tampeļ kōjeraam̧m̧an armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata?
Jān Matt Grow
Ke Josep Smith ekar mej, tōrerein dipin Nauvoo Tampeļ ekar jim̧attin bwe en dedeļo̧k, im ekar jab to kar lukkuun alikkar n̄an Būreejtōn Brigham Young bwe Armej ro Rekwojarjar rekar bar juon alen elļo̧k jān Kabun̄ in. Kōn menin ekar kajjitōk ippān Irooj: “Jej ke pād wōt ijin im kam̧ōj tampeļ in, ilo an jeļā ke renaaj kar aikuj jojoļāār m̧ōttan jidik n̄e ededeļo̧k, ak jej em̧akūt ke kiiō?” Uwaak eo ekar lukkuun alikkar, “Pād Wōt” (Lale Brigham Young diary, Jan. 24, 1845, Church Archives; Ronald K. Esplin, “Fire in His Bones,” Ensign, Mar. 1993, 46). Kain̄i ko an menin letok kwojarjar eo im an liāp eo rekar lukkuun aorōk me Armej ro Rekwojarjar rekar lukkuun aikuji n̄an pād wōt.
N̄an iiō in tok, rekar kōmaatļo̧k aolep kein jipan̄ ko n̄an jipan̄ kalōk tampeļ eo. Epaak jem̧ļo̧kin, m̧ōko m̧weer rekar til ipeļaakin Nauvoo, im Armej ro Rekwojarjar rekar kōppopo n̄an etal n̄an turōk ilo iien eo rekar pojen kadedeikļo̧k tampeļ eo. Ilo Tijem̧ba 1845, ebwe an dedeļo̧k tampeļ eo jon̄an Armej ro Rekwojarjar rekar kōjeraam̧m̧an jidikin, leļo̧k menin letok kwojarjar ko n̄an ro reerreo, im liāpe ļōmaro im limaro pālele n̄an doon.
Ium̧win allōn̄ ko jejjo tokālik, rekar jerbal ekkar n̄an iien n̄an kōpooj aolep ilo mour in jetōb n̄an em̧akūt eo eļap n̄an turōk. N̄an n̄a ej juon men ekabwūlōn̄lōn̄ im ekwojarjar me ij liāp kake ejja kajoor eo wōt n̄an kōrā eo pāleeō, ajri ro, pāāren ro, im epepen ko an ro em̧ōj aer etal m̧okta im epepen ko rejjan̄in ļotak. En̄ ne ej ta eo Jepļaaktok eo ekar kōm̧m̧an bwe en kūrm̧ool.
Komaron̄ ke kwaļo̧k juon m̧akūtkūt jān Jepļaaktok eo me ekar kōkajoorļo̧k naan in kam̧ool eo am̧?
Jān Kate Holbrook
Tuanmiin: kōmeļeļe jān David Green
Ij keememej bwebwenato in Emma Smith eo ej kajjieon̄ in ko jān kakkure ko ilo Missouri. Mississippi Reba eo ekar kwo̧j jidikin—ekar jab bwe bwe juon riaka kōn armej im m̧weik en maron̄ etal ilo emakūt eo. Ej juon reba eo edāpekpek, im ekar lukkuun kauwōtata n̄an kijoone. Emma ekar wōr juon nejin jiljino an iiō ej dāpij tōrerein likko eo an, im eo juon ruwalitōk an iiō ilo jait eo juon, juon ruo an iiō ilo pā in, im nin̄nin̄ eo ilo pā eo juon.
Sister in law eo an juon iaan rijeje ro an Josep ekar kiji pāāk kotōn me rej batini ilo lukōd. Ilo pāāk ko ium̧win likko eo an, Emma ekar bōk juon kape in ukook eo an Josep ilo baibōļ, eo me eto an jerbale ium̧win allōn̄ ko. Kōn pepa in im kōn ajri ro nejin, ekar bōk juon bun̄tōn ālkin bar juon n̄an kijoone reba eo ekwo̧j, ekar kōjatdikdik bwe eban rūm̧ļo̧k.
N̄an n̄a, juon kōkaļļe eo em̧m̧an tata kōn peran im tōmak—bwe n̄e kwoj aikuj n̄an kōm̧m̧an juon men n̄an ta eo kwoj tōmake, kwoj wōnm̧aanļo̧k wōt, kōm̧m̧an juon men epidodo n̄an wōnm̧aanļo̧k wōt.
Itulon: Kōmeļeļe jān Dan Burr; Miracle ILO Quincy, JĀN Julie Rogers; JOSEP SMITH ILO JIKIN KALBUUJ LIBERTY, jān Greg K. Olsen
“Kwom̧in Mōņōņō”
Elōn̄ iami em̧ōj aer jinoe. Jet iaan melejon̄ kein rej itok kōnke ewōr anemkwoj in kālet. Jet iaan melejon̄ ko rej itok kōnke ewōr juon rikapo. Ak kwoj aikuj jeļā bwe ewōr juon Jemed Ilan̄ eo ej iakwe kōj im bwe Pinmuur eo an Jisōs Kraist emaron̄ kōjeraam̧m̧an kōj ilo wāween ko me bolen jej lukkuun meļeļe kaki.
Jet rijeje bwebwenato rej ba bwe oran Armej ro Rekwojarjar ro rekar ko̧ jān Missouri n̄an Nauvoo ilo iien wintōr ilo 1838–39 ekar lukkuun utiej āinwōt 8,000. Ekar ilo iien wintōr. Ewi Josep? Ekar pād ilo Liberty Jail, rub buruōn kōn ta eo armej ro Rikwojarjar rekar jelm̧aeiki. Ekar en̄jake ke em̧ōj katajinemjene.
Ilo jekjek eo ekauwōtata, ekar bōk jet iaan eoon ko relukkun aibojooj—jekjen 121, 122, im 123 ilo Katak im Bujen Ko. Relukkuun aorōk. Ij kōjatdikdik kwonaaj riiti. Armej ro Rekwojarjar ewōr ie juon aer bwebwenato ekadu kōn m̧akūtkūt in:
“Josep ekar jar ilo etan armej ro rekwojarjar me ejjeļo̧k ruōer. ‘O Irooj,’ ekar akweļap, ‘ewi toun naaj aer en̄taan kōn bōd kein im kebiōp kein rerupe kakien, m̧okta jān an Būruōm̧ naaj meoeo kake er?’
“‘Nejū m̧aan, aenōm̧m̧an en n̄an am,’ Irooj ekar uwaak. ‘Mennin jumae kein am im entaan kein am renaaj nan jidik wot iien; innām, eļan̄n̄e kwo naaj kijejetoiki em̧m̧an, Anij enaaj kotak eok ijo eutiej; kwo naaj anjo̧ ioon aolep rijum̧ae ro am.’
“Irooj ekar kallikar Josep ke ejamin meļo̧kļo̧ke. ‘Eļan̄n̄e atlaļ im atlōn̄ ko in hell rej kanooj eļļan̄ ilokam̧, kwōn jeļā, nejū m̧aan, bwe aolep men kein otemjeļo̧k renaaj lewōj n̄an eok imminene, im naaj n̄an em̧m̧anļo̧k eo am.’
“Rilo̧mo̧o̧r ekar kakeememej Josep bwe Armej ro Rekwojarjar reban en̄taan eļapļo̧k jān an kar en̄taan. Ekar iakwe er im ekar kōjem̧ļo̧k metak ko aer, ak Ekar kālet bwe en en̄taan kōn er, bōk liajļōl im buromōj āinwōt m̧ōttanļo̧k en̄taan in pinmuur eo An. En̄taan in ekar kobrak E kōn tūriam̧o̧, leļo̧k n̄an E kajoor n̄an jipan̄ im karreoik aolep ro rekar oktak n̄an E ilo melejon̄ ko aer. Ekar kajjieon̄ kipel Josep n̄an dāpdep wōt im ekar kallim̧ur bwe eban kejo̧o̧l E.”
Elder Heber C. Kimball (1801–68) ekar ļōmņak bwe ekajet eo an Jikin Ekajet eo Eutiej an Missouri ren kar kōroļo̧k Josep, ak rekar kālet bwe ren jab. Heber ekar jepļaak n̄an Liberty Jail im, ekar jab mālim an deļon̄e kalbuuj eo, ekar ikūr laļļo̧k n̄an Josep kōn juon ennaan ejjab em̧m̧an.
Josep ekar em̧m̧an im jouj n̄an e. “Kwom̧in Mōņōņō,” ekar ba. Innem ekar katakin Heber n̄an “bōk kam̧akūt Armej ro Rekwojarjar ilo iien eo em̧ōkajtata.”4
Ewōr juon katak n̄an eok ilo menin: kwom̧in m̧ōņōņō jekdo̧o̧n apan̄ ko ami. Eļan̄n̄e jet men ko rej kapoik eok, etal jān i. Pedped wōt ilo Jetōb Kwojarjar. Waanjon̄ak eo an Josep ilo Liberty Jail im Armej ro Rekwojarjar ke rej em̧akūt jān Missouri n̄an Nauvoo rej jet waanjon̄ak ko rem̧m̧an kōn kajoor im tōmak ilo Irooj Jisōs Kraist.
Āinwōt juon Rijilōk, ij kwaļo̧k aō kam̧ool kōn Jisōs Kraist. N̄a ij juon rikam̧ool em̧ool ilo kwojarjar eo An. Ikōņaan bwe kwon jeļā bwe E ej tōl im Kabun̄ in ilo juon wāween me enaaj kōjeraam̧m̧an kōj aolep. Ij kam̧ool n̄an eo bwe E ej mour.
N̄an alooje aolepān nokon in, etal n̄an devotionals.ChurchofJesusChrist.org.