2019
Wujlepļo̧k eo Edim n̄an Jisōs Kraist
Oktoba 2019


Wujlepļo̧k eo Edim n̄an Jisōs Kraist

Anij ej kajjitōk ippād bwe jen julo̧k iminene in etto ko ad im jab bar mour kaki im jino juon mour ekāāl ilo Kraist.

Eprōļ eo ļo̧k, eaar wōr aō iien em̧m̧an n̄an aje Kinshasa Democratic Republic of Congo Tampeļ eo.1 Naan rejjab maron̄ kwaļo̧k lan̄lōn̄ eo an RiCongo ro retiljek im aō kar en̄jake n̄an lo juon tampeļ kar aje ilo āne eo aer.

Pija
Jin̄n̄a Wūno in Congo Waterfalls

Kajjojo ro raar deļo̧n̄e Kinshasa Tampeļ eo rej lo juon pija kar taitōļ in Congo Falls.2 Ej kakeememej ro rej etal n̄an tampeļ kōn wujlepļo̧k eo edim emenin aikuj n̄an dāpij er make n̄an Jisōs Kraist im n̄an ļoor iaļan bujen eo an karōk eo an Jemedwōj Ilan̄. Dān ko rej kwaļo̧k ilo pija eo ej kūr n̄an juon ļōmņak in kaminene me ekar ekkā kōm̧m̧ane elōn̄ļo̧k jān buki iiō ko remootļo̧k ilubwilijin rioktak in Rikūrijtin ro m̧oktata ilo Congo.

Pija
Jin̄n̄a Wūno in Nzongo Waterfalls

M̧okta jān oktak eo aer, raar kabun̄ jar n̄an ekjab, rej tōmak bwe ekjab ko ewōr aer kajoor ko remo̧ņmo̧ņ.3 Ālkin oktak eo aer, elōn̄ raar kōm̧m̧ane juon em̧m̧akūt n̄an juon iaan kōtrāāk ko rellōn̄ itōrerein Congo River, eo āinwōt Nzongo Falls.4 Rioktak rein raar julo̧k ekjab ko aer m̧oktaļo̧k n̄an waterfall ko āinwōt juon kakōļļe n̄an Anij im ro jet bwe raar julo̧k iminene ko aer etto im kar bōk Jisōs Kraist. Jibadbad eo aer eaar jab n̄an julo̧k men ko aer n̄an dān ko rōļae, pijpij; raar julo̧ki n̄an lowaan dān ko raen̄wān̄wā an juon kōtrāāk eo ekilep, ijo men ko ban maron̄ bar loi. M̧akūtkūt kein raar juon kakōļļe ekāāl bōtaab wujlepļo̧k eo Edim n̄an Jisōs Kraist.

Armej in jikin ko jet im elōn̄ tōre ko raar kwaļo̧k wujlepļo̧k eo aer n̄an Jisōs Kraist ilo ejja jekjek kein wōt.5 Armej in Bok in Mormon ro kar jeļā kake er ānwōt Antai Nipai-Liai ro “raar likūt ilaļ kein tariņae ko in aer jum̧ae,” kalbwin er “ilo bwidej em̧wilaļ” āinwōt “juon kam̧ool n̄an Anij … bwe rej jamin kar bar kōjerbali kein tariņae ko [aer].”6 Ilo aer kar kōm̧m̧ane menin, raar kallim̧ur n̄an ļoor katak ko an Anij im jab bar likjab in kōjparok wujlepļo̧k eo aer. M̧akūtkūt in eaar ijjino in juon “oktak tok n̄an Irooj” im jamin wōtlo̧kļo̧k jān e.7

Erom̧ “oktak tok n̄an Irooj” meļeļein ilo jān juon iaļ in kōm̧m̧an, kar tōl jān juon jekjek in tōmak in etto, im okoktak n̄an juon pedped in tōmak kāāl ilo karōk eo an Jemedwōj Ilan̄ im ilo Jisōs Kraist im Pinmuur eo An. Oktak in eļapļo̧k jān juon ļōmņak in bōk katak ko an gospel eo. Ej ļōme m̧wil eo ad, ukōt meļeļe eo ad kōn meļeļe in mour, im ej kwaļo̧k tiljek eo ejjamin oktak n̄an Anij. Ikdeelel ko an juon make me rejjab ekkar n̄an dāpij n̄an Rilo̧mo̧o̧r im n̄an ļoore iaļan bujen eo rejako im em̧ōj bōk jikier kōn juon kijejeto n̄an ajeļo̧k n̄an ankilan Jemed Ilan̄.

Erom̧ oktak tok n̄an Irooj ej ijjino kōn juon wujlepļo̧k eo edim n̄an Anij, ippān tok kōn kōm̧m̧an bwe wujlepļo̧k eo en dilep in mour ko ad. Kōm̧m̧ane kain wujlepļo̧k in ej juon jekjek to̧o̧n wōt ad mour me ej aikuji kōmmaanwa im ukweļo̧k ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin. Ilo jem̧ļo̧kin, kallim̧ur in enaaj erom̧ m̧ōttan wōn kōj, kapene ilo ļōmņak an juon make, im kwaļo̧ke ilo mour ko ad. Ejja āinwōt ad jamin meļo̧kļo̧k etad make jekdo̧o̧n ta ko jet jej ļōmņaki, jej jamin meļo̧kļo̧k wujlepļo̧k eo me kar ļōme ilo būruwōd.8

Anij ej kajjitōk ippād bwe jen julo̧k iminene in etto ko ad im jab bar mour kaki im jino juon mour ekāāl ilo Kraist. Menin ej waļo̧k ilo ad kaddōkļo̧k tōmak ilo Rilo̧mo̧o̧r eo, eo ej ijjino ilo an naan in kam̧ool eo an ro jet me ewōr aer tōmak.9 Ālkin, tōmak eo ej m̧wilaļļo̧k ilo ad jerbal ilo wāween ko me rej dāpij kōj eļapļo̧k n̄an E.10

Kiiō, emaron̄ in em̧m̧an eļan̄n̄e eļapļo̧k tōmak ekar ajedeed āinwōt flu ak piio̧. Innām juon “m̧aje ilo jetōb” naaj kalōk tōmak ilo ro jet. Bōtaab ejjab jerbal ilo jekjek jab in. Wāween eo de eo tōmak ej eddōkļo̧k ej ilo an juon make m̧akūtkūt ilo tōmak. M̧akūtkūt kein emakijkij aer im̧we jān kajjitōk ko liļo̧k jān ro jet, bōtaab jejjab maron̄ “kaddōk” tōmak eo an bar juon ak pedped wōt ioon ro jet n̄an kōkajoorļo̧k tōmak eo ad make. N̄an an tōmak eo ad eddōk, jej aikuj kālet m̧akūtkūt ko n̄an kalōk-tōmak, ko āinwōt jar, ekkatak jeje ko rekwojarjar, bōk m̧ōttan kwojkwoj eo, kōjparok kein ko, im jerbal n̄an ro jet.

Ilo an tōmak eo ad ilo Jisōs Kraist eddōk, Anij ej kajjitōk ippād n̄an kōm̧m̧ani kallim̧ur ko Ippān. Bujen kein, me kallim̧ur kein rej ņa etaer, rej waļo̧ktok n̄an oktak eo ad. Bujen ko rej barāinwōt ejaake juon pedped em̧ool n̄an eddōkļo̧k ilo jetōb. Ilo ad kālet n̄an peptaij, jej jino bōk iood make etan Jisōs Kraist11 im kālet n̄an kile kōj make Ippān. Jej kallim̧ur n̄an erom̧ āinwōt E im n̄an mour kōn m̧wil ko M̧wilin.

Bujen ko rej dāpij kōj n̄an Rilo̧mo̧o̧r im kōm̧akūt m̧aanļo̧k kōj ilo iaļ eo me ej tōlļo̧k kōj n̄an kapijuknen eo ad ilan̄. Kajoor eo an bujen ko rej jipan̄ kōj dāpij wōt oktak in bōro eo ekajoor, kam̧wilaļļo̧k oktak eo ad n̄an Irooj, im oktak eo ad n̄an Irooj, im ļapļo̧k ad bōk nememe eo ilo paotok ko ad.12 Bōtaab jidikin ad wujlepļo̧k n̄an bujen ko ad ejjamin naaj lukkuun letok aolep men n̄an kōj.13 Maron̄ kapo kōj n̄an kowaan bujen eo, julo̧k iminene in etto ko ad ilo dān eo eļae, ak kalbwin kein tariņae in jum̧ae ko ad ilo an waļo̧k tok jidikin. Bōtaab idaptōk in wujlepļo̧k n̄an bujen ko ad ejjamin naaj kōpeļļo̧k kōjām eo n̄an kajoor in kōkwojarjar eo an Jemedwōj Ilan̄ im Jisōs Kraist.

Pija
Kinshasa Tampeļ

Ad Wujlepļo̧k n̄an kōjparok bujen ko ad aikuj in jab lokjak n̄an ak oktak ilo jokkun ippān jekjek ko rookkotaktak ilo mour ko ad. Ad Jokkun wōt juon ippān Anij eaikuj in āinwōt Congo River eo ej to̧o̧rļo̧k iturin Kinshasa Tampeļ. Reba in, ejjab āiniwōt reba ko jet ilo laļ in, ejab jem̧ļo̧k an jab to̧o̧rļo̧k aolep iiō14 im lutōkļo̧k epaakeļo̧k 11 milien kōļan ko (41.5 milien Litōr) in dān juon jōkōn n̄an Atlantic Ocean eo.

Rilo̧mo̧o̧r eo eaar kajjitōk ippān rikaļoor ro An bwe ren kōjatdikdik in ioer im kijin̄en̄e. Eaar ba, “Kōn menin, kāālet menin ilo būruwiemi, bwe kōm naaj kōm̧m̧ani men ko me Inaaj katakin im kakien kom.15 Juon jibadbad “edim” n̄an kōjparok bujen ko ad ej kōm̧m̧an bwe jen lukkun meļeļe kōn kallim̧ur an Anij n̄e jej lan̄lōn̄ ilo ad niknik.16

Elōn̄ Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata retiljek kar kwaļo̧k bwe rej “dim” ilo kōjparok bujen ko aer ippān Anij im rej oktak n̄an indeeo. In jiron̄ kom̧ kōn jilu kain armej rōt in—Brother Banza Mucioko, Sister Banza Régine, im Brother Mbuyi Nkitabungi.

Pija
Banza baam̧le

Ilo 1977 eo Banza ro raar jokwe ilo Kinshasa ilo aelōn̄ in Zaire, kiiō jejeļā kake āinwōt Democrateic Republic of Congo. Raar lukkuun kautiej er ilo mōnjar eo an Protestant. Kōn tōļan ko aer, kabun̄ eo aer raar kōm̧m̧an karōk n̄an baam̧le in edik n̄an etal n̄an Switzerland n̄an ekkatak im leļo̧k jāān in jikuuļ ilo university.

Ker raar pād ilo Geneva, ilo iaļ in baj eo n̄an jikuuļ, Brother Banza emakijkij an kar lo juon im̧ōn kweilo̧k edik kōn āt eo etan “Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata.” Eaar ļōmņak, “Jisōs Kraist ewōr an Armej ro Rekwojarjar kiiō ke, ilo raan ko āliktata?” Āliktata ekar kālet n̄an etal im lale.

Kar karuwaineneik Brother im Sister Banza ilo branch eo. Raar kajjitōk jet iaan kajjitōk ko ekka kajjitok kaki kōn lukkuun piktok in Anij, “Eļan̄n̄e Anij ej juon jetōb, āinwōt kōto, ekōjkan ad maron̄ kar ejaak ilo nemāme eo An? Ekōjkan An maron̄ jijet ioon juon tūron?” Rejjan̄in kar bōk juon uwaak eo ebun̄ buruōer kake m̧ae iien mijenede ro raar kōmeļeļeik katak eo kōn jepļaaktok ilo tukaduin. Ke mijenede ro raar ilo̧k, Banza ro raar kalimjōk doon im ba, “Ejjab m̧ool menin me jaar ron̄ ke?” Raar wōnm̧aanļo̧k wōt im etal n̄an jar im kweilo̧k ippān mijenede ro. Raar jeļā bwe peptaij ilo Kabun̄ eo an Jisōs Kraist me em̧ōj an bar jepļaaktok enaaj wōr kōjeram̧m̧an ko. Rekar jeļā bwe renaaj bōk jāān in jipan̄ ilo jikuuļ, visa ko aer naaj kar kōjem̧ļo̧k kitier, im er im ajri ro reddik ruo nejier renaaj maron̄ in em̧m̧akūt jān Switzerland. Raar kāālet n̄an peptaij im kapen ilo Oktoba 1979 eo.

Ruo wiik ālkin peptaij eo aer, Brother im Sister Banza raar jepļaak n̄an Kinshasa ānwōt membōr ro kein kajuon im karuo an Kabun̄ in ilo laļ eo aer. Membōr ro an Geneva Branch raar enaan wōt ippāer im jipan̄ erro ekkeijel wōt ippān ritōl ro an Kabun̄ in. Kar kōketak Banza ro n̄an tijlek ilo kōttar iien eo kar kallim̧ur kake n̄e Anij enaaj kajutak Kabun̄ eo An ilo Zaire.

Pija
Elder Mbuyi

Ilo iien eo, bar juon rijikuuļ jān Zaire, Brother Mbuyi, ekar ekkatak ilo Belgium. Ekar petpaij ilo 1980 eo ilo Brussells Ward. Jidik iien tokālik, eaar jerbale juon mijen aolep raan ilo England. Im Anij eaar kwaļo̧k menin būlōn̄ ko An. Brother Mbuyi ekar jepļaak n̄an Zaire āinwōt membōr eo kein kajilu an Kabun̄ ilo laļ eo an. Kōn mālim an jinen im jemen, kweilo̧k ko an Kabun̄ in raar kōm̧m̧an ilo m̧weo im̧ōn baam̧le eo an. Ilo Pāpode 1986 eo juon kajjitōk kar kōm̧m̧ane n̄an bōk mālim eo an kien n̄an kile Kabun̄ in. Eļtan pein rijain rein jilu in Zaire rekar menin aikuj. Rein jilu rem̧ōņōņō raar likūt eļtan peier ilo kajjitōk eo, kar Brother Banza, Sister Banza, im Brother Mbuyi.

Pija
Brother Mbuyi im baam̧le eo an Banzas

Membōr rein retiljek raar jeļā m̧ool eo ke raar ron̄jake; raar kōm̧m̧ane juon bujen ilo iien peptaij me ekar dāpij er n̄an Rilo̧mo̧o̧r. Raar ilo juon wāween julo̧k iminene in etto ko ad n̄an lowaan kōtrāāk eo ilo an ejjeļo̧k ikdeleel n̄an bar mour kaki. Iaļan bujen eo ekar jab pidodo. Aen̄wān̄wā ilo kien, jeja iien tōpar ritōl ro an Kabun̄ in, im apan̄ ko me ekkā aer waļo̧k n̄e ej itok n̄an kalōk juon jukjuk in pād an Armej ro Rekwojarjar emaron̄ in kar kabbweer ro edik-aer wujlepļo̧k. Bōtaab Brother im Sister Banza im Brother Mbuyi raar kōjparok tōmak eo aer. Raar pād ilo iien aje eo an Kinshasa Tampeļ eo, 33 iiō ko āļkin aer jaini kajjitōk eo me kar tōļļo̧k n̄an kile in kōmālim an Kabun̄ ilo Zaire.

Pija
Elder im Sister Banza

Branza ro rej pād ijin ilo Jikin Kweilo̧k in Eļap rainin. Raar itok ippān ļaddik ro ruo nejier, Junior im Phil, im leddik ro nejier ippān ļōm̧aro nejier, Annie im Youyou. Ilo 1986 eo, Junior im Phil raar ro im̧aan tata kar peptaij tok n̄an Kabun̄ in ilo Zaire. Brother Mbuyi ej alooje kadiwōjļo̧k kein jān Kinshasa ippān lio pāleen, Maguy, im ajri ro ļalem nejier.

Pija
Sister im Brother Mbuyi

Bainier rein raar meļeļe meļeļein im leen ko an bujen ko kōnke kar bōktok er “n̄an jeļāļo̧kjeņ eo kōn Irooj aer Anij, im n̄an lan̄lōn̄ ilo Jisōs Kraist aer Ripinmuur.”17

Ekōjkan ad dāpij kōj make n̄an Rilo̧mo̧o̧r eo im tiljek wōt āinwōt rein im elōn̄ jon̄oul taujin Rikwojarjar in RiCongo ro me raar ļoor er im miline ro jet ilo aolepān laļ in? Rilo̧mo̧o̧r eo eaar katakin kōj kilen. Kajjjojo wiik jej bōk kwojkwoj eo im kōm̧m̧ane juon bujen ippān Jemedwōj Ilan̄. Jej kallim̧ur n̄an kobaik kadkadid ippān Rilo̧mo̧o̧r ilo ad wujlepļo̧k kōņaan n̄an bōk iood Etan, n̄an keememej E iien otemjej, im n̄an kōjparok kien ko An.18 Ilo tiljek m̧aanjabpopo n̄an im erreo ilo kōm̧m̧ani bujen kein kajjojo wiik ej dāpij kōj n̄an Rilo̧mo̧o̧r eo, jipan̄ kōj kōm̧m̧ane kallim̧ur eo ad.19 im lukkuun iuunļo̧k kōj ilo iaļan bujen eo.

Ij kajjitōk ippāmi n̄an wujleplok kōn juon mour an rikaļoor to̧o̧n wōt ami mour. Kōm̧m̧ani im kōjparok bujen ko. Julo̧k iminene in etto ko ami n̄an waterfall ko rem̧wilaļ im reaen̄wāwā. Lukkuun kalbwin kein tariņae in jum̧ae ko ami ilo an jab waļo̧k jidikin. Kōn Pinmuur eo an Jisōs Kraist, ilo ami kōm̧m̧ani bujen ko kōn juon lukkuun kōttōpar n̄an kautieji enaaj kōjeraam̧man mour eo ami n̄an indeeo. Kom̧ naaj erom̧ eļapļo̧k āinwōt Rilo̧mo̧o̧r eo ilo ami keememej E iien otemjej, ļoor E, im kautiej E. Ij kam̧ool bwe E ej pedped eo edim. Kōjatdikdik Ioon, im Kallim̧ur ko an rem̧ool Ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. Aje eo ekar bōk jikin ilo Palm Sunday eo, Eprōļ 14, 2019, āinwōt an kar ijjitōn̄ jān Būreejtōn Russell M. Nelson.

  2. RiJin̄a eo, David Meikle, kar jin̄aik kōn wuno Congo Falls jerbal jān pija ko an Kiubu Fall ko. The Kiubu Fall ko rej pād enan̄in 249 m̧aiļ ko (400 km) itu iōn̄ in Lubumbashi ilo m̧ōttan eo iturōk iturear in Democratic Republic of Congo.

  3. Men kein kar jeļā kaki āinwōt inkisi ilo Kikongo im āinwōt fétiches ilo French. Naan eo ukot n̄an kajin In̄lij āinwōt men ko elōn̄ kajoorier, kein anijnij ko, ak fetishe ko.

  4. David Meikle kar barāinwōt pijaik Nzongo Fall ko jerbal jān pija ko an fall ko. The Nzongo Falls rej pād enan̄in 81 m̧aiļ ko (130 km) jān Kinshasa, Democratic Republic of the Congo. Reba ko ilo fall kein raar rebun̄bun̄ āinwōt Nzadi Inkisi, ak “River of Fetishes.” Āt eo ej kwaļo̧k iminene eo kar kōmeļeļeik ilo kōnono eo.

  5. Ilo AD 1000, ritōl ro an bwij ko an Icelandic raar kweilo̧k ippān doon n̄an ruo wiik kweilo̧k eo aer, iiō otemjej Kajin Allting, kweilo̧k eo me ekar kōm̧m̧ani kakien ko me renaaj kar kalbubuik aolep. Juon em̧m̧aan kar etan Thorgeir eaar kajjitōk n̄an kōm̧m̧ane juon jokālet n̄an aolep kōn oktak eo n̄an Rikūrijtin ro ak wōnm̧aanļo̧k n̄an kabun̄ jar n̄an anij ko an Norse. Ālkin jilu raan ko in makeļo̧k iaan ilo em̧ nuknuk eo im̧ōn, Thorgeir eaar kōjjeļā kōn jokāālet eo an: bwij ko renaaj kar erom Rikūrijin. Ke Thorgeir eaar jepļaak n̄an bukōn eo an, eaar bōk anij-in-Norse ekōjab ko an im julo̧ki n̄an lowaan juon waterfall, kiiō jeļā kake āinwōt Godafoss, ak “Waterfall an Anij ko.” M̧akūtkūt in eaar kwaļo̧k oktak eo elikio an Thorgeir n̄an Rikūrijtin.

  6. Alma 23:13; 24:17–18.

  7. Lale Alma 23:6; David A. Bednar, “Oktaktok n̄an Irooj; Kweilo̧k eo Eļap, Okt. 2012, 106–9.

  8. Lale Ezekiel 11:19–20; 2 Korint 3:3.

  9. Lale Rom 10:14, 17.

  10. Lale Preach My Gospel: A Guide to Missionary Service, rev. ed. (2018), 203.

  11. Lale Dallin H. Oaks, “Taking upon Us the Name of Jesus Christ; Ensign, Māe 1985, 80–83.

  12. Lale Alma 5:12–14.

  13. Lale Katak im Bujen Ko 82:10.

  14. Congo River em̧wilaļ tata, kein karuo kajoor tata, im reba eo kein kōratimjuon aitok tata ilo laļ in. Kōn em̧ōj an kijoone equator ruo alen, kōpetata in juon jekjōn in reba eo ej iien otemjej pād ilo iien ewōt wōt, unin an ban jem̧ļo̧k an dān to̧o̧rļo̧k. To̧o̧rļo̧k eo ejjab jem̧ļo̧k. aolep iiō, jon̄an eo 41,000 cubic mita in dān juon jōkōn, jekdo̧o̧n ta to̧o̧rļo̧k eo ilo jon̄an eo me emaron̄ in okoktak ilo iiō ko (dettan eo 23,000–75,000 cubic mita juon jōkōn).

  15. Ukook eo an Josep Smith, Luk 14:28 (ilo Luke 14:27, footnote b).

  16. Lale 2 Nipai 9:18; Russell M. Nelson, “Lan̄lōn̄ im Mour in Jetōb,” Kweilo̧k eo Eļap, Okt. 2016, 81–84. Būreejtōn Nelson eaar ba, “Mōņōņō ej juon menin letok n̄an ro rej tōmak” (peij 84).

  17. Alma 37:9.

  18. Lale Katak im Bujen Ko 20:77. Ilo Kweilo̧k eo an mijen ritōl ilo Juun 2019 eo, ālkin bōk kwojkwoj eo, m̧okta jān ijjino eo an ennaan eo ekkā an waļo̧k, Būreejtōn Russell M. Nelsono eaar ba: “Juon ļōmņak ekar waļo̧k n̄an n̄a bwe aō kōm̧m̧ane juon bujen rainin ej juon men ekanooj in aorōk jān ennaan eo me iaar kōpooj tok. Iaar kōm̧m̧ane juon bujen ke iaar bōk kwokwoj eo bwe inaaj kar m̧ōņōņō in bōk ioō etan Jisōs Kraist im bwe ij m̧ōņōņō in pokake kien ko An. Emakijkij, aō ron̄ ennaan eo bwe jej bōk kwojkwoj eo n̄an kōkāāl bujen ko kar kōm̧m̧ani ilo iien peptaij eo. Ilo an m̧ool, ekanooj ļapļo̧k jān men jab in. Iaar kōm̧m̧ane juon bujen kāāl. Kom̧ kar kōm̧m̧ani bujen ko. … Kiiō n̄an karo̧o̧lļo̧k n̄an Eo me ej kōm̧m̧ane ennaan eo ke Jetōb eo An en maron̄ pād ippād iien otemjej Ej juon jeraam̧m̧an!”

  19. Lale 3 Nipai 18:12.