2019
Kōjparok Ajri ro
Oktoba 2019


Kōjparok Ajri ro

Ta jemaron̄ kōm̧m̧ane em̧m̧anļo̧k n̄an kōjparok im kōkajoor ajri ro ilo mour ko ad?

Pija
mother with baby and crying child

Pija jen Linda Lee

Ilubwiljin aolep jarepju in armej ro Jisōs eaar katakin, jejeļā Eaar iakwe ajri ro. Eaar leļo̧k an n̄an ajri ro Eaar kūrtok ajri ro n̄an an kajjojo bōk kōjeraam̧m̧an jān E. Eaar kabōjrak ro rej kakkure ajri ro. Eaar kwaļo̧k bwe jej aikuj in erom̧ eļapļo̧k āinwōt ajri ro n̄an deļo̧n̄ aelōn̄ in lan̄.1

“Lo ro nejimi reddik,” Eaar jiron̄ļo̧k ro ilo Amedka ālkin An Jerkakpeje. Lan̄ ko raar peļļo̧k, im iakwe, enjeļ ro raar wanlaļtak im kar kōm̧m̧ane juon doulul ipeļaakin ajri, jepoole er kōn kijeek. (Lale 3 Nipai 18:23–24.)

Kōn aolep kauwōtata ko ilo laļ in rainin, jemaron̄ kōtmene bwe ro nejid remaron̄ lukkuun jepooļ jān kijeek ko an lan̄. Ej juon jon̄ok bwe juon m̧ōttan in armej ro ipeļaakin laļ in kar kōmetak e ke eaar juon ajri, im oraņ bōnbōn in ej ļapļo̧k n̄e kwonaaj kalimjōk juon doulul, āinwōt ro ewōr nan̄inmej ilo ānbwiniier.2 Nuuj eo em̧m̧an ej bwe ewōr men ko jemaron̄ kōm̧m̧ani n̄an kōjparok ajri ro.

“Pijaik ajri ro kwoj iakwe ilo ļōmņak eo am̧,” Sister Joy D. Jones, Būreejitōn eo Eutiej an Būraimere eaar ba. “N̄e kwoj ba n̄an ajri in, ‘Ij iakwe eok,’ ta meļeļein? … Jej leļo̧k kōjparok bwe jen maron̄ jipan̄ ro jej iakwe er n̄an erom̧ er make n̄an dipļo̧ki apan̄ ko an mour.”3

Bōlen lukkuun lale waanjon̄ak eo an Rilo̧mo̧o̧r enaaj lewaj ļōmņak ko kōn wāween jemaron̄ kōm̧m̧an em̧m̧anļo̧k n̄an kōjparok im kōkajoor ajri ro ilo mour ko ad.

Jisōs eaar Kōm̧m̧an An Iien n̄an Er

Pija
Jesus with children

Lo Ro Nejimi Reddik, jen David Lindsley © 1983

Jisōs eaar joļo̧k An iien ippān ro reddik im raorōk (lale Matu 19:14). Jemaron̄ bar joļo̧k iien n̄an ron̄jake ajri ro nejid im kajjieon̄ in meļeļe apan̄ ko aer.

“Toon wōt an ajri eo en̄jake iakwe, epidodo an naaj kōnono,” Sister Jones eaar ba. “… Jej aikuj jino kōnono im jab kōttar an ajri ro itok n̄an ippād.”4

Juon m̧am̧a eaar lo ke ejipan̄ ilo an kajjitōkin ajri ro nejin kajjojo jota, “Rainin kwaar ke ron̄ jabdewōt naan me kwojjab meļeļe?”

Jinoin ajri ro nejum̧ remaron̄ pukot uwaak in naan ko ilo online kōnke intōrnet em̧ōkaj an kwaļo̧k uwaak eo ejipan̄ im jab ekajet, ak jej aikuj in lōke er bwe kōj eļap meļeļe ko ippād. Im bwe ejjab ilbōk n̄e ro nejid rej ba n̄an kōj jet men rejjab em̧m̧an. N̄an waanjon̄ok, jej ilbōk n̄e ro nejid rej kwaļo̧k ke raar alooj pija ko renana, reban itok n̄an bōk jipan̄ jān kōj. Ak n̄e jenaaj uwaak ilo iakwe, ewōr ad iien em̧m̧an n̄an leļo̧k juon ennaan ealikkar—jekōņaan bwe ren kōnono n̄an kōj kōn jabdewōt.

Sister Jones eaar ba, “Kōnono kōn jorrāān ko reddik ilo iakwe ej ejaak juon pedped in uwaak eo ejimourur bwe n̄e jorrāān ko reļļap rej itok, kōnono ej bōk jikin wōt.”5

Jet men ko raorōk, kōnono ko kōtaan ro jinen im jemen ippān ro nejier ej kōn ānbwinier. Kōnono kein raikuj kōjerbal naan ko rekkar ilo m̧ōttan ko an ānbwin, meļeļe kōn erreeo, im ta oktak n̄an tōpari ilo iiō ko rej itok. Jej aikuj kōnono kōn tim̧oon im wōrļo̧k im elmen an kanniōk im en̄jake aorōk ilo m̧ōttan karōk eo eaiboojoj an Jemedwōj Ilan̄ n̄an kōj. Jej aikuj bar kōnono kōn unin katak ko āinwōt kōwaane ak kakkure im pija ko renana. Kōnono kein rej aikuj in pād ilo iiō ko rekkar im tōl jān kajjitōk ko ewōr ippān ro nejid. Ijoke, ej aikuj wōr ad elōn̄ ļo̧k iien kōnono, likūt kakkobaba in meļeļe ilo ad ilo an ro nejid rūttoļo̧k im aer meļeļe eļapļo̧k. (Lale jem̧ļo̧kin ļo̧k bwebwenato in n̄an jipan̄ ko reļļapļo̧k).

Jisōs eaar Kwaļo̧k juon Waanjon̄ok n̄an Er

Jisōs eaar kwaļo̧k juon waanjon̄o̧k n̄an kajjojo (lale Jon 8:12). Āinwōt rūtto ro, ewōr bar ad eddo im jerbal n̄an kwaļo̧k waanjon̄ok ko. Juon iaan wāween ko rem̧m̧antata jemaron̄ jipan̄ kōjparok ajri ro nejid ej ilo kōjparok kālet ko n̄an kōj make. Ajri ro rej kile ewi an ro jineer im jemeer kōm̧m̧an n̄an ro jet im kōtļo̧k an ro jet kōm̧m̧an n̄an er. Jouj, eļan̄n̄e kwoj pād ilo juon jem̧jerā ak m̧ad ilo juon an̄n̄ūrļep me ej likūt eok ak baam̧le eo am̧ ilo kauwōtata, pukot jipan̄. Kūrļo̧k ra ko tello̧kier ak rikakpilōklōk ro retijem̧ļo̧k, barāinwōt bisop eo am̧ ak būreejtōn eo an Doulul eo an Kōrā ro. Kwoj bōk jokne im kauteij.

Jej aikuj bar kwaļo̧k waanjon̄ok in kea n̄an kōkajoorļo̧k ad jetōb. Ro nejid rej ke lo ad jar? Rejeļā ke jej riiti jeje ko rekwojarjar? Rej ke ron̄ naan in kam̧ool eo ad? Jej ke likūt iood “kein tariņae an Anij” āinwōt juon baam̧le ilo jibbon̄ m̧okta jān diwōjļo̧k? (lale Epesōs 6:11–18; Katak im Bujen ko 27:15–18).

Jisōs Eaar Kōnono Kōn Er

Rilo̧mo̧o̧r eaar kōnono n̄an ro rej ļōkatipi ajri ro (lale Matu 18:6). Jemaron̄ bar jojomar kōn ajri ro ilo mour ko ad.

“Ajri ro raikuj bwe ro jet ren kōnono kōn er,” Būreejtōn Dallin H. Oaks eaar kwaļo̧k, Rikakpilōklōk eo Kein Kajuon ilo Būreejtōnji eo Kein Kajuon, “im raikuj rikōm̧m̧an pepe ro rej likūt itok lim̧o ko aer im̧aan rūtto ro.”6

Ilo ad jab aikuj mijak ak pere ro jet, jej aikuj in kile kaamijak ko n̄an kōm̧m̧ani jokālet ko rejokne. Ritōl ro an Būraimere raikuj ļoor unin tōl eo an Kabun̄ in ņae bōbrae kōwaane im kakkure7—ewōr kōjparok n̄e ruo rūkaki ilo kajjojo kūlaaj ruum̧ im juon jān būreejtōnji eo rej laleļo̧k kūlaaj ko.

Ro jinen im jemen im ritōl ro raikuj in kapilōk doon im kāālet eļan̄n̄e bar menin kōjparok ko remaron̄ in jerbali n̄an kadikļo̧k kaamijak. N̄an waanjon̄ok, elōn̄ Im̧ōnjar ko ewōr wintō kūlaaj ko ilo kajjojo kūlaaj ruum̧. Eļan̄n̄e ejjeļo̧k ilo im̧ōnjar eo am̧, komaron̄ in kōpeļļo̧k jidik kōjem ko ilo iien kūlaaj ak kōnono ippān eo ej eddoik lale im̧ōnjar eo n̄an lale eļan̄n̄e emenin aikuj n̄an kōļaak wintō ko. Ekkar n̄an kūr ko aer, aolep rūtto remaron̄ in lukkuun m̧ad ilo im̧ōnjar eo im jipan̄ eļan̄n̄e emenin aikuj, āinwōt karuwaineneik rilotok ro rej itok itak ilo ettōņaak eo, ak rōjan̄ ajri eo bwe en ro̧o̧l n̄an kūlaaj eo an.

Ekabūrom̧ōjm̧ōj, jet iien ajri ro rej jan̄ jen bar ajri ro jet. Eļan̄n̄e jej loe jabdewōt kain ikien ak m̧akūtkūt ko rejekkar ilo m̧ōnjar eo ak jabdewōt jikin, jej aikuj in m̧ōkaj im bōk koņaad. Eļan̄n̄e jej juon ritōl, jej aikuj m̧ōņōņō in kōnono n̄an baam̧le ko—men̄e kōnono ko rejjab em̧m̧an—n̄an lukkuun lale bwe aolep ajri ro ren jokne. Kōnono kōn tūriam̧o im peran n̄an jipan̄ ej juon m̧antin jouj.

Eļan̄n̄e jej tōmak bwe ajri ro kar kōmetake, jej aikuj in m̧ōkaj riboote n̄an jikin jerbal ko an kien. Ilo laļ ko jet, taļboon ko rej jerbal ilo iien idin̄, bōk meļeļe, im leļo̧k jerbal in jipan̄. Jej aikuj bar jiron̄ļo̧k bisop eo kōn jorrāān in kōmetak eo, eļaptata kobaik ro jet me remaron̄ in jipan̄ ajri ro jān Kabun̄ in. Ilo kakkobaba n̄an bōk jipan̄ n̄an kōjparok ilju jeklaj eo an juon ajri, bisop eo emaron̄ leļo̧k kaenōm̧m̧an im jipan̄ n̄an armej ro raar jorrāān im jipan̄ er bōk jipan̄ jān Family Services.

Jisōs Eaar Kōjeraam̧m̧an Er Juon ilo̧k Juon

Pija
Primary teacher hugging child with Down syndrome

Kōmeļeļein pija ko jān Shanea Janese Acebal

Jisōs eaar jeļā im kar kōjeraam̧m̧an ajri ro juon ilo̧k juon (lale 3 Nipai 17:21). Ejjeļo̧k oktak, jej aikuj jeļā kajjien kajjojo ajri n̄an jipan̄ er jeļā e eļaptata.

Elmen ad maron̄ kōm̧m̧an bwe im̧ōnjar eo en jikin jokne n̄an ajri ro ewōr aer nan̄inmej? Ewōr ke juon ad karōk n̄an jipan̄ Būraimere ajri ro ewōr aer nan̄inmej in ānbwin? Katak ko jej katakin Būraiemere rej ke n̄an jekjek ko ilo m̧oko? Ta ko jet jemaron̄ kōm̧m̧ane n̄an kadedeļo̧k?

Naan in kalijōkļo̧k, kōnono kōn m̧anit ko jet, kowaani m̧wiļin ro uwaan kabun̄ ko jet rej aikuj in naan ko jej kwaļo̧ki. Ilo juon kūlaaj, juon ļaddik eaar jab lukkuun jeļā kajin eo ajri ro jet rej kōnono kake. N̄an jipan̄ e en̄jake ruwainene, rūkaki eo eaar kanooj lale n̄an būriini peba in katak eo ilo kajin ko jim̧or. M̧akūtkūt ko rekkar rej kwaļo̧k n̄an ajri ro ke jejeļā im kea kake er kajjojo, im m̧akūtkūt kein remaron̄ kwaļo̧k juon waanjon̄ok n̄an er n̄an ļoore.

Jemaron̄ lo bwe jet ajri rej aikuj jipan̄ ilo juon wāween em̧ōkaj. N̄an waanjon̄ok, men̄e jet m̧wiļ rej m̧ōttan eddōkļo̧k in, eļan̄n̄e juon ajri ej illu, ak būrom̧ōj ilowaan jet wiik ko, emaron̄ in wōr juon jorrāān eo eļap me eaikuj jipan̄ kake. Āinwōt imminene ko āinwōt jar im riiti jeje ko rekwojarjar raorōk, ekkā an ļap aikuji n̄an ro ewōr nan̄inmej in kōmālij ippāer ak juon nan̄inmej eo jab jeļā kake. Kōjekdo̧o̧n jekjek in eban kōm̧m̧an em̧m̧anļo̧k. Ilo elōn̄ eria ko, bisop ro remaron̄ leļo̧k jāān in jipan̄ n̄an kajjojo im baam̧le ko n̄an kapilōk ilo Family Services ak jipan̄ ko jet.

Jisōs Eaar Kōkajoor Er

Pija
father helping son ride bicycle

Kōmeļeļein pija ko jān Angalee Jackson

N̄an kōjparok ajri ro, Jisōs eaar kōjparok er. Eaar kōm̧m̧an waanjon̄ok kōn ajri ro (lale Matu 18:3). Ālkin An loļo̧k Amedka, ajri ro reddik raar maron̄ katakin ro rōrūtto “men ko rekabwilōn̄lōn̄” (3 Nipai 26:16).

Jemaron̄ kōkajoor ajri ro jej jeļā n̄an katakin er kile elmen an Jetōb kōnono n̄an er innām n̄an ļoor Jetōb n̄e kōm̧m̧ani kāālet ko—jipan̄ er ejaake juon kitōltōl n̄an tōl m̧akūtkūt ko aer. Āinwōt an Sister Jones kwaļo̧k, “Jipan̄ ajri ro kōm̧m̧an jibadbad eo aer make n̄an kōņaan n̄an [kōm̧m̧ani kālet ko rejone] eaorōk.”8 Erkein rej jet ļōmņak ko me ekōkajoor baam̧le ko jet:

  • Juon m̧am̧a eaar katakin ajri ro nejin n̄an lukkuun lale “en̄jake” ko aer im lukkuun mejmejkaruoik armej ro ipeļaakier me rejjab “m̧ool.” Ebōk n̄e armej ro rej kajjieon̄ in kareeel ļaddik eo nejin n̄an ļoor er n̄an m̧ōn kōppojak eo, im eaar kile en̄jake eo an enana im kar m̧akoko.

  • Jet baam̧le rej ejaake juon karōk m̧okta n̄an kōjerbale n̄e rej ioon jet men rekōmetak. N̄an waanjon̄ok, karōk in ko an juon baam̧le ņaetan “jorrāān im ba” im tokjen kune kōmālij eo an kamputōr im kajju ba n̄an baba ro n̄e pija ko renana rej waļo̧k. Ajri ro nejier raar jab ļōmņak in kōm̧m̧ani kōn pija ko renana—rejeļā ta eo n̄an kōm̧m̧ane!

  • Bar juon baam̧le eaar ejaake juon kout bwe ro nejier ren maron̄ jeiki n̄an jineer im jemeer ak ba ļo̧k ilo taļboon eļan̄n̄e rej aikuj in m̧ōkaj in bōke.

  • Komaron̄ jipan̄ kaminene ajri eo nejum̧ ba, “Jaab!” n̄e juon ej kajjieon̄ in kareel er n̄an kōm̧m̧an jet men me ekainepataik er. Kajjojo ajri raikuj jeļā bwe remaron̄ in kajjitōk jipan̄, im rej aikuj kajjitōk m̧ae rejokne.

Jerbal eo Ad āinwōt Ro Rerūtto

Jen bar keememej bwebwenato eo ilo 3 Nipai 17, ke Jisōs eaar “bōk ro re dik nejier, juon ilo̧k juon, im kōjeram̧m̧an er, im jar n̄an Jemān kōn er. … Im raar jepooļ kōn kijeek; im enjeļ ro raar jipan̄ er” (eoon 21, 24). Bōlen jibadbad eo ilo bwebwenato in ejjab wōt katakin kōj ewi jon̄an an aorōk ajri ro ak ebarāinwōt kwaļo̧k ta eddo eo ad, āinwōt rūtto ro. Jej rikōjparok epepen eo tokālik.. Jej aikuj in enjeļ ro me rej jepooļ n̄an katakin ajri ro. Jen reiļo̧k wōt n̄an Jisōs āinwōt riwaanjon̄ok eo ad ewāppen innām kōm̧m̧ane ijo em̧m̧an tata jemaron̄e n̄an jepooļ ro nejid reddik kōn iakwe im kōjparok.

Kakeememej ko

  1. Lale eoon in jipan̄ ko ium̧win kajjojo jekjen ilo bwebwenato in n̄an pukot bwebwenato ko ilo jeje ko rekwojarjar.

  2. Lale “Child Maltreatment (Child Abuse),” World Health Organization, who.int/violence_injury_prevention/violence/child/en.

  3. Joy D. Jones, “Addressing Pornography: Protect, Respond, and Heal,” Liahona, Oct. 2019, 38.

  4. Joy D. Jones, “Addressing Pornography,” 39, 40.

  5. Joy D. Jones, “Addressing Pornography,” 39.

  6. Dallin H. Oaks, “Protect the Children,” Liahona, Nov. 2012, 43.

  7. Lale “Preventing and Responding to Abuse,” newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

  8. Joy D. Jones, “Addressing Pornography,” 40.