2019
Ilo Iien Ebweer ko, Keememej Lio Emej Pāleen jān Nain
Eprōļ 2019


Ilo Iien Ebweer ko, Keememej Lio Emej pāleen jān Nain

Eļaptata n̄e jej en̄jake bwe ejjeļo̧k rej keememej kōj ak likjap in lale kōj, jej aikuj keememej: Jisōs eaar itōk n̄an jipan̄ lio emej pāleen ilo iien an aikuj, innām Enaaj itok ippād barāinwōt.

Pija
the widow of Nain

Jet iien ilo em̧m̧an ko im nana ko an mour, jemaron̄ en̄jake bwe Anij ejjab lukkuun niknik ilo mour ko ad raan n̄an raan. Jon̄ok ko ad rain wōt kam̧ōkm̧ōk im jab kalimomo. Ejjab kanooj lōn̄ oktak ko, im jet iien epen n̄an kwaļo̧k juon eria ijo Anij eaar kajju pād ie ilo jekjek ko ad. Jabdewōt iien ij ioon en̄jake kein kōn likjab ilo mour eo aō make, emakijkij aō ļōmņak kōn juon kōrā ilo Kallim̧ur Ekāāl me emaron̄ in kar en̄jake wāween in. Ejjeļo̧k etan liin ilo jeje ko rekwojarjar bōtaab kar jeļā kajien kōn etan bukwōn eo an im kadkad jān jekjek eo an ilo m̧are.

Kōrā in ej eo me emej pāleen jān Nain, im rikwaļo̧k eo wōt Luk ekar je bwebwenato eo an ekabwilōn̄ļōn̄. N̄an n̄a liin ej jutak kōn kajoor eo an Rilo̧mo̧o̧r eo nan kōm̧m̧an jerbal in karejar ekkar n̄an kajjojo im wāween an pukōtļo̧k ro rej ebweer, armej ro bajjōk ilo jukjuk in pād eo An. Bwebwenato in ej kōmeļeļeik menin eļan̄n̄e Anij ejeļā kajied im kea kōn kōj.

Juon kōmeļeļe kōn kabwilōn̄lōn̄in jān Luk jebta 7 ej kwaļo̧k an Jisōs kabōjrak juon iien kallib im komour juon em̧m̧aan em̧m̧an ded jān mej. Ak elōn̄ļo̧k men ko n̄an meļeļe kōn jikin in ilo bwebwenato in. Ilo aolep kabwilōn̄lōn̄ ko, ak eļaptata kōn menin, eaorōk n̄an lukkuun meļeļe kōn jekjek in. Ilo aō katakin ilo Brigham Young Univerity Jerusalem Center, inaaj kwaļo̧k n̄an eok jet ļōm̧ņak jān n̄a make kōn kabwilōn̄lōn̄ in.

Nain ej juon jikin ekkat m̧ōn̄ā eo edik ilo tōre eo an Jisōs, atartar wōt ilo Mount Moreh, me ej kwaļo̧k turear in Jezreel Valley eo. Bukwōn eo make ekar jenolo̧k jān iaļ eo em̧ōj kōm̧m̧ane. N̄an deļo̧n̄e ej juon wōt iaļ. Ilo tōre eo an Jisōs, jikin jokwe in ekōn dik im jeram̧ōl, im eļakkar baj āindein wōt jān jino in. Ilo jet iien ilo bwebwenato in, bukwōn in ewor 34 em̧ im 189 armej.1 Rainin ej jukjuk in pād an emaron̄ 1,500 armej ro.

Luk ej jino bwebwenato eo an kōn kwaļo̧k bwe Jisōs eaar pād ilo Capernaum raan eo m̧okta im ekar kōmour rijerbal in Centurion eo (lale Luk 7:1-10). Innām jej katak bwe “raan eo ālkin” (eoon 11; kakobaba ko), Rilo̧mo̧o̧r ekar etal n̄an bukwōn eo ņa etan Nain, kobaļo̧k jarlepju in rikaļoor ro an. Karōk in elukkuun aorōk. Capernaum ej pād ilo tuean̄ in parijet in Lom̧aļo in Galilee, 600 ne (183 m) ilaļ in dān. Nain emaron̄ 30 m̧aiļ ko (48 km) irōk in Capernaum ilo 700 ne (213 m) ilōn̄ in dān, āindein ebōk tallōn̄ eo ebwe an pen n̄an Nain. N̄an maron̄ etal n̄an jān Capernaum n̄an Nain, emaron̄ bōk emaron̄ diktata juon n̄an ruo raan ko. Ejjab to ekar bōk 10 awa in an juon kurub in jodikdik ro jān BYU Jerusalem Center eo n̄an etal ilo iaļ in ioon iaļ ko repij. Meļeļe in bwe Jisōs emaron̄ kar jerkak ilo jimarok tata ak bolen etetal ilo bon̄ n̄an kar tōpar iien kallib eo “raan eo ālkin.”2

Pija
map of Galilee

Ilo an kar Kraist tōparļo̧k bukwōn in ālkin etetal ilo iaļ eo, juon likao emaron̄ 20 an iiō3 rej ineek nam̧ōj tak ilo juon eran kein kallib. Luk ej ba bwe likao in kar nejin juon kōrā eo emej pāleen emake wōt, im jet rimāletlet ro rej ukōt naan in Greek eo n̄an kwaļo̧k bwe liin ejjeļo̧k bar ineen lo̧jien.4 Juon jarlepju ej etal ippān liin ļo̧k ilo iien in ekabūrom̧ōjm̧ōj n̄an baam̧le in.

Em̧ōj ad jeļā bwe n̄e ej mej juon nejid ļaddik enaaj kabūrom̧ōjm̧ōj n̄an jabdewōt, ak ļōmņak kōn men ko ejelot liin emej pāleen. Naaj kar ta meļeļe in ilo mour in iiaio, mour in jetob, im ikijeen jāān n̄e emej pāleed im ejjeļo̧k naaj ribōk jem̧ļo̧k ko ilo Israel iien ko etto? M̧anit eo ilo Kallim̧ur M̧okta, kar menin tōmak bwe n̄e ļeo pālele ej mej m̧okta jān an bwij wōļā, ej juon kokalle ej ekajet in jerawiwi eo an Anij. Āindein, jet rekar tōmak bwe Anij ekar letok kaje ioon liin emej pāleen. Ilo bok in Ruth, ke ekar mej pāleen Naomi ilo iiō ko redik, elotaan, “Irooj eaar kōnnaan ṇae eō, im Eo E kajoor potata Ear kejorrāān eō” (Ruth 1:21, International Standard Version eo).5

Menin ekar jab metak ilo jetōb wōt im en̄jake, ak liin emej pāleen jān Nain ekar bar jelm̧ae apan̄ ikijeen jāān—em̧ool jelm̧ae kole.6 Ilo iien m̧are, juon kora rej karōkļo̧k n̄an baam̧le eo an ļeo pāleen n̄an kōjparoke ikijeen jāān. Eļan̄n̄e ļeo emej, innām kōrā eo enaaj pād ilo kōjpārok eo an ļaddik m̧aanje eo nejin. Kiiō bwe m̧aanje eo nejin liin emej pāleen im ļaddik eo de eo nejin eaar mej, liin eaar epaak an maat an jāān. Eļan̄n̄e ļaddik eo nejin ekar 20 jima an iiō, kōrā in emaron̄ kar topar lukopen iiō in mour eo an, jokwe ilo juon bukwōn edik jikin kallib ettoļo̧k, im kiiō lo e make ilo jetōb, ikitōltōl, im an ejjeļo̧k an jāān.

Pija
widow of Nain with the Savior

Jejjōt in wōt iien eo ke armej in bukwōn eo rej ineektok ļaddik eo n̄an kalbwini, Jisōs eaar tōpar iien eo im kar “būromōj kake kōrā eo” (Luk 7:13). Ilo m̧ool, menin emaron̄ in kar tarpok eo eļaptata an Luk. Jisōs ekar en̄jake aikuj in eļap an liin emej pāleen. Bōlen ekar emmej aolepān bon̄ōn eo im bukwelōlō ilo pedped eo an ettoon, im akweļap n̄an Jemedwōj Ilan̄ n̄an jeļā etke. Bōlen ekar bar lōn̄ an kajjitōk ikkijien etke Ej kōtļo̧k bwe en to wōt an mour ioon laļ in. Ak bōlen liin ekar lukkuun mijak kōn en̄jake in ajimakeke eo me enaaj kar jelm̧aeiki. Jejjab jeļā. Bōtaap jejeļā bwe Rilo̧mo̧o̧r eo ekar m̧ōkaj im etal jān Capernaum, me emaron̄ in kar bōk juon etetal eo eaitok kitien ilo bon̄ōn eo bwe En marōn̄ tōparļo̧k iien kallib eo m̧okta jān aer kūlbwin ānbwin eo ilo bwidej.

Aaet, ke Ekar lo dān in kemjaļaaļ iturin mejen lio ilo an etetal ilikin m̧akūtkūt eo, Jisōs eaar en̄jake eļap būromōj kōn liin—ak ej waļo̧k bwe būrom̧ōj in an ej itok jān en̄jake ko eaar en̄jaki m̧oktaļo̧k jān An “kar” tōpar tok iien kallib eo. Ekar tōkeakļo̧k im pād ijo ilo iien eo kōrā in eaar aikuji.

Jisōs ekar ba n̄an lio emej pāleen bwe en “jab jan̄” (eoon 13). Ilo an jab mijak kōn jab erreo eo in jekjek eo an ilomej eo, Eaar “jibwe tābōļ eo po̧o̧k in ānbwin eo ej pād ie” im jarplepju eo eaar “bōjrak aer makūtkūt.” Innām ekar ba, “Likao eņ, n̄aij ba n̄an eok, Jerkak.

Pija
widow with son

“Im eo ear mej eaar jerkak, im jino kōnono. Im [Jisōs] eaar bokļo̧k n̄an ippān jinen” (eoon 14-15). Ekkā, armej ro ilo bukwōn eo im rikaļoor ro an Jisōs rekar lukkuun ļo̧kjen aer ilo an būrom̧ōj eo aer oktak n̄an lan̄lōn̄. Aolepāer raar “nebar Anij, im ba, juon rikanaan eļap em̧ōj an waļo̧k ilubulijid” (eoon 16). Ak kabwilōn̄lōn̄ in ekar kōn jepļaaktok eo an juon jetōb eo eļap aikuji. Jisōs eaar jeļā bwe juon men eaar kanooj bōd kōn kōrā in—juon eo me kar kōjaorōke ilo m̧anit eo aer. Jekjek eo an liin ekar kurļo̧k kōn jipan̄ eo An em̧ōkaj, jekdo̧o̧n eļan̄n̄e Eaar aikuj in ilo̧k ettoļo̧k n̄an pād ijo ilo iien eo ejejjet ilo tōre eo ejejjet. Eaar jeļā kōn jekjek eo eļap me eaar aikuji, im Eaar m̧ōkaj an itok. Būreejtōn Thomas S. Monson (1927-2018) eaar kōnono kōn m̧ool eo ke ekar ba, “Juon raan, n̄e jej reilikļo̧k kōn ta ko jej watōki bwe rej jide ilo mour ko ad, jenaaj kile bwe bōlen rejjab jide men ko.”7

Kiiō, ilo an kar jekjek in kaketak, ej aikuj erom juon bwebwenato in Baibōļ eo eļapļo̧k jān an em̧m̧an n̄an kōj. Ej kam̧ool menin ke ejjab jide bwe Jisōs eaar jeļā kōn kōrā in ejeram̧ōl, eatajinamjen, im ejojoļāār. Eļap tata n̄e jej en̄jake bwe ejjeļo̧k rej keememej kōj ak likjap in lale kōj, jej aikuj keememej: Jisōs eaar itōk n̄an jipan̄ lio emej pāleen ilo iien an aikuj, innām Enaaj itōk n̄an ippād barāinwōt. Ilo kakobaba, katak eo kein karuo jemaron̄ bōk jān waanjon̄ak eo an Rilo̧mo̧o̧r eo ej kōn aorōk eo an leļo̧k peid n̄an kōjeraam̧m̧an ro ibelaakud. Elōn̄ ilo doulul eo am̧ renaaj ebweer jān iien n̄an iien. N̄e komaron̄ ba ļo̧k n̄an er kōn “Sister in Nain” im wāween an Irooj kar jeļā ilo jejjōt apan̄ eo an im an ebweer, emaron̄ ukōt bon̄ n̄an raan. Kemeemej kar etale eo an Būreejtōn Spencer W. Spencer (1895–1985): “Anij ej karon̄ kōj, im ej lale kōj. Ak ekkā an waļo̧k jān bar juon armej eo me ej kake aikuj ko ad.”8

Pija
widow hugging her son

Jān aolepān kabwilōn̄lōn̄ ko an Jisōs ilo iien An ioon laļ in, n̄an n̄a, jet rej meanwōd im tenkwadikļo̧k ilo An jerbal in karejar n̄an lio emej pāleen jān Nain. Ej kakeemej kōj ke ewōr tokjad n̄an E im bwe Ej jāmin naaj meļo̧kļo̧k kōj. Jejjab maron̄ meļo̧kļo̧k men jab in.

Kakeememej ko

  1. Lale E. Mills, Census of Palestine 1931: Population of Villages, Towns, and Administrative Areas (1932), 75.

  2. Lale S. Kent Brown, The Testimony of Luke (2015), 364.

  3. Lale Brown, The Testimony of Luke, 365.

  4. Lale Brown, The Testimony of Luke, 365.

  5. Ilo Aiseia 54:4, Irooj eo ej ba n̄an lio emej pāleen Israel bwe liin “epan bar keememej jook eo [an] jojoļāār” (Ukook kāāl kajin pālle)

  6. Lale Brown, The Testimony of Luke, 365.

  7. Thomas S. Monson, in Joseph B. Wirthlin, “Lessons Learned in the Journey of Life,” Liaona, Māe 2001, 38.

  8. Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball (2006), 82.