2018
Men ko Reddik im Relam Waan
May 2018


Men ko Reddik im Relam Waan

Jej aikuj keememej bwe ilo jon̄an im ilo juon tōreen eaorōk, men kein reddik im relam waan men ko reļļap.

I.

Ro jeiū im jatū rejitenbōro, āinwōt kom̧, iaar m̧weiir im em̧akūt jen ennaan im al ko reim̧we jaar en̄jaki ippān doon ilo tōrein. Ilo m̧ool inaaj kenono n̄an kom̧ ilo kam̧m̧oolol n̄an ro jeid im jatid ro, āinwōt kein jerbal ko ilo pein Irooj, kar letok n̄an kōj kajoor eo ejjejet ippān doon ilo tōrein.

Ij m̧ōņōņō in kōnono n̄an jarlepju in ilo Jabōt in Ijtō in. Rainin jej kobaļo̧k ippān Kūrjin ro jet n̄an kakeememej Jerkakpeje eo an Irooj Jisōs Kraist. N̄an membōr ro an Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata ej juon meram n̄an tōmak in ad.

Kōnke jej tōmak ilo bwebwenato ko jim̧or ilo Baibōļ im ilo Bok in Mormon kōn Jerkakpeje eo an Jisōs Kraist, jej bar tōmak elōn̄ eoon in katak ko jet me jerkakepe enaaj itok n̄an aolep armej ro raar mour ioon laļ in. Jerkakpeje in eletok n̄an kōj ta eo Rijilōk Piter eaar ba “mour in kōjatdikdik” (1 Piter 1:3). Mour in kōjatdikdik in ej ad anjo̧ bwe mej ejjab jem̧ļo̧k eo in ad mour ak ej juon bun̄tōn nee ekkar ilo karōk in tiriam̧o eo an Jemedwōj Ilan̄ n̄an lo̧mo̧o̧ren ro Nejin. Karōk in ņaetan oktak jen mour wabanban n̄an mour jab wabanban. Io̧lepen oktak in ej oktan mej eo eaiboojoj kar kōm̧m̧an kōn Jerkakpeje eo an ad Irooj im Rilo̧mo̧o̧r me jej keemeeme ilo Jabōt in Ijtō in.

II.

Ilo juon al em̧m̧an me kar jeje jān Eliza R. Snow, jej al:

Eļap, aiboojoj, im dedeļo̧k,

Jekjek eo ekaibwilōn̄lōn̄ an Lo̧mo̧o̧r,

Ijo jim̧we, iakwe, im meanwōd raar pād

Ilo jokkuun wōt ilo kwojarjar!1

Ilo makūtkūt in ekwojarjar im em̧m̧an, jej kuk ippān doon ilo kweilo̧k ko, ekoba kweilo̧k in, n̄an ekkatak im rōjan̄ doon.

Jibbon̄ in ij en̄jake n̄an kōjerbal ilo kōnono in aō ilo katak ko an Alma n̄an ļeo nejin Hilamōn, waļo̧k ilo Bok in Mormon: “Men ko reddik im relam waan men ko reļļap rej kūrm̧ool” (Alma 37:6).

Jaar ekkatak elōn̄ men ko reddik im relam waan ilo gospel eo an Jisōs Kraist. Jej aikuj keememej bwe ilo jon̄an im ilo juon tōreen eaorōk, men kein reddik im relam waan men ko reļļap. Elōn̄ kenono ko kōn unin kōnono in jān Ritōl ro Routiej im jān ritōl ro jet. Unin kenono in eļap an aorōk im ij en̄jake bwe in bar kōnono kake.

Ij keememejļo̧k kajoor eo an men ko reddik im relam waan jet tōre remootļo̧k ke iaar lo juon men ke ij etetal in jibbon̄. En̄in ej pija eo iaar bōke. Jimāān eo ilo jikin etetal eo eaar kōk. Ej ke itok jen an ļap im kajoor an m̧akūtkūt? Jaab, kōk in ej waļo̧k jen an dik, an eddōk okar eo jen wōjke eo. En̄in ej bar waanjon̄ok iaar loe ilo bar juon iaļ.

Pija
Kōk in jikin etetal eo
Pija
Bar juon kōk ilo jikin etetal eo

Kajoor in me ekar kōm̧m̧an bwe en kōk jikin etetal eo ekar dik etale kajjojo iien ak bōlen kajjojo allōn̄, ak kar āidein an lukkuun kajoor.

Kōn menin āindein an kajoor ilo men ko reddik im relam waan jej ekkatak ilo jeje ko rekwojarjar im jān rikanaan ro remour. Ļōmņak kōn eoon eo jaar ekkatak n̄an kobaiktok ilo mour ko ad kajjojo raan. Ak ļōmņak kōn jar ko an juon make im an baam̧le eo ej bukwelōlō im jar me ej mōttan tōmak ko an Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata. Ļōmņak kōn jemenere an jodikdik ro im institute kūlaaj ko n̄an ro rūm̧m̧an ded. Men̄e iminene kein remaron̄ in men ko reddik im relam waan, aolep iien rej letok jetōbin lōn̄aj ekajoor n̄an eddōkļo̧k. Menin ej waļo̧k kōnke kajjojo iaan men ko reddik im relam waan rej letok jem̧jerā eo an Jetōb Kwojarjar, Rikam̧ool eo ej kōmeram kōj im tōl kōj n̄an m̧ool eo, āinwōt an Būreejtōn Eyring kar kōmeļeļeiki.

Juon bar jetōbin lōn̄aj im eddōkļo̧k ej iminene eo n̄an ukweļo̧k, men̄e bōd ko reddik. Etale ko ad make remaron̄ jipan̄ kōj lo ad likjab im elmen ad kōm̧m̧an em̧m̧anļo̧k. Kain ukweļo̧k rot in emaron̄ waļo̧k kajjojo wiik in ad bōk kwojkwoj eo. Jet unin kōnono ko n̄an kōļmenļo̧kjeņ kaki kōn wāween ukweļo̧k rej waļo̧k ilo al in “Have I Done Any Good?”

Em̧ōj ke Aō kar kōm̧m̧an em̧m̧an ilo laļ in rainin?

Em̧ōj ke Aō kar jipan̄ jabdewōt armej rej pād ilo aikuj?

Em̧ōj ke Aō kam̧ōņōņōik eo ebūrom̧ōj im kōm̧m̧an bwe juon en lem̧ōņōņō?

Eļan̄n̄e jaab, em̧ōj Aō likjab ilo m̧ool.

Enan̄in ke mera ļo̧k eddo eo an juon armej rainin

Kōnke iaar m̧ōņōņō in jipan̄?

Em̧ōj ke an eo enan̄inmej im m̧ōk kar jipan̄ ilo jekjek eo aer?

Ke raar aikuji jipan̄ eo aō iaar ke pād ijo?2

Em̧ool men kein rej men ko reddik, ak rej waanjon̄ok ko rem̧m̧an kōn ta eo Alma eaar katakin ļeo nejin Hilamōn: “Im Irooj Anij ej jerbal ilo wāween ko n̄an kwaļo̧k tok un ko An reļļap im rej n̄an indeeo; im jān lukkuun wāween kein redik Irooj … ej bōktok lo̧mo̧o̧r an elōn̄ armej”Alma 37:7).

Būreejtōn Steven C. Wheelwright eaar kwaļo̧k juon katak ilo Brigham Young University–Hawaii kōmeļeļe in im̧we kōn katak eo an Alma: “Alma eaar kapen n̄an ļeo nejin bwe em̧ool jon̄ok eo an Irooj ej n̄e jej kōjerbal tōmak ilo E im ļoor kapilōk eo An ilo men ko reddik im relam waan, en̄in ej an kōjeraam̧m̧an kōj kōn kabwilōn̄lōn̄ ko reddik kajjojo raan, im aolep iien, kōn jerbal ko rekabwilōn̄lōn̄.”3

Būreejtōn Howard W. Hunter eaar kwaļo̧k bwe “men kein ekkā aer bōk jikier … me ekwaļo̧k em̧m̧an eo eļap ilo mour ko an ro jet, n̄an keidi ippān men ko me laļ in ekkā an kwaļo̧ki reļļap.”4

Juon katak eo em̧m̧an kōn ejja pedped in katak in ej itok jān juon kar senator Dan Coats jen Indiana, eo ekar je: Keppopo eo em̧wilaļ kālete emaron̄ in ukōt juon mour, ak bōlen juon laļ, ej bukwi im taujin ro remāletlet, ro remeļeļe, jokālet ko kōm̧m̧ani an juon make.”5

Kālet kein “raorōk” an juon make ekoba elmen kōjerbal ad iien, ta loi ilo tv im ilo intōrnet, ta jej riiti, jeje im al kōn ta eo ej jepooļe kōj make ilo jikin jerbal im ilo mweeo, ta jej pukote ilo kam̧ōņōņō, im elmen ad kallim̧ur n̄an m̧ool im jim̧we. Bar juon kōn men ko reddik im relam waan ej jikin im paoktokid.

Ejjeļo̧k juon iaan men ko reddik im relam waan renaaj lōn̄aj kōj n̄an men ko reļļap n̄e rejjab jerbal im wōnm̧aanļo̧k. Būreejtōn Brigham Young eaar kwaļo̧k im ba: “Mour ko ad raar kōm̧m̧an jidik, jekjek ko repidodo me reddik jon̄aer n̄e itok ippān doon, im ejaake likio in mour an m̧aan im kōrā ro.”6

Jej jepooļ kōn pija im m̧anit eo me enaaj kunōōr laļļo̧k kōj kōn aorōk eo ad eļan̄n̄e jeban jum̧aiki. N̄an etal m̧aanļo̧k wōt kōn kōttōbar ko ad, jej aikuj in lukkuun aņōōņ. Ej jipan̄ eļan̄n̄e jej m̧ōttan juon tiim in aņōōņ, āinwōt juon kumi in riaņōōņ in jerbal. N̄an kadepakpak waanjon̄ok in, anjiwiwi in ae ko rekanooj kajoor bwe n̄e ebōjrak ad aņōōn, jenaaj wōtļo̧k ilo juon kakkure eo jejjab kōņaan ak eban em̧akūt eļan̄n̄e jeban kajieon̄ em̧akūt m̧aanļo̧k.

Ālkin lale juon em̧akūt edik me eļap meļeļein, Nipai eaar je, “Im āindein kōm ar lo bwe kōn men ko redik Irooj emaron̄ kwaļo̧k men ko reļļap” (1 Nipai 16:29). Kallim̧ur Mokta ej letok juon waanjon̄ok eo an menin. Ijin jej riiti wāween an RiIsrael ro kar baijin jen jerpānit ko. Elōn̄ armej raar mej jān aer kiji er (lale Bōnbōn 21:6). Im Moses eaar jar kōn armej ro, eaar kōm̧anm̧an juon “jerpānit bronze, im likūti ilo juon jurōn flag.” Innām, “eļan̄n̄e jerpānit eo ear kiji jabdewōt armej, n̄e armej eo ej reilo̧k n̄an jerpānit bronze eo, enaaj mour” (eoon 9). Kain men ko reddik kōn eļap kabwilōn̄lōn̄! Aaet, āinwōt an Nipai kōmeļeļeki ke eaar kwaļo̧k waanjon̄ok in n̄an ro raar jum̧ae Irooj, men̄e Irooj eaar kōpooj juon wāween epidodo bwe ren kar mour, “kōnke eaar lamlam iaļ in, ak kōn bidodo eo an, elōn̄ ro raar mej” (1 Nipai 17:41).

Waanjon̄ok in im katak in ekakeememej kōj bwe lamlam ak pidodo eo an iaļ in jerbal eo kar kakien ejjab meļeļe bwe ejjab aorōk n̄an bōk ikdeelel eo ad ewāppen.

Āinļo̧k wōt, m̧akūtkūt in jab pokake ko reddik ak likjab ko reddik n̄an iminene ko an wānōk maron̄ kūnōōr ļo̧k kōj ilo jekjek eo kar kakkōļ kake. Naan in māletlet ej letok waanjon̄ok in. Āinwōt kōbataat jikka ej jelet ānbwin ak idaak dānnin kadōk ak jidik uno ko rekajoor ejab maron̄ jon̄e. Ak aolep iien, jelet in ekajoor im emaron̄ in ļapļo̧k. Keememej kōk eo ilo iaļan etetal eo kōn jidik kōn jidik ekakilepļo̧k okaranwōjke eo. Juon men em̧ool, jekjek ko renana n̄an bōk m̧ōttan jabdewōt men ejino in an̄n̄ūrļep, āinwōt uno ko rekajoor me rej deļo̧n̄e tok ānbwiinid ak pija ko renana me rej kakkure ļōmņak ko ad, ej lukkuun nana eļan̄n̄e jeban kar būki m̧oktaļo̧k—men̄e juon kōttan.

Elōn̄ iiō ko rem̧ootļo̧k, Būreejtōn M. Russell Ballard eaar kōm̧eļeļeik ilo kweilo̧k eo eļap “an men ko reddik im relam waan maron̄ nana im jorrāān n̄an lo̧mo̧o̧r an juon armej.” Eaar kwaļo̧k: “āinwōt ed ko rem̧ōjņo̧ jān tōreej, innām juon jaljel in tōreej, im āliktata juon to, men kein reddik im relam waan rej itok ippān doon remaron̄ lukkuun kajoor n̄an jab tum̧.” Eaar ba, “Jej aikuj lukkuun ekkōļ kōn kajoor ko an men ko reddik im relam waan me remaron̄ kalōk mour in jetōb.” “Ilo ejja tōre in wōt, jej aikuj ekkōl bwe Setan enaaj kōjerbal men ko reddik im relam waan n̄an tōl ļo̧k kōj n̄an jorrāān im būrom̧ōj.”7

Būreejtōn Wheelwright eaar kwaļo̧k ejja kain kakkōl in ilo BYU–Hawaii: “Ej likjab n̄an kōm̧m̧ani men ko relam waan n̄e tōmak ej itweļo̧k, kabwilōn̄lōn̄ ko rejako, im wōnm̧aanļo̧k ilo aelōn̄ in kiin̄ eo an Irooj eaar bōjrak innām jino pukot men bata ko an laļ in rejino bōk jikier.”8

N̄an bōbrae ņae nana ko me rej kakkure eddōkļo̧k eo ad ilo jetōb, jej aikuj in ļoor jetōbin jon̄ok eo an men ko redik im relam waan. Elder David A. Bednar eaar kwaļo̧k pedped in katak in ilo juon Kweilo̧k an Kōrā ro ilo BYU: “Jej maron̄ jeļā eļapļo̧k kōn piktokid im aorōk eo an jetōbin jon̄ok eo jān kapeeļ in … illik jidik dān ilo bwidej eo,” n̄an keidi n̄an lukkuun ten̄i ak leļo̧k eļap jon̄an dān eo me ejjab aikuji.

Eaar kwaļo̧k: “Jon̄an dān eo ej wōtļo̧k laļļo̧k n̄an bwidej im leļo̧k dān n̄an bwidej eo ijo menin eddōk ko remaron̄ eddōk. Ilo jekjek in, eļan̄n̄e kwe im n̄a naaj mije im lukkuun bōk jidik bilil in jetōb, innām okran gospel in enaaj maron̄ deļo̧n̄ ilo mour ko ad, emaron̄ lukkuun katōk juon okarar, im maron̄ kwaļo̧k tōprak im leen ko renno.”

Eaar bar ba, “Jetōbin jon̄ok an men ko reddik im relam waan ebōktok men ko reļļap repen im dim, ekapen wūjļepļo̧k, im eļapļo̧k oktak n̄an Irooj Jisōs Kraist im gospel eo An.”9

Rikanaan Josep Smith eaar kwaļo̧k pedped in ilo naan ko kiiō kar kobaiki ilo Katak im Bujen ko: “En ejjeļo̧k armej ej watōki āinwōt men ko reddik; bwe eļap me ej pād … ekkejeļļo̧k n̄an ro rekwōjarjar, ko ej pedped ioon men kein” (K&B 123:15).

Ippān ļo̧k em̧akūt ko m̧okta n̄an kajutak Kabun̄ in ilo Missouri, Irooj eaar kapilōk ilo kijenmej bwe “men otemjeļo̧k reaikuj kūrm̧ool ilo iien eo aer” (K&B 64:32). Innām Eaar letok katak in ekajoor: Kōn menin, jab mōk ilo kōm̧m̧an em̧m̧an, bwe kom̧ij likūt pedped in juon jerbal eļap. Im jen men ko reddik ej wōnm̧aanļo̧k men eo” (K&B 64:33).

Ij tōmak jej aolep kōņaan ļoor kapilōk eo an Būreejtōn Russell M. Nelson n̄an wōnm̧aanļo̧k wōt “ilo iaļan bujen eo.”10 Ad wūjļepļo̧k n̄an kōm̧m̧an āindein ej kajoorļo̧k ilo “men ko reddik im relam waan” kar katakin kōj jen gospel eo an Jisōs Kraist im ritōl ro An ilo Kabun̄ in. Ij kam̧ool kōn E im likūt An kōjeraam̧m̧an ioon aolep ro rej pukote n̄an kōjparok iaļan bujen eo An, ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. “Elap Meletlet Im Yokwe,” Al Ko Al In Ajri, no. 11.

  2. “Have I Done Any Good?” Hymns, no. 223.

  3. Steven C. Wheelwright, “The Power of Small and Simple Things” (Brigham Young University–Hawaii devotional, Aug. 31, 2007), 2, devotional.byuh.edu.

  4. Teachings of Presidents of the Church: Howard W. Hunter (2015), 165.

  5. Dan Coats, “America’s Youth: A Crisis of Character,” Imprimis, vol. 20, no. 9 (Sept. 1991), 4; see also Elder Wilford Andersen in his column in the Mesa Tribune, May 1996.

  6. Brigham Young, discourse in Ogden Tabernacle, July 19, 1877, as reported in “Discourse,” Deseret News, Oct. 17, 1877, 578.

  7. M. Russell Ballard, “Small and Simple Things,” Ensign, May 1990, 7, 8.

  8. Steven C. Wheelwright, “The Power of Small and Simple Things,” 3.

  9. David A. Bednar, “By Small and Simple Things Are Great Things Brought to Pass” (Brigham Young University Women’s Conference, Apr. 29, 2011), womensconference.byu.edu.

  10. Russell M. Nelson, “As We Go Forward Together,” Liahona, Apr. 2018, 7.