2011
N̄an Aolep Lo im Armej
Oktoba 2011


N̄an Aolep Lo im Armej

Ke rikanaan eo ilo Bok in Mormon Alma eaar leļo̧k ļo̧o̧k ko an armej ro an n̄an ļaddik eo nejin Hilamōn, eaar katakin ļaddik eo nejin n̄an kememej bwe eaar wōr juon an Irooj “un emeletlet” n̄an kejparok jeje ko rekwojarjar (Alma 37:12). Eaar ba kōn ļo̧o̧k ko, “ren aikuj kōjparoki im lilaļtak jān juon epepen n̄an bar juon … m̧ae aer naaj kar ilo̧k n̄an laļ otemjej, bwij, lo, im armej” (Alma 37:4).

Ilo 1827 Joseph Smith eaar bōk ļo̧o̧k kein im epaakeļo̧k 1829 eaar kadedeļo̧k ukōti n̄an In̄lij kōn menin letok eo im kajoor an Anij. Bok in, eaar būriin ilo 1830, eaar juon kein jerbal ekajoor an mijinede n̄an kareel ro rej riiti kōn tallep in m̧ool eo an ko̧jpeļ eo an Jisōs Kraist. Kōn kape ko im̧aan tata kar būriini 5,000, mekarta, jilikinļo̧k Bok in Mormon n̄an “aolep laļ, bwij, im lo, im armej” maron̄ kar watōke juon iaļ aitok.

Dim wōt, Irooj eaar bar kapenļo̧k kanaan in n̄an Joseph Smith ilo 1833, kanaan kōn raan eo n̄e “aolep armej naaj ron̄ tallep in ko̧jpeļ ilo lo eo an make, im ilo kajin eo an make” (D&C 90:11). Bok in Mormon eo “epād ie … tallep in ko̧jpeļ eo an Jisōs Kraist” ( D&C 20:9), ej kōm̧m̧ane juon jerbal eo eaorōk ilo kakūrm̧ool kanaan in.

Ilo likon ļo̧k 1800 ko mijinede ro rekar bōkļo̧k ko̧jpeļ eo n̄an Europe. Bok in Mormon ekar jeje ilo kajin Danish ilo 1851, ālkin tok ilo kajin Franch, kajin Germany, kajin Italy, im kajin Welsh ilo 1852. Rainin tallep in ukook eo an Bok in Mormon ewōr ilo 82 kajin ko, ippān jepta ko kar kāleti n̄an ukōti ilo 25 bar kajin ko. Kanaan eo bwe aolep armej renaaj ron̄jake ko̧jpeļ eo ilo lo eo aer make ej waļo̧k iiō n̄an iiō āinwōt an ukook im jerbal in mijinede wōnm̧aanļo̧k wōt.

Jerbal in Ukook

Jekjek eo an ukōt Bok in Mormon jān kajin In̄lij n̄an juon kajin kāāl jet iien ebōk elōn̄ iiō ko n̄an kadedeļo̧k. Jekjek eo ej ijjino ālkin wōt an Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro kar kōmālim jerbal eo im ebwe membōr ro me rej aer make kajin eo n̄an jerbal āinwōt rukook. Rukook ro im rietale ro rej leļo̧k unin tōl ko im rej kōmeļeļeik er n̄an epaake Jetōb ilo aer ukook. Ālkin an ukook eo dedeļo̧k, ukook eo ej ilo̧k n̄an etale eo an ecclesiastical eo.

Ālkin an būriin, membōr ro remaron̄ wōrtare juon bok kāāl jān Distribution Service ko. Elōn̄ wōt iaan membōr rein im̧aanļo̧k raar wōr wōt aer ukook in jepta ko kar kāleti an Bok in Mormon ilo kajin eo aer ak, ilo jet jekjek, naan in kam̧ool wōt an mijinede ro.

Bok in Mormon im Jerbal in Mijinede

N̄e juon eria ilo juon laļ ej kab peļļo̧k n̄an jerbal in mijinede, oktak in kajin emaron̄ kōm̧m̧an bwe en juon apan̄ eo eļap. Kōn an ejjeļo̧k kein katakin an Kabun̄ in kar je ilo eria jab eo eoktak kajin eo, mijinede ro rej aikuj katak kajin eo im kwaļo̧k naan in kam̧ool kōn Jetōb. Ilo jet m̧ōttan ko an laļ in, elōn̄ armej rej kōnono kajin eo kein karuo, im mijinede ro rej maron̄ leļo̧k n̄an er juon Bok in Mormon ilo kajin jab eo. M̧okta jān an Bok in Mormon kar ukook n̄an kajin Mongolia, n̄an waanjon̄ak, elōn̄ membōr ro ilo Mongolia raar ekkatak bok eo ilo kajin Russia.

Bōtaab ko̧jpeļ eo em̧m̧an tata kar meļeļe kake ilo kajin eo an armej eo make ilo arromeļo̧k im alikkar. Eric Gemmell, eo eaar jerbal ilo Slovenia Ljubljana Mijen jān 2001 n̄an 2003, eaar lo kōn e make ta oktak eo ej kōm̧m̧an n̄an memebōr ro im rikkatak ro n̄an bōk Bok in Mormon ilo kajin eo aer m̧oktata. Eaar jerbale mijen eo an ilo allōn̄ ko 18 im̧aan m̧okta jān an Bok in Mormon eo kar wōr ilo kajin Slovenia.

Jerbal eo ekar pen. Branch eo m̧okta an Kabun̄ in eaar ejaak jōn̄oul iiō m̧oktak ļo̧k. Slovenia ej kab m̧ōj an kar bōk make ļo̧k eo an im eaar pād ilo jekjek eo rej kab tōn jino aer ilo̧k jān kajin eo kar m̧okta an Serbo-Croatian. Mijinede ro raar bōk ippāer kape ko an Bok in Mormon ilo kajin Serbo-Croatia im kajin In̄lij, eo elōn̄ wōt iaan armej ro reddik raar ekkatak ilo jikuuļ. Bōtaab emakijkij jān jab, armej rej m̧akoko in bōk bok eo kōnke rejjab meļeļe kajin kein jim̧or. Eric ej kememej ewi jon̄an an kar eļaļļaļ an en̄jake n̄an kwaļo̧k naan in kam̧ool eo n̄an armej ro kōn em̧m̧an eo im aorōk eo an Bok in Mormon—innām n̄an ba n̄an er bwe ejjeļo̧k ippān juon kape ilo kajin eo aer.

Jiljilijino allōn̄ m̧okta jān an Eric rool n̄an ijo jikin, kape ko m̧oktata an Bok in Mormon ilo kajin Slovenia raar jikrōkļok. Branch eo eaar kōm̧m̧ane juon kweilo̧k ijo kajjojo membōr im mijinede raar bōk juon kape. “Ewōr juon jetōb ejenolo̧k ilo mejatoto,” Eric ej kemejmej. Eaar je ilo journal eo an ekōjkan kar en̄jake n̄an jibwe juon men eo eaorōk, bok eo eto kar kōttare. “Eaar āinwōt jibwi pileij gold ko kōn er make,” eaar je. Ālkin kweilo̧k eo, mijinede ro raar bōk bok ko n̄an kōjerbali n̄an jerbal in mijinede. Eric im eo m̧ōttan raar lukkuun in ļo̧kjeņ aer bwe ke raar tōpar ļo̧k jikin jokwe eo aer, raar kōpeļļo̧k bo̧o̧k ko, kōjepelōklōk bok ko, im pijaiki n̄an kememej iien eo. Raar kanooj kijooror n̄an leļo̧k n̄an armej bok ko. Kōn Bok in Mormon ilo kajin Slovenia ilo peier, ejjab wōt mijinede ro eaar ļapļo̧k aer wejepedik ilo ioon armej ro, bōtaab eaar wōr bar aer juon wāween n̄an bar kōkajoorļo̧k naan in kam̧ool ko an membōr ro rejeniknik me rejjan̄in itok n̄an jar ium̧win iiō.

Ilo allōn̄ ko jijno āliktata in mijen eo an, Eric eaar lale naan in kam̧ool ko an membōr ro ilo Slovenia aer kajoorļo̧k. “Ke raar bōk Bok in Mormon ilo kajin eo aer make,” ej ba, “raar lukkuun meļeļe kake. Eaar ļap kilaan ilo būruwier.” M̧okta, rikōnono ro im rūkaki ro ilo kweilo̧k ko an Kabun̄ in raar aikuj in kar riiti jeje ko rekwojarjar ilo kajin Serbo-Croatia im kōm̧m̧an bwe juon en ukōte im kōmeļeļeik jet iaan naan ko. “Eaar āinwōt kōm kar jidik wōt am em̧m̧akūt ilo naan ko baroki jān bar juon kajin,” Eric ej kememej. Ke membōr ro raar jino riiti Bok in Mormon ilo kajin eo aer make, “meļeļe eo aer kōn ko̧jpeļ eo eaar m̧ōkaj an eddōkļo̧k,” Eric ej ba.

Ilo Lo Eo Aer Make

Mojca Zheleznikar, ej juon iaan membōr ro rekar kobatok ilo Kabun̄ in ilo Slovenia m̧okta jān an kar wōr Bok in Mormon ilo kajin Slovenia. Naan in kam̧ool eo an kōn ko̧jpeļ eo eaar itok jān ron̄jake mijinede ro im ekkatak kōn Bok in Mormon ilo kajin Crotia im English. Ālkin an kar dedeļo̧k ukook eo an kajin Slovenia, Mojca eaar riiti ukook eo im kar en̄jake kajoor eo an naan ko ilo kajin eo an make. “Iaar en̄jake an m̧ool eo ļapļo̧k im̧aaō ilo erreo eo ealikkar im em̧wilaļ,” Ej kememej. “Eaar āinwōt ainikien aō Rikōm̧anm̧an ej kōnono n̄an eō ilo kajin eo aō make, kajin eo me jinō ekōn kōnono n̄an eō kake.”

Membōr ro ipeļaakin laļ in rej en̄jake ejja en̄jake kein wōt n̄e rej bōk Bok in Mormon ilo kajin eo aer make. Ilo 2003, ālkin an Bok in Mormon kar ukook n̄an kajin Kekchi, juon kajin kōnono kake jān armej in Maya Guatemala im Belize, rukook ro raar etale ukook eo ippān kumi in membōr ro ijo. Juon rukook ej kememej, “Kōm kar aiin juon kumi in membōr ro m̧oktata ilo m̧ōn jar eo ilo Senahú n̄an riit, im ilo am kōjem̧ļo̧k kajjojo jepta, juon ikōn̄ in kautiej eaar pād ilo ruum̧ eo. Meļeļe eaar likieo, im Jetōb eo eaar kanooj kajoor eaar pād. Eaar juon en̄jake eo ekwojarjar.”

Juon iaan membōr ro ilo kweilo̧k eo, Elvira Tzí, ej kam̧m̧oolol kōn ukook eo an Bok in Mormon ilo kajin Kekchi kōnke kōn kōjeram̧m̧an ko enaaj bōkļo̧k n̄an diktak in epepen eo. Ej ba ukook eo enaaj kōtļo̧k bwe membōr reddikļo̧k ren “bōk juon meļeļe eo kōn naan eo an Irooj im jeļā ņae n̄an ta eo Irooj ej kajjitōke.”

N̄an membōr ro ilo Kabun̄in, ekkatak kōn Bok in Mormon ilo kajin eo aer make ej unin kōjeram̧m̧an ko ban bwini. Ilo an membōr ro “lukkuun jar n̄an katak im katakin jān jeje ko rekwojarjar,” Būreejtōnji eo Kein Kajuon eaar ba, “naan in kam̧ool ko renaaj eddōkļo̧k, jeļāļo̧kjeņ eo aer enaaj ļapļo̧k, iakwe eo aer kōn baam̧le im ro jet enaaj ererakļo̧k, maron̄ eo aer n̄an jerbal n̄an ro jet enaaj kilepļo̧k, im renaaj bōk kajoor eļapļo̧k n̄an jum̧ae kapo im bōbrae m̧ool im jim̧we eo.”1

Kōjeram̧m̧an ko Epen Tōpari

Kōjeram̧m̧an ko reļlap me Bok in Mormon eo ej bōkļo̧k n̄an mour ko an ro me rej ekkatak kake ej kwaļo̧k juon em̧m̧akūt ekajoor n̄an kwaļo̧k bok eo ippān ro jet, ekōļapļo̧k an kakūrm̧ool kanaan eo. Aolep iiō enan̄in emen milien kape in Bok in Mormon rej lito-litak ilo aolepen laļ in ilo 100 kajin ko āinwōt juon illo̧k juon, membōr ro im mijinede ro rej kwaļo̧k naan in kam̧ool ko aer kōn Jisōs Kraist. Juon “un emeletlet” Alma eaar kōnono kake ilo tōre ko etto em̧ōj an kar waļo̧k tok ilo an Bok in Mormon tōpar aolepen laļ in im ej ukōt mour.

Kakeememej

  1. Leta eo an Būreejtōnji eo Kein Kajuōn, Oktoba 15, 1998.

Kape eo kein kajuon Bok in Mormon kar būriini 5,000 kape ko.

Ilo an jerbal in ukok wōnm̧aanļo̧k wōt, membōr ro ipelakiin laļ in, āinwōt Lea im Flora Lotrič in Slovenia, en̄jake lan̄lōn̄ kōn bōk kape eo m̧o̧ktata an Bok in Mormon ilo kajin eo aer make.

Pija jen Eric Gemmell

Ālikin an ukok eo dedeļo̧k, membōr ro an Kabun̄ in ro raar kōnono kajin eo raar kajjitōk n̄an etale bok eo. Jān tuanmiin̄: Walter Barillas Soto, Mike Peck, Sulenny Ruby Cucul Sierra, John Bringhurst, im Josefina Cucul Tiul kar etale Bok in Mormon eo ilo kajin Kekchi ilo Cobán, Guatemala.

Tuanmiin̄ ilōn̄: pija jen Busath Photography; itulaļ: pija jen Tod Harris