Γενική Συνέλευση
Επίσκοποι–Ποιμένες επί του ποιμνίου του Κυρίου
Γενική συνέλευση Απριλίου 2021


Επίσκοποι–Ποιμένες επί του ποιμνίου του Κυρίου

Ο επίσκοπος διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στην υπηρέτηση ως ποιμένας του Ιησού Χριστού, ο οποίος καθοδηγεί την ανερχόμενη γενεά.

Αγαπητοί μου αδελφοί της ιεροσύνης, ένας από τους πιο αξέχαστους στίχους σε έναν πολυαγαπημένο ύμνο ρωτά: «Θα καμφθούν οι νέοι της Σιών;»1 Η ολόψυχη και ηχηρή δήλωσή μου ως απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι: «Όχι!»

Για να βεβαιωθώ ότι αυτή η απάντηση ισχύει, καταθέτω μαρτυρία σήμερα ότι η υποστήριξη της ανερχόμενης γενεάς, σε μια εποχή ασυνήθιστων προκλήσεων και πειρασμών, είναι μία κύρια ευθύνη που δίνεται στους γονείς και στις επισκοπικές ηγεσίες από τον Επουράνιο Πατέρα2. Επιτρέψτε μου να καταδείξω τη σημασία της επισκοπικής ηγεσίας με μία προσωπική μου εμπειρία.

Όταν ήμουν διάκονος, η οικογένειά μου μετακόμισε σε ένα καινούργιο σπίτι σε διαφορετικό τομέα. Άρχιζα το γυμνάσιο, γι’ αυτό και πήγα επίσης σε καινούργιο σχολείο. Η ομάδα των νέων ανδρών στην απαρτία των διακόνων ήταν θαυμάσια. Οι περισσότεροι από τους γονείς τους ήταν ενεργά μέλη. Η μητέρα μου ήταν πλήρως ενεργή. Ο πατέρας μου ήταν εξαιρετικός από κάθε άποψη, αλλά δεν ήταν ενεργό μέλος.

Ο δεύτερος σύμβουλος στην επισκοπική ηγεσία3, ο αδελφός Ντην Έυρ, ήταν ένας αφοσιωμένος ηγέτης. Όσο ακόμη προσαρμοζόμουν στον καινούργιο τομέα, ανακοινώθηκε μια εκδήλωση για αγόρια με τους πατέρες τους στη λίμνη Μπέαρ – περίπου 65 χλμ. μακριά. Νόμιζα ότι δεν θα μπορούσα να συμμετάσχω χωρίς τον πατέρα μου. Αλλά ο αδελφός Έυρ μου έδωσε μία ιδιαίτερη πρόσκληση για να πάω μαζί του. Μίλησε με σεβασμό και με καλά λόγια για τον πατέρα μου και τόνισε πόσο σημαντική είναι για μένα η ευκαιρία να βρεθώ μαζί με τα άλλα μέλη της απαρτίας των διακόνων. Οπότε αποφάσισα να πάω με τον αδελφό Έυρ, και ήταν μία υπέροχη εμπειρία.

Ο αδελφός Έυρ ήταν ένα θαυμάσιο παράδειγμα χριστοειδούς αγάπης κατά την εκπλήρωση του καθήκοντος της επισκοπικής ηγεσίας να υποστηρίζει τους γονείς στη φροντίδα και την ανατροφή των νέων. Με βοήθησε να κάνω μια εξαιρετική αρχή σε αυτόν τον καινούργιο τομέα και ήταν ο μέντοράς μου.

Λίγους μήνες πριν φύγω για ιεραποστολή το 1960, ο αδελφός Έυρ απεβίωσε από καρκίνο σε ηλικία 39 ετών. Άφησε γυναίκα και πέντε παιδιά, όλα κάτω των 16 ετών. Οι μεγαλύτεροι γιοι του, Ρίτσαρντ και Κρις Έυρ, με διαβεβαίωσαν ότι, εν απουσία του πατέρα τους, οι επισκοπικές ηγεσίες φρόντισαν και υποστήριξαν αυτούς και τους μικρότερους αδελφούς και την αδελφή τους με χριστοειδή αγάπη, για την οποία είμαι ευγνώμων.

Οι γονείς θα έχουν πάντα την κύρια ευθύνη για τις οικογένειές τους4. Οι προεδρίες απαρτίας παρέχουν επίσης ουσιαστική υποστήριξη και καθοδήγηση στα μέλη της απαρτίας, βοηθώντας τα να αναβαθμίσουν τα καθήκοντα και την εξουσία της Ααρωνικής Ιεροσύνης και να τα θέσουν στο κέντρο της ζωής τους5.

Εικόνα
Ο ποιμένας με πρόβατα

Σήμερα, ο σκοπός μου είναι να επικεντρωθώ στους επισκόπους και τους συμβούλους τους, οι οποίοι μπορούν κατάλληλα να αποκαλούνται «ποιμένες επί του ποιμνίου του Κυρίου» — με έμφαση στην ιδιότητα του ποιμένα για την ανερχόμενη γενεά6. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Απόστολος Πέτρος αναφέρθηκε στον Ιησού Χριστό ως «ο Ποιμένας και Επίσκοπος των ψυχών σας»7.

Ο επίσκοπος έχει πέντε κύριες ευθύνες στην προεδρία ενός τομέως:

  1. Είναι ο προεδρεύων αρχιερέας στον τομέα8.

  2. Είναι ο προεδρεύων της Ααρωνικής Ιεροσύνης9.

  3. Είναι γενικός κριτής10.

  4. Συντονίζει το έργο της σωτηρίας και της υπερύψωσης, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας όσων έχουν ανάγκη11.

  5. Και επιβλέπει τα αρχεία, τα οικονομικά και τη χρήση του οικήματος συγκεντρώσεων12.

Στον ρόλο του ως προεδρεύοντος αρχιερέα, ο επίσκοπος είναι ο «πνευματικός ηγέτης» του τομέως13. Είναι «πιστός μαθητής του Ιησού Χριστού»14.

Επιπλέον, «ο επίσκοπος συντονίζει το έργο της σωτηρίας και της υπερύψωσης στον τομέα»15. Ο επίσκοπος θα πρέπει να αναθέτει την καθημερινή ευθύνη για τη διάδοση του Ευαγγελίου, την ενίσχυση νέων και επαναδραστηριοποιούμενων μελών, την τέλεση διακονίας και το έργο ναού και οικογενειακής ιστορίας στις προεδρίες της απαρτίας των πρεσβυτέρων και της Ανακουφιστικής Εταιρείας16. Ο επίσκοπος συντονίζει αυτό το έργο στο συμβούλιο τομέως και στο συμβούλιο νέων τομέως.

Ο επίσκοπος διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στην προσφορά υπηρετήσεως ως ποιμένας του Ιησού Χριστού, ο οποίος καθοδηγεί την ανερχόμενη γενεά, συμπεριλαμβανομένων των νέων ανύπανδρων ενηλίκων17. Ο Πρόεδρος Ράσσελ Νέλσον τόνισε τον καθοριστικό ρόλο του επισκόπου και των συμβούλων του. Δίδαξε ότι «η πρώτη και κύρια ευθύνη τους είναι να φροντίζουν τους νέους άνδρες και τις νέες γυναίκες του τομέως τους»18. Η επισκοπική ηγεσία υποστηρίζει τους γονείς στη φροντίδα και ανατροφή των παιδιών και νέων του τομέως. Ο επίσκοπος και η πρόεδρος των Νέων Γυναικών διαβουλεύονται μαζί. Προσπαθούν να βοηθήσουν τους νέους να ζουν σύμφωνα με τα πρότυπα που βρίσκονται στο Για την ενδυνάμωση των νέων, να πληρούν τις προϋποθέσεις για να λαμβάνουν διατάξεις και να συνάπτουν και να τηρούν ιερές διαθήκες.

Ίσως ρωτήσετε: «Γιατί ο επίσκοπος καλείται να αφιερώσει τόσο πολύ χρόνο με τους νέους;» Ο Κύριος έχει οργανώσει την Εκκλησία Του, ώστε να επιτύχει καίριας σημασίας προτεραιότητες. Κατά συνέπεια, η οργάνωση της Εκκλησίας Του είναι δομημένη έτσι ώστε ο επίσκοπος να έχει διπλή ευθύνη. Έχει δογματική ευθύνη για τον τομέα στο σύνολό του, αλλά έχει επίσης συγκεκριμένη δογματική ευθύνη για την απαρτία των ιερέων19.

Οι νέοι άνδρες, που είναι ιερείς, και οι νέες γυναίκες της ίδιας ηλικίας βρίσκονται σε ένα πολύ σημαντικό στάδιο στη ζωή και την ανάπτυξή τους. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, λαμβάνουν αποφάσεις που έχουν καθοριστικές συνέπειες για όλη τους τη ζωή. Καθορίζουν αν θα πληρούν τις προϋποθέσεις για τον ναό, αν θα υπηρετήσουν σε ιεραποστολή20, αν θα προσπαθήσουν να παντρευτούν στον ναό και αν θα προετοιμαστούν για το έργο της ζωής τους. Αυτές οι αποφάσεις, αφού ληφθούν, έχουν βαθιές πνευματικές και πρακτικές συνέπειες για το υπόλοιπο της ζωής τους. Επίσκοποι, παρακαλώ να γνωρίζετε ότι ένας σχετικά σύντομος χρόνος που αφιερώνεται σε έναν νέο ιερέα, σε μία νέα γυναίκα μπορεί ή νέο ενήλικο να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τη δύναμη που έχουν στη διάθεσή τους, μέσω της Εξιλέωσης του Ιησού Χριστού. Μπορεί να προσφέρει ένα όραμα, που θα έχει μια βαθιά επιρροή σε ολόκληρη τη ζωή τους.

Εικόνα
Ο επίσκοπος Μόα Μάχε και οι σύμβουλοί του

Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα που έχω δει, ενός επισκόπου που βοήθησε τους νέους του να αποκτήσουν αυτό το είδος οράματος, ήταν ο επίσκοπος Μόα Μάχε. Κλήθηκε να γίνει ο πρώτος επίσκοπος του Τονγκανικού Τομέως του Σαν Φρανσίσκο21. Ήταν μετανάστης από το Βαβαού της Τόνγκα. Ο τομέας του βρισκόταν κοντά στο αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο, στην Καλιφόρνια, όπου εργαζόταν22.

Εικόνα
Ο τομέας της Τόνγκα

Ο τομέας είχε πολλούς νέους, οι περισσότεροι από οικογένειες που είχαν πρόσφατα μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο επίσκοπος Μάχε όχι μόνον τους δίδαξε με λόγια και με το παράδειγμά του πώς να είναι χρηστοί μαθητές του Ιησού Χριστού, αλλά επίσης προσπάθησε να τους δώσει ένα όραμα για αυτό που θα μπορούσαν να γίνουν και τους βοήθησε να προετοιμαστούν για τον ναό, για ιεραποστολές, για εκπαίδευση και για απασχόληση. Υπηρέτησε σχεδόν οκτώ χρόνια, και τα όνειρα και οι επιθυμίες του για τους νέους έγιναν πραγματικότητα.

Σχεδόν το 90 τοις εκατό των νέων ανδρών στην απαρτία της Ααρωνικής Ιεροσύνης υπηρέτησε ιεραποστολές. Δεκαπέντε νέοι άνδρες και γυναίκες ήταν τα πρώτα μέλη των οικογενειών τους που φοίτησαν σε κολλέγιο23. Συναντήθηκε με τον διευθυντή του τοπικού λυκείου (άλλης θρησκείας), σφυρηλάτησαν μία φιλία και συνεργάστηκαν για να βοηθήσουν κάθε νέο να επιτύχει αξιόλογους στόχους και να ξεπεράσει τα προβλήματά του. Ο διευθυντής μού είπε ότι ο επίσκοπος Mάχε τον βοήθησε να εργαστεί με μετανάστες όλων των θρησκειών που αντιμετώπιζαν δυσκολίες. Οι νέοι γνώριζαν ότι ο επίσκοπος τους αγαπούσε.

Δυστυχώς, ο επίσκοπος Μάχε απεβίωσε, ενώ υπηρετούσε ως επίσκοπος. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη συγκινητική και συγκλονιστική κηδεία του. Το πλήθος ήταν τεράστιο. Η χορωδία απαρτιζόταν από περισσότερα από 35 πιστά νεαρά μέλη, τα οποία είχαν υπηρετήσει ιεραποστολές ή φοιτούσαν στο κολλέγιο και ήταν νέοι, όταν εκείνος υπηρετούσε ως επίσκοπος. Ένας ομιλητής εξέφρασε την τεράστια εκτίμηση των νέων και των νέων ενηλίκων στον τομέα του. Απέτισε φόρο τιμής στον επίσκοπο Mάχε για το όραμα που τους είχε δώσει κατά την προετοιμασία τους για τη ζωή και χρηστή υπηρέτηση. Αλλά το πιο σημαντικό, ο επίσκοπος Mάχε τους είχε βοηθήσει στην οικοδόμηση πίστης στον Κύριο Ιησού Χριστό, ως θεμελίου της ζωής τους.

Λοιπόν, επίσκοποι, οπουδήποτε κι αν υπηρετείτε, στις συνεντεύξεις σας και σε άλλες συναναστροφές, μπορείτε να προσφέρετε αυτό το είδος οράματος και να οικοδομείτε πίστη στον Ιησού Χριστό. Μπορείτε να απευθύνετε ηχηρό κάλεσμα ώστε οι νέοι να αλλάξουν συμπεριφορά, να προετοιμαστούν για τη ζωή και να εμπνευσθούν για να παραμείνουν στο μονοπάτι της διαθήκης.

Επιπλέον, βοηθήστε μερικούς νέους οι οποίοι βρίσκονται σε σύγκρουση με τους γονείς τους για πράγματα που είναι σχετικά ασήμαντα24. Σε μια εποχή όπου οι νέοι φαίνεται να έχουν τη μέγιστη σύγκρουση με τους γονείς τους, αυτός ο οποίος προεδρεύει στην απαρτία τους και στον οποίο απαντούν εκκλησιαστικά, είναι ο ίδιος στον οποίο πηγαίνουν οι γονείς τους για εγκριτικό ναού. Αυτό θέτει τον επίσκοπο στη μοναδική θέση να συμβουλεύει τόσο τη νεολαία όσο και τους γονείς τους, όταν η αντιπαράθεση έχει προκαλέσει χάσμα. Οι επίσκοποι μπορούν να βοηθήσουν και τα δύο μέρη να δουν τα πράγματα με αιώνια προοπτική και να επιλύσουν ζητήματα μείζονος ή ήσσονος σημασίας. Συνιστούμε να μην ανατίθενται οικογένειες για τέλεση διακονίας στους επισκόπους, ώστε να μπορούν να εστιάζουν τον χρόνο και την ενέργεια τους στους νέους και στις οικογένειές τους σε τέτοιου είδους καταστάσεις25.

Γνωρίζω έναν επίσκοπο που κατάφερε να επιλύσει την ακραία διαμάχη μεταξύ ενός γιου και των γονέων του, φέρνοντας αρμονία στο σπίτι και ενισχυμένη δέσμευση στο Ευαγγέλιο. Ο επίσκοπος βοήθησε τους γονείς να καταλάβουν ότι η προσπάθεια να γίνει μαθητής του Ιησού Χριστού ήταν πιο σημαντική από το πώς και πότε θα ολοκληρώνονταν οι οικογενειακές δουλειές.

Προκειμένου να περάσουν περισσότερο χρόνο με τους νέους, όπου κι αν αυτοί βρίσκονται, συμπεριλαμβανομένων σχολικών εκδηλώσεων ή δραστηριοτήτων, οι επισκοπικές ηγεσίες έχουν λάβει τη συμβουλή να αναθέτουν σε άλλους τις απαραίτητες συγκεντρώσεις και χρόνο συμβουλευτικής με ενηλίκους. Ενόσω οι επίσκοποι μπορούν να συμβουλεύουν για κρίσιμα και επείγοντα ζητήματα, προτείνουμε η συνεχής συμβουλευτική για τα μακροχρόνια, λιγότερο επείγοντα θέματα, που δεν περιλαμβάνουν κρίσεις αξιοσύνης, να ανατεθεί σε μέλη της απαρτίας των πρεσβυτέρων ή της Ανακουφιστικής Εταιρείας – συνήθως σε προεδρίες ή σε αδελφούς και αδελφές που τελούν διακονία. Το Πνεύμα θα καθοδηγήσει τους ηγέτες26 για να επιλέξουν τα κατάλληλα μέλη που θα αναλάβουν αυτή τη συμβουλευτική. Όσοι δέχονται αυτήν την ανάθεση για να παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη, έχουν δικαίωμα αποκάλυψης. Φυσικά, πρέπει πάντα να τηρούν αυστηρή εμπιστευτικότητα.

Σοβαροί ηγέτες πάντοτε έκαναν θυσίες για την ανερχόμενη γενεά. Εκεί είναι όπου τα μέλη της επισκοπικής ηγεσίας περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου υπηρεσίας τους στην Εκκλησία.

Θέλω τώρα να πω λίγα πράγματα κατευθείαν στους νέους και μετά στους επισκόπους μας.

Πολλοί από εσάς, πολύτιμοι νέοι, μπορεί να μην έχετε ξεκάθαρο όραμα για το ποιοι είστε και ποιοι μπορείτε να γίνετε. Ωστόσο, είστε στο κατώφλι των πιο σημαντικών αποφάσεων που θα λάβετε στη ζωή σας. Παρακαλώ, συμβουλευτείτε τους γονείς σας και τον επίσκοπό σας για τις σημαντικές επιλογές που βρίσκονται μπροστά σας. Αφήστε τον επίσκοπο να είναι φίλος και σύμβουλός σας.

Γνωρίζουμε ότι περνάτε δοκιμασίες και πειρασμούς, που σας έρχονται από κάθε κατεύθυνση. Όλοι πρέπει να μετανοούμε καθημερινά, όπως έχει διδάξει ο Πρόεδρος Νέλσον. Παρακαλώ, μιλήστε με τον επίσκοπό σας για οποιοδήποτε θέμα, στο οποίο ένας γενικός κριτής μπορεί να σας βοηθήσει να ευθυγραμμίσετε τη ζωή σας με τον Κύριο, κατά την προετοιμασία για το «μεγάλο έργο» που Αυτός προορίζει για εσάς, σε αυτήν την τελική θεϊκή νομή27. Όπως ο Πρόεδρος Nέλσον σας το έχει ζητήσει, παρακαλούμε πληροίτε τα κριτήρια συμμετοχής στο τάγμα των νέων του Κυρίου!28

Λοιπόν, μια λέξη προς εσάς, πολύτιμοι επίσκοποι, εκ μέρους της ηγεσίας και των μελών της Εκκλησίας. Σας εκφράζουμε τη βαθιά μας ευγνωμοσύνη. Για τις προσαρμογές που σας ζητήθηκε να κάνετε τα τελευταία χρόνια, αγαπητοί επίσκοποι, παρακαλούμε μάθετε πόσο πολύ σας αγαπάμε και σας εκτιμούμε. Η συμβολή σας στο βασίλειο ξεπερνάει σχεδόν κάθε περιγραφή. Η Εκκλησία έχει 30.900 επισκόπους και προέδρους κλάδου που υπηρετούν σε ολόκληρο τον κόσμο29. Τιμούμε τον καθένα από εσάς.

Ορισμένες λέξεις και οι ιερές κλήσεις που περιγράφουν διαποτίζονται με μια σχεδόν πνευματική, υπερβατική σημασία. Η κλήση του επισκόπου είναι σίγουρα στην πρώτη βαθμίδα τέτοιων λέξεων. Η προσφορά υπηρετήσεως προς τον Κύριο με αυτήν την ιδιότητα είναι αξιοσημείωτη με πολλούς τρόπους. Η κλήση, η υποστήριξη και το ξεχώρισμα ενός επισκόπου είναι μία εμπειρία που δεν ξεχνιέται ποτέ. Για μένα, κατατάσσεται μαζί με έναν μικρό αριθμό κορυφαίων γεγονότων, στο ευρύ φάσμα και στο μεγάλο βάθος των συναισθημάτων που προξενεί. Ανήκει άνετα σε μια ιεραρχία εξαιρετικών γεγονότων, όπως ο γάμος και η πατρότητα, που δεν μπορούν να περιγραφούν με λίγα λόγια30.

Επίσκοποι, σας υποστηρίζουμε! Επίσκοποι, σας αγαπούμε! Είστε αληθινά οι ποιμένες επί του ποιμνίου του Κυρίου. Ο Κύριος δεν θα σας εγκαταλείψει σε αυτές τις ιερές κλήσεις. Για αυτό καταθέτω μαρτυρία, αυτό το πασχαλινό Σαββατοκύριακο, στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.

Σημειώσεις

  1. «Να ’χουμε πίστη», Ύμνοι, αρ. 148.

  2. Ηγέτες νέων, προεδρίες απαρτίας και τάξης, και άλλοι εκκλησιαστικοί ηγέτες έχουν από κοινού αυτό το καθήκον.

  3. Ο επίσκοπος είναι ο πρόεδρος της απαρτίας των ιερέων. Ο πρώτος σύμβουλός του έχει την ευθύνη της απαρτίας διδασκάλων και ο δεύτερος σύμβουλός του έχει την ευθύνη της απαρτίας διακόνων. (Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο: Υπηρετώντας στην Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών, 10.3, ChurchofJesusChrist.org.

  4. Βλέπε Διδαχή και Διαθήκες 68:25-28.

  5. Βλέπε Κουέντιν Κουκ, «Προσαρμογές για την ενδυνάμωση των νέων», Λιαχόνα, Νοε 2019, 40-43.

  6. Η χρήση της λέξης επίσκοπος εφαρμόζεται με την ίδια ισχύ για τους πιστούς προέδρους κλάδου.

  7. Πέτρου Α΄ 2:25.

  8. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.1.

  9. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.2.

  10. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.3.

  11. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.4.

  12. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.5.

  13. Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.1. Βλέπε, επίσης, Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.1.1-6.1.1.4.

  14. Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.1.

  15. Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1.4.

  16. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 21.2, 23.5, 25.2.

  17. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 6.1, 14.3.3.1. Βλέπε, επίσης, Κουέντιν Κουκ «Προσαρμογές για την ενδυνάμωση των νέων», 40-43. Ο επίσκοπος προτρέπεται επίσης να διαθέτει περισσότερο χρόνο στη σύζυγο και την οικογένειά του. Τέτοια εστίαση καθίσταται δυνατή καθώς ικανοί σύμβουλοι και ειδικοί ενηλίκων καλούνται να βοηθήσουν τις προεδρίες απαρτίας της Ααρωνικής Ιεροσύνης και την επισκοπική ηγεσία στα καθήκοντά τους.

  18. Ράσσελ Νέλσον, “Witnesses, Aaronic Priesthood Quorums, and Young Women Classes”, Λιαχόνα, Νοε 2019, 39.

  19. Βλέπε Διδαχή και Διαθήκες 107:87-88.

  20. «Ο Κύριος αναμένει από κάθε ικανό νέο άνδρα να προετοιμαστεί για να υπηρετήσει [μια ιεραποστολή] (βλέπε Διδαχή και Διαθήκες 36:1, 4-7). Οι νέες γυναίκες και τα μέλη μεγαλύτερης ηλικίας, που επιθυμούν να υπηρετήσουν, θα πρέπει επίσης να προετοιμαστούν. Ένα ουσιαστικό μέρος της προετοιμασίας είναι η προσπάθεια να μεταστραφούν στον Ιησού Χριστό και στο αποκατεστημένο Ευαγγέλιό Του. Όσοι επιθυμούν να υπηρετήσουν προετοιμάζονται επίσης σωματικά, διανοητικά, συναισθηματικά και οικονομικά» (Γενικό Εγχειρίδιο, 24.0).

  21. Ο τομέας οργανώθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1980. Ο Πρεσβύτερος Τζων Γκρόμπεργκ της Πρώτης Απαρτίας των Εβδομήκοντα βοήθησε στην οργάνωση αυτού του τομέως, όπου ομιλείται η τονγκανική γλώσσα. (Βλέπε Γκόρντον Άσμπυ, πρόεδρος, και Ντόνα Όσγκουντ, κ.α., The San Francisco California Stake, The First 60 Years, 1927-1987 [1987], 49-52.)

  22. Ο επίσκοπος Μάχε κατείχε διοικητική θέση στην Pan American Airways στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας.

  23. Βλέπε The San Francisco California Stake, 49.

  24. Ενδεχομένως να επαναστατούν και για θέματα σημαντικά στην αιωνιότητα.

  25. Βλέπε Γενικό Εγχειρίδιο, 21.2.1.

  26. Ο επίσκοπος θα συντονίσει μαζί με τις προεδρίες της απαρτίας των πρεσβυτέρων και της Ανακουφιστικής Εταιρείας σε ποιον θα πρέπει να ανατεθεί και πώς θα παρακολουθείται το έργο του με στοργή και ενδιαφέρον.

  27. Διδαχή και Διαθήκες 64:33.

  28. Βλέπε Ράσσελ Νέλσον, “Hope of Israel” (παγκόσμια πνευματική συγκέντρωση νέων, 3 Ιουνίου 2018), HopeofIsrael.ChurchofJesusChrist.org.org.

  29. Κατά την 19η Φεβρουαρίου 2021, σε ολόκληρο τον κόσμο υπηρετούσαν 24.035 επίσκοποι και 6.865 πρόεδροι κλάδου.

  30. Εκλήθην ως επίσκοπος του Τομέως Μπερλινγκέιμ στην Καλιφόρνια το 1974 από τον Πρόεδρο Ντέιβιντ Μπάρλοου και ξεχωρίστηκα στις 15 Σεπτεμβρίου 1974 από τον Πρεσβύτερο Nηλ Μάξουελ, ο οποίος πρόσφατα κλήθηκε ως Βοηθός στην Απαρτία των Δώδεκα Αποστόλων.